Неон

Неон (од грчки νέος, „нов“) — хемискиот елемент во периодниот систем со симболот Ne и атомскиот број 10. Како безбоен, речиси инертен благороден гас, неонот дава посебна црвеникава светлина кога се користи во вакуумските разелектризирани цевки и неонските лампи. Тој се наоѓа во траги во воздухот. Неонот е најсветлиот благороден гас.

Неон  (₁₀Ne)

Спектрални линии на неонот во видливиот појас
Општи својства
Име и симбол	неон (Ne)
Изглед	безбоен гас кој свети портокалово-црвено кога е подложен на високонапонско електрично поле
Неонот во периодниот систем
He ↑ Ne ↓ Ar флуор ← неон → натриум
Атомски број	10
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)	20,1797(6)[1]
Категорија	благороден гас
Група и блок	група 18 (благородни гасови), p-блок
Периода	II периода
Електронска конфигурација	[He] 2s2 2p6
по обвивка	2, 8
Физички својства
Фаза	гасна
Точка на топење	24,56 K ​(−248,59 °C)
Точка на вриење	27,104 K ​(−246,046 °C)
Густина при стп (0 °C и 101,325 kPa)	0,9002 г/Л
кога е течен, при т.в.	1,207 г/см3[2]
Тројна точка	24,556 K, ​43,37 kPa[3][4]
Критична точка	44,4918 K, 2,7686 MPa[4]
Топлина на топење	0,335 kJ/mol
Топлина на испарување	1,71 kJ/mol
Моларен топлински капацитет	20,79[5] J/(mol·K)
парен притисок P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k при T (K) 12 13 15 18 21 27
Атомски својства
Оксидациони степени	0
Енергии на јонизација	I: 2080,7 kJ/mol II: 3952,3 kJ/mol II: 6122 kJ/mol (повеќе)
Ковалентен полупречник	58 пм
Ван дер Валсов полупречник	154 пм
Спектрални линии на неон
Разни податоци
Кристална структура	​страноцентрирана коцкеста (сцк)
Брзина на звукот	435 м/с (gas, at 0 °C)
Топлинска спроводливост	49,1×10−3 W/(m·K)
Магнетно подредување	дијамагнетна[6]
Модул на збивливост	654 GPa
CAS-број	7440-01-9
Историја
Предвидел	Вилијам Ремзи (1897)
Откриен и првпат издвоен	Вилијам Ремзи и Морис Траверс[7][8] (1898)
Најстабилни изотопи
Главна статија: Изотопи на неонот
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП 20Ne 90,48 % 20Ne е стабилен со 10 неутрони 21Ne 0,27 % 21Ne е стабилен со 11 неутрон 22Ne 9,25 % 22Ne е стабилен со 12 неутрони
преглед разговор уреди | наводи | Википодатоци

Примена

Неонот се користи во знаковите и произведува фина портокалова светлина. Сите други бои се произведуваат со користење на пареи од жива кои го ексцитираат фосфорот по пат на флуоресценција.

Црвенкасто-портокаловата боја која неонот ја емитува кај неонските лампи се користи за правење на неонски знаци. Зборот "неон" исто така се користи и како генеричко име за овие типови на светла, иако се користат многу други гасови за да се произведат различни бои на светлината. Други примени:

• вакуумски цевки
• високонапонски индикатори
• телевизиски цевки
• неонот и хелиумот се користат за производство на еден вид гасен ласер
• во ладилниците.

Историја

Неонот бил откриен од шкотскиот хемичар Вилијам Ремзи и англискиот хемичар Морис Траверс во 1898 година.

Наоѓање

Неонот е едноатомен гас при стандардни услови. Неонот е редок, а се наоѓа во Земјината атмосфера како еден дел на секои 65,000 и индустриски се добива со криогена фракциона дестилација на втечнет воздух.

Соединенија

Јоните Ne⁺, (NeAr)⁺, (NeH)⁺ и (HeNe⁺) се откриени при оптички и масено спектрометриски истражувања. Неонот образува и нестабилни хидрати.

Поврзано

• Благородни гасови

Наводи

1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
2. Hammond, C.R. (2000). The Elements, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition (PDF). CRC press. стр. 19. ISBN 0849304814.
3. Preston-Thomas, H. (1990). „The International Temperature Scale of 1990 (ITS-90)“. Metrologia. 27: 3–10. Bibcode:1990Metro..27....3P. doi:10.1088/0026-1394/27/1/002.
4. Haynes, William M., уред. (2011). CRC Handbook of Chemistry and Physics (XCII. изд.). Boca Raton, FL: CRC Press. стр. 4.122. ISBN 1439855110.
5. Shuen-Chen Hwang, Robert D. Lein, Daniel A. Morgan (2005). "Noble Gases". Kirk Othmer Encyclopedia of Chemical Technology. Wiley. pp. 343–383. doi:10.1002/0471238961.0701190508230114.a01.
6. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Lide, D. R., уред. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (LXXXVI. изд.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
7. Ramsay, William; Travers, Morris W. (1898). „On the Companions of Argon“. Proceedings of the Royal Society of London. 63 (1): 437–440. doi:10.1098/rspl.1898.0057.
8. „Neon: History“. Softciências. Посетено на 2007-02-27.

Надворешни врски