Remove ads
A inmunidade pasiva é a transferencia dunha inmunidade humoral activa en forma de anticorpos xa formados e funcionais. Na inmunidade pasiva o individuo non fabrica os seus propios anticorpos nin xera linfocitos con memoria; simplemente recibe os anticorpos producidos por outros individuos. A inmunidade pasiva pode producirse de forma natural cando os anticorpos maternos son transferidos ao feto a través da placenta ou do leite materno ou pode ser inducida artificialmente cando se transfiren altos niveis de anticorpos específicos contra un patóxeno ou toxina (obtidos doutro ser humano, cabalo ou outro animal) a persoas non immunizadas por medio de produtos sanguíneos que conteñen ditos anticorpos, como na terapia de inmunoglobulinas ou terapia de antisoro.[1] A inmunización pasiva utilízase cando hai un alto risco de infección e un tempo insuficiente para que o corpo desenvolva a súa propia resposta inmune, ou para reducir os síntomas de doenzas inmunosupresoras xa en marcha.[2] A inmunización pasiva pode proporcionarse cando unha persoa non pode sintetizar os seus propios anticorpos ou cando foi exposta a unha enfermidade contra a que non está inmunizado.[3]
Remove ads
A inmunidade pasiva materna é un tipo de inmunidade pasiva adquirida natural e consiste na inmunidade mediada por anticorpos recibida polo feto ou meniño procedente da súa nai. Pode recibirse durante o embarazo ou durante a lactación materna.[4] Nos humanos, os anticorpos maternos atravesan a placenta para chegar ao feto por medio dun receptor FcRn situado nas células placentarias. Isto ocorre predominantemente durante o terceiro trimestre do embarazo, polo que esta inmunidade está a miúdo reducida en meniños que nacen prematuros. O único isotipo de anticorpo que pode atravesar a placenta humana é a inmunoglobulina G (IgG), a cal é o tipo máis común de anticorpo dos cinco tipos que se encontran no corpo. Os anticorpos IgG protexen o feto contra as infeccións bacterianas e virais. A inmunización é necesaria a miúdo pouco despois do nacemento para previr enfermidades nos neonaos como a tuberculose, hepatite B, polio e pertussis; porén, as IgG maternas poden inhibir a indución de respostas a vacinas protectoras durante o primeiro ano de vida. Este efecto xeralmente é superado por respostas secundarias que impulsan a inmunización.[5]
A inmunidade pasiva tamén a proporciona o costro e o leite materno, os cales conteñen anticorpos IgA que son transferidos ao tracto dixestivo do neno, proporcionándolle unha protección local contra doenzas causadas por bacterias e virus ata que os neonatos adqiren a capacidade de sintetizar os seus propios anticorpos, xa que inicialmente o seu sistema inmunitario non está desenvolvido.[6] Os anticorpos maternos protexen mellor contra algunhas enfermidades como o sarampelo, rubéola e tétano que contra outras como a polio e pertussis.[7] A inmunidade materna pasiva ofrece protección inmediata, aínda que a mediada polas IgG maternas normalmente só dura de catro a seis meses despois do nacemento.[8] A protección mediada polas IgA depende do período de tempo durante o cal se lle dá ao meniño o peito materno, o cal é unha das razóns de que a Organización Mundial da Saúde recomende a lactación materna durante polo menos os dous primeiros anos de vida.[9]
Ademais dos humanos só unhas poucas especies máis transfiren anticorpos maternos antes do nacemento, incluíndo os primates e lagomorfos (coellos e lebres).[10] Nalgunhas desas especies poden transferirse IgM a través da placenta xunto con IgG. Todas as outras especies de mamíferos transfiren predominantemente ou exclusivamente os anticorpos maternos despois do nacemento a través do leite. Nesas especies, o tracto dixestivo neonatal pode absorber IgG durante algunhas horas ou días despois do nacemento. Porén, pasado un período de tempo, os neonatos xa non poden absorber as IgG maternas a través do seu tracto dixestivo, un evento que se denomina "peche intestinal". Se un animal neonato non recibe as cantidades adecuadas de costro antes do seu peche intestinal, non terá IgG maternas dabondo no seu sangue para loitar contra as doenzas comúns. Esta condición denomínase insuficiencia de transferencia pasiva. Pode ser diagnosticada medindo a cantidade de IgG no sangue do neonato e este é tratado con administración intravenosa de inmunoglobulinas. Se non for tratado pode morrer.
