Loading AI tools
lotnik austriacki, służący w lotnictwie polskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franciszek Peter vel Franz Peter (ur. 8 października 1896 w Wiedniu[1], zm. 1968 w Warszawie[2]) – austriacki lotnik wojskowy i inżynier – porucznik cesarskiego i królewskiego Lotnictwa, major pilot Wojska Polskiego, as myśliwski z I wojny światowej, kawaler Orderu Virtuti Militari.
| 6 zwycięstw | |
 | |
 major pilot | |
| Data i miejsce urodzenia |
8 października 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1968 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
Flik 3/J, |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
| Późniejsza praca |
konstruktor |
| Odznaczenia | |
      | |
Franz Peter urodził się w Wiedniu jako syn Franciszka i Marii z d. Kossak[3][1], w rodzinie pochodzącej z Zaolzia. Podczas I wojny światowej służył w lotnictwie austro-węgierskim. Początkowo latał na samolotach rozpoznawczych, następnie ukończył szkolenie pilota myśliwskiego i od wiosny służył w eskadrze myśliwskiej Flik 3/J (Fliegerkompagnie 3/J) na froncie austriacko-włoskim, m.in. ze Stefanem Stecem. Latał w niej na myśliwcach Albatros D.III (Oef). Wojnę zakończył w stopniu porucznika (Oberleutnant).
16 lipca 1918 Peter w składzie klucza ze Stefanem Stecem i F. Navratilem odniósł dwa pierwsze zwycięstwa, nad myśliwcami włoskimi Hanriot HD.1 nad Val del Concei w rejonie jeziora Garda. 4 sierpnia 1918 zestrzelił włoski szybki bombowiec SVA-5 (sierż. Bartolomeo Arrigoni[2]), a 20 sierpnia i 17 września samoloty rozpoznawcze Pomilio, zyskując status asa (17 września prawdopodobnie zestrzelił poległego w tym dniu dowódcę 134. eskadry włoskiej, kapitana obs. Adriano Barone[4]). 7 października 1918 zestrzelił szósty samolot – brytyjski myśliwiec Sopwith Camel (E1498 z 66 Sqn RAF, pilot 2/Lt GR Leighton[5]) k. Trydentu[1].
Po zakończeniu I wojny światowej pracował jako pilot komunikacyjny, na linii Wiedeń–Budapeszt[6]. Na skutek spotkania w Wiedniu ze Stefanem Stecem, na początku 1919 roku Peter przyjechał do Polski i zdecydował wstąpić do polskiego lotnictwa wojskowego (początkowo nie znał przy tym języka polskiego)[6]. Służył bojowo najpierw w 6 Eskadrze Wywiadowczej we Lwowie[7], broniącej miasta przed oddziałami ukraińskimi podczas wojny polsko-ukraińskiej. Latał tam jako pilot samolotów rozpoznawczych, zazwyczaj w załodze z obserwatorem Stanisławem Pietruskim[6]. 6 marca 1919 miał wypadek na samolocie Albatros C.XII na skutek awarii silnika, lecz nie odniósł większych obrażeń[6]. Brał udział w kilku lotach szturmowych atakując pozycje ukraińskie z broni pokładowej, a 30 kwietnia 1919 z Pietruskim rozpędził obsługę dwóch dział ukraińskich, zdobytych następnie przez Polaków. 14 maja 1919 został ranny w nogę podczas lotu szturmowego na pozycje piechoty pod Kulikowem i do połowy czerwca przebywał w szpitalu[7][6][8].
Brał następnie udział w wojnie polsko-bolszewickiej, m.in. od 4 lutego do marca 1920 tymczasowo dowodził 6 eskadrą wywiadowczą, działającą w rejonie Tarnopola[8][9].
Po zakończeniu działań wojennych pełnił służbę w Centralnych Zakładach Lotniczych, a następnie w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa[7] na stanowisku kierownika oddziału silników. W 1929 skonstruował, mało udany, silnik gwiazdowy Peterlot (80 KM), zbudowany w liczbie 9 sztuk[10]. Równocześnie pozostawał oficerem nadetatowym 2 pułku lotniczego w Krakowie. Z dniem 31 marca 1933 przeniesiony został w stan nieczynny na okres 12 miesięcy[11]. Z dniem 31 sierpnia 1934 przeniesiony został w stan spoczynku[12].
Był następnie dyrektorem technicznym Wytwórni Maszyn Precyzyjnych „Avia”[7]. W 1933 z A. Seńkowskim skonstruował w PZInż silnik rzędowy PS-II Petersen (90 KM) – zbudowano 11 sztuk, a w 1934 zaprojektował w Avii 4-cylindrowe silniki rzędowe Avia P-4 (100 KM) i Avia 3 (63 KM)[10].
Zmarł w 1968 w Warszawie[2].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.png){kind=small}
.svg){kind=small}
