1346 (MCCCXLVI) foi un ano común do calendario gregoriano dentro do século XIV, no período coñecido na historia europea coma Alta Idade Media. Foi neste ano cando en Asia a peste negra se introduciu entre as tropas do khanato da Horda Dourada. A enfermidade afectou tamén ós xenoveses contra os que estaban loitando nese momento, espallándose posteriormente polo resto de Europa. En Asia central e oriental tiveron lugar unha serie de revoltas após que o khan de Kazán finara durante un alzamento, e o khanato de Chagatai comezou a dividirse internamente. Na China comezaron tamén varias revoltas que terían como resultado eventual a caída da dinastía Yuan. Por outra banda, o reino indio de Vijayanagara obtivo varias vitorias fronte os conquistadores musulmáns do norte neste mesmo ano.
| 1346 | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Calendario gregoriano | 1346 MCCCXLVI | ||||||||||||||||||
| Ab urbe condita | 2099 | ||||||||||||||||||
| Calendario armenio | 795 | ||||||||||||||||||
| Calendario chinés | 4042 – 4043 | ||||||||||||||||||
| Calendario hebreo | 5106 – 5107 | ||||||||||||||||||
| Calendario hindú | |||||||||||||||||||
| · Vikram Samvat | 1401 – 1402 | ||||||||||||||||||
| · Shaka Samvat | 1268 – 1269 | ||||||||||||||||||
| · Kali Yuga | 4447 – 4448 | ||||||||||||||||||
| Calendario persa | 724 – 725 | ||||||||||||||||||
| Calendario musulmán | 747 – 748 | ||||||||||||||||||
| Calendario rúnico | 1596 | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
No leste de Europa Estevo Dušan foi proclamado emperador de Serbia o 16 de abril en Skopje. No Imperio Bizantino, o emir otomán Orhan casou coa princesa bizantina Teodora como parte dunha alianza entre o pai desta, Xoán VI Cantacuzeno, e os otománs. As guerras civís de Bizancio e Bulgaria continuaron durante este ano. No norte, Dinamarca vendeulle a súa porción de Estonia setentrional á Orde Livonia dos Cabaleiros Teutónicos tras conseguir reprimir finalmente o alzamento da Noite de San Xurxo.
Mentres tanto, en Europa central, Carlos IV de Luxemburgo foi escollido rei de romanos o 11 de xullo, mentres que en Italia varias familias de banqueiros, incluíndo a familia Bardi, tiveron que facer fronte a unha quebra, e gran parte do país sufriu pola fame. A guerra dos Cen Anos entre o Reino de Francia e o Reino de Inglaterra continuou en Europa occidental, con Eduardo III de Inglaterra liderando unha invasión do continente e acadando varias vitorias.
- 5 de febreiro – O rei Afonso XI de Castela concede carta foral a Éibar.[1]
- Primavera – Comeza unha epidemia de peste negra en Crimea.[2]
- 18 de marzo – Os franceses prepáranse para defender as costas do canal da Mancha.[3]
- Abril – Os franceses asedian Aiguillon.[3]
- 16 de abril – Estevo Dušan proclama o Imperio serbio en Skopje, abarcando gran parte do sueste de Europa.[4]
- Maio – xuño – Reúnese unha frota inglesa de invasión en Portsmouth.[3]
- 9 de xuño – Na Bretaña, o exército inglés derrota a Carlos de Blois na batalla de Saint-Pol-de-Léon.[3]
- 20 de xuño – Os ingleses vencen en La Roche-Derrien, na Bretaña.[3]
- 24 de xuño – Os líderes de Gante, Bruxas e Ieper acordan apoiar a Eduardo III.[3]
- Xullo – Eduardo III ordena pechar os portos ingleses para evitar que lle chegue información a Francia.[3]
- 3 de xullo – A frota inglesa tenta navegar dende Portsmouth ata Normandía, pero ten que volver por mor do vento en contra.[3]
- 11 de xullo – Carlos IV de Luxemburgo é elixido rei de romanos.[5]
- 11–12 de xullo – Eduardo III e o seu exército inglés cruzan o canal da Mancha, comezando unha invasión de Francia.[6]
- 12 – 18 de xullo – Os ingleses asaltan e queiman varias vilas no Cotentín.[6]
- 26 de agosto – Batalla de Crécy: Os ingleses derrotan ós franceses na primeira batalla europea na que se utilizou a pólvora.[7]
- 4 de setembro – Os ingleses comezan o asedio de Calais.[7]
