Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź

Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź Sp. z o.o. – przedsiębiorstwo komunikacyjne, oficjalnie powstałe dnia 26 października 1992 roku, na podłożu dawnego MPK powstałego w 1951 roku. Spółka w 100% należy do gminy Łódź.

Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź Sp. z o.o.

Siedziba MPK-Łódź przy ul. Tramwajowej w Łodzi
Państwo	Polska
Adres	ul. Tramwajowa 6 90-132 Łódź
Data założenia	26 października 1992
Forma prawna	spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Prezes	Zbigniew Papierski
Przewodniczący rady nadzorczej	Rafał Majda
Nr KRS	0000044561
Położenie na mapie Łodzi Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź Sp. z o.o.
Położenie na mapie Polski Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź Sp. z o.o.
Położenie na mapie województwa łódzkiego Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź Sp. z o.o.
51°46′15,17″N 19°28′37,96″E
Strona internetowa

Podstawowym zadaniem firmy jest świadczenie usług przewozowych w granicach aglomeracji łódzkiej oraz obsługi pasażerów korzystających z lokalnego transportu zbiorowego.

Przy przedsiębiorstwie działa Muzeum Komunikacji Miejskiej, które gromadzi wszelkie pamiątki związane z komunikacja miejską w Łodzi, w szerokim zakresie tej tematyki. Przy Muzeum od 1981 działa Klub Miłośników Starych Tramwajów w Łodzi, skupiający ponad stu członków.

W latach 2000–2017 lektorem w pojazdach był Tomasz Boruszczak. Od 16 czerwca 2017 roku lektorem komunikatów w pojazdach MPK-Łódź był komentator sportowy, Tomasz Zimoch^[1], natomiast od 30 grudnia 2020 – Kamil Maćkowiak.

