As myśliwski

As myśliwski – tytuł honorowy nadawany pilotom myśliwskim, którzy zestrzelili określoną liczbę samolotów nieprzyjaciela, zwykle co najmniej 5, lub nieoficjalne określenie takiego pilota.

Hans-Joachim Marseille (158)

Billy Bishop (72)

Saburō Sakai (64)

James McCudden (57)

Georges Guynemer (53)

Richard Bong (40)

George Beurling (31 1/3)

Francis Gabreski (28)

Stanisław Skalski (18 ¹¹/₁₂)

Aristidis Moraitinis (9)

System ewidencji zestrzeleń i swojego rodzaju rankingu pilotów, połączony z nadawaniem tytułów asa, powstał we Francji w czasie I wojny światowej, około 1916 – prawo do tytułu asa miał pilot, który zestrzelił 5 samolotów. Następnie system asów został przyjęty także przez inne kraje, czasami w zmodyfikowanej postaci. W Niemczech nie używano wówczas tego tytułu, chociaż prowadzono ewidencję zestrzeleń. W czasie I wojny światowej zmagania wybitnych pilotów i ich wyniki były wręcz obiektem zainteresowania publicznego, zwłaszcza we Francji i Niemczech.

Poniższe listy pilotów uporządkowane są według liczby zestrzelonych samolotów (podanej w nawiasach).

Polscy piloci I wojny światowej będący asami

Antoni Mroczkowski (9 + 1 w wojnie polsko-radzieckiej) Mieczysław Garsztka (6) Wiktor Komorowski (6)

Franciszek Peter (6) Stefan Stec (3 + 2 w walkach z Ukraińcami)

Polscy piloci II wojny światowej będący asami

Stanisław Skalski (18 i 11/12) Witold Urbanowicz (18+7 na ziemi) Josef František (17) (Czech walczący w PSP) Eugeniusz Horbaczewski (16½) Bolesław Gładych (14+8 na ziemi) Jan Zumbach (13) Marian Pisarek (12) Michał Maciejowski (10½) Aleksander Gabszewicz (10½) Mirosław Ferić (10 ⅓) Aleksander Chudek (9) Jan Falkowski (9) Henryk Szczęsny Antoni Głowacki (8 ⅓)[uwaga 1] Wacław Król (8½) Zdzisław Henneberg (8½) Eugeniusz Szaposznikow Witold Łokuciewski Adolf Pietrasiak Stanisław Brzeski Henryk Pietrzak (7½) Józef Jeka Bolesław Drobiński

Marian Bełc Stanisław Karubin Tadeusz Koc Karol Pniak Mieczysław Adamek Wacław Łapkowski Stefan Janus Ludwik Paszkiewicz Mieczysław Mümler Kazimierz Rutkowski Czesław Główczyński Michał Cwynar Stefan Witorzeńć (5½) Bolesław Własnowolski Franciszek Surma (5) Tadeusz Nowierski Stanisław Blok Kazimierz Sporny Grzegorz Sołogub Jakub Bargiełowski Jerzy Popławski

Inni piloci I wojny światowej będący asami

Osobne artykuły: Asy myśliwskie Cesarstwa Niemieckiego, Asy myśliwskie Belgii (I wojna światowa), Asy myśliwskie Rosji (do 1920), Asy myśliwskie Nowej Zelandii (I wojna światowa) i Asy myśliwskie Włoch (I wojna światowa).

