Argentina, seu plenius res publica Argentinae,[1] est civitas sui iuris in America Australi sita, cuius caput est Bonaëropolis.
Argentina
Territoria finitima: Bolivia, Brasilia, Chilia, Paraquaria, Uraquaria, Britanniarum Regnum
Locus:
Caput: Bonaeropolis
Gestio
Princeps: Xaverius Milei
Praefectus: Xaverius Milei
Consilium: Argentine National Congress
Iudicium: Supreme Court of Argentina
Situs interretialis
Populus
Sermo publicus: lingua Hispanica
Zona horaria: time in Argentina
Moneta: Argentine convertible peso
Commemoratio
Praeceptum: En unión y libertad
Sigla
Tabula aut despectus
Argentina fines cum Bolivia Paraquariaque septentrione, oriente cum Brasilia, Uruquaria et Oceano Atlantico, australi cum Freto Drakeano et austroccidente cum Chilia habet, et a tricies nongenties centena milibus hominum inhabitatur. Forma gubernationis est res publica foederalis.praesidentialistica. Civitas Americae Latinae cui est maxima productus domesticus grossus per capita (secundum paritatis potestatis emptoriae normam) et maximus index incrementi humani) est. Gubernatio, rite Nación Argentina ('Civitas Argentina') Hispanice, in multis propositis legitimis nominatur.
Si spatium consideratur, Argentina Americae Australis secunda a maxima civitas post Brasiliam et orbis terrarum octava est. Continentalis superficiei area 2 766 889 chiliometrorum quadratorum est (1 078 000 km²) inter montes continuos Andes occidente et australi, Oceanum Atlanticum oriente. Civitas Britannica territoria gubernata Falklandiae (Malvinae) et insularum Georgiae Australis et Sandvicensium Australium vindicat. Cum Antarcticae Argentinae nomine, 96 464 chiliometrorum quadratorum Antarcticae, alias vindicationes Tsilia et Britanniarum Regno factas amplexa, vindicat.
Historia
Historia Argentinae cum primorum hominum adventu in regionem initium habet, abhinc annorum 13 000 fere. Boreoccidentalis regio hodierni territorii Incaici Imperii pars erat, et Pampae ab indigenis Americanis nomadibus dominatae sunt. Mense Februario anni 1516, Ioannes Diaz de Solis, nauta Hispanus, navem in aestuarium Fluminis Argentei gubernavit, et regionem nomine Hispaniae postulavit. Hispanica colonizatio per saecula sextum decimum et septimum decimum transcurrit. Argentinae nomen ex argento deducitur, magnae metalli summae in manibus indigenarum inventae causa.
Ab Hispania libertas anno 1816 facta est, et innumerabiles rixas intestinas effecit. Primae constitutionis proclamatio anno 1853 facta est; hodie adhuc vigentis, mutationibus anno 1994 perfectis. Medio saeculo undevicensimo et usque ad 1955 fere, civitatis historia intestinis certaminibus inter conservativos militares et cives liberales notata est, inter quos Peronistici motus principium eminet, Bello Orbis Terrarum II conficiente. Inter annos 1955 et 1983, permulti civiles militaresque praesides in gubernatione se alternaverunt, cum crebris seditionibus et violentarum dictaturarum implantatione. De illo tempore, Argentina democratia secum magnam oeconomicam perturbationem habet, quae suum extremum attigit, praesidente Ferdinando de la Rúa cum recessione sine praecedentibus in civitate.
Civilitas
Post emendationem anni 1994, Argentinae constitutio potestatum exsecutivae, legisferae et iudicialis separationem instituit, seu civitatis, seu provinciarum planarum. Praeses et praeses vicarius suffragio universale per quadriennium mandatum eliguntur, cum solum una reelectione? consecutiva permissa. Praeses (Hispanice Presidente de la Nación Argentina) simul caput civitatis et gubernationis est. Hic libere administros nominat et instantis periculi causa aut necessitatis causa leges ferre per decretum potest.
Argentinum parlamentum (Hispanice Congreso Nacional) duas cameras habet: Senatum (Hispanice Senado) cum septuaginta duo scamnis et Cameram Legatorum (Cámara de Diputados) cum 257 sodalibus. De anno 2001, senatores suffragio universale in provinciis et in Capite Foederale eliguntur, unaquaeque cum trium senatorum sexennio mandatum fungentium iure. Tertia Senatus scamnorum pars quoque biennio eliguntur. Camerae Legatorum sodales quadrienniis mandatis eliguntur.
