Remove ads
Շուշիի ռեալական ուսումնարան, ռեալական կրթական հաստատություն, որը հիմնվել է 1881 թվականին, շուշեցի մեծահարուստ Մովսես բեկի տանը[1]։ Ուներ 2 նախապատրաստական և 5 հիմնական դասարաններ։ 5-րդ և 6-րդ դասարանները բաժանված էին հիմնական (հանրակրթական) և առևտրական բաժանմունքների, իսկ 7-րդ (լրացուցիչ) դասարանն ուներ երեք բաժանմունք՝ մեխանիկական-տեխնիկական, քիմիական-տեխնիկական և հանրակրթական։
Շուշիի ռեալական ուսումնարան | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | Ռեալական կրթություն |
| Հիմնադրված է | սեպտեմբերի 20, 1881 |
| Երկիր | Արցախի Հանրապետություն |
| Տեղագրություն | Շուշիի շրջան |
  Շուշիի ռեալական ուսումնարան, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն | |
 Shusha Realni School Վիքիպահեստում
| |
_(cropped).jpg)
1887-1888 ուսումնական տարում ռելականում դասավանդում էին հետևյալ առարկաները.
- ռուսերեն
- ֆրանսերեն
- գերմաներեն
- մաթեմատիկա
- ֆիզիկա
- Ռուսաստանի պատմություն
- բնագիտություն
- աշխարհագրություն
- գծագրություն
- կրոն[2]։
Հայոց լեզու դասավանդել են միայն 1881-1883 թվականներին, իսկ այնուհետև այն հանվել է ուսումնական պլանից։ Միայն 1906 թվականից հետո հայոց լեզուն նորից մտցվեց ուսումնական պլանի մեջ։ Ուսումնարանն ավարտելուց հետո շրջանավարտները կարող էին ընդունվել ռուսական կամ եվրոպական բուհեր։ 1901-1908 թվականներին շուշեցի բարերար Գրիգոր Առաքելյանի (Առաֆելով) միջոցներով կառուցվել է ավելի ընդարձակ շենք, որը պահպանվել է առայսօր։ Ուսումնարանի նպատակը ռուսաց լեզվի տարածումն էր տարածաշրջանում։ 1906 թվականից թույլատրվել է հայոց լեզվի, գրականության և պատմության դասավանդումը։ 1896 թվականի տվյալներով ուներ 298 աշակերտ, որից 236 հայեր էին, մնացածը՝ այլազգիներ[3]։
Remove ads
Ռեալական ուսումնարանը հայ մտավորականության դարբնոցն էր՝ այստեղ են ուսանել մի շարք հայտնի մարդիկ, որոնց թվում.
- Լևոն Աթաբեկյան
- Ֆրեյդուն Աղալյան
- Արտեմ Աղամալյան
- Դավիթ Տեր-Դանիելյան
- Անուշավան Արզումանյան
- Արտաշես Բաբալյան
- Ալեքսանդր Բեկզադյան
- Հայկ Գյուլիքեխվյան
- Հայկ Ավետով
- Սամսոն Ապրեսով
- Արտյոմ Խաչատուրով
- Ռուբեն Ավանեսով
- Արտաշես Արզումանյան
- Արմեն Թախտաջյան
- Իվան Թևոսյան
- Անդրանիկ Իոսիֆյան
- Վաչե Իսագուլյան
- Բահաթուր Բահաթրյան
- Անդրեաս Արզումանյան
- Արտեմ Բեկզադյան
- Հովհաննես Իոաննիսյան (ավարտ․ 1900)
- Լյուդվիգ Կնունյանց
- Բոգդան Կնունյանց
- Փառանձեմ Կնունյանց
- Իվան Կնունյանց
- Վլադիսլավ Կասպարով
- Սարգիս Համբարձումյան
- Աշոտ Հովհաննիսյան (ավարտ․ 1906)
- Հովհան Գաբրիելյան
- Գուրգեն Գաբրիելյան
- Սահակ Տեր-Գաբրիելյան
- Սարգիս Կասյան
- Հակոբ Կամարի
- Ջալալ Տեր-Գրիգորյան (1882)
- Արշակ Հակոբյան
- Սարգիս Համբարձումյան
- Միքայել Արուտչյան
- Եղիշե Բաղդասարյան
- Իսահակ Դովլաթյան
- Ռուբեն Գյանջեցյան
- Սարգսյան Հակոբ Ներսեսի
- Դանիել Ղազարյան
- Գրիգոր Տեր-Ղազարյան
- Զավեն Մելիք-Թանգյան
- Հովհաննես Մելիք-Փաշայան
- Հայկ Միրզաբեկյան
- Մկրտիչ Յուզբաշյան
- Սերգեյ Վարունցյան
- Տիգրան Շամիրխանյան
- Միքայել Շահնազարով
- Քրիստափոր Փիրումյան
- Գրիգոր Սաղյան
- Խորեն Սարգսյան
- Արմենակ Սարգսյան
- Մարտիրոս Սարուխանյան
- Սամվել Սաֆարյան
- Սահակ Տեր-Գաբրիելյան
- Հովսեփ Տեր-Աստվածատրյան
- Լևոն Վարդապետյան
- Բոգդան Փիրումյան և այլն[4]։
Remove ads
- Սեդրակ Մանդինյան
- Համբարձում Առաքելյան
- Սիմոն Հախումյան
- Մակար Բարխուդարյան
- Մարգարիտ Ալեքսանյան
- Նիկողայոս Տեր-Ավետիքյան
- Սամվել Գյուլզադյան
- Մանուկ Աբեղյան
- Լևոն Սարգսյան
- Լևոն Մանվելյան
- Ստեփան Կանայան
- Էյզեն Ռեոսլեր
- Լևոն Բաբայան
- Ջալալ Տեր-Գրիգորյան
- Գրիգոր Ներսիսյան
- Հրաչյա Աճառյան
- Գրիգոր Միրզոյան (Սյունի)
- Արսեն Տերտերյան
- Սպիրիդոն Մելիքյան
- Ստեփան Դեմուրյան
Ռեալական ուսումնարանի մուտքը այսօր - Հակոբ Խանլարյան
- Ավետիք Տեր-Պողոսյան (կենսաբանական գիտությունների դոկտոր-պրոֆեսոր)
- Ստեփան Աղաջանյան
- Արշակ Տոնյան
- Ալեքսանդր Մելիքյան
- Ասլան Շահնազարյան
- Աշոտ Հովհաննիսյան
- Առաքել Առաքելյան
- Արշավիր Քամալյան
- Ռուբեն Տեր-Գասպարյան
- Լյուդվիգ Ստրաբրովսկի (1903-1904 թվականներ, բնագիտության ուսուցիչ)
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads