Гадолиниум

Гадолиниум (Gd, латински - gadolinium) — лантаноид.^[2][3] Името го добил според финскиот минералог и хемичар Јохан Гадолин. Гадолониумот е застапен во Земјината кора во количини од 7,7 ppm. Најважни минерали на гадолиниум се: монацит (Ce,La,Th,Nd,Y,Pr,Gd)PO₄ и (Ce,La,Nd,Y,Pr,Gd)CO₃F

Гадолиниум  (₆₄Gd)

Општи својства
Име и симбол	гадолиниум (Gd)
Изглед	сребрено-бела
Гадолиниумот во периодниот систем
– ↑ Gd ↓ Cm европиум ← гадолиниум → тербиум
Атомски број	64
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)	157,25(3)[1]
Категорија	лантаноид
Група и блок	група б.б., f-блок
Периода	VI периода
Електронска конфигурација	[Xe] 4f7 5d1 6s2
по обвивка	2, 8, 18, 25, 9, 2
Физички својства
Фаза	цврста
Точка на топење	1.585 K ​(1.312 °C)
Точка на вриење	3.273 K ​(3.000 °C)
Густина близу с.т.	7,90 г/см3
кога е течен, при т.т.	7,4 г/см3
Топлина на топење	10,05 kJ/mol
Топлина на испарување	301,3 kJ/mol
Моларен топлински капацитет	37,03 J/(mol·K)
парен притисок (преметан) P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k при T (K) 1.836 2.028 2.267 2.573 2.976 3.535
Атомски својства
Оксидациони степени	1, 2, 3 ​(благ базичен оксид)
Електронегативност	Полингова скала: 1,20
Енергии на јонизација	I: 593,4 kJ/mol II: 1.170 kJ/mol II: 1.990 kJ/mol
Атомски полупречник	емпириски: 180 пм
Ковалентен полупречник	196±6 пм
Спектрални линии на гадолиниум
Разни податоци
Кристална структура	​шестаголна збиена (шаз)
Брзина на звукот тенка прачка	2.680 м/с (при 20 °C)
Топлинско ширење	α poly: 9,4 µм/(m·K) (на 100 °C)
Топлинска спроводливост	10,6 W/(m·K)
Електрична отпорност	α, поли: 1,310 µΩ·m
Магнетно подредување	феромагнетно-парамагнетен премин на 293,4 K
Модул на растегливост	α облик: 54,8 GPa
Модул на смолкнување	α облик: 21,8 GPa
Модул на збивливост	α облик: 37,9 GPa
Поасонов сооднос	α облик: 0,259
Викерсова тврдост	510–950 MPa
CAS-број	7440-54-2
Историја
Наречен по	Според минералот гадолинит (кој е пак именуван според Јохан Гадолин)
Откриен	Жан Шарл Галисар де Марињак (1880)
Првпат издвоен	Лекок де Буабодран (1886)
Најстабилни изотопи
Главна статија: Изотопи на гадолиниумот
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП 152Gd 0,20 % 1,08×1014 г α 2,205 148Sm 154Gd 2,18 % – (α) 0,0812 150Sm 155Gd 14,80 % – (α) 0,0812 151Sm 156Gd 20,47 % – (СФ) <71,541 157Gd 15,65 % – (СФ) <70,531 158Gd 24,84 % – (СФ) <70,965 160Gd 21,86 % >1,3×1021 г (β−β−) 1,729 160Dy
Режимите на распад во загради се предвидени, но сè уште не се забележани
преглед разговор уреди | наводи | Википодатоци

Извори

1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
2. Parkes, G.D. & Phil, D. (1973). Melorova moderna neorganska hemija. Beograd: Naučna knjiga.
3. Housecroft C. E., Sharpe A. G. (2008). Inorganic Chemistry (3rd ed.). Prentice Hall. ISBN 978-0131755536.