Manfred von Richthofen (80) – Niemcy René Fonck (75, nieoficjalnie ponad 100) – Francja William Bishop (72) – Kanada Edward Mannock (61) – Wielka Brytania Raymond Collishaw (60 + 1 w wojnie domowej w Rosji) – Kanada James McCudden (57) – Wielka Brytania Andrew Beauchamp-Proctor (54) – Afryka Południowa Donald MacLaren (54) – Kanada Georges Guynemer (53) – Francja William Barker (50) – Kanada George McElroy (47) – Wielka Brytania Robert Little (47) – Australia Albert Ball (44) – Wielka Brytania Charles Nungesser (43) – Francja Thomas Falcon Hazell (43) – Wielka Brytania Georges Madon (41, nieoficjalnie ponad 100) – Francja Philip Fullard (40) – Wielka Brytania Charles Gass (39) – Wielka Brytania John Gilmour (39) – Wielka Brytania William Lancelot Jordan (39) – Afryka Południowa Alfred Atkey (38) – Kanada William Gordon Claxton (37) – Kanada Ira Jones (37) – Wielka Brytania Joseph Fall (36) – Kanada Maurice Boyau (35) – Francja Godwin Brumowski (35) – Austro-Węgry Frederick McCall (35) – Kanada Henry Woollett (35) – Wielka Brytania Michel Coiffard (34) – Francja Samuel Kinkead (33) – Afryka Południowa Frank Granger Quigley (33) – Kanada Julius Arigi (32) – Austro-Węgry Geoffrey Hilton Bowman (32) – Wielka Brytania Roderic Dallas (32) – Australia Andrew McKeever (31) – Kanada Samuel Thompson (30) – Wielka Brytania Charles Booker (29) – Wielka Brytania Percy Clayson (29) – Wielka Brytania Arthur Cobby (29) – Australia Leonard Rochford (29) – Wielka Brytania Léon Bourjade (28) – Francja Albert Carter (28) – Kanada Benno Fiala von Fernbrugg (28) – Austro-Węgry John Gurdon (28) – Wielka Brytania Reginald Hoidge (28) – Kanada Dennis Latimer (28) – Wielka Brytania Frank Linke-Crawford (27) – Austro-Węgry Clifford McEwen (27) – Kanada Thomas Middleton (27) – Wielka Brytania Armand Pinsard (27) – Francja Frank Soden (27) – Kanada Arthur Whealy (27) – Kanada Ronald Fletcher (26) – Wielka Brytania William Harvey (26) – Wielka Brytania Elwyn King (26) – Australia Gerald Maxwell (26) – Wielka Brytania Edward Rickenbacker (26) – Stany Zjednoczone Silvio Scaroni (26) – Włochy William Staton (26) – Wielka Brytania William Thomson (26) – Kanada Robert Compston (25) – Wielka Brytania Pier Piccio (25) – Włochy Arthur Rhys Davids (25) – Wielka Brytania Stanley Rosevear (25) – Kanada Peter Carpenter (24) – Wielka Brytania Harry Luchford (24) – Wielka Brytania Tom Noel (24) – Wielka Brytania William Ernest Shields (24) – Kanada James Slater (24) – Wielka Brytania William Charles Campbell (23) – Wielka Brytania René Dorme (23) – Francja Matthew Frew (23) – Wielka Brytania Gabriel Guerin (23) – Francja Claude Haegelen (23) – Francja Horace Lale (23) – Wielka Brytania Alexander Pentland (23) – Australia Harold Whistler (23) – Wielka Brytania William Alexander (22) – Kanada Thomas Harrison (22) – Afryka Południowa George Hayward (22) – Wielka Brytania Louis Jenkin (22) – Wielka Brytania Cecil King (22) – Wielka Brytania John Leacroft (22) – Wielka Brytania Arthur Newland (22) – Wielka Brytania Benjamin Roxburgh-Smith (22) – Wielka Brytania Joseph White (22) – Kanada Flavio Baracchini (21) – Włochy Francis Cubbon (21) – Wielka Brytania Harold Edwards (21) – Kanada Alfred Heurtaux (21) – Francja Charles Hickey (21) – Kanada William John Charles Kennedy-Cochran-Patrick (21) – Wielka Brytania Pierre Marinovitch (21) – Francja Richard Maybery (21) – Wielka Brytania Edgar McCloughry (21) – Australia Richard Minifie (21) – Australia George Thomson (21) – Wielka Brytania Leonard Barlow (20) – Wielka Brytania Douglas Bell (20) – Afryka Południowa Fulco Ruffo di Calabria (20) – Włochy Kenneth Conn (20) – Kanada Albert Louis Deullin (20) – Francja Francis Gillet (20) – Stany Zjednoczone Edgar Johnston (20) – Australia Camille Lagesse (20) – Kanada Ian McDonald (20) – Wielka Brytania Charles Ross (20) – Afryka Południowa Walter Alfred Southey (20) – Wielka Brytania Frederick Thayre (20) – Wielka Brytania Horace Barton (19) – Afryka Południowa Wilfred Beaver (19) – Stany Zjednoczone Andrew Cowper (19) – Australia Jacques Ehrlich (19) – Francja Arthur Fairclough (19) – Kanada Henri Hay de Slade (19) – Francja