Divisio administrativa
Argentina in viginti tres provincias et una civitas autonoma divisa est. Hae et sua capita sunt:
| Numerus | Provincia Latine | Provincia Hispanice | Caput Provinciae Latine | Caput Provinciae Hispanice |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Urbs Autonoma Bonaëropolitana | Ciudad Autónoma de Buenos Aires | Bonaëropolis | Buenos Aires |
| 2 | Bonus Aer | Provincia de Buenos Aires | Urbs Platensis | La Plata |
| 3 | Catamarca | Catamarca | Sanctus Ferdinandus a Vallis Catamarcensis | San Fernando del Valle de Catamarca |
| 4 | Tzacum | Chaco | Resistentia | Resistencia |
| 5 | Ciubutum | Chubut | Rausonopolis | Rawson |
| 6 | Corduba | Córdoba | Corduba | Córdoba |
| 7 | Fluenta | Corrientes | Fluenta | Corrientes |
| 8 | Mesopotamia | Entre Ríos | Parăna | Paraná |
| 9 | Formosa | Formosa | Formosa | Formosa |
| 10 | Iuiuiy | Jujuy | Sanctus Salvator Iuiuyensis | San Salvador de Jujuy |
| 11 | Pampa | La Pampa | Sancta Rosa | Santa Rosa |
| 12 | Rioxa | La Rioja | Rioxa | La Rioja |
| 13 | Mendoza | Mendoza | Mendoza | Mendoza |
| 14 | Missiones | Misiones | Rochi Fanum | Posadas |
| 15 | Neucenum | Neuquén | Neucenum | Neuquén |
| 16 | Nigrum Flumen | Río Negro | Domus Viduae | Viedma |
| 17 | Salta | Salta | Salta | Salta |
| 18 | Sanctus Ioannes | San Juan | Sanctus Ioannes a Cuio | San Juan |
| 19 | Sanctus Ludovicus | San Luis | Sanctus Ludovicus | San Luis |
| 20 | Sancta Crux | Santa Cruz | Flumina Gallaica | Río Gallegos |
| 21 | Sancta Fides | Santa Fe | Sancta FidesVerae Crucis | Santa Fe |
| 22 | Sanctus Iacobus ad Uligines | Santiago del Estero | Sanctus Iacobus ad Uligines | Santiago del Estero |
| 23 | Terra Ignium, Antarctica et Insulae Atlantici Australis | Tierra del Fuego, Antártida e Islas del Atlántico Sur | Ushuaia | Ushuaia |
| 24 | Tucumanum | Tucumán | Sanctus Michael Tucumanensis | San Miguel de Tucumán |
Provincia Boni Aëris et urbe autonoma? Bonaëropolitana exceptis, ceterae provinciae interprovincialia integrationis foedera quattuor regiones ad diversa proposita conformantes obsignaverunt:
- Regio Septemtrionis Magni Argentini (Hispanice Región del Norte Grande Argentino, Catamarcae, Fluentorum, Tzaci, Formosae, Soteriae, Missionum, Tucumani, Saltae, et Sancti Iacobi ad Uligĭnes provinciis formata.
- Regio Novi Cuii (Hispanice Región del Nuevo Cuyo), Rioxae, Mendozae, Sancti Ioannis et Sancti Ludovici provinciis formata.
- Regio Patagonica, Ciubuti, Pampae, Neuqueni, Melanopotamiae, Sanctae Crucis et Terrae Ignium, Antarcticae et Insularum Atlantici Australis provinciis formata.
- Regio Media (Hispanice Región Centro) Cordubae, Mesopotamiae et Sanctae Fidei provinciis formata.
Geographia
Legitima tota superficies est 3 745 247 chiliometrorum quadratorum, quorum 2 780 400 Americano continenti et 964 847 Antarctica continenti respondent. Publici quidem et privati Argentini fontes territoria Insulae Malvinae et adiacentes insulas adhuc considerant, totam superficiem ad 3 761 274 chiliometrorum quadratorum augentes.
Per numerum civium, Argentina est octava orbis terrarum civitas et quarta Americae, post Canadam, Civitates Foederatas, et Brasiliam.
Argentina in partes tres schematice dividi potest: fertiles Pamparum planities media in civitate, quae Argentinarum agriculturalium opum medium sunt, Patagoniae aequum media Meridie usque ad Terrae Ignium, aliquando planum, aliquando undulatum, et montes continuos Antisenses per cum Chilia limitem, cuius maximum culmen mons Aconcagua, 6960 metra altus, est.
