Калиум

Калиум — хемиски елемент во периодниот систем. Негов симбол е К, а неговиот атомски број е 19. Калиумот е мек сребренобел алкален метал кој е сврзан со други елементи во морската вода и е застапен во многу минерали. Овој елемент оксидира брзо во Земјината атмосфера при што потемнува. Многу е реактивен (особено во вода) и е хемиски сличен со натриумот. Има атомска маса 39,102 и е мек како восокот. Калиумот се топи на 63,65 °C.

Калиум  (₁₉K)

Калиумови топчиња во парафинско масло. Поголемото има пречник од 0,5 см.
Спектрални линии на калиумот
Општи својства
Име и симбол	калиум (K)
Изглед	сребреносив
Калиумот во периодниот систем
Na ↑ K ↓ Rb аргон ← калиум → калциум
Атомски број	19
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)	39,0983(1)[1]
Категорија	алкален метал
Група и блок	група 1 (алкални), s-блок
Периода	IV периода
Електронска конфигурација	[Ar] 4s1
по обвивка	2, 8, 8, 1
Физички својства
Фаза	цврста
Точка на топење	336,7 K ​(63,5 °C)
Точка на вриење	1032 K ​(759 °C)
Густина близу с.т.	0,862 г/см3
кога е течен, при т.т.	0,828 г/см3
Критична точка	2223 K, 16 MPa[2]
Топлина на топење	2,33 kJ/mol
Топлина на испарување	76,9 kJ/mol
Моларен топлински капацитет	29,6 J/(mol·K)
Атомски својства
Оксидациони степени	+1, −1 ​(мошне базен оксид)
Електронегативност	Полингова скала: 0,82
Енергии на јонизација	I: 418,8 kJ/mol II: 3052 kJ/mol II: 4420 kJ/mol (повеќе)
Атомски полупречник	емпириски: 227 пм
Ковалентен полупречник	203±12 пм
Ван дер Валсов полупречник	275 пм
Спектрални линии на калиум
Разни податоци
Кристална структура	​телоцентрирана коцкеста (тцк)
Брзина на звукот тенка прачка	2000 м/с (при 20 °C)
Топлинско ширење	83,3 µм/(m·K) (при 25 °C)
Топлинска спроводливост	102,5 W/(m·K)
Електрична отпорност	72 nΩ·m (при 20 °C)
Магнетно подредување	парамагнетно[3]
Модул на растегливост	3,53 GPa
Модул на смолкнување	1,3 GPa
Модул на збивливост	3,1 GPa
Мосова тврдост	0,4
Бринелова тврдост	0,363 MPa
CAS-број	7440-09-7
Историја
Откриен и првпат издвоен	Хамфри Дејви (1807)
Најстабилни изотопи
Главна статија: Изотопи на калиумот
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП 39K 93,26 % 39K е стабилен со 20 неутрони 40K 0,012 % 1,248(3)×109 г β− 1,311 40Ca ε 1,505 40Ar β+ 1,505 40Ar 41K 6,73 % 41K е стабилен со 22 неутрони
преглед разговор уреди | наводи | Википодатоци

Со густина нешто помала од водата, калиумот е вториот најлесен метал после литиумот. Тој е меко цврсто тело кое лесно се сече со нож.

Слично како и другите алкални метали, калиумот реагира бурно со водата, при што се добива водород. Кога е во вода, може спонтано да се запали. Неговите соли емитуваат виолетова боја кога се изложени на пламен.

Галерија

• Оксидација на јагленче во стопен калиум нитрат
• Реакција на калиум со вода
• Реакција на калиум со сулфурна киселина
• Калиум хлорат и шеќер

Наводи

1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
2. Haynes, William M., уред. (2011). CRC Handbook of Chemistry and Physics (XCII. изд.). Boca Raton, FL: CRC Press. стр. 4.122. ISBN 1439855110.
3. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Lide, D. R., уред. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (LXXXVI. изд.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.