Празеодиум

Празеодиум (Pr, лат. praseodymium) — латиноид.^[3][4] Името го добил од грчките зборови (prasios) и διδυμoς (didymos) кои заедно имаат значење „зелени близнаци“.

Празеодиум  (₅₉Pr)

Општи својства
Име и симбол	празеодиум (Pr)
Изглед	сребрестобел
Празеодиумот во периодниот систем
– ↑ Pr ↓ Pa цериум ← празеодиум → неодиум
Атомски број	59
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)	140,90766(2)[1]
Категорија	лантаноид
Група и блок	група б.б., f-блок
Периода	VI периода
Електронска конфигурација	[Xe] 4f3 6s2
по обвивка	2, 8, 18, 21, 8, 2
Физички својства
Фаза	цврста
Точка на топење	1208 K ​(935 °C)
Точка на вриење	3403 K ​(3130 °C)
Густина близу с.т.	6,77 г/см3
кога е течен, при т.т.	6,50 г/см3
Топлина на топење	6,89 kJ/mol
Топлина на испарување	331 kJ/mol
Моларен топлински капацитет	27,20 J/(mol·K)
парен притисок P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k при T (K) 1771 1973 (2227) (2571) (3054) (3779)
Атомски својства
Оксидациони степени	4, 3, 2 ​(благо базен оксид)
Електронегативност	Полингова скала: 1,13
Енергии на јонизација	I: 527 kJ/mol II: 1020 kJ/mol II: 2086 kJ/mol
Атомски полупречник	емпириски: 182 пм
Ковалентен полупречник	203±7 пм
Спектрални линии на празеодиум
Разни податоци
Кристална структура	​двојно шестаголна збиена (дшаз)
Брзина на звукот тенка прачка	2280 м/с (при 20 °C)
Топлинско ширење	α, мног.: 6,7 µм/(m·K) (при с.т.)
Топлинска спроводливост	12,5 W/(m·K)
Електрична отпорност	α, мног.: 0.700 µΩ·m (при с.т.)
Магнетно подредување	парамагнетно[2]
Модул на растегливост	α-облик: 37,3 GPa
Модул на смолкнување	α-облик: 14,8 GPa
Модул на збивливост	α-облик: 28,8 GPa
Поасонов сооднос	α-облик: 0,281
Викерсова тврдост	250–745 MPa
Бринелова тврдост	250–640 MPa
CAS-број	7440-10-0
Историја
Откриен	Карл Ауер фон Велсбах (1885)
Најстабилни изотопи
Главна статија: Изотопи на празеодиумот
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП 141Pr 100 % – (СД) <48,450 142Pr веш 19,12 ч β− 2,162 142Nd ε 0,745 142Ce 143Pr веш 13,57 д β− 0,934 143Nd
Распадните режими во загради се предвидени, но досега не се забележани
преглед разговор уреди | наводи | Википодатоци

Празеодиум е застапен во Земјината кота во количини од 9,5 ppm (анг. parts per million).

Најважни минерали на празеодиум се:

• монацит (Ce,La,Th,Nd,Y,Pr)PO₄ и
• (Ce,La,Nd,Y,Pr)CO₃F

Извори

1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
2. Jackson, M. (2000). „Magnetism of Rare Earth“ (PDF). The IRM quarterly. 10 (3): 1.
3. Parkes, G.D. & Phil, D. (1973). Melorova moderna neorganska hemija. Beograd: Naučna knjiga.
4. Housecroft C. E., Sharpe A. G. (2008). Inorganic Chemistry (3rd ed.). Prentice Hall. ISBN 978-0131755536.