Principalia flumina Paraquarium (Hispanice Paraguay), Flumen Rubrum (Hispanice Bermejo), Coloratum (Hispanice Colorado), Uraquaria (Hispanice Uruguay), et maximum omnium, Parăna (Hispanice Paraná) sunt. Duo ultima ante ostium Oceani Atlantici coniunguntur aestuarium Flumen Argenteum conformantia. Argentinum clima plerumque temperatum cum extremis de subtropica septentrione ad aridum vel subantarcticum Australi extremo.
Regiones geographicae
- Pampa: Mediorientalem civitatis regionem operit; immensa intensi agropecuarii usus planities est. Clima temperatum umidumque.
- Mesopotamia: ubi est silva subtropica et valles hydrographica fluminibus Uraquario et Parăna formata; clima subtropicum.
- Boreoriens: terras Argentini Tzaci (Hispanice Chaco) continet, lignorum locupletes; calidum umidumque clima.
- Boreoccidens: Montanum et mineralium locuples solum; calidum deserticumque clima.
- Cuium (Hispanice Cuyo): Fertilium montium viniculturae aptorum Antisensis regio, cum abundantibus thermalium mineraliumque aquarum fontibus; clima temperatum.
- Patagonia: Nationis Meridie situm aequum, in cuius topis lacus, silvae, et moles glaciatae eminent; clima frigidum umidumque.
Limites extremaque
Tota finium area 9376 km quinque civitates vicinas tangentium: Tsiliam, Boliviam, Paraquariam, Brasiliam, Uraquariam. Latissimus finis cum Tsilia est (5150 km), per totos montes continuos Andium.
Septentrione Boliviam civitatem Paraquariamque tangit, et septentrionale extremum in fluminum Grandis (in provincia Sancto Ioanne et Moxineri (Hispanice Mojinere) (in provincia Soteria) confluentia est.
Meridie Tsiliam et Oceanus Atlanticus tangit, cum Promunturium Sanctus Pius meridionale extremum esset, in Insula Magna (in provincia Terra Ignium, Antarctica et Insulis Atlantici Australis) situm.
Oriente Brasiliam, Uraquariam, et Oceanum Atlanticum tangit. Orientalis extremus locus municipii Bernardi de Irigoyen (in provincia Missionibus Boreoriente est.
Occidente Chiliam tangit. Occidentalis extremus locus inter colles Agassem (Hispanice Cerro Agassis) et Bolados (Hispanice Cerro Bolados) in Hortis Nationalibus Molium Glaciatarum (in provincia Sancta Cruce) est.
Clima
Maxima reipublicae pars in australi zona temperata est. Etiam in aliquibus regionibus tropicis et subtropicis, arida et frigida climata sunt, coniuncta cum aliis propter magnas altitudinum variationes.
Oeconomia
.jpg)
Argentina Americae Meridionalis secunda a maxima oeconomia est, et una cum Brasilia, Paraquaria, Uraquaria, et Venetiola partem Mercatus Communis Meridionalis format.
Productus domesticus grossus
Argentinus productus domesticus grossus (PDG) anno 1998 contentionis principatum expertus est, 299 billiones dollariorum pro pondere (Hispanice peso) adsecutus. De hoc anno, continuos casus passus est, infimum limitem anno 2002 assecutus. Anno 2013, PDG 610 billiones dollariorum assecutus est, Argentinam loco 21º globalis classificationis et loco tertio in America Latina relinquens[2].
Principalia exportaticia producta
Quia Pampam possidet, quam fertilissimum soli genus orbis terrarum, in magna frumentorum productione eminet, praesertim tritici, (15 miliones tonnorum), maysis (19 miliones tonnorum), et soiae (18 miliones tonnorum). Post quae, ilicis Paraguariensis, avenae et hordei, helianthi, solani, et xyli productiones sunt.
Res pecuaria
Res pecuaria magni ponderis est Argentinae oeconomiae. Bovilla caro et lana productae in civitate inter orbis terrarum optimas sunt, cum refrigerationis artificia et carnorum et subproductorum tractatio mentionis digna essent. Annua carnis productio circiter tres milliones tonnorum est. Argentinum armentum circiter 49.5 millionibus bovum et 13 milionibus ovium componitur. Annua lanae productio 62 milia tonnorum aestimatur.
Piscatus
Annua piscatoria Argentinae productio circiter 1.2 millionum tonnarum est, inter quam merlucii et loligines eminent.
Demographia
Circa 95 centesimae Argentinorum cutis candidae, Europaeorum, praesertim Hispaniorum et Italorum, posteri sunt. Ingens hominum immigratio ex Italia et Hispania venitorum inter exeuntem saeculum undevicensimum et ineuntem vicensimum, qui olim maximam multitudinem indigenarum et mixticiorum denique diluerunt. Quod evidens est geneticis investigationibus, 56 centesimae Argentinorum aliquos maiores indigenas habere indicantibus. Nuper, Paraquariensium et Bolivianorum immigrantium incrementum videtur.
