hev

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /hɛv/
• Deng (Wan)^ⓘ
• Kîtekirin: hev

Cînav

hev

1. Her yek ya din, her yek yê dî, yekdu, êkûdu.

   Ez û ew hev dinasin. (Ez wê dinasim û ew jî min dinase.)

   Ew û bavê xwe mîna hev in. (Ew û babê xwe wek êkûdu ne. Ew wek babê xwe ye û babê wî jî wek wî ye.)

   • Bi şubhê murxê nîmbismil
     Di hev wertêm di xwînê da — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Hevmane

• hevdu
• hevdi
• hevdin
• hevûdin
• hevûdu
• yekûdin

Jê

• hev-
• (Lêker) hev kirin
• (Lêker) hev girtin
• hev xwarin
• hev berdan
• hev birin
• (Navdêr) hevkirin
• (Navdêr) hevgirtin
• hevxwarin
• hevberdan
• hevbirin
• hevdan
• (Rengdêr) hevkirî
• (Rengdêr) hevgirtî
• hevdayî

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *sem-, *seme- (di zimanên îranî de s- ya proto-hindûewropî dibe h- û di kurmancî de -m- dibe -v-), hevreha haw- ya soranî, hem ya zazakî, hem ya avestayî, heme ya farisiya kevn, هم‎ (hem) ya farisiya nû, am ya osetî, hem ya belûçî, सम (seme: heman, eynî, wekhev) ya sanskrîtî, ամէն (amên) ya ermeniya kevn, ὁμός (homόs: heman, eynî) ya yûnaniya kevn, самый (eynî, ew bi xwe) ya rusî, îngilîzî same (seym: heman, eynî), swêdî samma (heman, eynî), latînî similis (heman, eynî).

• proto-hindûewropî: *som-o- ("heman, eynî")

  proto-îranî:

avestayî: ham- ("heman, eynî")

farisiya kevn: ham- ("heman, eynî")

pehlewî: ham ("heman, eynî")

farisî: ham ("heman, eynî")

belûçî: ham ("heman, eynî")

osetî: ām ("heman, eynî") ... ^{alfabeya arî}

kurmancî: hem, hev, heman, hemû ("heman, eynî")

soranî: hem, heman, hemû ("heman, eynî")

zazakî: hem ("heman, eynî")

sanskrîtî: sama- ("heman, eynî")

ermenî: hem, hev ("heman, eynî")

yûnanî: homo ("heman, eynî")

latînî: similis ("heman, eynî")

îngilîzî: same ("heman, eynî") ...

Çavkanî: Horn p.246, Watkins p.75, Etymonline
Hevreh: hem, heman

Bi zaravayên din

• Soranî: سه‌وبین‎ (sewbîn), یه‌کتر‎ (yektir)

Werger

• Aghwanî: 𐕚𐕒𐕡𐕚𐕎 (susn)
• Albanî: njëri-tjetri → sq
• Almanî: einander → de
• Azerî: bir-birini
• Baskî: elkar
• Belarusî: адзі́н аднаго́ (adzín adnahó)
• Çînî:

  Kantonî: 互相 (wu⁶ soeng¹)

  Mandarînî: 互相 → zh (hùxiāng), 彼此 → zh (bǐcǐ), 交互 → zh (jiāohù)

• Danmarkî: hinanden
• Endonezyayî: saling → id
• Erebî: بَعْضُهُ الْبَعْض‎ (baʿḍuhu l-baʿḍ)
• Ermenî: միմյանց → hy (mimyancʻ), իրար → hy (irar)

  Ermeniya kevn: միմեանց (mimeancʻ), իրեար (irear)

• Esperantoyî: unu al la alia, unu la alian → eo
• Farisî: همدیگر‎ → fa (hamdigar), یکدیگر‎ → fa (yekdigar)
• Fînî: toisensa → fi, toinen toisensa → fi
• Fransî: l'un l'autre → fr, les uns les autres → fr pj
• Galîsî: un ao outro n, uns aos outros n pj
• Gurcî: ერთმანეთი (ertmaneti)
• Holendî: elkaar → nl, elkander → nl
• Îbranî: זה את זה‎, אחד את השני‎, אחת את השניה‎
• Îdoyî: l'una l'altra, l'uni l'altri
• Îngilîzî: each other → en
• Îrlendî: a chéile

  Îrlendiya kevn: imma

• Îtalî: a vicenda
• Îzlendî: hver annar, hvor annar du, hvor af öðrum du
• Japonî: お互いに → ja (おたがいに, o-tagai ni), 互い → ja (たがい, tagai), お互い → ja (おたがい, otagai)
• Katalanî: l'un a l'altre, mútuament → ca, reflexive pronoun + plural verb form
• Koreyî: 서로 → ko (seoro)
• Latînî: se + 3rd person plural → la, inter se, alii alios, alter alterum, invicem, ad invicem
• Makedonî: еден со друг (eden so drug), еден на друг (eden na drug), меѓусебно (meǵusebno)
• Malagasî: isika samy isika
• Maltayî: xulxin
• Mecarî: egymás → hu
• Navajoyî: ahił
• Norwecî:

  Norwecî: hverandre → no

  Norweciya nînorskî: einannan, kvarandre, kvarannan

• Polonî: nawzajem → pl, jeden drugiego, jeden drugiemu
• Portugalî: um ao outro n, se → pt
• Romanyayî: unul pe altul
• Rusî: друг дру́га (drug drúga), друг дру́гу (drug drúgu), взаи́мно (vzaímno)
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: se

• Spanî: el uno al otro, entre sí, mutuamente → es
• Swêdî: varandra → sv, varann → sv
• Talişî: ینده‎ (yandə)
• Tayî: กันและกัน → th
• Tirkî: birbiri → tr
• Ûkraynî: оди́н о́дного (odýn ódnoho), оди́н о́дному (odýn ódnomu)
• Viyetnamî: nhau → vi
• Volapûkî: od → vo
• Ximêrî: គ្នានឹងគ្នា (kniənɨngkniə), គ្នា → km (kniə)
• Yûnanî: αλλήλων → el (allílon)

  Kevn: ἀλλήλων (allḗlōn)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.