Listartikolo en Vikipedio From Wikipedia, the free encyclopedia
Nobel-premiitinoj ĝis 2023, Nobel-Premioj estis aljuĝitaj al 894 viroj, 64 virinoj (Marie Curie gajnis ĝin dufoje), kaj 27 unikaj organizoj.
La distribuo de virinoj Nobel-premioj estas jene:
La unua virino gajninta Nobel-premion estis Marie Curie, kiu gajnis la Nobel-premion pri Fiziko en 1903 kun sia edzo, Pierre Curie kaj Henri Becquerel. Curie ankaŭ estas la sola virino gajninta plurajn Nobel-Premiojn; En 1911, ŝi gajnis la Nobel-premion pri Kemio. La filino de Curie, Irène Joliot-Curie, gajnis la Nobel-premion pri Kemio en 1935, igante la du sola patrino-fila paro gajninta Nobel-Premion.
La plej Nobel-Premioj al virinoj ricevitaj en unu jaro estis en 2009, kiam kvin virinoj iĝis laŭreatoj en kvar kategorioj.
La plej lastatempaj virinoj gajnintaj la Nobel-premion estis Claudia Goldin pri Ekonomio, Narges Mohammadi pri Paco, Anne L'Huillier pri Fiziko kaj Katalin Karikó pri Medicino en (2023). Carolyn Bertozzi en Kemio kaj Annie Ernaux en Literaturo (2022), Maria Ressa en Paco (2021), Andrea M. Ghez en Fiziko, Emmanuelle Charpentier kaj Jennifer Doudna en Kemio, kaj Louise Glück pri Literaturo (2020), Esther Duflo en Ekonomiaj Sciencoj (2019), Donna Strickland pri Fiziko, Frances Arnold pri kemio, Nadia Murad pri paco, kaj Olga Tokarczuk pri Literaturo (2018).
Ĉe la plej prestiĝaj premioj en la fakoj STEM (scienco, teknologio, inĝenierado kaj matematiko), nur malgranda proporcio estis havigitaj al virinoj. El 210 premiitoj en Fiziko, 181 en Kemio kaj 216 en Medicino inter 1901 kaj 2018, estis nur tri premiitinoj en fiziko, kvin en kemio kaj 12 en medicino.[1][2][3][4] Faktoroj proponitaj kiel kontribuintaj al la malegaleco inter tio kaj la preskaŭ egaleca homa seksa proporcio estas la tendencemaj nomumoj, la pli malmultaj virinoj ol viroj estantaj aktivaj en elstaraj fakoj, Nobel-premioj tipe atribuitaj jardekojn post la faro de la esplorado (respegulante tempon en kiu seksa tendenco en elstaraj fakoj estis pli granda), pli granda prokrasto en la atribuo de Nobel-premioj por atingoj de virinoj konsiderante iliajn longvivecon gravan faktoron ĉe virinoj (oni ne povas esti nomumita al Nobel-premio postmorte), kaj tendenco neglekti virinojn se temas pri kunhavon de Nobel-premioj.[5][6][7][8][9][10]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.