احمد اقتداری
ایرانشناس، تاریخنگار و جغرافیدان ایرانی / From Wikipedia, the free encyclopedia
احمد اقتداری (۳ خرداد ۱۳۰۴ – ۲۷ فروردین ۱۳۹۸) که با نام احمدخان اقتداری نیز شناخته میشود ایرانشناس، پژوهشگر خلیج فارس و جغرافیای تاریخی و فرهنگی مناطق جنوبی ایران و استاد دانشگاه ایرانی بود. او از خاندان خوانین گراش در دوران قاجار بود و منصبهایی چون ریاست ادارهٔ فرهنگ لارستان و شهرداری لار را در جوانی بر عهده داشت. همچنین سابقهٔ نامزدی برای نمایندگی مجلس شورای ملی از حوزهٔ لارستان، تدریس در دانشگاه تهران و ریاست دفتر مطالعات خلیج فارس در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی از دیگر سِمَتهایی است که در زندگینامهٔ اقتداری به چشم میخورد.
احمد اقتداری | |
---|---|
رئیس ادارهٔ فرهنگ لارستان | |
دوره مسئولیت مهر ۱۳۲۷ – ۱۳۲۹ | |
پس از | علیاصغر منصوری |
پیش از | نامشخص |
دومین شهردار لار | |
دوره مسئولیت ۱۹ اردیبهشت ۱۳۳۲ – ۱۰ بهمن ۱۳۳۲ | |
پس از | محمدعلی آموزگار |
پیش از | فتحالله رهسپار |
عضو سازمان جلب سیاحان | |
دوره مسئولیت ۱۳۴۳ – ۱۳۴۸ | |
رئیس | قاسم رضایی |
رئیس دفتر مطالعات خلیج فارس در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی | |
دوره مسئولیت ۹ آذر ۱۳۸۷ – ۲۷ فروردین ۱۳۹۸ | |
رئیس مرکز | سید محمدکاظم موسوی بجنوردی |
اطلاعات شخصی | |
زاده | احمدخان اقتداری ۳ خرداد ۱۳۰۴ لار، فارس، ایران |
درگذشته | ۲۷ فروردین ۱۳۹۸ (۹۳ سال) بیمارستان آسیا، تهران، ایران |
علت مرگ | عوارض ناشی از شکستگی استخوان لگن |
آرامگاه | آرامگاه خاندان دَهباشی، گراش، ایران (در نقشه) |
ملیت | ایرانی |
همسر(ان) | قمر اقتداری (ا. ۱۳۲۳–۱۳۹۸) |
فرزندان | پروانه (ز. ۱۳۲۶-د. ۱۳۲۸)میترا (ز. ۱۳۲۸)امید (ز. ۱۳۳۰)افشین (ز. ۱۳۳۳)آرزو (ز. ۱۳۴۱) |
والدین | مرتضیقلی اقتداری (پدر)انیس اقتداری (مادر) |
خویشاوندان | شیدای گراشی (پدربزرگ مادری) |
اقامتگاه | تهران، ایران |
امضا | |
خدمات نظامی | |
وفاداری | ایران |
خدمت/شاخه | ارتش شاهنشاهی ایران |
سالهای خدمت | ۱۳۲۵–۱۳۲۷ |
درجه | ستوان سوم |
یگان | نیروی زمینی شاهنشاهی |
جوایز | تقدیرنامه از وزارت جنگ |
جایگاه علمی | |
زمینههای فعالیت | ایرانشناسی، تاریخ، جغرافیا، فرهنگ عامه، زبانشناسی |
محل تحصیل | دانشسرای مقدماتی شیرازدانشگاه تهران |
استادان برجسته | |
مدرک | دکترای افتخاری |
رشته | تاریخ |
اثر پذیرفته از | |
لقبها | پدر مطالعات خلیج فارسپاسبان خلیج فارسقلب خلیج فارس |
آثار برجسته | فهرست
|
جوایز و افتخارات | فهرست |
عمدهٔ شهرت اقتداری به علت پژوهش در حوزهٔ خلیج فارس است و به همین علت به «پدر مطالعات خلیج فارس» مشهور است. او سواحل خلیج فارس و دریای عمان را برای فعالیتهای پژوهشیاش با پای پیاده طی کرده بود. اقدامات وی به همراه دو دوستش، ایرج افشار و منوچهر ستوده، باعث شد که جلال آلاحمد به آنها لقب «سه تفنگدارِ گورنگار» بدهد؛ چرا که این سه نفر با همراهی همدیگر بسیاری از اسناد تاریخی و بناهای کهن ایران را معرفی میکردند. او به علت پژوهشها و مطالعاتش در زمینهٔ ایرانشناسی، موفق به دریافت مدرک دکترای افتخاری تاریخ از دانشگاه تهران شدهاست.
اقتداری دهها کتاب و صدها مقاله نگارش و منتشر کردهاست. او در آثارش به موضوعات گستردهای در زمینههای مختلف ایرانشناسی میپردازد. کتاب خلیج فارس از دیرباز تا کنون به قلم اقتداری، جایزهٔ ویژهٔ یونسکو در ایران را به خود اختصاص داده و کتاب تاریخ مسقط و عمان، بحرین و قطر و روابط آنها با ایران نیز مورد تقدیر قرار گرفتهاست. همچنین، او برای نخستین بار شخصیت محمدعلی سدیدالسلطنه را معرفی کرده و به تصحیح و انتشار آثار او اقدام کردهاست. اقتداری آثار منتشرنشدهای نیز دارد که موضوعات مهمی دربارهٔ تاریخ و فرهنگ مناطق جنوبی ایران را در بر میگیرند. کتابخانهٔ اقتداری با نام «کتابخانهٔ خلیج فارس» به مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی اهدا شدهاست. فیلم مستند به ایرانِ جاودانیام دربارهٔ زندگی علمی و تلاشهای اقتداری ساخته شده و علاوه بر نمایش در جشنوارههای داخلی، چندین بار از صدا و سیما پخش شدهاست. همچنین کتاب مروارید خلیج فارس که حاوی مقالههای ایرانشناسانه است، به احمد اقتداری تقدیم شدهاست.
احمد اقتداری در فروردین ۱۳۹۸ و در سن ۹۳ سالگی دچار شکستگی استخوان لگن شد و بر اثر عوارض ناشی از آن، در تهران درگذشت. پیکر او طبق وصیتنامهاش پس از تشییع در تهران، به گراش منتقل و در آرامگاه اختصاصی خاندان دَهباشی به خاک سپرده شد.