ketin
From Wiktionary, the free dictionary
Bilêvkirin
Lêker
.png)
ketin lêkera xwerû, negerguhêz
- (bêhemdî xwe) Hatin xwarê, nizm bûn, dahatin.
- Ew ji ser darê ket erdê û gelek êşiya.
- Xwe li ser piyên xwe negirtin.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- Çûn di derekê ve.
- Ketin hindir.
- Ketin zanîngehê.
- Diz ketin mala wan.
- bûn bara yekî/ê, bûn behra yekî/ê
- Xanî bo birayê min ket.
- li hev qelibîn, hatin ber yan ser hev:
- Kewkeban seyra muxalif girt û têkil kir hisab
Vêk ketin Şems û Zuhel îro di birca 'Eqrebê
Seyf-i çû destê Merîxê mulkê dil lew bû xerab — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
- Kewkeban seyra muxalif girt û têkil kir hisab
- eleqedar nebûn, têkilî nekirin:
- (mecazî) Wekî ez çum û ew malne nehatin, êdî ewê tu dizanî û axa dizane, ew xeberê bi min ne ketîye. — (Mele Mehmûdê Bazîdî, Tûhfetu'l-Xîlan Fî Zimanê Kurdan, Weqfa Mezopotamyayê, 2019, çapa 1em, r. 103, ISBN 978-605-80975-1-3)
- kêm bûn
- Wek hawê ricafekê bi min digirt, û nebza min diket. — (Robert Louis Stevenson, (wergêr Ciwanmerd Kulek), Meseleya Seyr a Dr. Jekyll û Mr. Hyde, Avesta, 2020, r. 69, ISBN 978-605-2246-80-1)
Bi alfabeyên din
- kurdî-erebî: کهتن
- kurdî-krîlî: кʹәтьн
Herwiha
Jê
- (biwêj) ber ketin
- (biwêj) bi hev ketin
- (biwêj) bi ser ketin
- (biwêj) da ketin
- (biwêj) dûv ketin
- ketober
- ketî
- (biwêj) lê ketin
- (biwêj) paş ketin
- (biwêj) pê ketin
- (biwêj) pêş ketin
- (biwêj) ser ketin
- (biwêj) tê ketin
- (biwêj) tê ketin
- (biwêj) çav pê ketin
Etîmolojî
Herwiha keftin, rehê dema niha -kev-, hevreha kurdiya başûrî keftin, soranî کەوتن (kewtin), lekî [skrîpt hewce ye] (ketin), hewramî [skrîpt hewce ye] (kewtay), zazakî kewtene, belûçî کپت (kept) / کپگ (kepeg), rusî копа́ть (kopátʹ, “kolandin”), çekî kopat (“kolandin; pêhn lê dan”), polonî 'kopać (“pêhn lê dan, pê lê xistin”), latviyayî kapât (“jê kirin, birrîn”), lîtwanî kapóti (“jê kirin, birrîn”), yûnaniya kevn κόπτω (kóptō, “lê dan, lê xistin; jê kirin, birrîn; hejandin”), yûnaniya bîzansî κόβω (kóbō), yûnaniya niha κόβω (kóvo)... hemû proto-hindûewropî *kop (“lê dan, lê xistin”).
Wek ku tê dîtin, di piraniya şaxên din yên hindûewropî de peyv transitîv e ("lê dan, lê xistin, kolandin...") lê di zimanên îranî (kurdî û belûçî) de bûye intransitîv ("bêhemdî xwe hatin xwarê"). Hêjayî gotinê ye di nav zimanên îranî de ev peyv di farisî de peyda nabe.
- Çavkanî
- Cheung, Johnny, Etymological Dictionary of the Iranian Verb, Leiden, 2007, r. 234
- Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em, r. 43
- Etymonline. Online English Etymology Dictionary. <etymonline.com> by Douglas Harper.
Bi zaravayên din
Werger
- Afarî: rade
- Afrîkansî: val → af
- Albanî: bie → sq
- Almanî: fallen → de
- Aragonî: cayer → an
- Aramî:
- Aromanî: cad
- Asamî: পৰা (pora)
- Astûrî: cayer, caer
- Azerî: düşmək → az
- Baskî: erori
- Başkîrî: төшөү (töšöw)
- Belarusî: па́даць impf (pádacʹ), упа́сці pf (upásci), ўпа́сці pf (ŭpásci)
- Bengalî: পড়া → bn (pôṛa)
- Bextiyarî: وستن (vasten)
- Bororoyî: wudu
- Bulgarî: па́дам impf (pádam)
- Burmayî: ကျ → my (kya.)
