Marilyn Monroe
actriz, cantante e modelo estadounidense From Wikipedia, the free encyclopedia
Marilyn Monroe[1][2], de nome real Norma Jeane Mortensen, nada nos Ánxeles o 1 de xuño de 1926 e finada na mesma cidade o 5 de agosto de 1962,[3] foi unha actriz, modelo e cantante estadounidense. Converteuse nun importante sex symbol, protagonizando un bo número de exitosos filmes durante a década de 1950 e principios da de 1960,[4] chegando a ser unha das actrices de Hollywood máis famosas de todos os tempos.[5]
Iniciou a súa carreira como modelo fotográfica e a partir de 1946 comezou a interpretar pequenos papeis en películas de baixo custo. Os primeiros papeis destacados interpretounos nas películas A xungla do asfalto (1950) e Todo sobre Eva (1950). Empezou a ser coñecida mundialmente despois de protagonizar o musical Os cabaleiros prefírenas loiras (1953) e aparecer no número inaugural da revista Playboy.[6]
Interpretou o papel principal nas comedias How to Marry a Millionaire (Como casar cun millonario, 1953), The Seven Year Itch (1955) e Bus Stop (1956), e grazas ao éxito de público destas películas, comezou a ser considerada como unha das actrices máis rendibles da industria cinematográfica. O seu maior éxito comercial foi Some Like it Hot (1959), filme polo que gañou o Globo de Ouro á mellor actriz de comedia.[7]
Foi considerada unha das mulleres máis atractivas da historia da sétima arte, pero a súa explosiva beleza condicionouna artística e emocionalmente, obrigándoa a proxectar unha imaxe sedutora e superficial que encubría a súa personalidade real, sensible e inestable desde a infancia. Estivo casada co escritor James E. Dougherty de 1942 a 1946, co xogador de béisbol Joe DiMaggio, en 1954, e logo co dramaturgo Arthur Miller, entre 1956 e 1962.
Monroe faleceu o 5 de agosto de 1962 por mor dunha sobredose de barbitúricos, en circunstancias nunca esclarecidas. A primeira hipótese que manexou a xustiza estadounidense foi a do suicidio, pero nunca puido ser corroborada.[7]
O American Film Institute considéraa a sexta mellor estrela de cine feminina de todos os tempos.
Traxectoria
Primeiros anos
A súa nai foi Gladys Pearl Baker (de apelido de nacemento Monroe, nada o 27 de maio de 1902 e finada o 11 de marzo de 1984)[8], quen casou co noruegués Edward Mortenson e, pouco despois de separarse, descubriu que estaba embarazada.[9] O 1 de xuño de 1926 naceu nos Ánxeles a súa filla Norma Jeane Mortenson, segundo consta no rexistro civil para que non fose ilexítima, e chamada Norma Jean Baker na práctica.[10][11] Gladys, que traballou como cortadora de negativos na produtora de cine RKO Pictures,[9][11] non podía manter a súa filla por problemas económicos e emocionais e deixouna ao coidado dun matrimonio adoptivo: Albert e Ida Bolender, residentes en Hawthorne (California).[12] Cando Gladys puido conseguir unha casa propia levou consigo a Norma Jeane, pero isto só durou uns meses, debido aos devanditos problemas emocionais e deixou a súa filla a cargo da súa mellor amiga, Grace McKee.