- 17 de outubro – Batalla de Neville's Cross: O exército inglés derrota ós escoceses.[8]
- Outubro – novembro – Varias vilas mongois en Crimea quedan deshabitadas por mor da peste negra.[2]
Asia occidental
O asedio de Caffa por parte da Horda Dourada continuou durante o ano 1346, malia que tiveron que facer fronte a unha serie de contratempos. Sufriron a peste negra e víronse forzados a retirarse ó ano seguinte. Segundo o reconto dun historiador ruso:
No mesmo ano [1346], o castigo de Deus caeu sobre a xente das terras orientais, na vila de Ornach, e en Khastorokan, e en Sarai, e en Bezdezh, e noutras vilas desas terras; a mortalidade foi grande entre os besermianos, e entre os tártaros, e entre os armenios e os abkhazos, e entre os xudeus, e entre os estranxeiros europeos, e entre os circasianos, e entre tódolos que vivían alí, de forma que non puideron soterralos.Tradución do orixinal[9]
As áreas e pobos listados neste reconto representan gran parte de Asia occidental e do Cáucaso. Os "estranxeiros europeos" eran aqueles que estaban a loitar contra os tártaros no asedio de Caffa liderado polos mongois. Estes europeos volveron a Europa no ano seguinte, levando a peste canda eles. Os viaxeiros que volvían dende Crimea tamén levaron a praga ata Bizancio e Arabia, segundo varios historiadores gregos e árabes daquela época.[9]
Noutro reconto dos eventos ocorridos en Crimea indícase:
Para os cristiáns asediados semellaba como se as frechas fosen disparadas dende o ceo para golpear e humillar o orgullo dos infieis que falecían rapidamente con marcas nos seus corpos e vultos nas súas articulacións e outras partes do corpo, seguidos dunha febre pútrida; todo consello e axuda dos doutores sen servir de nada. Por isto os tártaros, esgotados por esta enfermidade pestilente, e caendo en tódolos flancos coma se fosen golpeados por un raio, e vendo que estaban a morrer sen esperanza, ordenaron que subisen os cadáveres nos seus carros e os tirasen na cidade de Caffa. Desta forma lanzaron os corpos dos mortos sobre os muros, para que os cristiáns non puidesen agocharse nin protexerse a si mesmos deste perigo, aínda que levaron tantos mortos como puideron e tiráronos ó mar. Máis ó pouco todo o aire estivo infectado, e a auga envelenada, e medrou tal pestilencia que apenas un de cada mil foi capaz de escapar.Tradución do orixinal[10]
Segundo Mark Wheelis, este foi un dos primeiros e máis letais ataques biolóxicos da historia, malia que finalmente os mongois víronse obrigados a retirarse.[11] As primeiras fontes dispoñibles indican que a praga comezou a espallarse na primavera de 1346 polo río Don preto do mar Negro, e posteriormente por Rusia, o Cáucaso e as provincias Xenovesas.[12]
Máis ó sur, en Xeorxia, o rei Xurxo o Brillante faleceu e sucedeuno o rei David IX. Xurxo conseguira aumentar o territorio xeorxiano ata abranguer toda Transcaucasia. Porén, despois de 1346 o reino comezou un declive, provocado pola morte de Xurxo e polo efecto da peste en toda a zona.[13]
Asia oriental e central
No ano 1346 Asia central estivo marcada pola continua desintegración dos dominios mongois, así como pola expansión musulmá. O khan Qazan, emperador do khanato de Chagatai, finou a mans das forzas de Qazaghan, poñendo fin ó estado de imperio unificado do khanato. Qazghan era o líder dun grupo de nobres turcos que se opuxeron ó dominio mongol. O propio Qazghan resultara ferido a mans das forzas de Qazan previamente ese mesmo ano, pero no lugar de aproveitar a vantaxe da súa debilidade, Qazan retirouse e moitas das súas tropas abandonárono.[14]
No leste, o xa Mir conquistou Caxemira, sendo o primeiro musulmán en gobernar ese territorio,[15][16] e Katmandú tamén foi conquistada neste ano.[17] Porén, a expansión musulmá sufriu varias derrotas no sur da India. O reino hindú de Vijayanagara conquistou Hoysala e celebrou o seu "festival da vitoria", reforzando o seu status coma un imperio hindú lexítimo fronte ó goberno musulmán no norte. O líder do sultanato de Delhi ó norte da India, Muhammad bin Tughluq, profesaba un desprezo particular polo hinduísmo e pola cultura Decán do sur. Varios xefes telugú reuníronse en oposición ó sultán neste ano e obtiveron unha vitoria.[18]
Máis ó leste, Ibn Battuta viaxou dende o sueste de Asia ata Cambalique na China. Malia que recibiu unha grata benvida por parte dos líderes musulmás, estes advertíronlle que debía marchar da cidade pronto, xa que o khan marchara da cidade por mor dunha guerra civil, e os disturbios eran cada vez máis frecuentes.[19] Mentres tanto, T'aigo Wangsa, un monxe budista coreano, viaxou ata China para recibir adestramento baixo a guía do líder budista Shih-wu. T'aigo sería posteriormente o fundador da seita T'aigo do budismo coreano.[20]
Escandinavia
En 1346 Dinamarca vendeu o seu territorio do norte de Estonia á Orde Teutónica trala fin dun alzamento e conflito entre o grupo pro-danés (o bispo Olaf de Lyndanisse) e o grupo pro-alemán (o capitán Marquard Breide), coñecido como o Alzamento da Noite de San Xurxo. Os dominios daneses foron vendidos por 10 000 marcos á Orde Livonia, ignorando a promesa de Cristovo II en 1329 de nunca abandonar ou vender os seus territorios estonianos. O rei de Dinamarca chegou a facer unha declaración pública "arrepentíndose" por rachar esa promesa, e pediu o perdón papal.[21]
Balcáns e Asia menor
Nos Balcáns, o 16 de abril (Domingo de Pascua), Estevo Dušan foi coroado en Skopje Tsar do novo Imperio serbio, que ocupaba gran parte do sueste de Europa.[4] Neste mesmo ano tanto Bulgaria coma Bizancio estaban inmersos nunha serie de guerras civís. Ó mesmo tempo, as illas e posesións cristiás do arredor do mar Exeo sufriron unha serie de incursións turcas.[22]
Orhan, o príncipe otomán de Bitinia, casou con Teodora, filla do emperador Xoán VI Cantacuzeno.[23] O clero grego cría que o casamento dunha princesa cristiá e un musulmán prominente incrementaría o poder da rexión. Orhan xa tiña outras mulleres, e malia que Teodora puido seguir practicando a súa relixión, viuse obrigada a pasar o resto da súa vida nun harén islámico. Cantacuzeno agardaba que Orhan se convertese no seu aliado en futuras guerras, mais Orhan, ó igual que os seus contemporáneos turcos, foi o seu inimigo durante as guerras Xenovesas. Como parte da alianza turca, o príncipe otomán obtivo permiso para vender ós cristiáns capturados en Constantinopla coma escravos no mercado público.[23][24]
Europa central e occidental
.jpg)
O 11 de xullo Carlos IV de Luxemburgo foi elixido rei de romanos. A consecuencia dunha alianza entre o seu pai e o papa Clemente VI, inimigo do emperador Luís IV, Carlos foi escollido rei romano en oposición a Luís por parte dos príncipes en Rhens. Carlos fixera a promesa previa de ser servil a Clemente, confirmara o papado na posesión de amplos territorios, prometera anular os actos de Luís en contra de Clemente, non tomar parte nos asuntos italianos e defender e protexer á Igrexa.[5]
Naquel momento Carlos IV atopábase nunha posición moi débil en Alemaña. Por mor dos termos da súa elección, facíanlle referencia como o "rei crego" (Pfaffenkönig). Moitos bispos e case tódalas cidades imperiais mantivéronse leais a Luís, e Carlos puxo a súa posición en perigo ó apoiar ó bando perdedor na guerra dos Cen Anos. Perdeu ó seu pai e a gran parte dos seus mellores cabaleiros na Batalla de Crécy en agosto de 1346, onde tamén resultou ferido.[5]
