لار
شهری در استان فارس، ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
لار شهری از توابع بخش مرکزی و مرکز شهرستان لارستان در جنوب شرقی استان فارس است که در فاصلهٔ ۳۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر شیراز و ۱۹۰ کیلومتری شمال غرب بندرعباس قرار دارد.[3] شهر لار در سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ جمعیتی برابر با ۶۲٬۰۴۵ نفر داشته و از این جهت نهمین شهر پرجمعیت استان فارس و پنجمین شهر پرجمعیت نیمهٔ جنوبی استان بهشمار میرود. دین اکثریت مردم شهر لار اسلام است که ۶۱٪ مردم این شهر مسلمان شیعه دوازدهامامی و ٣٨٪ مسلمان اهلسنت شافعی و اقلیت نیز زرتشتی و یهودی(مجموعا۱%)هستند.[4] بر مبنای آخرین دادههای سیستم اطلاعات جغرافیایی بیشترین درازای شهر لار ۱۰ کیلومتر در جهت جنوب غربی به شمال شرقی است.[5]
لار | |
---|---|
از بالا راست به چپ: میدان امام خمینی، بازار قیصریه، مسجد جامع لار، برج ننه نادر و قلعه اژدهاپیکر، نمای هوایی از شهر جدید | |
کشور | ایران |
استان | فارس |
شهرستان | لارستان |
بخش | مرکزی |
نام(های) پیشین | لاد، ایراهستان |
سال شهرشدن | ۱۳۱۶ |
مردم | |
جمعیت | ۶۲٬۰۴۵ (۱۳۹۵) |
جغرافیای طبیعی | |
مساحت | ۸۰۰ هکتار |
ارتفاع | ۸۱۸ متر از سطح دریا |
آبوهوا | |
میانگین دمای سالانه | ۲۲ درجهی سلسیوس |
میانگین بارش سالانه | ۱۷۳ میلیمتر |
اطلاعات شهری | |
شهردار | اصغر فرودی[1] |
تأسیس شهرداری | ۱۳۰۸ |
رهآورد | حلوا مسقطی، مهیاوه (مهوه)، کنجه ماستی لاری، نانهای رگاگ محلی |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۷۱[2] |
وبگاه | |
شناسهٔ ملی خودرو | ایران۷۳ - ج، ایران۸۳ - م -ل-۹۳ |
قدیمیترین اثر تاریخی شهر لار قلعه اژدهاپیکر است که قدمت آن دستکم به زمان ساسانیان برمیگردد. مردم شهر لار به زبان لارستانی تکلم میکنند. این زبان به جا مانده از پارسی میانه و از شاخه پهلوی ساسانی است و دستور و زبان خاص خود را دارد و با زبانهای لری و پارسی همخانواده است و نسبت به زبان فارسی دست نخوردهتر و غلیظتر است.
بر اساس افسانههای قدیمی یکی از پهلوانان اساطیری ایران فردی به نام گرگین میلاد بودهاست. این فرد شهری را در ایران پایهگذاری میکند که با الهام از نام او «لاد» نامیده میشود. بر طبق افسانههای ایرانی، این شهر به مرور زمان با عنوان شهر لار شناخته میشود.[نیازمند منبع] اما در متون تاریخی اولین بار در قرن هشتم هجری از شهری به نام لار یاد شدهاست. حمدالله مستوفی اولین نفری است که از این شهر یاد کردهاست. او شهر لار را شهری در کنار دریا توصیف کرده که ساکنین آن مسلمان بوده و تجارت در آن رونق داشتهاست. همزمان با او ابن بطوطه نیز از سفر خود به این شهر در سال ۷۳۰ هجری قمری گفتهاست. او نیز این شهر را شهری آباد با باغهای فراوان و بازارهای پررونق توصیف کردهاست.
پس از زلزله شهر لار در سال ۱۳۳۹ مسئولان وقت، ساخت شهر جدیدی در فاصله ۴ کیلومتری از شهر قدیم را آغاز کردند. با توجه به تخریب ۷۰ درصدی شهر لار بر اثر زلزله این تصمیم کاملاً درست بود. در همین راستا برای پیشگیری از خطرات احتمالی، شهر جدید با ساختاری بدون کوچه و بنبست طراحی شد. به عبارت دیگر شهر جدید لار با خانههای کمارتفاع مقاوم در برابر زلزله و خیابانهای متقاطع به شهری مقاوم در برابر زلزله تبدیل شد و به تنها شهر بدون کوچه در خاورمیانه شهرت یافتهاست.[نیازمند منبع]
علیرغم ساخت شهر جدید با امکانات مناسب برخی از اهالی شهر زندگی در شهر قدیم را انتخاب کردند. البته وجود بناهای تاریخی با ارزشی چون بازار قیصریه نیز در این تصمیم تأثیرگذار بود. ولی برخی مردم در همان خانههای قدیمی و حتی کاهگلی خود ماندگار شدند. در نتیجه در حال حاضر زندگی در هر دو بافت قدیم و جدید جریان دارد. شهر قدیم به محلههای مختلفی تقسیم شده بود که برخی از آنها هنوز از بین نرفتهاند. محله نو، پیر غیب، دم گاله، درویشان، سبزکوی، قنبرعلی بیگی، کوریچان، کوهوویه، پاقلعه و آردفروشان از جمله محلههای این شهر هستند.