Carreira
Ingreso no medio artístico e estrea no cine (1944-1947)
Mentres traballa na fábrica, un fotógrafo retratouna no seu posto de traballo. Sen sabelo, descubrira á que despois sería Marilyn Monroe. Ela, pola súa parte, logrou traballar como modelo e foi portada de ducias de revistas.[9] Mais o seu traballo como modelo era algo que non gustaba ó seu marido e este obrigouna a elixir entre o seu matrimonio ou a súa carreira. En 1946, Norma divórciase e preséntase a varios castings. Foi contratada por un dos executivos da 20th Century Fox para traballar como extra de cine durante seis meses.[13] Foi el quen lle propuxo o nome artístico de Marilyn Monroe: Marilyn pola actriz Marilyn Miller e Monroe por ser o apelido de solteira da súa nai. Nos seus primeiros papeis interpretou a unha telefonista no musical The Shocking Miss Pilgrim e a unha camareira en Dangerous Years. A escasa aceptación que estes filmes recibiron da crítica e do público fixeron que o seu contrato non fose renovado en 1947.[14]
Contrato con Fox e revelación como actriz (1949-1952)
En 1948, Monroe asinou un contrato semestral con Columbia Pictures para interpretar a bailarina Peggy no musical Ladies of the Chorus.[15] O filme non tivo moito éxito, polo que o seu contrato foi rescindido. Porén, a partir de entón só apareceu en filmes producidos pola 20th Century Fox, despois de asinar un novo contrato a seis anos en 1949.[16][17] Participou cun breve papel na comedia Love Happy dos Irmáns Marx, e en 1950 interpretou a Angela, a amante dun avogado, no filme policíaco A xungla do asfalto.[18] Nese mesmo ano, tamén participou en Todo sobre Eva, protagonizada por Bette Davis, onde interpretou a Claudia Caswell, unha actriz de teatro. Por ámbalas dúas interpretacións recibiu críticas positivas.[19]
En febreiro de 1951, inscribiuse nas clases nocturnas de arte e literatura da Universidade de California. Nese ano interpretou papeis secundarios en varios filmes de baixo orzamento como Home Town Story, As Young as You Feel e Love Nest.[20] As perspectivas da súa carreira comezaron a mellorar cando actuou ás ordes de Fritz Lang en Clash by Night (1952), cun elenco que incluía a Barbara Stanwyck, Paul Douglas e Robert Ryan. Novamente recibiu boas críticas, e pouco despois actuou en We're Not Married, comedia onde traballou xunto a Ginger Rogers e Zsa Zsa Gabor, e en Don't Bother to Knock, un filme de suspense onde interpretaba a unha neneira perturbada á que vixía Richard Widmark. Foi o seu primeiro papel protagonista, pero non obtivo o éxito agardado. En Monkey Business, dirixida por Howard Hawks, actuou con Cary Grant e Ginger Rogers,[21][22] amosando, por primeira vez, a que sería a súa imaxe definitiva: melena curta ondulada nun loiro platino. Poucos anos antes, sometérase a unha rinoplastia.
Consagración (1953-1954)
En 1953, despois de participar en filmes de baixo orzamento, a actriz tivo un papel protagonista: Rose en Niagara. E foi porque o daquela presidente da 20th Century Fox, Darryl F. Zanuck, llo pediu.[23] Así foi como Marilyn Monroe substituíu a Anne Bancroft e conseguiu críticas dispares: uns dixeron que non estaba á altura do papel e outros quedaron eclipsados pola súa beleza.[24][25] Os famosos cadros de Andy Warhol sobre Marilyn teñen como modelo unha imaxe promocional deste filme.
