دریای عمان
دریایی در جنوب شرق ایران که دریای مکران نیز نامیده میشود. / From Wikipedia, the free encyclopedia
دریای عمان، خلیج عُمان، (نامهای دیگر: دریای مَکران یا خلیج مکران)، پهنهای آبی و خلیجی است که از غرب به تنگه هرمز، خلیج فارس و امارات متحده عربی از شمال به ایران، از شرق به اقیانوس هند و از جنوب به کشور عمان محدود میشود. ۵۴۵ کیلومتر طول و ۱۸۱ هزار کیلومترمربع وسعت دارد. در جغرافیای اسلامی دریای عمان شامل منطقه فعلی دریای عرب نیز میشدهاست و گاهی به آن دریای مکران و دریای اخضر نیز میگفتهاند. جزیره شیطان در واقع شرقیترین جزیره ایران و تنها جزیره ایران در دریای عمان است.
دریای عمان | |
---|---|
گونه | دریا |
بخشی از | اقیانوس هند |
کشورهای حوضه | ایران، عمان، پاکستان و امارات متحده عربی |
بیشترین پهنا | ۳۴۰ کیلومتر (۲۱۰ مایل) |
مساحتِ رو | ۱۸۱٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۷۰٬۰۰۰ مایل مربع) |
بیشترین ژرفا | ۳٬۴۰۰ متر (۱۱٬۲۰۰ فوت) |
نام دریای عمان از قرن ۱۸ و با حضور انگلیس در منطقه رواج یافت. «عمانا» (اومانای تاریخی) در اصل نام یکی از شهرهای جنوب ایران و در غرب چابهار فعلی و بندر جاسک بودهاست. در روزگار اشکانیان و ساسانیان نیز نام دریای عمان بهکار میرفتهاست و واژه «عمان» نیز ریشه ایرانی دارد. مرکز سرزمین مَزْون یا مازون (نام فارسی عمان) صحار بود و نخستین ساکنان آن از اقوام غیر عرب بودند.[1] چنانکه یاقوت حموی میگوید بحر فارس یا خلیجفارس شاخهای از دریای بزرگ هند است. مرزهای این دریا از بندر تیز از بخشهای مکران در کرانه دریای فارس تا آبادان است و اینجا دهانه دجله است که بدان میریزد. به علاوه، در منابع جغرافیایی قدیم همواره از این دریا به نام بحر مکران یا بحر کرمان نام بردهشدهاست. دریای مکران نامی بوده که حتی بر کتیبههای بیستون از زمان هخامنشیان نیز نقش بستهاست و در کتیبههای زمان ساسانیان نیز به همین نام است. بنابر گواهی منابع تاریخی، از قدیمترین روزگاران، این بخش از دریای بزرگ پارس همواره دریای مکران خوانده میشد، هرچند که گاهی قسمت جنوبی آن را بحر عمان مینامیدهاند. نام دریای مکران و دریای پارس تا اواخر قرن نوزدهم بر این بخش از دریا گفته میشد. در این زمان که انگلستان بر شبه قاره هند تسلط کامل پیدا کرده بود و میخواست در آبهای جنوب ایران نیز حضوری فعال داشته باشد، مسقط و سرزمین عمان را تحت سلطه خود درمیآورد. از این زمان به بعد، دولت انگلیس کمکم نام عمان را بر دریای مکران و پارس جاری میسازد.[2][3][4]