Aleksander Chudek

Aleksander Chudek (ur. 17 sierpnia 1914 w Stoczku, zm. 23 czerwca 1944 w Le Plessis-Grimoult we Francji) – chorąży pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, chorąży (ang. Warrant Officer) Królewskich Sił Powietrznych, as myśliwski.

Aleksander Chudek

9 zwycięstw
chorąży pilot
Data i miejsce urodzenia	17 sierpnia 1914 Stoczek
Data i miejsce śmierci	23 czerwca 1944 Le Plessis-Grimoult
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego RAF
Jednostki	1 pułk lotniczy, 114 eskadra myśliwska, dywizjon 315, dywizjon 303
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa Lądowanie w Normandii
Odznaczenia

Życiorys

Syn Feliksa i Ludwiki z domu Cymerman. Ukończył szkołę powszechną, następnie pracował w zakładzie ślusarsko-mechanicznym swego wuja. Około 1935 roku został powołany do odbycia służby wojskowej. Otrzymał przydział do 1 pułku lotniczego w Warszawie, gdzie ukończył kurs pilotażu, a następnie przeszedł szkolenie pilotażu myśliwskiego. Później przez pewien czas służył w 114 eskadrze myśliwskiej. W kampanii wrześniowej nie brał udziału^[1].

Po 17 września przedostał się przez Rumunię do Francji. 27 czerwca 1940 roku przedostał się z Francji do Wielkiej Brytanii. Wstąpił do RAF, otrzymał numer służbowy 783023. Po krótkim kursie w 1 Polish Flying Training School (PFTS) został przydzielony do go jednostki rozprowadzania samolotów 4 Ferry Pilots Pool stacjonującej w Kemble w charakterze pilota rozprowadzającego nowe lub wyremontowane samoloty na lotniska w całej Anglii^[2].

W czerwcu 1941 roku został przeniesiony do jednostki 55 Operational Training Unit (OTU), gdzie rozpoczął szkolenie bojowe na samolotach Hawker Hurricane. Szkolenie ukończył w końcu lipca 1941 roku i został skierowany do 315 dywizjonu myśliwskiego, gdzie przeszkolił się w pilotażu nowo otrzymanych samolotów Supermarine Spitfire II. Jako pilot tej jednostki zestrzelił 5 samolotów niemieckich.

W dwa tygodnie po przybyciu do 315 dywizjonu zestrzelił pierwszy samolot wroga Messerschmitt Bf 109. W lipcu 1943 na 3 miesiące został oddelegowany do 303 dywizjonu, gdzie odniósł dalsze 4 zwycięstwa. 29 sierpnia zestrzelił dwa Bf 109 i pomimo odniesionych ran oraz ciężkiego uszkodzenia jego maszyny zdołał powrócić do Anglii^[1].

3 listopada 1942 roku zakończył turę lotów bojowych i, w ramach odpoczynku, został przeniesiony do 58 OTU w Grangemouth, gdzie służył w charakterze instruktora. 13 maja 1943 roku powrócił do latania operacyjnego w 315 dywizjonie i służył w nim, z krótkimi przerwami, do 13 marca 1944. Po trzech miesiącach przerwy został ponownie przydzielony do 303 dywizjonu. 23 czerwca 1944 na samolocie Spitfire IX wystartował do kolejnego lotu nad Normandię. Nigdy z niego nie powrócił. Początkowo przypuszczano, że jego samolot wpadł do morza, jednak w 2009 roku ustalono, że miejscem upadku była Normandia, pomiędzy miejscowościami Le Plessis-Grimoult i Roucamps^[1].

23 czerwca 2009 w miejscowości Le Plessis-Grimoult, nad którą 65 lat wcześniej został zestrzelony jego Spitfire IX, odsłonięto pomnik poświęcony chorążemu^[3].

Zwycięstwa powietrzne

Na liście Bajana zajmuje 12. pozycję z wynikiem 9 zestrzeleń pewnych, 1 prawdopodobne i 1 uszkodzenie.

Zestrzelenia pewne:

• Bf 109 – 14 sierpnia 1941 (pilotował Spitfire II, PK-E nr P8563)
• 2 x Bf 109 – 29 sierpnia 1941 (pilotował Spitfire II, PK-E nr P8563)
• Fw 190 – 27 września 1941 (pilotował Spitfire V, PK-B nr AB913)
• Fw 190 – 21 października 1941 (pilotował Spitfire V, PK-K nr AD134)
• 2 x Fw 190 – 17 sierpnia 1943 (pilotował Spitfire IX, RF-M nr BS451)
• Fw 190 – 6 września 1943 (pilotował Spitfire IX, RF-E nr MA299)
• Fw 190 – 23 września 1943 (pilotował Spitfire IX, RF-E nr MA299)

Zestrzelenia prawdopodobne:

• Bf 109 – 16 września 1941 (pilotował Spitfire V, PK-H nr AB892)

Uszkodzenia:

• Bf 109 – 14 sierpnia 1941 (pilotował Spitfire II, PK-E nr P8563)

Awanse

• Warrant Officer (październik 1943)

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
• Krzyż Walecznych – czterokrotne (28 października 1941)
• brytyjskie Distinguished Flying Medal (12 grudnia 1943 przez AVM L. O. Brown, dowódca 84 Grupy RAF)^[4]

Przypisy

1. Aleksander Chudek. polishairforce.pl. [dostęp 2020-02-03]. (pol.).
2. Krzystek 2012 ↓, s. 131.
3. Ambasada RP w Paryżu: Uroczystość odsłonięcia pomnika poświęconego chorążemu Aleksandrowi Chudkowi. [dostęp 2009-09-11]. (pol.).
4. reportaż Historia Bez Patyny. [dostęp 2012-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-26)].

Bibliografia

• Olgierd Cumft, Hubert Kazimierz Kujawa: Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989. ISBN 83-11-07329-5. OCLC 21519956.
• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• Wojciech Zmyślony: Biografia na polishairforce.p. s. 1. [dostęp 2012-06-27]. (pol.).

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 780151778249918130000
• PLWABN: 9810573721305606
• NUKAT: n2011045831