Kalendarium komunikacji miejskiej w Łodzi

Informacja pasażerska na Stajni Jednorożców

• 11 lutego 1897 – łódzki magistrat podpisał umowę koncesyjną z grupą miejscowych przemysłowców z Juliuszem Kunitzerem na czele, na budowę i eksploatację sieci tramwajowej na obszarze Łodzi, którzy utworzyli w tym celu Konsorcjum Kolei Elektrycznej Łódzkiej. Autorem projektu sieci oraz nadzorcą budowy był niemiecki koncern elektrotechniczny AEG. On też dostarczył pierwszy wagonów ze swojej fabryki w Kolonii, typu Herbrand VNB-125. W Łodzi nigdy nie funkcjonowały tramwaje konne, choć były takie plany bliskie realizacji.
• 23 grudnia 1898 roku – wyjazd pierwszych tramwajów na dwie linie o łącznej długości 5,8 km. Łódź stała się tym samym pierwszym miastem na terenie zaboru rosyjskiego, które uzyskało ten najnowocześniejszy podówczas środek transportu miejskiego i dziesiątym na terenie całego Cesarstwa Rosyjskiego. Tylko nieco wcześniej tramwaje elektryczne pojawiły się na obszarze zaboru pruskiego.
• luty 1900 – Konsorcjum KEŁ przekształciło się w spółkę akcyjną Towarzystwa Akcyjne Łódzkich Dróg Żelaznych Miejskich.
• 1900 – rozszerzenie sieci tramwajowej do 9 linii i 25 km.
• 1901 – Zmiana nazwy Towarzystwa ŁDŻM, na wniosek akcjonariuszy, na Towarzystwo Kolei Elektrycznej Łódzkiej.
• styczeń 1901 – Wyjazd pierwszych tramwajów podmiejskich (innego przedsiębiorstwa) do Pabianic i Zgierza, najpierw konsorcjum, a po latach Towarzystwa Łódzkich Wąskotorowych Elektrycznych Kolei Dojazdowych. Formalnie była to kolejka dojazdowa, działająca na podstawie przepisów kolejowych, choć zewnętrznie jego wagony, poza wielkością, niewiele różniły się wyglądem od tramwajów miejskich.
• 1908 – konsorcjum ŁWEKD przekształciło się w spółkę akcyjną pn. Towarzystwo Akcyjne Łódzkich Wąskotorowych Elektrycznych Kolei Dojazdowych.
• 1925 – Towarzystwo Kolei Elektrycznej Łódzkiej zmieniło nazwę na Kolej Elektryczna Łódzka S.A.
• pocz. października 1942 – uruchomienie przewozów tramwajowych w łódzkim getcie; w ramach żydowskiej administracji getta powstało przedsiębiorstwa Elektrische Strassenbahn-getto. Jedyne tego rodzaju całkowicie żydowskie przedsiębiorstwo w gettach utworzonych przez Niemców podczas II wojny światowej.
• 1948 – połączenie Kolei Elektrycznej Łódzkiej i Łódzkich Wąskotorowych Elektrycznych Kolei Dojazdowych w jedno przedsiębiorstwo jako Miejskie Zakłady Komunikacyjne w Łodzi – wprowadzenie po raz pierwszy do komunikacji miejskiej autobusów (7 sztuk).
• 1951 – Miejskie Zakłady Komunikacyjne zmieniły nazwę na Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Łodzi, które działało do roku 1992.
• 18 grudnia 1991 – uchwałą Rady Miejskiej nr XXIX/277/91 określono kierunki zmian strukturalnych w MPK.
• 1 stycznia 1993 – rozpoczęło działalność Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź Sp. z o.o. Zakres działania objął teren gminy Łódź.
• 1 kwietnia 1994 – powstanie w strukturze MPK–Łódź Zakładu Przewozu Osób Niepełnosprawnych.
• 1994 – wprowadzenie do eksploatacji niskopodłogowych autobusów Mercedes-Benz O405N z silnikami spełniającymi normy czystości spalin EURO – 1.
• 5 listopada 1996 – ogłoszenie przetargu na zakup 40 autobusów przegubowych.
• 11 lipca 1996 – wprowadzenie niskopodłogowych przegubowych autobusów marki Jelcz M181MB.
• 27 stycznia 1998 – wprowadzenie niskopodłogowych autobusów marki Volvo B10L.
• 30 września 1999 – wprowadzenie niskopodłogowych autobusów marki Volvo B10LA.
• 29 sierpnia 2000 – wprowadzenie do eksploatacji niskopodłogowych autobusów Mercedes-Benz Citaro.
• 1 stycznia 2001 – zweryfikowano dotychczasowy przebieg linii autobusowych i ograniczono liczbę linii tramwajowych do 15. Tym samym sieć komunikacyjna stała się bardziej przejrzysta.
• 26 października 2006 – Prezydent miasta Jerzy Kropiwnicki dokonał symbolicznego przekazania nowego taboru łodzianom. W 2006 łódzkie MPK zakupiło 69 autobusów (32 Jelcze i 37 marki Mercedes-Benz). Była to największa tego typu wymiana taboru w historii MPK. Po tych zakupach 1/4 autobusów łódzkiego przewoźnika to pojazdy niskopodłogowe.
• 16 kwietnia 2007 – z rąk wiceprezydentów miasta Włodzimierza Tomaszewskiego i Hanny Zdanowskiej doszło do uroczystego przekazania 5 autobusów Volvo 7700 i 14 autobusów Volvo 7700A do eksploatacji.
• 7 lipca 2007 – rozpoczęcie budowy ŁTR.
• 20 grudnia 2007 – zakończenie remontu torowiska w al. Kościuszki między al. Mickiewicza a ul. Zieloną w ramach realizacji projektu ŁTR.
• 9 stycznia 2008 – podpisanie umowy na dostawę 25 pojazdów Solaris Urbino 18 III z 10-letnim serwisem.
• 28 stycznia 2008 – został uroczyście przekazany pierwszy z dziesięciu nowych tramwajów PESA 122N.