Ese mesmo ano, a actriz protagonizou xunto a Jane Russell o filme Os cabaleiros prefírenas loiras (1953).[26] Alí interpretou a Lorelei Lee, unha cantante e bailarina. O seu traballo neste filme recibiu boas críticas e a súa interpretación do número musical "Diamonds Are a Girl's Best Friends" converteuse nun clásico dos musicais.,[27] sendo recreada décadas despois por Madonna. Nese mesmo ano, Marilyn traballou con Lauren Bacall e Betty Grable en How to Marry a Millionaire. Nesta comedia interpretou a Pola, unha modelo que aluga xunto ás súas amigas un luxoso departamento co obxectivo de atraer adiñeirados desprevidos para poder casar con eles. O filme obtivo críticas positivas e boa recadación, e novamente, a actuación de Monroe foi aclamada.[28]
En 1954, a actriz apareceu no filme de Otto Preminger, River of No Return, xunto cos actores Robert Mitchum, Rory Calhoun, Tommy Rettig e Murvyn Vye. Era un western no que ela interpretaba o papel dunha cantante de saloon que coñece a un afouto vaqueiro, co que vive distintas aventuras. O filme obtivo críticas negativas e non foi ben na recadación.[29] Nese mesmo ano actuou en There's No Business Like Show Business, unha comedia musical onde compartiu escena con Ethel Merman, Donald O´Connor e Mitzy Gaynor.[30] O filme recibiu críticas negativas e non tivo moi boa recadación. Posteriormente, rexeitou traballar con Frank Sinatra por non estar de acordo co argumento da mesma e co salario que recibiría. Isto fixo que o estudio para o que traballaba a suspendese durante un breve lapso temporal no que permaneceu afastada da actuación, aínda que realizou presentacións como cantante no Xapón para entreter as tropas estadounidenses.[31]
Vida persoal
Monroe casou tres veces, rematando tódolos matrimonios en divorcio. O primeiro marido foi James Dougherty, o segundo Joe DiMaggio e o terceiro Arthur Miller. Tamén se di que estivo brevemente casada co escritor Robert "Bob" Slatzer, así como que tivo romances con John e Robert Kennedy. Marlon Brando, na súa autobiografía Songs My Mother Taught Me, dixo que tivo unha relación con ela, e que quedaron como amigos ata a súa morte. Durante os seus matrimonios sufriu dous abortos prematuros e un embarazo ectópico.[32][33] Rumoreábase que Monroe e DiMaggio estaban a reconciliarse cando Monroe morreu.
As relacións de Monroe acapararon moita atención por parte da prensa. O grao de relación entre o presidente Kennedy e Monroe non se fixo nunca público, malia que Casa Branca lle fixo chamadas a ela durante 1962.[34][35] O autor Anthony Summers, na biografía de J. Edgar Hoover, concluíu que Monroe estaba namorada do presidente Kennedy e quería casar con el. Cando o romance rematou, Monroe volveuse depresiva. Entón centrouse en Robert Kennedy, quen visitara a Monroe nos Ánxeles o día da súa morte.[36]
Monroe tivo unha longa experiencia coa psicanálise. Estaba en análise con Margaret Herz Hohenberg, Anna Freud, Marianne Rie Kris, Ralph Greenson (quen a atopou morta) e Milton Wexler.[37]
Caracterizacións
Cinema
Monroe foi caracterizada por:
- Misty Rowe en Goodbye Norma Jeane (1976)
- Catherine Hicks en Marilyn: The Untold Story (1980)
- Theresa Russell en Insignificance (1985)
- Susan Griffiths en Marilyn & Me (1991), Pulp Fiction
- Melody Anderson en Marilyn & Bobby: Her Final Affair (1993)
- Ashley Judd como Marilyn de nova, e por Mira Sorvino como adulta en Norma Jean & Marilyn (1996)
- Barbara Niven en The Rat Pack (1998)
- Kerri Randles en Introducing Dorothy Dandridge (1999)
- Poppy Montgomery en Blonde (2001)
- Holly Beavon en James Dean (2001)
- Sophie Monk en The Mystery of Natalie Wood (2004)
- Michelle Williams in My Week with Marilyn (2011)
Televisión
Monroe foi caracterizada por:
- Constance Forslund en This Year's Blonde (1980)
- Suzie Kennedy no episodio Who Killed Marilyn Monroe? (2003) da serie de televisión Revealed e no telefilme italiano Io & Marilyn (2009)
- Charlotte Sullivan en The Kennedys (2011)
- Megan Hilty, Uma Thurman e Katharine McPhee na serie de televisión Smash (2012–13).
Teatro
Monroe foi caracterizada por:
Música
Monroe foi caracterizada por:
- Madonna no vídeo musical de Material Girl (1985)
- Mariah Carey no vídeo musical de "I Still Believe" (1998)
- Lana del Rey en "National Anthem" (2012)
Tributos
Troy Talton e Donald Kinder escribiron unha canción, titulada "Marilyn", despois da súa morte en 1962. Foi gravada por Talton e foi lanzada como un sinxelo por Crest Records.[41][42]
Elton John e Bernie Taupin escribiron outra canción adicada a ela, "Candle in the Wind".[43]
Glenn Danzig, da banda de rock Misfits (que deben o seu nome ó derradeiro filme de Monroe)[44] lanzaron unha canción chamada "Who Killed Marilyn?" en 1981.
Filmografía
| Título | Ano | Personaxe | Actores | Director | Produtor | Notas |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Scudda Hoo! Scudda Hay! | 1948 | Betty | June Haver e Natalie Wood | Hugh Herbert | 20th Century Fox | Sen creditar |
| Ladies of the Chorus | Peggy Martin | Adele Jergens e Rand Brooks | Phil Karlson | Columbia Pictures | Primeira aparición protagonista | |
| Love Happy | 1949 | Cliente de Grunion | Harpo Marx, Chico Marx e Groucho Marx | David Miller | United Artists | |
| A Ticket to Tomahawk | 1950 | Clara | Dan Dailey, Anne Baxter e Rory Calhoun | Richard Sale | 20th Century Fox | Sen creditar |
| Right Cross | Dusky Ledoux | June Allyson e Dick Powell | John Sturges | Metro-Goldwyn-Mayer | Sen creditar | |
| Bóla de lume | Polly | Mickey Rooney e Pat O'Brien | Tay Garnett | 20th Century Fox | Tamén coñecido como The Challenge | |
| A xungla do asfalto | Angela Phinlay | Sterling Hayden, Louis Calhern e Jean Hagen | John Huston | Metro-Goldwyn-Mayer | ||
| Todo sobre Eva | Miss Claudia Caswell | Bette Davis, Anne Baxter e George Sanders | Joseph L. Mankiewicz | 20th Century Fox | ||
| Home Town Story | 1951 | Iris Martin | Jeffrey Lynn, Alan Hale, Jr. e Donald Crisp | Arthur Pierson | Metro-Goldwyn-Mayer | |
| As Young as You Feel | Hariett | Monty Woolley, Thelma Ritter e Jean Peters | Harmen Jones | 20th Century Fox | ||
| Love Nest | Roberta "Bobbie" Stevens | June Haver, William Lundigan e Frank Fay | Joseph M. Newman | 20th Century Fox | ||
| Let's Make It Legal | Joyce Mannering | Claudette Colbert, Macdonald Carey e Barbara Bates | Richard Sale | 20th Century Fox | ||
| O. Henry's Full House | 1952 | Streetwalker | Fred Allen, Anne Baxter e Richard Widmark | Henry Koster | 20th Century Fox | Cameo |
| Síntome rexuvenecer | Lois Laurel | Cary Grant, Ginger Rogers e Charles Coburn | Howard Hawks | 20th Century Fox | ||
| Clash by Night | Peggy | Barbara Stanwyck, Keith Andes e Paul Douglas | Fritz Lang | RKO Radio Pictures | ||
| We're Not Married! | Anabel Norris | Ginger Rogers, Fred Allen, Victor Moore, David Wayne e Zsa Zsa Gabor | Edmund Goulding | 20th Century Fox | ||
| Don't Bother to Knock | Nell Forbes | Richard Widmark e Anne Bancroft | Roy Ward Baker | 20th Century Fox | ||
| Niagara | 1953 | Rose Loomis | Joseph Cotten e Jean Peters | Henry Hathaway | 20th Century Fox | |
| Os cabaleiros prefírenas loiras | Lorelei Lee | Jane Russell, Charles Coburn e Elliot Reid | Howard Hawks | 20th Century Fox | ||
| How to Marry a Millionaire | Pola Debevoise | Betty Grable, Lauren Bacall e William Powell | Jean Negulesco | 20th Century Fox | ||
| River of No Return | 1954 | Kay Weston | Robert Mitchum, Tommy Rettig e Rory Calhoun | Otto Preminger | 20th Century Fox | |
| There's No Business Like Show Business | Victoria "Vicky" Hoffman | Ethel Merman, Dan Dailey, Donald O'Connor e Mitzi Gaynor | Walter Lang | 20th Century Fox | ||