- Çekî: padat → cs impf, padnout → cs pf
- Çerokî: ᎦᎶᏍᎦ (galosga), ᎠᏐᎣᏍᎦ (asoosga), ᎦᏙᎣᏍᎦ (gadoosga), ᎪᎰᏍᎦ (gohosga)
- Çînî:
- Dalmatî: cadar
- Danmarkî: falde → da
- Elwîrî-wîderî: بکتن (beketen)
- Endonezyayî: jatuh → id, gugur → id, runtuh → id, tumbang → id
- Erebî: وَقَعَ → ar (waqaʿa), سَقَطَ → ar (saqaṭa), تَسَاقَطَ (tasāqaṭa), هَوَى n (hawā)
- Ermenî: ընկնել → hy (ənknel)
- Esperantoyî: fali → eo
- Estonî: kukkuma, langema
- Evenî: тиктэй (tiktəj)
- Farisî: افتادن → fa (oftâdan), فتادن → fa (fatâdan)
- Ferî: falla → fo
- Fînî: kaatua → fi, pudota → fi, sataa → fi
- Fransî: tomber → fr, chuter → fr, choir → fr
- Friyolî: cjadê, čhadê
- Frîsiya bakur: faal
- Frîsiya kevn: falla
- Frîsî: falle
- Gaelîka skotî: tuit
- Galîsî: caer → gl, caerse
- Gotî: 𐌳𐍂𐌹𐌿𐍃𐌰𐌽 (driusan)
- Gurcî: დაცემა (dacema), დავარდნა (davardna), წაქცევა (c̣akceva)
- Guwaranî: 'a, kúi
- Higaononî: hahulog
- Hindî: गिरना → hi (girnā), पड़ना → hi (paṛnā)
- Hmongî: poob
- Holendî: vallen → nl
- Îbranî: נָפַל (nafál)
- Îdoyî: falar → io
- Îngilîziya kevn: drēosan, feallan
- Îngilîzî: fall → en
- Îngriyî: langeta, tokkua, lankiissa
- Înterlîngua: cader → ia
- Îrlendî: tit
- Îrlendiya kevn: do·tuit
- Îstriyotî: caì, cascà
- Îtalî: cadere → it, cascare → it
- Îzlendî: falla → is, detta → is
- Japonî: 落ちる → ja (おちる, ochiru), 崩れる → ja (くずれる, kuzureru), 落下する → ja (らっかする, rakka suru), 転ぶ → ja (ころぶ, korobu), 降下する (こうかする, kōkasuru), 降る → ja (ふる, furu)
- Javayî: tiba → jv
- Kaşûbî: padac impf
- Katalanî: caure → ca
- Keçwayî: urmay, ishkiy, urmai, işkii
- Kirgizî: түшүү → ky (tüşüü), жыгыл- (cıgıl-)
- Koreyî: 넘어지다 → ko (neomeojida), 쓰러지다 → ko (sseureojida), 떨어지다 → ko (tteoreojida), 하락하다 → ko (harakhada), 낙하하다 → ko (nakhahada)
- Kumikî: йыгъылмакъ (yığılmaq), авмакъ (awmaq), тюшмек (tüşmek), тёгюльмек (tögülʹmek)
- Latgalî: krist
- Latînî: cado → la
- Latviyayî: krist → lv, nokrist
- Lawsî: ຕົກ (tok)
- Lîtwanî: kristi → lt, nukristi
- Lueyî: ᦷᦎᧅ (ṫok)
- Makedonî: па́да impf (páda)
- Malayalamî: വീഴുക → ml (vīḻuka), അധഃപതിക്കുക → ml (adhaḥpatikkuka)
- Mançûyî: ᡨᡠᡥᡝᠮᠪᡳ (tuhembi)
- Maranaoyî: olog
- Mazenderanî: دکتن (daketen)
- Mbya guaraniyî: 'a
- Mecarî: esik → hu, zuhan → hu
- Mizoyî: tlà
- Mongolî: унах → mn (unah)
- Napolîtanî: cadé
- Nedersaksî: fallen → nds
- Nepalî: खस्नु (khasnu)
- Norsiya kevn: falla
- Norwecî: falle → no
- Ojibweyî: bangishin
- Oksîtanî: càser → oc, càder → oc, caire → oc
- Oriyayî: ପଡିବା (pôḍiba)
- Oromoyî: kufuu
- Osmanî: دوشمك (düşmek)
- Ozbekî: tushmoq → uz
- Papyamentoyî: kai