Tramwaj PESA 122N zakupiony przez MPK Łódź na potrzeby ŁTR

• 28 marca 2008 – po raz ostatni na trasę wyjechały autobusy z zajezdni MPK przy ul. Kilińskiego 298. Z ostatnim dniem marca zajezdnia formalnie przestała istnieć.
• 17 kwietnia 2008 – zostały uroczyście przekazane pierwsze dwa z dwudziestu pięciu nowych autobusów Solaris Urbino 18 III generacji.
• 23 kwietnia 2008 – zostało wznowione połączenie tramwajowe Łodzi ze Zgierzem, wyremontowane w ramach budowy ŁTR, automatycznie zlikwidowano linię zastępczą Z3.
• 1 maja 2008 – do zajezdni przy ul. Limanowskiego dotarł 10 Solaris Urbino 18.
• 6 maja 2008 – do zajezdni przy ul. Telefonicznej dotarł 10, a zarazem ostatni niskopodłogowy tramwaj PESA 122N, zakupiony przez MPK-Łódź na potrzeby ŁTR
• 15 maja 2008 – został wycofany z eksploatacji ostatni przegubowy Jelcz M181MB z przodem typu „Berliet”.
• 1 lipca 2008 – została oddana do użytku trasa Łódzkiego Tramwaju Regionalnego.
• 9 lipca 2008 – łódzkie MPK podpisało nową umowę z Solarisem, na dostarczenie nowych 37 autobusów Solaris Urbino 18 III generacji.
• 26 września 2008 – uległ pożarowi autobus Mercedes-Benz Citaro. Z powodu ogromnego zniszczenia konstrukcji i wyposażenia wnętrza autobus przewidziano do kasacji.
• 26 września 2008 – skreślono ze stanu ostatni autobus marki Ikarus 280.26 o numerze taborowym 3093. Skreślono również ostatni autobus marki Ikarus 280.57 o numerze taborowym 3083.
• 11 października 2008 – skreślono ze stanu ostatni autobus marki Volvo B10LA.
• grudzień 2008 – pod koniec miesiąca do zajezdni Nowe Sady dotarło 10 używanych, przegubowych Mercedes-Benz O405GN2.
• kwiecień 2010 – w przedostatnim tygodniu miesiąca ogłoszono przetarg na zakup 25 autobusów niskopodłogowych: 10 przegubowych i 15 jednoczłonowych.
• 5 lipca 2010 – MPK podpisało umowę z Evobusem na dostarczenie 25 autobusów Mercedes Conecto, 10 przegubowych i 15 jednoczłonowych.
• 29 października 2010 – przyjechał pierwszy Mercedes Conecto 628LF i Mercedes Conecto 628G.
• 9 listopada 2010 – odbyło się przekazanie 25 nowych autobusów marki Mercedes Conecto 628LF i Mercedes Conecto 628G.
• 28 stycznia 2011 – po raz ostatni na trasę wyjechały tramwaje z zajezdni MPK przy ul. Kilińskiego 245 (tzw. zajezdnia Dąbrowskiego).
• marzec 2011 – przetarg na zakup 45 autobusów został wznowiony.
• 9 maja 2011 – podpisano umowę z Solarisem na dostarczenie 45 autobusów Solaris Urbino, 15 przegubowych i 30 jednoczłonowych.
• sierpień 2011 – po raz ostatni na ulice Łodzi wyjechał autobus Jelcz – Mercedes O405N2/M122.
• 22 września 2011 – odbyło się przekazanie 45 autobusów marki Solaris Urbino 12 i Solaris Urbino 18.
• 1 października 2011 – na trasy wyjechało 45 nowych Solarisów.
• 31 marca 2012 – po raz ostatni na ulice Łodzi wyjechały tramwaje Konstal 803N.