Cedric Howell (19) – Australia Josef Kiss (19) – Austro-Węgry Harold Albert Kullberg (19) – Stany Zjednoczone Bernard Barny de Romanet (18) – Francja James Belgrave (18) – Wielka Brytania Franz Gräser (18) – Austro-Węgry William Lambert (18) – Stany Zjednoczone Frank Luke (18) – Stany Zjednoczone George MacKay (18) – Kanada William Molesworth (18) – Wielka Brytania Maurice Newnham (18) – Wielka Brytania John Todd (18) – Wielka Brytania John Trollope (18) – Wielka Brytania Alfred Williams Carter (17) – Kanada Marziale Cerutti (17) – Włochy Stearne Edwards (17) – Kanada Carl Falkenberg (17) – Kanada George Gibbons (17) – Wielka Brytania Fred Holliday (17) – Australia August Iaccaci (17) – Stany Zjednoczone Paul Iaccaci (17) – Stany Zjednoczone Edward Johnstone (17) – Wielka Brytania Reginald Makepeace (17) – Wielka Brytania John Pinder (17) – Wielka Brytania Ferruccio Ranza (17) – Włochy Josef Schwendemann (17) – Niemcy Edwin Swale (17) – Wielka Brytania Edmund Tempest (17) – Wielka Brytania Walter Tyrrell (17) – Wielka Brytania Eugen Bonsch (16) – Austro-Węgry Jean Chaput (16) – Francja Raoul Lufbery (16) – Stany Zjednoczone Stefan Fejes (16) – Austro-Węgry Jean Sardier (16) – Francja Elliot Springs (16) – Stany Zjednoczone Ernst Strohschneider (15) – Austro-Węgry Armand de Turenne (15) – Francja Jean-Paul Ambrogi (14) – Francja Omer Demeuldre (13) – Francja Hector Garaud (13) – Francja Johannes Janzen (13) – Niemcy Wilfrid May (13) – Stany Zjednoczone Maurice Nogues (13) – Francja David Putnam (13) – Stany Zjednoczone George Vaughn (13) – Stany Zjednoczone Henry Artigau (12) – Francja Frank Baylies (12) – Stany Zjednoczone Jean Casale (12) – Francja Gustave Daladier (12) – Francja Ferdinand Guyou (12) – Francja Adolf Heyrowski (12) – Austro-Węgry Marcel Hugues (12) – Francja Lucien Jailler (12) – Francja Field Kindley (12) – Stany Zjednoczone Jacques Leps (12) – Francja Jean Navarre (12) – Francja Luigi Olivari (12) – Włochy Xavier de Sevin (12) – Francja Iwan Smirnow (12) – Rosja Paul Tarascon (12) – Francja Paul Waddington (12) – Francja Giovanni Ancillotto (11) – Włochy Jean Bozon-Verduraz (11) – Francja Kurt-Bertram von Döring (11) – Niemcy Kurt Gruber (11) – Austro-Węgry Fritz Loerzer (11) – Niemcy Andre de Meulemeester (11) – Belgia René Montrion (11) – Francja Reinhold Poss (11) – Niemcy Antonio Reali (11) – Włochy Michał Safonow (11) – Rosja Borys Siergiejewski (11) – Rosja Eduard Thomson (11) – Rosja Arthur Roy Brown (10) – Kanada Reed Landis (10) – Stany Zjednoczone John Malone (10) – Stany Zjednoczone Friedrich Navratil (10) – Austro-Węgry Raoul Stojsavljević (10) – Austro-Węgry Jacques Swaab (10) – Stany Zjednoczone Edmond Thieffry (10) – Belgia Ernst von Althaus (9) – Niemcy Paul Baer (9) – Stany Zjednoczone Gottfried von Banfield (9) – Austro-Węgry Otto Jindra (9) – Austro-Węgry Georg von Kenzian (9) – Austro-Węgry Egon Koepsch (9) – Niemcy Aristidis Moraitinis (9) – Grecja Grigorij Suk (9) – Rosja Paul Achilles (8) – Niemcy Dieudonné Costes (8) – Francja Karl Kaszala (8) – Austro-Węgry Jindřich Kostrba (8) – Austro-Węgry John McCudden (8) – Wielka Brytania Wolfram von Richthofen (8) – Niemcy Ferdinand Udvardy (8) – Austro-Węgry Frank Hale (7) – Stany Zjednoczone Lanoe Hawker (7) – Wielka Brytania Andreas Dombrowski (6) – Austro-Węgry Robert Hildebrandt (6) – Niemcy Hans Imelmann (6) – Niemcy Iwan Orłow (6) – Rosja Kurt Student (6) – Niemcy Olgierd Teter (6) – Rosja Iwan Bagrownikow (5) – Rosja Charles Borzecki (5) – Francja Wiktor Fiedorow (5) – Rosja Werner Junck (5) – Niemcy Nikołaj Kokorin (5) – Rosja Jan Mahlapu (5) – Rosja Aleksander Piszwanow (5) – Rosja Eduard Pulpe (5) – Rosja Wiktor Utgow (5) – Rosja Martin Zander (5) – Niemcy

