Футболдан 2012 жылғы Еуропа біріншілігі

Футболдан Еуропа чемпионаты 2012 (ресми атауы — UEFA EURO 2012™ Poland-Ukraine; көбіне «Еуро-2012») — УЕФА-ның қамқорлығындағы әрбір төрт жыл сайын өткізілетін 14-ші еуропа чемпионаты. Турнирдегі ойындарды Украина мен Польша бірігіп қабылдады. Алғашқы матч Варшавада 8 маусым 2012 жылы ойнатылып,^[1] 1 шілде 2012 жылы Киевте финалдық ойынымен аяқталды.

Футболдан 2012 жылғы Еуропа біріншілігі
Чемпионат сипаттамасы
Өткізу орыны	Польша Украина
Өткізетін қалалар	Польша: Варшава, Познань, Гданьск, Вроцлав Украина: Киев, Донецк, Харьков, Львов
Стадиондар	Польша: Ұлттық стадион (Варшава), Қалалық стадион (Вроцлав), Қалалық стадион (Познань), PGE Arena (Гданьск) Украина: Металлист (Харьков), Арена Львов (Львов), Донбасс Арена (Донецк), Олимпиада (Киев)
Іріктеу мерзімі	11 тамыз 2010 — 15 қараша 2011
Финал мерзімі	8 маусым — 1 шілде 2012
Қатысушылар саны	52
финалда	16
Жүлделі орындар
Чемпион	Испания (3-ші рет)
Екінші орын	Италия
Үшінші орын	Португалия  Германия
Финал өткізу орыны	Олимпиада, Киев
Чемпионат статистикасы
Келушілер саны	1 440 896 (46 481 бір ойында)
Ойналған мачтар саны	31
іріктеуде	149
Голдар саны	76 (2,45 бір ойында)
іріктеуде	391 (2,62 бір ойында)
2008 2016
Бұл үлгіні: көру • талқылау • өңдеу

Екі елдің чемпионатта қожайын болуы еуропа ұлттық біріншілік тарихындағы бұл үшінші турнир. Бұған дейін бірінші рет Бельгия мен Нидерланд елдерінде өткізілген 2000 жылғы футболдан Еуропа чемпионаты және Швейцария мен Австрияда өткізілген 2008 жылғы футболдан Еуропа чемпионаты болған еді.

Жеребе салу салтанаты Киевтегі «Украина» өнер және мәдениет ұлттық сарайында 2 желтоқсан 2011 жылы өткізілген болатын.

16 команда қатысатын бұл чемпионат соңғы болмақшы, себебі Еуро 2016-дан бастап командалар саны 24-ке көбейеді.

Қожайындарды таңдау

Алғашқы іріктеу

Басында он елден сегіз арыз түскен болатын, алайда үшеуі алғашқы аттестациядан өте алмағандықтан іріктеуден шығарылады.

Кандидаттар	Алғашқы аттестация	Квалификациялық дауыс беру раунды	Ақырғы дауыс беру раунды
Польша/ Украина	+	7	8
Италия	+	11	4
Хорватия/ Венгрия	+	9	0
Түркия	+	6	—
Грекия	+	2	—
Әзірбайжан	×	—	—
Румыния	×	—	—
Ресей	×	—	—

Нәтижесінде турнирді өткізуге бес арыз қалады. Олар: Хорватия/Венгрия (екі арыз), Грекия, Италия, Польша/Украина (екі арыз) және Түркия. 8 қараша 2005 жылы УЕФА комитеті үш жолды дауыс беру арқылы арыздар санын қысқартады:

• (11 дауыс)
• / (9 дауыс)
• / (7 дауыс)
• (2 дауыс)
• (6 дауыс)

31 мамыр 2006 жылы кандидат елдер алдағы Еуропа біріншілігіндегі барлық егжей-текжейлі тетіктерін жариялаған арнайы арыз кітап құруын аяқтайды. 18 сәуір 2007 жылы Кардиффтегі УЕФА сессиясында финалдық дауыс беру қорытындысын жариялайды.

Финалдық раунд

Финалдық раундта бірінші турдың өзінде 12 дауыстың 8 жинаған Украина мен Польшаның арыздары жеңіске жетеді.^[2][3] Қалған төрт дауысты комиссия мүшесі италияндықтарға береді. Дауыс беруге 12 адам қатысады^[4]: Мишель Платини (Франция), Герхард Майер-Форфельдер (Германия), Сенеш Эрзик (Түркия), Пер-Равно Омдаль (Норвегия), Анхель Мария Вильяр Лёна (Испания), Джеффри Томпсон (Англия), Мэттью Спренгерс (Нидерланд), Мариос Лефкаритис (Кипр), Джозеф Мифсуд (Мальта), Жилберту Мадаил (Португалия), Мирча Санду (Румыния) және Вячеслав Колосков (Ресей). Батыс Еуропаның қолдауымен таңдалған УЕФА президенті Мишель Платинидің өзі Украина мен Польшаның арыз беруіне қарсы болмаған-ды. Сайлауға дейін ол Шығыс Еуропадағы футболды дамыту керектігін тұспалдаған болатын.

Қатысушылар

Чемпионаттың финалдық кезеңінде 16 құрама қатысады. 1996 жылдан бері келе УЕФА-ға мүше қатысушылардың өсуі жоғары болмасада (48-ден 53-ке дейін, 1996—2006 жылдар аралығы), кейбір еуропалық футбол қауымдастықтары финалистердің санын 24-ке арттыру керектігін айтқан болатын. 2007 жылы 12 сәуірде УЕФА Атқарушы Комитеті ресми түрде Еуро-2012 чемпионатында командалардың өсуі болмайтынын хабарлады. Алайда кейінірек, 2008 жылдың қаңтарында Францияда өтетін Еуро-2016 чемпионатынан бастап финалдық кезеңде 24 команда қатысады деп шешілді^[5].