• 1 kwietnia 2012 obsługę linii 43, 43bis (zastąpionej przez wydłużoną linię 9) i 97 od Tramwajów Podmiejskich oraz 46 i 46bus (zastąpionej przez nocne kursy linii 46) przejęło MPK-Łódź.
• 26 stycznia 2013 – uległ pożarowi autobus Mercedes-Benz Citaro o numerze 2023 na linii 92.
• W lutym 2013 – po raz ostatni na ulice łodzi wyjechał autobus Mercedes-Benz O405N o numerze 2530.
• 23 lipca 2013 – podpisanie umowy na dostawę 50 autobusów Mercedes-Benz Conecto (po 25 autobusów dla każdej zajezdni).
• 21 grudnia 2013 – pierwszy wyjazd nowo zakupionych Mercedesów Conecto.
• 10 grudnia 2014 – wyjazd na ulicę 40 nowych autobusów Mercedes-Benz Conecto (25 przegubowych i 15 krótkich).
• 30 grudnia 2014 – podpisanie umowy na dostawę 22 tramwajów PESA Swing do obsługi przebudowywanej trasy W-Z.
• 23 lipca 2015 – podpisanie umowy na dostawę 40 autobusów Solaris Urbino (20 przegubowych i 20 krótkich)^[2].
• 18 września 2015 – po raz ostatni na ulice Łodzi na linię 99A/9 wyjechał autobus Ikarus 280 o numerze 1553. Tym samym zakończono eksploatację Ikarusów w Łodzi.
• 31 października 2015 – po około dwuletnim remoncie została oddana do użytku Trasa W-Z w Łodzi. W ramach tego kompletnie wymieniono torowisko na całej dotychczasowej trasie, uruchomiono m.in. nową pętlę tramwajową Olechów, Dworzec Tramwajowy Centrum oraz torowisko w ulicy Rokicińskiej (Augustów - Hetmańska), al. Hetmańskiej, ul. Kazimierza Odnowiciela i al. Ofiar Terroryzmu 11-go Września.
• 23 grudnia 2015 – równo w 117 rocznicę uruchomienia tramwajów w Łodzi, na trasę wyjechały pierwsze 3 z 22 tramwajów Pesa Swing 122NaL.
• 4 grudnia 2015 – przekazanie 40 autobusów Solaris Urbino (20 przegubowych i 20 krótkich).
• 2 kwietnia 2017 – największa od 2001 r.^[3] reorganizacja łódzkiej komunikacji miejskiej. W ramach programu „Łódź łączy"^[4] wprowadzono nową siatkę połączeń, a także zmieniono taryfę biletową. Przez pierwsze 3 dni od wprowadzenia zmian przejazd pojazdami MPK Łódź był bezpłatny.
• 27 maja 2017 – wprowadzenie do ruchu 1 z 34 tramwajów NF6D.
• 16 czerwca 2017 – Tomasz Zimoch zastąpił Tomasza Boruszczaka w roli lektora komunikatów.
• 27 lutego 2018 – ogłoszenie przetargów na zakup 70 autobusów (24 midi, 26 maxi i 20 mega).
• 20 marca 2018 – wyjazd 1 z 12 PES SWING (2018)
• 9 sierpnia 2018 – podpisanie umowy na dostawę 24 autobusów Isuzu Novociti Life.
• 13 sierpnia 2018 – podpisanie umowy na dostawę 46 autobusów New Solaris Urbino (20 przegubowych i 26 krótkich).
• 4 lutego 2019 – przekazanie 24 autobusów Isuzu Novociti Life.
• 16 lipca 2019 – przekazanie 46 autobusów New Solaris Urbino (20 przegubowych i 26 krótkich).
• 31 grudnia 2019 – podpisanie umowy na dostawę 18 autobusów Isuzu Novociti Life (z opcji).
• 3 kwietnia 2022 – ostatni kurs Jelcza M121MB3 oraz uroczyste wycofanie autobusów marki Jelcz z taboru^[5].

