ნიობიუმი
From Wikipedia, the free encyclopedia
ნიობიუმი[1][2] (ლათ. Niobium; ქიმიური სიმბოლო — ), კოლუმბიუმი (ლათ. columbium; ქიმიური სიმბოლო — ) — ელემენტთა პერიოდული სისტემის მეხუთე პერიოდის, მეხუთე ჯგუფის (მოძველებული კლასიფიკაციით — მეხუთე ჯგუფის თანაური ქვეჯგუფის, Vბ) ქიმიური ელემენტი. მისი ატომური ნომერია 41, ატომური მასა — 92.906, tდნ — 2477 °C, tდუღ — 4744 °C, სიმკვრივე — 8.57 გ/სმ3. რუხი-ფოლადისფერი ლითონი. ბუნებრივი ნიობიუმი შედგება ერთი სტაბილური იზოტოპისაგან . 1801 წელს აღმოაჩინა ინგლისელმა მეცნიერმა ჩ. ჰაჩეტმა, რომელსაც „კოლუმბიუმი“ უწოდა. 1844 წელს გერმანელმა ქიმიკოსმა ჰ. როზემ აღმოაჩინა „ახალი“ ელემენტი და მას, ტანტალოსის ქალიშვილის ნიობეს სახელის მიხედვით „ნიობიუმი“ უწოდა. მოგვიანებით დადგინდა, რომ ნიობიუმი იგივე კოლუმბიუმი იყო.
ნიობიუმი |
41Nb |
92.906 |
4d4 5s2 |
სწრაფი ფაქტები ზოგადი თვისებები, მარტივი ნივთიერების ვიზუალური აღწერა ...
ზოგადი თვისებები | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
მარტივი ნივთიერების ვიზუალური აღწერა | რუხი-ფოლადისფერი ლითონი | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
სტანდ. ატომური წონა Ar°(Nb) |
92.90637±0.00001 92.906±0.001 (დამრგვალებული) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ნიობიუმი პერიოდულ სისტემაში | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ატომური ნომერი (Z) | 41 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ჯგუფი | 5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
პერიოდი | 5 პერიოდი | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ბლოკი | d-ბლოკი | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ელექტრონული კონფიგურაცია | [Kr] 4d4 5s2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ელექტრონი გარსზე | 2, 8, 18, 12, 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ელემენტის ატომის სქემა | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ფიზიკური თვისებები | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
აგრეგეგატული მდგომ. ნსპ-ში | მყარი სხეული | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
დნობის ტემპერატურა |
2477 °C (2750 K, 4491 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
დუღილის ტემპერატურა |
4744 °C (5017 K, 8571 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
სიმკვრივე (ო.ტ.) | 8.57 გ/სმ3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
დნობის კუთ. სითბო | 30 კჯ/მოლი | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
აორთქ. კუთ. სითბო | 689.9 კჯ/მოლი | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
მოლური თბოტევადობა | 24.60 ჯ/(მოლი·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ნაჯერი ორთქლის წნევა
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ატომის თვისებები | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ჟანგვის ხარისხი | −3, −1, 0, +1, +2, +3, +4, +5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ელექტროდული პოტენციალი |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ელექტროუარყოფითობა | პოლინგის სკალა: 1.6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
იონიზაციის ენერგია |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ატომის რადიუსი | ემპირიული: 146 პმ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
კოვალენტური რადიუსი (rcov) | 164±6 პმ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ნიობიუმის სპექტრალური ზოლები | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
სხვა თვისებები | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ბუნებაში გვხვდება | პირველადი ნუკლიდების სახით | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
მესრის სტრუქტურა | კუბური მოცულობაცენტრირებული | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ბგერის სიჩქარე | 3480 მ/წმ (20 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
თერმული გაფართოება | 7.3 µმ/(მ·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
თბოგამტარობა | 53.7 ვტ/(მ·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
კუთრი წინაღობა | 152 ნომ·მ (0 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
მაგნეტიზმი | პარამაგნეტიკი | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
იუნგას მოდული | 105 გპა | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
წანაცვლების მოდული | 38 გპა | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
დრეკადობის მოდული | 170 გპა | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
პუასონის კოეფიციენტი | 0.40 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
მოოსის მეთოდი | 6.0 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ვიკერსის მეთოდი | 870–1320 მპა | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ბრინელის მეთოდი | 735–2450 მპა | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CAS ნომერი | 7440-03-1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ისტორია | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
სახელწოდება მომდინარეობს | ტანტალოსის ქალიშვილის ნიობეს სახელის მიხედვით | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
აღმომჩენია | ჩარლზ ჰატჩეტი (1801) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
პირველი მიმღებია | Christian Wilhelm Blomstrand (1864) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
სახელი დაარქვა | ჰ. როზე (1844) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ნიობიუმის მთავარი იზოტოპები | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• |
დახურვა