Linguae
Solemnis lingua Argentinae lingua Hispanica est, usitate Castellana (Hispanice Castellano) ab Argentinis nominata. Phoneticum studium Laboratorio Investigationum Sensoriorum CONICET et Universitate Torontina conductum Bonaëropolitanorum (nominatorum Hispanice porteños) accentum simillimum Italicae dialecti Neapolitanae, quam aliae in mundo fabulatae linguae esse monstravit. Itala immigratio et aliae Europaeae immigrationes momentum habuerunt ad sermonem gregarium Lunfardum (Hispanice Lunfardo), quo regio Flumen Argenteum loquuntur, et qui vernaculare aliarum regionum vocabularium etiam permeat.
Argentini maximam Hispanophonam societatem universe eo quod voseo (pronominis vos pro tú (tu) usus, alternativarum verbalium formarum usum etiam provocans) nominatur utentem formant. Praevalentissima dialectos Argyropotamica (Hispanice rioplatense) est cuius locutores sinum Argyropotamicum praecipue colunt.
Theodisce inter 400 000 et 500 000 Argentinorum cum Germanis maioribus loquuntur, quamquam ut circiter 1 800 000 essent affirmatum est. Numerus hominum Theodisce loquentium tertius aut quartus a maximo est.
Secundum schedam circiter 1 500 000 hominum Italiane (nam numerus Italiane loquentium secundus a maximo est), et 1 000 000 Arabice loquuntur. Qui quidem numeri non diutius valere videntur, quia iuniores generatim in Hispanicam linguam commutant nec maiorum lingua domi iam loquuntur. Idem phaenomenon linguae Gallaicae qua multi Hispani immigrantes utebantur, linguae Iiddicae et linguae Iaponicae applicatur. Quarum usus vergit, quia propriae immigrationis undae finiverunt primo saeculi vicensimi medio.
Aliquae indigenae communitates autochtonas linguas servaverunt. Guaranice aliqui Boreoriente loquuntur, praesertim in Fluentis ubi statu solemni fruitur et in Missionibus. Linguá Quechua aliqui Boreoccidente loquuntur, et localis varians in Sancto Iacobo ad Uligĭnes est. Aymare Bolivianae communitatis homines in Argentinam e Bolivia migrantes loquuntur. In Patagonia, variae communitates Cambriane loquuntur.
Recentiores immigrantes linguas Sinicam Coreanamque, praecipue in Bonaëropolin portaverunt. Anglice, Lusitane Brasiliane et Francogallice parvi ambitus loquuntur. Lingua Anglica usitatissima lingua in scholis docta est cum Lusitana et Francogallica longe post se.
Religio
Argentini praecipue religiosi sunt. Circa 93 centesimae Romani Catholici se declarant secundum schedas dissimiles, quamquam plerique non practicantes? sint; ecclesia affiliationem? 70 centesimae aestimat. Secundum Constitutionem, Catholicismus Romanus Argentinae gubernationi sustentandus est. Nihilominus, hoc ut Catholica Reipublicae Argentinae religio solemnis sit et ut in gubernatione laborantes hanc fidem habeant non implicat.
Evangelicae ecclesiae locum de decennio 199 consecuta sunt et sui assectatores adhuc amplius 3.5 milionum summam conficiunt, circiter 10 centesimas omnium incolarum. Protestantes generis posteris traditi communitates in plerisque locis adsunt.
Mormones amplius 330 300 discipulorum sumam conficiunt, septima a maxima conglobatione in mundo.
Civitas totius Americae Latinae maximam Iudaicam multitudinem etiam hospitio accipit, circa 2 centesimas incolarum.
Religio Islamica in Argentina circiter 1.5 centesimas multitudinis, id est, circiter 500 000 aut 600 000 aestimati (quorum 93% Sunnitae sunt) constituit. Argentina maximarum meschitarum etiam domus in America Latina est, Argentinae Musulmanae communitati servientium.
Circa 7 centesimae Argentinorum irreligiosi, saeculares, vel athei considerari possunt.
Vitae gradus
Secundum mores posteris traditos, Argentina rerum publicarum Americae Latinae una cum maximo vitae gradu indicatur. Nihilominus, ob prolatam oeconomicam, politicam socialemque crisin? quae civitas nuper vastavit, res indicatoriae sociales notabilem iniuriam passae sunt. Vetus media classis Argentina hodie minuta incolarum fimbria est, propter novorum pauperum numerum.