Іріктеу турнирі

Толық мақаласы: Футболдан 2012 жылғы Еуропа біріншілігі (іріктеу турнирі)

Іріктеу турнирдің жеребе тастауы 7 ақпан 2010 жылы Варшавада өткізілді. Жеребе үшін 51 құраманы 6 себетке бөлді. Алғашқы бес себетте 9 құрама, соңғысына 6 құрама болды. Командаларды топқа бөлу үшін бірінші рет құрамалардың рейтингісімен іріктеді.^[6] Командалардың рейтингісін ӘЧ - 2006 және Еуро 2008-дегі іріктеу мен финалдық ойындарындағы, сонымен қатар ӘЧ - 2010 іріктеу турнирінің нәтижесіне қарай рейтингті құрды. Бұған дейін тек квалификацияланған кезеңдердегі нәтижесін ғана есептейтін. Жеребе тастау нәтижесінде құрама командалар 9 топқа бөлінді. Алты топ 6 командадан және үш топ 5 командадан құралды^[7]. Топтардағы тоғыз жеңімпаз бен екінші орынды иеленеген ең мықты команда тікелей Еуро-2012 жолдама алды, қалған өз тобында екінші орын алған 8 құрама құрлықтық біріншілікте төрт жолдамаға матч ойнатты. Нәтижесінде 14 финалист шықты, олар турнирдің ұйымдастырушысы Украина және Польшамен бірге Еуро-2012 финалдық сатысына қатысатын болды.

Қатысушы командалардың бас бапкерлері мен капитандары

Команда	Бапкер	Капитан
Польша	Францишек Смуда	Якуб Блащиковски
Украина	Олег Блохин	Андрей Шевченко
Германия	Йоахим Лёв	Филипп Лам
Ресей	Дик Адвокат	Андрей Аршавин
Италия	Чезаре Пранделли	Джанлуиджи Буффон
Франция	Лоран Блан	Юго Льорис
Нидерланд	Берт ван Марвейк	Марк ван Боммел
Грекия	Фернанду Сантуш	Георгиос Карагунис
Англия	Рой Ходжсон	Стивен Джеррард
Дания	Мортен Ольсен	Даниэль Аггер
Испания	Висенте дель Боске	Икер Касильяс
Швеция	Эрик Хамрен	Златан Ибрагимович
Хорватия	Славен Билич	Дарио Срна
Чехия	Михал Билек	Томаш Росицкий
Ирландия	Джованни Трапаттони	Робби Кин
Португалия	Паулу Бенту	Криштиану Роналду

Финалдық турнир

Командалардың құрамы

Толық мақаласы: Футболдан 2012 жылғы Еуропа біріншілігі (командалар құрамы)

Тәртіп бойынша турнирдегі алғашқы матчқа он күн қалғанда чемпионатқа қатысушы командалар өз құрамын жариялады. Тек 23 футболшынының (үш қақпашыны есептегенде) арызын ғана тізімге қосуға болды. Қатты жарақаттанған ойыншылар чемпионаттағы алғашқы ойынға 24 сағат уақыт қалғанға дейін орын алмастыра алатын.

Төрешілер

УЕФА бекіткен Еуропа чемпионаты матчтарында қызмет жасайтын басты төрешілердің тізімі 20 желтоқсан 2011 жылы белгілі болды:

Футбол одағы	Арбитр	Ассистенттері
Англия	Говард Уэбб	Майкл Малларки	Питер Керкап
Венгрия	Виктор Кашшаи	Габор Эреш	Гьорги Ринг
Германия	Вольфганг Штарк	Ян-Хендрик Зальвер	Майк Пикель
Испания	Карлос Веласко Карбальо	Роберто Алонсо Фернандес	Хуан Юсте Хименес
Италия	Никола Риццоли	Ренато Фаверани	Андреа Стефани
Нидерланд	Бьорн Кёйперс	Сандер ван Рукел	Эрвин Зейнстра
Португалия	Педру Проэнса	Бертину Миранда	Рикарду Сантуш
Словения	Дамир Скомина	Примож Архар	Матей Жунич
Түркия	Джюнейт Чакыр	Бахаттын Дуран	Тарик Энгюн
Франция	Стефан Ланнуа	Фредерик Кано	Микаэль Аннонье
Швеция	Юнас Эрикссон	Штефан Виттберг	Матиас Класениус
Шотландия	Крейг Томсон	Аласдаир Росс	Дерек Роуз

Қақпа сызық бойын бақылау үшін тағы төрт арбитр қосымша төреші ретінде бекітіледі^[8]. Бұл үрдіс ФИФА халықаралық кеңесінің және УЕФА Чемпиондар Лигасы мен УЕФА Еуропа Лигасы ойындарында тәжірибе ретінде жүргізілген болатын. Еуро 2012 матчты бес төреші бақылайтын алғашқы чемпионат болды.

Павел Краловец (Чехия) Том Харальд Хаген (Норвегия)

Марцин Борски (Польша) Виктор Швецов (Украина)

Командалардың киімдері

Чемпионаттың қатысушылары

Бренд	#	Құрама команда
Adidas	6	Германия, Грекия, Дания, Испания, Ресей, Украина
Nike	5	Нидерланд, Португалия, Хорватия, Польша, Франция
Umbro	3	Ирландия, Швеция, Англия
Puma	2	Италия, Чехия

Топтық раундтағы командалардың орнын анықтау

Топтық раундтағы командалардың орнын жинаған ұпайына қарай анықтады, яғни ұпайы жоғары болса, жоғарыдан орын алады. Егер де құрамалардың ұпайлары тең түскен жағдайда келесі критерий орындалды:

a) үміткерлер арасындағы жеке кездесуде жинаған үлкен ұпайлары;

b) үміткерлер арасындағы жеке кездесудегі доптар арасындағы үлкен айырмашылық;

c) үміткерлер арасындағы жеке кездесудегі голдар саны;

d) осы «а» дан «с»-ге дейін критерий бойынша екі команданың көрсеткіші тең болса, қорытынды турнирді анықтау үшін «а» дан «с»-ге дейін критерийді тек осы командалар үшін қолданылады. Егер бұл тәртіптен түпкілікті шешім қабылдамаса, онда «е» ден «i»-ге дейінгі критерий қолданылады:

e) топтық кезеңдегі барлық матчтағы доптардың арасындағы айырмашылық;

f) топтық кезеңдегі барлық матчтағы голдар саны;

g) УЕФА ұлттық құрама командалардың коэффициенттер рейтингісінің позициясы бойынша;

h) финалдық турнирдегі командалардың тәртібі;

i) жеребе тастау.