Mentres tanto, en Italia varios bancos de Florencia colapsaron por problemas internos, ós que contribuíu o feito de que o rei Eduardo III de Inglaterra incumprira o pago de varios préstamos. De forma máis notable, a familia Bardi entrou en quebra neste ano.[25][26][27] Italia sufriu tamén a fame, dificultando que o papado recrutase tropas para o seu ataque en Esmirna.[27][28] Porén, os venecianos organizaron unha alianza unindo a varios grupos europeos, a Sancta Unio, incluíndo á Orde dos Hospitalarios, que levou a cabo cinco ataques consecutivos en Esmirna e a liña de costa occidental de Anatolia controlada polos estados turcos.[22] No campo da tecnoloxía, a fabricación de papel chegou ós Países Baixos,[29] e as armas de fogo introducíronse no norte de Alemaña neste ano. Os primeiros rexistros na zona sitúanas na cidade de Aquisgrán.[30][31]
Ó redor do 7 de xullo, o rei Eduardo III de Inglaterra cruzou o canal da Mancha cara a Normandía cuns 1 600 navíos. Tomou os portos de La Hogue e Barfleur cunha gran superioridade de forzas e continuou terra a dentro en dirección a Caen, tomando as vilas polo camiño. Os franceses prepararon as defensas en Caen, pero foron finalmente derrotados. Os propios franceses estiveran planeando cruzar o canal e invadir Inglaterra cun exército duns 14 000 homes liderados por Jean le Franc, pero o ataque de Eduardo obrigounos a manterse á defensiva.[32]
O rei Filipe VI de Francia destruíu varias pontes para deter o avance de Eduardo, pero os ingleses tomaron a vila de Poissy en agosto e repararon a súa ponte para continuar o seu avance. O rei francés montou a súa defensa preto dun bosque en Crécy, combate que tivo como resultado outra vitoria inglesa. Eduardo proseguiu entón ata Calais, establecendo un asedio da cidade dende o 4 de setembro. Mentres tanto, Xoán II de Francia, fillo do rei Filipe, asediou a cidade de Aiguillon, mais sen éxito. O rei Filipe pediulle ós escoceses que continuasen a loita contra Inglaterra no norte, e estes, crendo que os ingleses estaban ocupados co asedio de Calais, marcharon cara a Inglaterra entrando por Durham en outubro, aínda que foron derrotados na Batalla de Neville's Cross por unha forza de cabaleiros e cregos, e o rei David II de Escocia foi capturado. Os irlandeses montaron unha breve resistencia tamén, pero foron finalmente derrotados. Antes da fin do ano, Eduardo conseguiu capturar Poitiers e as vilas dos arredores de Tonnay-Charente.[32][33]
Na batalla de Crécy Xoán de Bohemia, coñecido coma "Xoán o Cego", controlaba a garda avanzada de Filipe xunto aos continxentes de Carlos II de Alençon e Lois I de Flandres.[34] Xoán faleceu na batalla contra os ingleses, feito narrado na obra Chroniques de Jean Froissart.[35] Isto deu lugar a lenda de que trala batalla, Eduardo, o príncipe Negro adoptou a cimeira de Xoán e o seu lema de cabaleiro Ich dien ("Eu sirvo"), e que dende entón formaron parte da insignia do Príncipe de Gales e do seu escudo de armas, aínda que finalmente probouse que esta lenda era falsa.[36][37]
- Véxase tamén a categoría: Nados en 1346.
- 20 de xullo – Margarida de Windsor, princesa inglesa, filla do rei Eduardo III de Inglaterra (m. 1361)[38]
- Agosto ou setembro – Filipe I de Borgoña[39]
- Día descoñecido – Eustache Deschamps, poeta francés (m. 1406)[40]
- 10 de febreiro – Santa Clara de Rimini (n. 1282)[41]
- 28 de marzo – Venturino de Bergamo, predicador dominico (n. 1304)[42]
- Agosto ou setembro – Muhammad Aytimur, líder dos Sarbadáridas de Sabzevar[43]
- 26 de agosto – Mortos na batalla de Crécy:
- Carlos II de Alençon (n. 1297)[44]
- Lois I de Flandres (n. 1304)[45]
- Xoán de Bohemia (n. 1296)[5]
- Rodolfo de Lorena (n. 1320)[46]
- 17 de outubro – Mortos na batalla de Neville's Cross:
- 14 de novembro – Ostasio I da Polenta, Señor de Rávena (asasinado)[49]
- 27 de novembro – San Gregorio do Sinaí (n. c. 1260)[50]
- Data descoñecida
- Eustace Folville, criminal inglés[51]
- Hélion de Villeneuve, Gran Mestre dos Cabaleiros de San Xóan[52]
- Xurxo V de Xeorxia[53]
- Catarina de Valois-Courtenay, emperatriz titular do Imperio Latino de Constantinopla (n. 1303).
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