- Polonî: spadać → pl impf, spaść → pl pf
- Portugalî: cair → pt
- Qazaxî: жығылу (jyğylu), құлау → kk (qūlau)
- Rapanuyî: hinga
- Romagnolî: cadér
- Romancî: crudar
- Romanyayî: cădea → ro
- Rusî: па́дать impf (pádatʹ), упа́сть pf (upástʹ)
- Sahoyî: rade
- Saksoniya kevn: fallan, driosan
- Sanskrîtî: पतति → sa (patati)
- Sardînî: orrúe, orrúere
- Sebwanoyî: hulog
- Sicîlî: càdiri → scn
- Sirboxirwatî:
- Sîlhetî: ꠙꠠꠣ (foṛa)
- Slovakî: padať impf, padnúť pf
- Slovenî: pasti → sl
- Sorbî:
- Sorbiya jêrîn: padaś
- Sotoyiya başûr: wa → st
- Spanî: caer → es, caerse → es
- Sundanî: labuh → su
- Swahîlî: -anguka → sw
- Şîngazîcayî: uɗanguha
- Tacikî: афтодан → tg (aftodan)
- Tamîlî: விழு → ta (viḻu)
- Tausugî: hulug
- Tayî: ตก → th (dtòk)
- Telûgûyî: పడు → te (paḍu)
- Teterî: егылырга → tt (egılırga)
- Tetûmî: monu
- Tirkî: düşmek → tr
- Tirkmenî: çökmek, gaçmak
- Toxarî B: klāy-
- Tupînambayî: 'ar, kuî
- Ugarîtî: 𐎐𐎔𐎍 (npl)
- Urdûyî: گرنا (girnā), پڑنا (paṛnā)
- Ûkraynî: па́дати impf (pádaty), упа́сти pf (upásty), впа́сти pf (vpásty)
- Venîsî: cadare, cascar
- Viyetnamî: ngã → vi, té → vi, rớt → vi, rơi → vi
- Weylsî: syrthio → cy, cwympo → cy
- Ximêrî: ធ្លាក់ → km (thlĕək), រលំ → km (rɔlum)
- Yakutî: оҕут (oğut)
- Yidîşî: פֿאַלן (faln)
- Yûnanî: πέφτω → el (péfto)
- Kevn: πίπτω (píptō)
- Zêlandî: valle
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr
.gif)
ketin mê
- (bêhemdî xwe) Hatin xwarê, nizm bûn, dahatin.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- Xwe li ser piyên xwe negirtin.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- Çûn di derekê ve.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- Bûn bara yekî/ê, bûn behra yekî/ê.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- Çalakiyek ji hilweşandinê.
- Ketina navenda bazirganiya cîhanê rûreş bû.
- Çalakiyek ji Dawiyê.
- Şoreşê ketina dîktatoriyê gengaz kir.
Jê
Bi zaravayên din
- Zazakî: kewtiş
Werger
- Almanî: Fall → de, Absturz → de
- Fînî: putoaminen → fi
- Fransî: chute → fr
- Holendî: val → nl
- Îngilîziya kevn: hryre
- Îngilîzî: fall → en (act of moving lower)
- Înterlîngua: cadita → ia
- Îtalî: caduta → it
- Japonî: 落下 → ja (rakka)
- Norwecî: fall nêtar
- Polonî: spadek → pl, spadanie → pl
- Portugalî: queda → pt
- Romanyayî: cădere → ro
- Rusî: падение → ru (padenije)
- Slovenî: padec → sl
- Spanî: caída → es
- Swêdî: fall → sv
- Tirkî: düşme → tr, girme → tr, inhitat → tr, sokuluş → tr, tedeni, tükeniş → tr, tükenme → tr, yığılma → tr, izmihlal → tr
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