«i» критерийі келесі жағдайда қолданылмайды: егер «а» дан «f»-ге дейінгі критерий бойынша тең түскен командалар, топтық кезеңнің соңғы турында бір-бірімен ойын ойнайды, егер есеп теңде-тең болғанда пенальти жүргізіледі. Ұтқан команда топтық кестеде жоғарғы орын алады.

Нәтижелер

Топтық кезең

	Ширек финалға шыққан командалар
	Турнирден кеткен командалар

А тобы

Толық мақаласы: Футболдан Еуропа чемпионаты. А тобы

	Команда	О	Ұ	Т	Ж	ГС	ЖГ	+/-	Ұпайлар
1.	Чехия	3	2	0	1	4	5	-1	6
2.	Грекия	3	1	1	1	3	3	0	4
3.	Ресей	3	1	1	1	5	3	+2	4
4.	Польша	3	0	2	1	2	3	-1	2

---

8 маусым 2012 жыл 18:00 UTC+2	Польша 1:1 (1:0) есеп Грекия Левандовский  17' Голдар Салпингидис  51'	Стадион: Ұлттық стадион, Варшава Көрермендер саны: 56 070 Төреші: Карлос Веласко Карбальо
Түсініктемелер: Георгиос Карагунис пенальтиді орындай алмады (71', қорғаушы)

---

8 маусым 2012 жыл 20:45 UTC+2	Ресей 4:1 (2:0) есеп Чехия Дзагоев  15', 79' Широков  24' Павлюченко  82' Голдар Пиларж  52'	Стадион: Қалалық стадион, Вроцлав Көрермендер саны: 40 803 Төреші: Говард Уэбб

---

12 маусым 2012 жыл 18:00 UTC+2	Грекия 1:2 (0:2) есеп Чехия Гекас  53' Голдар Йирачек  3' Пиларж  6'	Стадион: Қалалық стадион, Вроцлав Көрермендер саны: 41 105 Төреші: Стефан Ланнуа

---

12 маусым 2012 жыл 20:45 UTC+2	Польша 1:1 (0:1) есеп Ресей Блащиковский  57' Голдар Дзагоев  37'	Стадион: Ұлттық стадион, Варшава Көрермендер саны: 55 920 Төреші: Вольфганг Штарк

---

16 маусым 2012 жыл 20:45 UTC+2	Грекия 1:0 (1:0) есеп Ресей Карагунис  45+2' Голдар	Стадион: Ұлттық стадион, Варшава Көрермендер саны: 55 614 Төреші: Юнас Эрикссон

---

16 маусым 2012 жыл 20:45 UTC+2	Чехия 1:0 (0:0) есеп Польша Йирачек  72' Голдар	Стадион: Қалалық стадион, Вроцлав Көрермендер саны: 41 480 Төреші: Крейг Томсон

B тобы

Толық мақаласы: Футболдан Еуропа чемпионаты. B тобы

	Команда	О	Ұ	Т	Ж	ГС	ЖГ	+/-	Ұпайлар
1.	Германия	3	3	0	0	5	2	+3	9
2.	Португалия	3	2	0	1	5	4	+1	6
3.	Дания	3	1	0	2	4	5	-1	3
4.	Нидерланд	3	0	0	3	2	5	-3	0

---

9 маусым 2012 жыл 19:00 UTC+3:00	Нидерланд 0:1 (0:1) есеп Дания Голдар Крон-Дели  24'	Стадион: Металлист, Харьков Көрермендер саны: 35 923 Төреші: Дамир Скомина

---

9 маусым 2012 жыл 21:45 UTC+3:00	Германия 1:0 (0:0) есеп Португалия Гомес  72' Голдар	Стадион: Арена Львов, Львов Көрермендер саны: 32 990 Төреші: Стефан Ланнуа

---

13 маусым 2012 жыл 19:00 UTC+3:00	Дания 2:3 (1:2) есеп Португалия Бентнер  41', 80' Голдар Пепе  24' Элдер Поштига  36' Варела  87'	Стадион: Арена Львов, Львов Көрермендер саны: 31 840 Төреші: Крейг Томсон

---

13 маусым 2012 жыл 21:45 UTC+3:00	Нидерланд 1:2 (0:2) есеп Германия ван Перси  73' Голдар Гомес  24', 38'	Стадион: Металлист, Харьков Көрермендер саны: 37 750 Төреші: Юнас Эрикссон

---

17 маусым 2012 жыл 21:45 UTC+3:00	Португалия 2:1 (1:1) есеп Нидерланд Роналду  28', 74' Голдар Ван дер Варт  11'	Стадион: Металлист, Харьков Көрермендер саны: 37 445 Төреші: Никола Риццоли

---

17 маусым 2012 жыл 21:45 UTC+3:00	Дания 1:2 (1:1) есеп Германия Крон-Дели  24' Голдар Подольски  19' Бендер  80'	Стадион: Арена Львов, Львов Көрермендер саны: 32 990 Төреші: Карлос Веласко Карбальо