Tabor autobusowy

Mercedes-Benz O345G

Mercedes-Benz Conecto G

Tabor eksploatowany liniowo

Lp.	Typ autobusu	Rok produkcji	Przetarg					Liczba
1	Solaris Urbino 18 III BTS	2008						51
2	Mercedes-Benz 628 Conecto LF	2010						15
3	Mercedes-Benz 628 Conecto LF G	2010						10
4	Solaris Urbino 12 III EEV	2011						32
5	Solaris Urbino 18 III EEV	2011						15
6	Mercedes-Benz 628 B01 Conecto	2013						28
7	Mercedes-Benz 628 B02 Conecto G	2013						20
8	Solaris Urbino 12 E6	2015						20
9	Solaris Urbino 18 E6	2015						20
10	Mercedes-Benz 628 B01 Conecto	2014						2
11	Isuzu Novociti Life	2018						42
12	Solaris Urbino 12 IV	2019						26
13	Solaris Urbino 18 IV	2019						20
14	Solaris Urbino 12 Mild Hybrid	2021						29
15	Solaris Urbino 18 IV	2021						22
16	Volvo 7900 electric	2022						17
17	Mercedes-Benz 628B02 Conecto G (Euro 6E)	2023						52
18	Solaris Urbino 18 electric	2023						8
Suma pojazdów								419
Udział autobusów niskopodłogowych we flocie								100%
Udział autobusów klimatyzowanych we flocie								82%

Tabor tramwajowy

Cityrunner na ulicy Mickiewicza

Pesa Swing na Piotrkowskiej Centrum

Düwag M8CN na Piotrkowskiej Centrum

Konstal 805NaND "Bulwa" na ulicy Przybyszewskiego

Lp.	Typ tramwaju	Rok produkcji	Eksploatacja od					Liczba
1	Moderus Gamma LF 06 AC	2023	2023					30
2	Pesa 122NaL Swing	2015/2018	2015/2018					34[6]
3	Pesa 122N	2007-2008	2008					9
4	Pesa 122N (po modernizacji)	2007-2008	2023					1
5	Cityrunner	2001-2002	2002					8
6	Cityrunner (po modernizacji)	2001-2002	2017					7
7	Konstal 805N-ML Woltan	1990	1999; 2010; 2012					62
8	Konstal 805NaND	1977-1990	2004					137
9	Konstal 805N Elin	1981–1982 1989–1990	1998					2
10	Konstal 805Na	1977-1990	1977					84
11	Düwag M8CN	1982	2014					15
12	Düwag GT8N	1962	2012					1
13	Duewag NF6D	1992–1994	2017					30
14	Duewag NF6D Enika	1992–1994	2017					5
Suma pojazdów								422

Zobacz też

• Autobusy w Łodzi
• Tramwaje w Łodzi

Przypisy

1. MPK Łódź. W dotarciu do celu pomogą Zimoch i kolory - Dzienniklodzki.pl [online], dzienniklodzki.pl [dostęp 2017-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-02] (pol.).
2. Roman Czubiński: Łódź: Umowa z Solarisem podpisana, pierwsze autobusy w listopadzie. transport-publiczny.pl, 2015-07-23. [dostęp 2015-08-21].
3. Aktualności - MPK-Lodz Spolka z o.o. [online], mpk.lodz.pl [dostęp 2017-03-18].
4. Łódź Łączy - nowy system komunikacji miejskiej [online], Urząd Miasta Łodzi [dostęp 2017-03-18] (pol.).
5. Pożegnanie z Jelczami. Niezwykła historia autobusów MPK Łódź [ARCHIWALNE ZDJĘCIA] [online], Urząd Miasta Łodzi, 3 kwietnia 2022 [dostęp 2023-07-03] (pol.).
6. Tomasz Bogołębski: Dojechała ostatnia Pesa. [dostęp 2016-01-29].

Bibliografia

• Łódzkie tramwaje 1898–1998, WojciechW. Źródlak, JanJ. Raczyński (red.), TomaszT. Igielski (oprac.), Łódź: EMI-PRESS, 1998, ISBN 83-904079-3-0, OCLC 830194061. Brak numerów stron w książce
• WojciechW. Źródlak WojciechW., JerzyJ. Wojtowicz JerzyJ., MarcinM. Kaczyński MarcinM., Łódzka podmiejska komunikacja tramwajowa 1901–2001, JanJ. Raczyński (red.), Łódź: EMI-PRESS, 2001, ISBN 83-904079-8-1, OCLC 830247102. Brak numerów stron w książce

Kontrola autorytatywna (biznes):

• VIAF: 141271172
• NUKAT: n99056509