Niektórzy piloci II wojny światowej będący asami

Erich Hartmann (352) – Niemcy Gerhard Barkhorn (301) – Niemcy Günther Rall (274) – Niemcy Otto Kittel (267) – Niemcy Walter Nowotny (258) – Niemcy Wilhelm Batz (237) – Niemcy Erich Rudorffer (222) – Niemcy Heinrich Bär (221) – Niemcy Hermann Graf (212) – Niemcy Heinrich Ehrler (209) – Niemcy Theodor Weissenberger (208) – Niemcy Hans Philipp (206) – Niemcy Walter Schuck (206) – Niemcy Anton Hafner (204) – Niemcy Helmut Lipfer (203) – Niemcy Walter Krupinski (197) – Niemcy Anton Hackl (192) – Niemcy Joachim Brendel (189) – Niemcy Max Stotz (189) – Niemcy Joachim Kirschner (188) – Niemcy Kurt Braendle (180) – Niemcy Johannes Steinhoff (176) – Niemcy Ernst Wilhelm Reinert (174) – Niemcy Hans-Joachim Marseille (158) – Niemcy Gordon Gollob (150) – Niemcy Franz Schall (137) – Niemcy Rudolf Rademacher (126) – Niemcy

Heinz-Wolfgang Schnaufer (121) – Niemcy Adolf Galland (104) – Niemcy Günther Lützow (103 + 5 w czasie wojny domowej w Hiszpanii) – Niemcy Hiroyoshi Nishizawa (103) – Japonia Werner Schroer (102) – Niemcy Werner Mölders (101 + 14 w czasie wojny domowej w Hiszpanii) – Niemcy Ilmari Juutilainen (94) – Finlandia Tetsuzo Iwamoto (80) – Japonia Erbo Graf von Kageneck (67) – Niemcy Saburō Sakai (64) – Japonia Kurt Welter (63) – Niemcy Iwan Kożedub (62) – Związek Radziecki[1] Constantin Cantacuzene (60) – Rumunia Aleksander Pokryszkin (59) – Związek Radziecki[1] Nikołaj Gulajew (57) – Związek Radziecki[2] Eino Luukkanen (56) – Finlandia Grigorij Reczkałow (56) – Związek Radziecki[2] Kiriłł Jewstigniejew (53) – Związek Radziecki Egmont Prinz zur Lippe-Weißenfeld (51) – Niemcy Marmaduke Pattle (51) – Związek Południowej Afryki (Commonwealth) Alexandru Şerbănescu (47) – Rumunia Richard Bong (40) – Stany Zjednoczone David McCampbell (34) – Stany Zjednoczone Pierre Clostermann (33) – Francja Adolph Malan (32) – Związek Południowej Afryki (Commonwealth) George Beurling (31 1/3) – Kanada Francis Gabreski (31) – Stany Zjednoczone (z pochodzenia Polak)[2] Borys Kowzan (28) – Związek Radziecki Marcel Albert (23) – Francja (Pułk Lotnictwa Myśliwskiego Normandia-Niemen)[2]

Asy myśliwskie z okresu po drugiej wojnie światowej

Nikołaj Sutiagin (22) – Związek Radziecki, wojna koreańska Jewgienij Piepielajew (20) – Związek Radziecki, wojna koreańska Gijjora Epstein (17) – Izrael, wojny z państwami arabskimi Amir Nachumi (14) – Izrael, wojny z państwami arabskimi Dmitrij Ośkin (14) – Związek Radziecki, wojna koreańska Jisrael Baharaw (12) – Izrael, wojny z państwami arabskimi George Andrew Davis (14) – Stany Zjednoczone, wojna koreańska

Jiftach Spektor (12) – Izrael, wojny z państwami arabskimi Harold Fischer (10) – Stany Zjednoczone, wojna koreańska Muhammad Mahmud Alam (9) – Pakistan, wojna indyjsko-pakistańska Nguyễn Văn Cốc (9) – Wietnam Północny, wojna wietnamska Zhao Baotong (9) – Chińska Republika Ludowa, wojna koreańska Ran Pecker (8) – Izrael, wojny z państwami arabskimi Charles B. DeBellevue (6) – Stany Zjednoczone, wojna wietnamska

Zobacz też

• lista Bajana – lista większości (ponad 400) polskich pilotów uszeregowanych według zestrzeleń
• lista niemieckich asów myśliwskich z okresu II wojny światowej latających na samolotach odrzutowych

Uwagi

1. Antoni Głowacki jako jedyny Polak i jeden z dwóch pilotów RAF-u został asem, strącając pięć samolotów jednego dnia.

Przypisy

1. Krzemiński 1983 ↓, s. 415.
2. Krzemiński 1983 ↓, s. 416.

Bibliografia

• Czesław Krzemiński: Wojna powietrzna Europie w 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1983. ISBN 83-11-06862-3.

Linki zewnętrzne

Zobacz multimedia związane z tematem: As myśliwski

• Biografie asów

Encyklopedie internetowe (nagroda):

• SNL: flygeress