C тобы

Толық мақаласы: Футболдан Еуропа чемпионаты 2012. C тобы

	Команда	О	Ұ	Т	Ж	ГС	ЖГ	+/-	Ұпайлар
1.	Испания	3	2	1	0	6	1	+5	7
2.	Италия	3	1	2	0	4	2	+2	5
3.	Хорватия	3	1	1	1	4	3	+1	4
4.	Ирландия	3	0	0	3	1	9	-8	0

---

10 маусым 2012 жыл 18:00 UTC+2	Испания 1:1 (0:0) есеп Италия Фабрегас  64' Голдар Ди Натале  61'	Стадион: PGE Арена, Гданьск Көрермендер саны: 38 869 Төреші: Виктор Кашшаи

---

10 маусым 2012 жыл 20:45 UTC+2	Ирландия 1:3 (1:2) есеп Хорватия Сент-Леджер  19' Голдар Манджукич  3', 49' Никица Елавич  43'	Стадион: Қалалық стадион, Познань Көрермендер саны: 39 550 Төреші: Бьорн Кёйперс

---

14 маусым 2012 жыл 18:00 UTC+2	Италия 1:1 (1:0) есеп Хорватия Пирло  39' Голдар Манджукич  72'	Стадион: Қалалық стадион, Познань Көрермендер саны: 37 096 Төреші: Говард Уэбб

---

14 маусым 2012 жыл 20:45 UTC+2	Испания 4:0 (1:0) есеп Ирландия Торрес  4', 70' Сильва  49' Фабрегас  83' Голдар	Стадион: PGE Арена, Гданьск Көрермендер саны: 39 150 Төреші: Педру Проэнса

---

18 маусым 2012 жыл 20:45 UTC+2	Хорватия 0:1 (0:0) есеп Испания Голдар Навас  88'	Стадион: PGE Арена, Гданьск Көрермендер саны: 39 076 Төреші: Вольфганг Штарк

---

18 маусым 2012 жыл 20:45 UTC+2	Италия 2:0 (1:0) есеп Ирландия Кассано  35' Марио Балотелли  90' Голдар	Стадион: Городской стадион, Познань Көрермендер саны: 38 794 Төреші: Джюнейт Чакыр

D тобы

Толық мақаласы: Футболдан Еуропа чемпионаты 2012. D тобы

	Команда	О	Ұ	Т	Ж	ГС	ЖГ	+/-	Ұпайлар
1.	Англия	3	2	1	0	5	3	+2	7
2.	Франция	3	1	1	1	3	3	0	4
3.	Украина	3	1	0	2	3	4	-1	3
4.	Швеция	3	1	0	2	5	5	0	3

---

11 маусым 2012 жыл 19:00 UTC+3:00	Франция 1:1 (1:1) есеп Англия Насри  39' Голдар Лескотт  30'	Стадион: Донбасс Арена, Донецк Көрермендер саны: 47 400 Төреші: Никола Риццоли

---

11 маусым 2012 жыл 21:45 UTC+3:00	Украина 2:1 (0:0) есеп Швеция Шевченко  55', 62' Голдар Ибрагимович  52'	Стадион: Олимпиада, Киев Көрермендер саны: 64 290 Төреші: Жүнейт Чакыр

---

15 маусым 2012 жыл 19:00 UTC+3:00 (20:00 UTC+3:00 ауыстырылды)	Украина 0:2 (0:0) Франция Голдар Менез  53' Кабай  56'	Стадион: Донбасс Арена, Донецк Көрермендер саны: 48 000 Төреші: Бьорн Кейперс

---

15 маусым 2012 жыл 21:45 UTC+3:00 (22:00 UTC+3:00 ауыстырылды)	Швеция 2:3 (0:1) Англия Джонсон  49' (авт.) Мельберг  59' Голдар Кэрролл  23' Уолкотт  64' Уэлбек  78'	Стадион: Олимпиада, Киев Көрермендер саны: 64 640 Төреші: Дамир Скомина

---

19 маусым 2012 жыл 21:45 UTC+3:00	Швеция 2:0 (0:0) есеп Франция Ибрагимович  54' Ларссон  90+1' Голдар	Стадион: Олимпиада, Киев Төреші: Педру Проэнса

---

19 маусым 2012 жыл 21:45 UTC+3:00	Англия 1:0 (0:0) есеп Украина Руни  48' Голдар	Стадион: Донбасс Арена, Донецк Көрермендер саны: 48 700 Төреші: Виктор Кашшаи

Плей-офф

Толық мақаласы: Футболдан Еуропа чемпионаты 2012. Плей-офф

	Ширек финал				Жартылай финал				Финал
	21 маусым — Варшава
	Чехия	0
					27 маусым — Донецк
	Португалия	1
					Португалия	0 (2)
	23 маусым — Донецк
					Испания (пен.)	0 (4)
	Испания	2
									1 шілде — Киев
	Франция	0
									Испания	4
	22 маусым — Гданьск
									Италия	0
	Германия	4
					28 маусым — Варшава
	Грекия	2
					Германия	1
	24 маусым — Киев
					Италия	2
	Англия	0 (2)
	Италия (пен.)	0 (4)

Ширек финал

21 маусым 2012 жыл 20:45 UTC+2	Чехия 0:1 (0:0) есеп Португалия Голдар Роналду  79'	Стадион: Ұлттық стадион, Варшава Көрермендер саны: 55 590 Төреші: Говард Уэбб

---

22 маусым 2012 жыл 20:45 UTC+2	Германия 4:2 (1:0) есеп Грекия Лам  39' Хедира  61' Клозе  68' Ройс  74' Голдар Самарас  55' Салпингидис  89' (пен.)	Стадион: PGE Arena, Гданьск Көрермендер саны: 38 751 Төреші: Дамир Скомина

---

23 маусым 2012 жыл 21:45 UTC+3:00	Испания 2:0 (1:0) есеп Франция Алонсо  19', 90+1' (пен.) Голдар	Стадион: Донбасс Арена, Донецк Көрермендер саны: 47 000 Төреші: Никола Риццоли

---

24 маусым 2012 жыл 21:45 UTC+3:00	Англия 0:0 (қ. у.) есеп Италия	Стадион: Олимпиада, Киев Көрермендер саны: 64 340 Төреші: Педру Проэнса

Пенальти сериялары:
Джеррард Руни Янг Коул	2:4	Балотелли Монтоливо Пирло Ночерино Дьяманти

Жартылай финал

27 маусым 2012 жыл 21:45 UTC+3:00	Португалия 0:0 есеп Испания	Стадион: Олимпиада, Киев Көрермендер саны: 64 340 Төреші: Жүнейт Чакыр

Пенальти сериялары:
Мотинью Пепе Нани Алвеш	2:4	Алонсо Иньеста Пике Рамос Фабрегас

---

28 маусым 2012 жыл 21:45 UTC+3:00	Германия 1:2 (0:2) есеп Италия Озиль  90+2' (пен.) Голдар Балотелли  20', 36'	Стадион: Ұлттық стадион, Варшава Көрермендер саны: 55 540 Төреші: Стефан Ланнуа

Финал

Толық мақаласы: Футболдан 2012 жылғы Еуропа біріншілігі (финал)

1 шілде 2012 жыл 21:45 UTC+3:00	Испания 4:0 (2:0) есеп Италия Сильва  14' Альба  41' Торрес  84' Мата  88' Голдар	Стадион: Олимпиада, Киев Көрермендер саны: 63 170 Төреші: Педру Проэнса

Чемпион

Футболдан Еуропа чемпионы 2012
Испания Үшінші рет

Статистика

Толық мақаласы: Футболдан Еуропа чемпионаты 2012-нің статистикасы

Марапаттар

2 шілдеде 2012 жылы УЕФА-ның техникалық тобы чемпионаттың нәтижесі бойынша 23 үздік ойыншылардан тұратын турнирдің символикалық құрамасын анықтады. Жинап келгенде Испания құрамасының он ойыншысы кірді. Сонымен қатар УЕФА-ның техникалық саралау тобы жанкүйерлердің пікіріне назар аудара отырып, турнирдің ең үздік ойыншысын жариялады. Ол Испания құрамасының жартылай қорғаушысы Андрес Иньеста. Испанияның тағы бір өкілі Фернандо Торрес ең үздік бомбардир атанды.

Символикалық құрама

Қақпашылар	Қорғаушылар	Жартылай қорғаушылар	Шабуылдаушы
Джанлуиджи Буффон Икер Касильяс Мануэль Нойер	Жерар Пике Фабиу Коэнтрау Филипп Лам Серхио Рамос Пепе Жорди Альба	Даниеле Де Росси Стивен Джеррард Хави Андрес Иньеста Сами Хедира Серхио Бускетс Месут Озиль Андреа Пирло Хаби Алонсо	Марио Балотелли Сеск Фабрегас Криштиану Роналду Златан Ибрагимович Давид Сильва

Турнирдің үздік ойыншысы

• Андрес Иньеста

Бомбардирлер

3 голдың авторы Фернандо Торрес[9] Марио Гомес Алан Дзагоев Марио Манджукич Марио Балотелли Криштиану Роналду 2 гол Димитрис Салпингидис (1 пен.) Никлас Бентнер Микаэль Крон-Дели Хаби Алонсо (1 пен.) Давид Сильва Сеск Фабрегас Андрей Шевченко Петр Йирачек Вацлав Пиларж Златан Ибрагимович 1 гол Эндрю Кэрролл Джолеон Лескотт

1 гол (жалғасы) Уэйн Руни Тео Уолкотт Дэнни Уэлбек Ларс Бендер Мирослав Клозе Филипп Лам Месут Озиль (пен.) Лукас Подольски Марко Ройс Сами Хедира Теофанис Гекас Георгиос Карагунис Йоргос Самарас Шон Сент-Леджер Жорди Альба Хуан Мата Хесус Навас Антонио Ди Натале Андреа Пирло Антонио Кассано

1 гол (жалғасы) Рафаэл ван дер Варт Робин ван Перси Якуб Блащиковский Роберт Левандовский Сильвестре Варела Пепе Элдер Поштига Роман Павлюченко Роман Широков Йоан Кабай Жереми Менез Самир Насри Никица Елавич Себастиан Ларссон Улоф Мельберг Автогол Глен Джонсон (Швециямен болған матчта)

Төрешілер

Рет	Ел	Матчтар	Есімі	Топтық кезең			Плей-офф раунды			Барлығы
1		2[10][11]	Карлос Веласко Карбальо	3	1	1	0	0	0	3	1	1
2		3[12][13][14]	Говард Уэбб	3	0	0	3	0	0	6	0	0
3		3[15][16][17]	Дамир Скомина	7	0	0	2	0	0	9	0	0
4		3[18][19][20]	Стефан Ланнуа	10	0	0	5	0	0	15	0	0
5		2[21][22]	Виктор Кашшаи	10	0	0	0	0	0	10	0	0
6		2[23][24]	Бьорн Кёйперс	8	0	0	0	0	0	8	0	0
7		3[25][26][27]	Никола Риццоли	5	0	0	3	0	0	8	0	0
8		3[28][29][30]	Джюнейт Чакыр	7	1	0	9	0	0	16	1	0
9		2[31][32]	Вольфганг Штарк	10	0	0	0	0	0	10	0	0
10		2[33][34]	Крейг Томсон	12	0	0	0	0	0	12	0	0
11		2[35][36]	Юнас Эрикссон	9	0	0	0	0	0	9	0	0
12		3[37][38][39]	Педру Проэнса	8	0	0	2	0	0	10	0	0
			Барлығы	92	2	1	24	0	0	116	2	1