Quamquam in rerum asperitate adhuc est, Argentina bonum systema educationis (primaria educatio, verbi gratia, gratuita et obstringens pueris inter sex et quattuordecim annos natis) et parvam analphabetismi taxationem inter alias res indicatorias propitias etiamnunc ostendit.
Gastronomia
Argentina Europaeum et autochthonum momentum in sua gastronomia habet, sed propter pampam Uraquariae et Brasiliae finitimam cuius antiqua activitas? oeconomica est res pecuaria, usitata varia fercula bovilla carne et lacteis deductis fundantur. Bonaërensibus in popinis, carnes assae botuli (picanna Brasiliensis), dorsum tenerum, intersecta caro et costa communia sunt. Praeter caseos variatos et bellaria lactea, alfaxores, socolatae et tubera communes sunt. Citri maximae sucus communissimus est et gasosi frigidi potus forma inveniri potest. In panificio, crustulum (Hispanice media luna, Francogallicae originis) bona petitio ut theam cum lacte in variis civitatis tabernis caffaeariis et popinis sectetur est.
Principales indicatoriae res sociales
- Exspectantio vitae ortu: 75.24 anni (viri 71.56; feminae 79.06) (anno 2005)
- Taxatio fertilitatis: 2.3 filii pro femina (anno 2005)
- Mortalitas infantilis: 14.4 pro mille natorum vivorum (anno 2004)
- Taxatio analphabetismi: 3.1 centesimae (anno 2006) (definitio: homines quindecim annos aut plus nati legendo scribendoque inscii)
- Universitates publicae: 37 (anno 1999)
- Universitates privatae: 49 (anno 1999)
Cultura
In cultura Argentinae, litterae universalis elocutionis nomina habent, inter quae Georgius Ludovicus Borges, Iulius Cortázar, Dominicus Faustinus Sarmiento, Adolfus Bioy Casares, et Ernestus Sabato eminent.
Pediludium videtur praecipua Argentinae ars athletica, post quod tenniludium, certamina autocinetica, et ludus follis ovati sequuntur. Praecipuus aemulus turmae Argentinae pediludicae (nominatae "Albicaelestis", Hispanice La Albiceleste) est Brasilia. Populo gratissimae consociationes pediludicae in Argentina sunt Boca Juniors (CABJ), River Plate (CARP), Independiente (CAI), Racing Club Avellanedae, et San Lorenzo de Almagro (CASLA).
Praecipuum Argentini pediludii nomen Iacobus Hermannus Maradona, in Calice Orbis Terrarum 1986 in Mexico Albicaelestis turmae heros est, et in duplo principatu mundano pediludico manus dux.
Praecipuum autocineticorum certaminum Argentinorum nomen Ioannes Manuel Fangio est, gubernator qui quinquiens Formulae 1 victor mundanus fuit tempore quo gubernatores habiliores et minus autocinetis pendentes erant.
| Die aut tempore | Nomen Latine | Nomen loci |
|---|---|---|
| Kalendis Ianuariis | Novus annus | Año Nuevo |
| Februario aut Martio | Carnelevarium | Carnaval |
| 24 Martii | Sollemnitas Memoriae pro Veritate et Iustitia | Día Nacional de la Memoria por la Verdad y la Justicia |
| Martio aut Aprili | Pascha | Viernes Santo |
| 2 Aprilis * | Sollemnitas veterani belli et caesorum in Bello Falklandense | Día del Veterano de Guerra y de los Caídos en la Guerra de las Malvinas |
| Kalendis Maiis | Sollemnitas Internationalis Laboris | Día Internacional del Trabajo |
| 25 Maii | Rerum Maiorum eversio | Revolución de Mayo |
| 20 Iunii ** | Solemnitas Vexilli Argentini | Día de la Bandera |
| 9 Iulii | Sollemnitas Libertatis | Día de la Independencia |
| 17 Augusti ** | Mors imperatoris Iosephi a Sancti Martini | Muerte del general José de San Martín |
| 12 Octobris * | Sollemnitas Respectus culturarum varietatis | Día del Respeto a la Diversidad Cultural |
| 20 Novembris | Sollemnitas Imperii Civitatis | Día de la Soberanía Nacional |
| 8 Decembris | Immaculata Conceptio Mariae | Inmaculada Concepción de María |
| 25 Decembris | Christi Natalis | Navidad |
| * Si sollemnitas Martis aut Mercurii die est, feria ad Lunae diem priorem mutatur. Si sollemnitas Iovis aut Veneris die, ad posteriorem Lunae diem mutatur. ** Feria tertio Lunae die mensis accidit. | ||
Nexus interni
Notae
Bibliographia
Nexus interni
Nexus externi
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