Remove ads
A inmunidde pasiva adqirida artificialmente é unha inmunización a curto prazo adquirida por transferencia de anticorpos, a cal pode ser administrada de varias formas; como plasma sanguíneo humano ou animal ou soro sanguíneo, como a inmunogloblina acumulada humana para uso intravenoso (IVIG) ou intramuscular (IG), como a IVIG humana de alta titulación ou IG procedente de doantes inmunizados ou de doantes que se recuperan dunha doenza, e como anticorpos monoclonais (MAb). A transferencia pasiva utilízase para previr enfermidades ou úsase profilacticamente no caso de inmunodeficiencias, como a hipogammaglobulinemia.[11][12] Tamén se usa no tratamento de varios tipos de infección aguda, e para tratar envelenamentos.[2] A inmunidade derivada dunha inmunización pasiva dura dunhas poucas semanas a tres ou catro meses.[13][14] Hai tamén un risco potencial para reaccións de hipersensibilidade, e a enfermidade do soro, especialmente co uso de gammaglobulinas de orixe non humana.[6] A inmunidade pasiva proporciona protección inmediata, pero o corpo non desenvolve memoria inmunolóxica, polo que o paciente está en risco de ser infectado polo mesmo patóxeno máis tarde a non ser que adquira unha inmunidade activa ou sexa vacinado.[6]
Historia e aplicacións da inmunidade pasiva artificial
En 1888 Emile Roux e Alexandre Yersin demostraron que os efectos clínicos da difteria eran causados pola toxina diftérica e, despois do descubrimento en 1890 da inmunidade baseada en antititoxinas para a difteria e tétano feito por Emil Adolf von Behring e Kitasato Shibasaburō, a antitoxina converteuse no primeiro grande éxito da inmunoloxía terapéutica moderna.[15][16] Shibasaburo e von Behring inmunizaron coellos de Indias con produtos sanguíneos procedentes de animais que se recuperaran da difteria e déronse conta de que o mesmo proceso de tratamento con calor de produtos sanguíneos doutros animais podía servir para tratar a difteria humana.[17] En 1896, a introdución da antitoxina diftérica foi gabada como "o avance máis importante do século [XIX] no tratamento médico de enfermidades infecciosas agudas".[18]
Antes do advimento das vacinas e antibióticos, as antitoxinas específicas adoitaban ser o único tratamento dispoñible contra infeccións como a difteria e o tétano. A terapia de inmunoglobulinas continuou sendo a terapia de primeira liña no tratmento de doenzas respiratorias graves ata a década de 1930, incluso despois de que se empezasen a usar as sulfamidas.[12]
En 1890 a terapia de anticorpos foi utilizada para tratar o tétano, cando se inxectou soro de cabalos inmunizados a pacientes humanos con tétano grave nun intento de neutralizar a toxina tetánica e impedir a diseminación da enfermidade. Desde a década de 1960, utilizouse a inmunoglobulina para o tétano humano (TIG) nalgúns países, como nos Estados Unidos, en pacientes non inmunizados, non vacinados ou incompletamente inmunizados que sufriran feridas que podían orixinar o tétano.[12] A administración de antitoxina de cabalo continúa sendo o único tratamento farmacolóxico específico dispoñible para o botulismo.[19] As antitoxinas tamén se coñecen como soro hiperinmune heterólogo, que se administra profilacticamente a individuos que se sabe que inxeriron comida contaminada.[20] O tratamento con IVIG foi tamén útil para tratar varias vítimas da chamada síndrome de choque tóxico (causado por toxinas bacterianas) na década de 1970.