Дисквалификация

Ел, ойыншы	Тәртіп бұзды	Жіберілген матчтар	Түсініктеме
Уэйн Руни	Черногориямен қарсы квалификация ойынында	D тобында Франциямен қарсы ойын D тобында Швециямен қарсы ойын
Сократис Папастатопулос	A тобында Польшамен қарсы ойын	A тобында Чехиямен қарсы ойын
Войцех Щенсный	A тобында Грекиямен қарсы ойын	A тобында Ресеймен қарсы ойын
Жером Боатенг	B тобында Португалиямен қарсы ойын B тобында Нидерландпен қарсы ойын	B тобында Даниямен
Йоргос Карагунис	A тобында Польшамен қарсы ойын A тобында Ресеймен қарсы ойын	ширек финалда Германиямен қарсы ойын
Хосе Олебас	A тобында Польшамен қарсы ойын A тобында Ресеймен қарсы ойын	ширек финалда Германиямен қарсы ойын
Кит Эндрюс	C тобында Италиямен қарсы ойын	Қазақстанмен қарсы квалификация ойынында	ӘЧ-2014-тегі (C тобы) квалификация матчтарына қатыспайды
Филипп Мексес	D тобында Украинамен қарсы ойын D тобында Швециямен қарсы ойын	ширек финалда Испаниямен қарсы ойын
Кристиан Маджо	C тобында Испаниямен қарсы ойын ширек финалда Англиямен қарсы ойын	жартылай финалда Германиямен қарсы ойын

Стадиондар

Еуро-2012-нің матчтары Украинаның Киев, Донецк, Харьков, Львов қалаларында және Польшаның Варшава, Гданьск, Познань және Вроцлав қалаларында өткізілді. Турнирдің ашылу рәсімі Варшавада, ал финалдық матч Киевте өткізілді.

Польша
Варшава	Познань	Гданьск	Вроцлав
Ұлттық стадион Сыйымдылығы: 58 145 Польша құрамасының стадионы	Қалалық стадион Сыйымдылығы: 41 609 Клуб:«Лех»	PGE Arena Сыйымдылығы: 40 818 Клуб:«Лехия» (Еуро-2012 кейін)	Қалалық стадион Сыйымдылығы: 42 771 Клуб:«Шлёнск» (Еуро-2012 кейін)
Украина
Киев	Харьков	Донецк	Львов
«Олимпиада стадионы» Сыйымдылығы: 70 050 Украина құрамасының стадионы Клуб: «Динамо»	«Металлист» Сыйымдылығы: 38 633 Клуб: «Металлист»	«Донбасс Арена» Сыйымдылығы: 51 504 Клуб: «Шахтёр»	«Арена Львов» Сыйымдылығы: 34 915

Билеттер

Билеттерді сатып алу үшін жеке куәлік, құжаттар керек болды. Билетте сатып алушының құжат номері, аты-жөні көрсетіліп тұрды. Билеттерді сату, қолдану және табыс ету құқығына УЕФА-ның тағайындалған тұлғалары ғана ие болды.

1,4 млн дана шығарылған билеттердің құны 30-дан 600 еуроға дейін құрады. Билеттердің бес түрі болды. УЕФА хабарлағандай 1 ақпан 2011 жылы сатуға шыққан билеттерді (75 %) тек қана УЕФА-ның сайтында ғана сатып алуға болатын. Сату уақытысы 2012 жылдың наурыздың аяғына дейін болды. Матчтар өткізілетін қалалардың тұрғындарына бір матч үшін 2000 билет сатуға берілді. Ең алғашқы билетке тапсырыс берген адам 1 ақпан 2011 жылы Оңтүстік Корея азаматы болды.

Демеушілер

Чемпионатта 11 әлемдік демеушілері болды:

• Adidas
• Canon^[40]
• Castrol
• Coca-Cola^[41]
• Continental^[42]
• Orange and Telekomunikacja Polska^[43]
• Hyundai-Kia
• Carlsberg^[44]
• McDonalds^[45]
• SHARP^[46]

Ұйымдастырушы елдердің демеушілері

Украина

• Укртелеком
• Эпицентр
• Ukrsotsbank PJSC^[47]

Польша

• E. Wedel^[48]
• Bank Pekao
• Mastercard

Символдары мен рәміздері

Турнирдің логотипі

Чемпионаттың ресми логотипі

2009 жылы 14 желтоқсанда УЕФА президенті Мишель Платини мен ұйымдастырушы елдердің футбол одағының басшылары жұрт назарына ЕУРО-2012 ресми логотипін көрсетеді^[49]. Эмблеманың негізі жапырақты гүл болды. Әр жапырақ ұйымдастырушы елдердің символын көрсетті. Композицияның ортасындағы футбол добы турнирге деген құштарлық пен сезімді бейнелеп тұрды. Гүлдің сабағы құрлықтық біріншіліктің құрылымдық қырын көрсетті, УЕФА және еуропа футболы. Композиция негізінде табиғат тақырыбына жақындау келеді. Турнирдің ресми логотипінде жасыл жапырақ, сары күн, көгілдір су мен аспан, күлгін бүлдірген жақсы үйлесім тапқан.

Бойтұмарлар

Славек пен Славко

УЕФА бойтұмарлардың үш түрлі нұсқасын көрсетті:

• Славек пен Славко
• Симко мен Стримко
• Клемек пен Ладко

39 233 жанкүйердің дауыс беру нәтижесінде турнирдің ресми бойтұмарлары Славек мен Славко атанады. Олар 56 % дауыс жинап басқа нұсқалардан үлкен айырмашылықпен жеңеді^[50]. УЕФА-ның ресми сайтында, Польша мен Украинаның McDonalds мейрамханаларында, сонымен қатар бойтұмарлардың сапар жасаған чемпионат матчы өткізілетін сегіз қаласында дауыс беруге болды.

Әр кейіпкердің киімінің түсі байрақтарына сәйкес келді — қызыл-ақ (Польша), сары-көк (Украина) және шаштары да ұлттық бояумен боялды. Бойтұмарлардың өз жеке номері болды: поляк бойтұмары — 20, украин бойтұмары — 12. Екеуін қоссақ 2012 жыл.

Ресми доп

Толық мақаласы: Adidas Tango 12

Турнирдің ресми добы Adidas компаниясының «Tango 12» өнімі болып табылды. Доп осы қатардағы алтыншы модель болды. Алғашқы «Tango» Аргентинадағы 1978 жылғы Әлем чемпионатында пайда болған еді. Алдыңғы нұсқалары Еуропаның үш чемпионатында қолданылған болатын. Ресми доптың таныстыру рәсімі Киевтің Олимпийский стадионында үлкейтілкен көшірмесі көпшілік назарына көрсетілді.

Ресми әнұран

Неміс әншісі Осеана орындауындағы «Endless Summer» (қаз. «Шексіз жаз») чемпионаттың ресми әні атанды^[51].

Турнирдің ұраны

Чемпионат «Тарихты бірге жасайық» деген ұранымен өтті (ағылш. «Creating History Together», пол. «Razem tworzymy przyszłość», укр. «Творимо історію разом»). Орталық және Шығыс Еуропа аумағында орналасқан Украина мен Польшада өткізілген турнир, Ескі Әлемнің чемпионат тарихында бірінші рет болып отыр.

Англия — Украина матчындағы есептелмеген гол

19 маусымда Англия — Украина матчындағы төрешіге қатты сын айтты. Себебі Еуро-2012 соңғы шешуші раундтағы матчтың 62 минутында Украина құрамасының шабуылшысы Марко Девич соққан голды санамауы болды, бірақ бейне жазбада гол болғанын көрсетті.^[52] Украин ұлттық құрамасының бас жаттықтырушысы Олег Блохин доп қақпа сызығынан 50 см ішке кірді деген мәлімдемесіне УЕФА-ның төрешілер комитетінің төрағасы Пьерлуиджи Коллина жоққа шығарды. Бұл Виктор Кашшаидың осы чемпионатта соңғы төрешілік етуі еді. Ол алдағы төрешілер командасына қосылмады.^[53]

Нәтижесінде 0:1 есебімен Англия құрама командасының пайдасына тиеді. Украина ширек финалға шыға алмай турнирден кетеді.

Көлік қатынасы

Әуе көлігі

Еуро-2012 матчтарын қабылдайтын халықаралық әуежайлар

Қала	Әуежай	IATA коды	ICAO коды
Польша Варшава	Фредерик Шопен атындағы Варшава әуежайы	WAW	EPWA
Польша Гданьск	Лех Валенса атындағы Гданьск әуежайы	GDN	EPGD
Польша Вроцлав	Коперник атындағы Вроцлав әуежайы	WRO	EPWR
Польша Познань	Познань әуежайы	POZ	EPPO
Украина Киев	Халықаралық Борисполь әуежайы	KBP	UKBB
Украина Киев	Халықаралық Киев әуежайы	IEV	UKKK
Украина Харьков	Халықаралық Харьков әуежайы	HRK	UKHH
Украина Донецк	Халықаралық Донецк әуежайы	DOK	UKCC
Украина Львов	Халықаралық Львов әуежайы	LWO	UKLL

Автомобиль көлігі

Еуро-2012 қабылдайтын елдердің инфрақұрылымы

Чемпионат матчтарын қабылдайтын қалалар арасындағы жолдардың арақашықтығы (км)

Қала	Киев	Харьков	Донецк	Львов	Варшава	Познань	Вроцлав	Гданьск
Киев	-	478	718	545	770	1068	1125	1142
Харьков	478	-	300	1020	1243	1537	1602	1615
Донецк	718	300	-	1188	1478	1770	1775	1850
Львов	545	1020	1188	-	385	675	592	755
Варшава	770	1243	1478	385	-	325	364	351
Познань	1068	1537	1770	675	325	-	185	299
Вроцлав	1125	1602	1775	592	364	185	-	436
Гданьск	1142	1615	1850	755	351	299	436	-

Темір жол көлігі

Чемпионатқа байланысты екі елдің қалаларының станциялары кеңейтіліп, жаңартылды. Темір жолдарға электр желісін жүргізді. Мысалы Украина темір жолында жаңа жүрдек поездары пайда болды: «Киев—Харьков», «Киев—Днепропетровск», «Киев—Львов», «Донецк—Харьков».

Су көлігі

Теңіз айлағы Польшаның Гданьск қаласында болды, өзен айлақтары Украинаның көптеген қалаларында да болды, соның ішінде Киевте де.

Қала көлігі

Турнир матчтарын қабылдайтын барлық қалаларда автобус, трамвай, троллейбус, такси сияқты қоғамдық көлік қатынас жүйесі жақсы дамыған болды. Үш қалада метрополитен болды: Киев, Варшава және Харьков.

Украинаның барлық қалаларында және Польшаның Гдыня қаласында троллейбус байланысы болды. Варшава, Киев, Познань, Гданьскте жүрдек трамвай болды. Ал Киев пен Гданьскте су трамвайы да болды.