| The Seven Year Itch | 1955 | A moza | Tom Ewell e Evelyn Keyes | Billy Wilder | 20th Century Fox | |
| Bus Stop | 1956 | Chérie | Don Murray e Arthur O'Connell | Joshua Logan | 20th Century Fox | Tamén coñecido como The Wrong Kind of Girl |
| O príncipe e a corista | 1957 | Elsie Marina | Laurence Olivier | Laurence Olivier | Warner Brothers | |
| Con saias e a rachar | 1959 | Sugar Kane Kowalczyk | Tony Curtis e Jack Lemmon | Billy Wilder | Metro-Goldwyn-Mayer | |
| Let's Make Love | 1960 | Amanda Dell | Yves Montand, Frankie Vaughan e Tony Randall | George Cukor | 20th Century Fox | |
| The Misfits | 1961 | Roslyn Taber | Clark Gable, Eli Wallach e Montgomery Clift | John Huston | United Artists | Última aparición cinematográfica |
| Marilyn | 1963 | Ela mesma | 20th Century Fox | Filme documental |
Filmes sen rematar
| Título | Ano | Personaxe | Actores | Director | Produtor |
|---|---|---|---|---|---|
| Something's Got to Give | 1962 | Ellen Wagstaff Arden | Dean Martin e Cyd Charisse | George Cukor | 20th Century Fox |
Aparicións televisivas
Como convidada
| Programa de televisión | Ano | Notas |
|---|---|---|
| The Jack Benny Program | 1953 | 1º episodio |
| Person to Person | 1955 | Documental de televisión |
| Premier Khrushchev in the USA | 1959 | Documental de televisión |
| President Kennedy's Birthday Salute | 1962 | Telefilme |
| Lykke og krone | 1962 | Documental de televisión |
Cancións
| Ano | Título do filme | Título da canción | Notas |
|---|---|---|---|
| 1948 | Ladies of the Chorus | "Every Baby Needs a Da-Da-Daddy" | |
| "Anyone Can See I Love You" | |||
| "Ladies of the Chorus" | |||
| 1950 | A Ticket to Tomahawk | "Oh, What a Forward Young Man You Are" | |
| 1953 | Niagara | "Kiss" | |
| 1953 | Os cabaleiros prefírenas loiras | "Two Little Girls from Little Rock" | |
| "When Love Goes Wrong" | |||
| "Bye Bye Baby" | |||
| "Diamonds Are a Girl's Best Friend" | |||
| "Four French Dances—Sur le balcon, La Tentateur, Sol taire, Parle d'affair" | |||
| "Down Boy"' | |||
| "When The Wild Wild Women Go Swimmin' Down in the Bimini Bay" | |||
| 1953 | "She Acts Like A Woman Should" | ||
| "You'd Be Surprised" | |||
| "A Fine Romance" | |||
| "Do It Again" | |||
| 1954 | River of No Return | "I'm Gonna File My Claim" | |
| "One Silver Dollar" | |||
| "Down in the Meadow" | |||
| "River of No Return" | |||
| 1954 | There's No Business Like Show Business | "Heat Wave" | |
| "Lazy" | |||
| "After You Get What You Want" | |||
| "A Man Chases a Girl" | |||
| 1956 | Bus Stop | "That Old Black Magic" | |
| 1957 | O príncipe e a corista | "I Found a Dream" | |
| 1959 | Con saias e a rachar | "Runnin' Wild" | |
| "I Wanna Be Loved By You" | |||
| "I'm Through With Love" | |||
| "Some Like It Hot" | |||
| 1960 | Let's Make Love | "My Heart Belongs to Daddy" | |
| "Specialization" | |||
| "Let's Make Love" | |||
| "Incurably Romantic" | |||
| 1962 | – | "Happy Birthday, Mr. President" |
Notas
Véxase tamén
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.