Gorzów Śląski
miasto w województwie opolskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
miasto w województwie opolskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gorzów Śląski (pol. hist. Gorzowo, niem. Landsberg[2][3]) – miasto w województwie opolskim, w powiecie oleskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Gorzów Śląski, nad Prosną. Historycznie leży na Górnym Śląsku[4].
miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||||
Fragment wschodniej pierzei rynku | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Powiat | |||||
Gmina | |||||
Prawa miejskie | |||||
Burmistrz |
Rafał Kotarski | ||||
Powierzchnia |
18,68 km² | ||||
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Strefa numeracyjna |
34 | ||||
Kod pocztowy |
46-310 | ||||
Tablice rejestracyjne |
OOL | ||||
Położenie na mapie gminy Gorzów Śląski | |||||
Położenie na mapie Polski | |||||
Położenie na mapie województwa opolskiego | |||||
Położenie na mapie powiatu oleskiego | |||||
51°01′42″N 18°25′28″E | |||||
TERC (TERYT) |
1608024 | ||||
SIMC |
0931490 | ||||
Urząd miejski ul. Wojska Polskiego 1546-310 Gorzów Śląski | |||||
Strona internetowa |
Gorzów Śląski uzyskał lokację miejską w 1274 roku[5]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. częstochowskiego.
Według danych z 30 czerwca 2008 miasto liczyło 2571 mieszkańców[6]. Miasto zamieszkuje mniejszość niemiecka.
Miasto położone jest w północno-wschodniej części województwa opolskiego, w powiecie oleskim, na pograniczu z województwem łódzkim. Od północy graniczy z gminami łódzkimi Łubnice i Skomlin, od południa z gminą Olesno, od wschodu z gminami: Praszka, Rudniki, Radłów, a od strony zachodniej z gminami: Kluczbork i Byczyna[7].
W kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość zanotowana jest jako Landisberg. Kronika wymienia również jako osobne miejscowości obecne części lub dzielnice, które zostały w procesach urbanizacyjnych wchłonięte przez miasto: Lesznicz obecnie Leśnik, Gorczow obecne Szczotki, Zarziche, oraz Wenczkowicze obecne Więckowice[9][10].
Pierwsze wzmianki pochodzą z 1241; 1294 jako „Landesberch stat unde hus”. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Gortzoba[11]. W dziele Matthäusa Meriana Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae z 1650 roku miasto wymienione jest pod nazwą Gorzowa[12]. W 1750 roku polska nazwa „Gorzowo” oraz niemiecka Landsberg wymieniona jest w języku polskim przez Fryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska[13].
W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod nazwą niemiecką Landsberg oraz polską Gorzow[14]. Statystyczny opis Prus z roku 1837 notuje „Landsberg (poln. Gorzow)”[15]. Polską nazwę Gorzów oraz niemiecką Landsberg w książce Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa[16].
Topograficzny podręcznik Górnego Śląska z 1865 roku notuje miejscowość pod trzema nazwami polską Gorzów, niemiecką Landsberg oraz łacińską Landsbergia[17]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany pod koniec wieku XIX wymienia dwie nazwy miejscowości – Landsberg oraz Gorzów[18].
Zlatynizowana polska nazwa miejscowości umieszczona była kiedyś w herbie miejskim: „Auf alten Stadtwappen findet man die Inschrift: civitatis gorzoviensis”[19].
Topograficzny podręcznik Górnego Śląska z 1865 roku notuje, że w mieście używanymi przez mieszkańców językami jest polski oraz niemiecki („Es wird polnisch und deutsch gesprochen”[20]). W plebiscycie górnośląskim, 20 marca 1921, 90,5% głosujących opowiedziało się za pozostaniem miasta w granicach Niemiec, zaś 9,5% za przyłączeniem do Polski. 20 stycznia 1945 miasto zostało zajęte przez wojska radzieckie, następnie wcielone do Polski.
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[21]:
Inne zabytki:
Przez Gorzów Śląski przebiega wspólny odcinek dwóch dróg krajowych oraz jedna droga wojewódzka:
Na lata 2013–2014 planowano budowę obwodnicy Gorzowa Śl. w ciągu drogi krajowej 45/42, jednak prace przerwano na etapie studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego, przekładając realizację na okres późniejszy[potrzebny przypis].
Przez Gorzów Śląski prowadziła linia kolejowa Praszka – Olesno.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.