Қонақ үйлер

Қонақ үйлердің барлық түрлері еуропа стандартына сәйкес келді. Чемпионат алдында Украинаның қонақ үйлерінің бағасы бірнеше есе көтеріліп кетеді. Осыған байланысты УЕФА президенті Мишель Платини және Украина президенті Виктор Янукович елдегі қонақ үйлердің бағасын төмендету үшін шаралар қолданады.^[54]

Украинадағы сауықтыру және қонақ үй кешендерінің сапасы жиі нашар болатын.^[55][56] Сондықтан Еуропа чемпионатын қабылдаушы қалаларда жаңадан қонақ үйлер соғып, ескілерін жөндеп, қайта жаңарту жұмыстары жүргізілді.^[57]

Сонымен қатар қонақ үйлердің аздығы екені айтылды. Көптеген қонақ үйлер кеңес заманына қалып қалған және жөндеу жұмыстарын көрмеген.^[54]

Турнир аяқталғаннан кейін УЕФА Украинадағы қонақ үй кешеніндегі жүргізілген жұмыстарға жақсы баға берді.^[58]

Нумизматика

Еуро 2012 байланысты Украина Ұлттық банкі ескерткіш тиындар шығарды:

• «Футболдан Еуропа чемпионаты 2012 финалдық турнирі» атты қолданыстағы тиын, номинал 1 гривна.
• Еуро-2012 алтын тиыны, номиналы 500 гривна. (салмағы 500 г)
• Бес күміс тиын.

Дереккөздер

1. УЕФА-ның ресми сайты  (орыс.)
2. Украина мен Польша Еуро-2012 қабылдайды, BBC (18 сәуір 2007).
3. Иә!!!!! Еуропы-2012 чемпионаты бізде өткізіледі! Мұрағатталған 11 қарашаның 2013 жылы.
4. Євро-2012: Украина 12 дауыстың 8 жинады, Корреспондент.net (19 маусым 2007).
5. ЕУРО қатысушылары көбейетін болды, УЕФА (26 қыркүйек 2008).
6. Құрамалардың рейтингісі құрылды, УЕФА (19 қараша 2009).
7. Ресей Словакиямен ойнайтын болды, УЕФА (7 ақпан 2010).
8. UEFA EURO 2012 referees named
9. ↑ Дереккөз қатесі: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named tores
10. Польша — Грекия, 08.06.12
11. Дания — Германия, 17.06.12
12. Ресей — Чехия, 08.06.12
13. Италия — Хорватия, 14.06.12
14. Чехия — Португалия, 21.06.12
15. Нидерланд — Дания, 09.06.12
16. Швеция — Англия, 15.06.12
17. Германия — Грекия, 22.06.12
18. Германия — Португалия, 09.06.12
19. Грекия — Чехия, 12.06.12
20. Германия — Италия, 28.06.12
21. Испания — Италия, 10.06.12
22. Англия — Украина, 19.06.12
23. Ирландия — Хорватия, 10.06.12
24. Украина — Франция, 15.06.12
25. Франция — Англия, 11.06.12
26. Португалия — Нидерланд, 17.06.12
27. Испания — Франция, 23.06.12
28. Украина — Швеция, 11.06.12
29. Италия — Ирландия, 18.06.12
30. Португалия — Испания, 27.06.12
31. Польша — Ресей, 12.06.12
32. Хорватия — Испания, 18.06.12
33. Дания — Португалия, 13.06.12
34. Чехия — Польша, 16.06.12
35. Нидерланд — Германия, 13.06.12
36. Грекия — Ресей, 16.06.12
37. Испания — Ирландия, 14.06.12
38. Швеция — Франция, 19.06.12
39. Англия — Италия, 24.06.12
40. Canon becomes UEFA EURO 2012 global sponsor, UEFA (15 шілде 2011). Тексерілді 27 шілденің 2011.
41. Coca-Cola signs for EURO 2012, 2016, UEFA (22 ақпан 2010). Тексерілді 27 шілденің 2011.
42. Continental to sponsor EURO 2012 and 2016, UEFA (20 қазан 2011). Тексерілді 23 қазанның 2011.
43. Orange signs up as official EURO sponsor, UEFA (19 қаңтар 2011).
44. Carlsberg on board for EURO 2012, UEFA (21 мамыр 2010). Тексерілді 27 шілденің 2011.
45. McDonald's sign up as official EURO sponsor, UEFA (26 мамыр 2010). Тексерілді 26 мамырдың 2010.
46. Sharp signs EUROTOP agreement with UEFA, UEFA (2 September 2010). Тексерілді 27 шілденің 2011.
47. Ukrsotsbank PJSC becomes national sponsor, UEFA (20 шілде 2011). Тексерілді 27 шілденің 2011.
48. Sweet moment for Poland's first EURO sponsor, UEFA (29 наурыз 2011). Тексерілді 27 шілденің 2011.
49. ЕУРО-2012™ ресми логотипін көрсетілді — UEFA.com  (орыс.)
50. Бойтұмарларға есім берілді — UEFA.com  (орыс.)
51. ЕУРО-2012-нің ресми әні белгілі болды — UEFA.com
52. В УЄФА визнали: українці забили гол, а суддя помилився Мұрағатталған 27 қазанның 2012 жылы. (укр.)
53. Ukraine goal should have been allowed vs. England: UEFA Ref  (ағыл.), NEW YORK POST (20 маусым 2012). Тексерілді 20 маусымның 2012.
54. Украинские отели взвинтили цены в 7 раз накануне Еурочемпионата
55. Украинские гостиницы рисуют звёзды «с потолка»
56. Вонь, грязь в крымских отелях Мұрағатталған 12 тамыздың 2012 жылы.
57. Украинаға қонақ үйлерді соғу мен жөңдеуге 320 млрд гривен керек Мұрағатталған 4 мамырдың 2012 жылы.  (орыс.)
58. Мишель Платини Украинаға жоғары баға қойды

Сыртқы сілтемелер

• УЕФА-ның ресми сайты Мұрағатталған 12 ақпанның 2010 жылы.  (укр.)
• УЕФА-ның орыс тіліндегі сайты  (орыс.)
• Еуро-2012 УЕФА сайтында (Еуро-2012 ресми сайты) Мұрағатталған 12 ақпанның 2010 жылы.  (укр.)