A terapia de anticorpos tamén se utiliza para tratar infeccións virais. En 1945, as infeccións de hepatite A, epidémicas en campos de verán, foron previdas con éxito mediante o tratamento con inmunoglobulinas. De xeito similar, a inmunoglobulina para a hepatite B (HBIG) prevén de forma efectiva a hepatite B. A profilaxe de anticorpos para as hepatites A e B foi en gran medida substituída pola introdución das vacinas contra esas doenzas; porén, aínda está indicada despois da exposición e antes de viaxar a áreas onde estas infeccións son endémicas.[21]
En 1953, utilizouse a inmunoglobulina contra a vaccinia humana (VIG) para previr o espallamento da varíola durante un gromo en Madrás, India, e continúa utilizándose para tratar as complicacións orixinadas pola vacinación contra a varíola. Aínda que a prevención do sarampelo é normalmente inducida pola vacinación, a doenza trátase ás veces inmunoprofilacticamente despois da exposición. A prevención da rabia aínda require o uso conxunto tanto da vacina coma de tratamentos con inmunoglobulinas.[12]
Durante o gromo de ébola de 1995 na República Democrática do Congo, utilizouse sangue completo de pacientes que se recuperaron que contiña anticorpos antiébola para tratar oito pacientes, xa que non había daquela un medio efectivo de prevención, aínda que no posterior gromo de ébola de 2013 en África xa se descubriran algúns tratamentos. Só un deses oitos pacientes infectados tratados morreu, en comparación coa mortalidade típica do 80% do ébola, o que suxire que o tratamento con anticorpos pode contribuír á supervivencia.[22] As inmunoglobulinas foron utilizadas tanto para previr coma para tratar a reactivación do virus herpes simplex (HSV), virus da varicela-zóster, virus de Epstein-Barr (EBV) e citomegalovirus (CMV).[12]
Exemplos de inmunoglobulinas utilizadas en inmunización pasiva
Exemplos de inmunoglobulinas utilizadas actualmente como profilaxia e inmunoterapia contra enfermidades infecciosas son os da táboa:[23]
| Enfermidade | Produto | Fonte | Uso |
|---|---|---|---|
| Botulismo | IgG equina específica | cabalo | Tratamento de feridas e formas de botulismo transmitidas por alimentos, o botulismo en nenos trátase con inmunoglobulinas para o botulismo humanas (BabyBIG). |
| Citomegalovirus (CMV) | IVIG hiperinmune | humanos | Profilaxia, utilizado xeralmente en pacientes de transplante renal. |
| Difteria | IGg equina específica | cabalo | Tratamento da infección diftérica. |
| Hepatite A, sarampelo | Ig humana acumulada (obtida do sangue de moitos doantes) | soro humano | Prevención da hepatite A e sarampelo, tratamento de inmunodeficiencias conxénitas ou adquiridas. |
| Hepatite B | Ig contra a hepatite B | humano | Profilaxe posexposición, prevención en nenos con risco alto (administrada coa vacina da hepatite B). |
| Púrpura trombocitopénica idiopática, enfermidade de Kawasaki, deficiencia de IgG | IgG humana acumulada | soro humano | Tratamento da púrpura trombocitopénica idiopática e a enfermidade de Kawasaki, prevención/tratamento de infeccións oportunistas con deficiencia de IgG. |
| Rabia | Ig contra a rabia | humanos | Profilaxe posexposición (administrada coa vacina da rabia). |
| Tétano | Ig contra o tétano | humanos | Tratamento da infección tetánica. |
| Vaccinia | Ig contra a vaccinia | humanos | Tratamento da infección progresiva por vaccinia incluíndo o eczema e formas oculares (resultante xeralmente da vacinación contra a varíola en individuos inmunocomprometidos). |
| Varicela | Ig para a varicela-zóster | humanos | Profilaxe posexposición en individuos con risco alto. |
Remove ads
A inmunidade pasiva é xeralmente humoral. A única excepción a isto é a transferencia pasiva de inmunidade mediada por células, tamén chamada inmunización adoptiva, que implica a transferencia de linfocitos circulantes maduros. Raramente se usa en humanos e require doantes histocompatibles, que son xeralmente difíciles de encontrar, e supón un grave risco de rexeitamento, orixinándose ás veces a enfermidade de enxerto contra hóspede.[2] Esta técnica foi utilizada en humanos para tratar certas doenzas como algúns tipos de cancro e inmunodeficiencias. Porén, esta forma especializada de inmunidade pasiva utilízase máis frecuentemente en laboratorios de inmunoloxía para transferir inmunidade entre cepas de ratos "conxénicas" ou deliberadamente endogámicas, que son histocompatibles.
Remove ads
A resposta de inmunidade pasiva nun individuo é "máis rápida que unha vacina" e pode infundir inmunidade a un individuo que "non responde á inmunización", a miúdo en horas ou uns poucos días. Outra vantaxe da inmunidade pasiva é que os anticorpos maternos que pasan ao neonato durante a lactación impulsan que o sistema inmunitario do neno teña efectos duradeiros sobre a saúde do meniño, como unha diminución do risco de obesidade.[17][24]
Unha desvantaxe da inmunidade pasiva é que obter anticorpos no laboratorio é caro e difícil. Para producir anticorpos contra enfermidades infecciosas cómpre utilizar posiblemente miles de doantes de sangue humanos ou sangue de animais inmunizados de onde se extraerán os anticorpos. Os pacientes que son inmunizados con estes anicorpos procedentes de animais poden desenvolver a enfermidade do soro debido a que as proteínas de procedencia animal poden orixinar graves reaccións alérxicas no organismo humano.[25] Os tratamentos con anticorpos poden levar moito tempo e adminístranse por inxección intravenosa ou IV, mentres que unha vacina se administra en menos tempo e ten menos riscos de complicacións. A inmunidade pasiva é efectiva, pero efémera (dura un curto período de tempo) e non xera memoria inmunitaria.[17]
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads