Remove ads
Ο Πανιώνιος Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης[1] ιδρύθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1890 στη Σμύρνη (επί οθωμανικής αυτοκρατορίας) όντας το πρώτο ελληνικό αθλητικό σωματείο της Σμύρνης,[σ 1][σ 2] ενώ συγκαταλέγεται επίσης στα αρχαιότερα εν ενεργεία σωματεία που έχουν ιδρύσει Έλληνες με σκοπό την άθληση.[σ 3] Το 1922 μετεγκαταστάθηκε στην Αθήνα έπειτα τη Μικρασιατική καταστροφή και από το 1940 εδρεύει στη Νέα Σμύρνη.
| Γ.Σ. Πανιώνιος Σμύρνης | |
|---|---|
 | |
| Όνομα | Πανιώνιος Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης |
| Ίδρυση | 14 Σεπτεμβρίου 1890 |
| Χρώματα | Μπλε, Κόκκινο |
| Πρόεδρος | Θοδωρής Ντάντος |
| Ιστοσελίδα | Επίσημος ιστότοπος |
_pictogram.svg){kind=small}
Κατά τη μακρόχρονη ιστορία του έχει καλλιεργήσει πλήθος αθλημάτων, διαχρονικά στα οποία σημειώνει επιτυχίες και διακρίσεις. Το τμήμα του πόλο (ανδρών) προκρίθηκε δύο φορές σε τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης, τα αντίστοιχα στίβου, μπάσκετ, ποδηλασίας, ποδοσφαίρου έχουν κατακτήσει κορυφαίους τίτλους σε εγχώριο επίπεδο, όπως και τα τμήματα υποδομών σε ακόμη περισσότερα αθλήματα. Ιστορικά ο Πανιώνιος εκπροσωπεί κατά κύριο λόγο το προσφυγικό στοιχείο του πληθυσμού της πόλης των Αθηνών.
Remove ads
Ο αθλητισμός στη Σμύρνη προ του 1890
Κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα αναφέρονται ευάριθμοι αθλητές από τη Σμύρνη, οι οποίοι συμμετείχαν στα "Ολύμπια": αθλητικούς και καλλιτεχνικούς αγώνες που διεξήχθησαν στην Αθήνα με χρηματοδότηση του Ευαγγέλη Ζάππα τα έτη 1859, 1870, 1875 και 1889. Στις αποκληθείσες "Ζάππειες Ολυμπιάδες" διακρίθηκαν τρεις πρωτοπόροι Σμυρνιοί αθλητές:
- Πέτρος Βελισσαρίου στα Α΄ Ολύμπια (1859) νίκησε στο δόλιχο δρόμο ή δρόμο επτά σταδίων (περίπου 1344,5 μέτρα). Έλαβε χρηματικό έπαθλο 280 δραχμές –το μεγαλύτερο που δόθηκε στους αγώνες– και το βαρύτιμο κύπελλο Prize Wenlock, αθλοθετημένο από τον Άγγλο φίλαθλο Γουίλιαμ Μπρουκς, ιδρυτή της Wenlock Olympian Society στην Αγγλία.
- Κ. Μολακίδης στα Γ΄ Ολύμπια (1875) ήταν νικητής στην "αναρρίχιση επί κάλω" και δεύτερος στην "ανάβαση επί κεκλιμένου ιστού".
- Δημήτριος Μελέγκογλους στα Δ΄ Ολύμπια (1889) ήταν τρίτος στο "άλμα επί κοντώ υπέρ τάφρον", στο "άλμα επί κοντώ υπέρ σχοινίον" και στις "ασκήσεις επί διζύγου".
Ο Ορφεύς (1890-1898)
Στις 14 Σεπτεμβρίου 1890 νεαροί από επιφανείς ελληνικές οικογένειες της Σμύρνης αποφάσισαν να ιδρύσουν το Μουσικό και Γυμναστικό Σύλλογο «Ορφεύς». Την πρωτοβουλία είχε ο Νικίας Τζέτζος και στα ιδρυτικά μέλη αναφέρονται οι: Παν. Αργυρόπουλος, Ιω. Φατσέας, Μ. Στιβακτόπουλος, Δημοσθ. Μιλανάκης, κ.ά. Ο Ορφεύς καλλιέργησε τη μουσική παραμερίζοντας την αθλητική δραστηριότητα, αν και αναφέρονται αθλητές του να συμμετέχουν στους Πανιώνιους Αγώνες και στην Ολυμπιάδα της Αθήνας. Στους Β΄ Πανιώνιους Αγώνες (1898) ο Ορφεύς συμμετείχε σε κοινή ομάδα με το ομογάλακτο Γυμνάσιον Σμύρνης. Λίγο αργότερα συνενώθηκαν.
Ο Αθλητικός Σύλλογος Γυμνάσιον (1893-1898)
Το 1893 όσα μέλη του Ορφέα επιθυμούσαν να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις αθλητικές δραστηριότητες, αποχώρησαν και ίδρυσαν τον Αθλητικό Σύλλογο «Γυμνάσιον». Το 1896 το Γυμνάσιο καθιέρωσε τους Πανιώνιους Αγώνες και το 1897 υπήρξε ένα από το 28 ιδρυτικά σωματεία του ΣΕΓΑΣ. Αθλητές του Γυμνασίου συμμετείχαν στους αγώνες Τήνια (1895), στους Πανιώνιους (1896, 1898) και στους Α΄ Ολυμπιακούς (1896).
Επανένωση Ορφέα και Γυμνασίου
Η κοινή συμμετοχή αθλητών από τα δύο σωματεία στους διάφορους αγώνες ως εκπροσώπων της Σμύρνης, είχε αποτέλεσμα την ανάπτυξη φιλικών σχέσεων και οδήγησε τελικά στην επανένωση των δύο ομογάλακτων σωματείων τον Οκτώβριο του 1898. Είχε προηγηθεί ενωρίτερα κατά το ίδιο έτος η από κοινού διοργάνωση των Β΄ Πανιώνιων Αγώνων. Τους Δημόσιους Αγώνες που καθιέρωσε το Γυμνάσιον το 1896, οι δημοσιογράφοι της πόλης τους αποκαλούσαν Πανιώνιους Αγώνες, με αποτέλεσμα να καθιερωθεί η ονομασία και τελικά να αποτελέσει το όνομα του συλλόγου που προέκυψε το 1898 από την επανασύνδεση του Ορφέα με το Γυμνάσιο. Έτσι το νέο σωματείο ονομάστηκε Πανιώνιος Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης. Ως χρώματα του συλλόγου ορίστηκαν το κυανό και το ερυθρό, χρώματα που χρησιμοποιούσαν οι Έλληνες της Μικράς Ασίας σε ποικίλες εκδηλώσεις. Πάντως μετά την καταστροφή της Σμύρνης τα χρώματα για κάποιους πήρανε βαθύτερη ερμηνεία. Το ερυθρό είναι το αίμα των Ελλήνων που χύθηκε στον διωγμό και το κυανό, το χρώμα της Ελλάδας ή/και του Αιγαίου που διέσχισαν οι πρόσφυγες.
Ο σκοπός του Πανιωνίου ήταν διττός: "πρωτίστως η ανάπτυξις της γυμναστικής και του αθλητικού αισθήματος παρά τη σμυρναϊκή νεολαία και κατά δεύτερον λόγον η διέγερσις και διάδοσις του μουσικού αισθήματος". Γι’ αυτό, παράλληλα με τις αθλητικές, δεν έπαψε να καλλιεργεί μουσικές και φιλολογικές δραστηριότητες. Το πρώτο Δ.Σ. αποτελούσαν οι: Α. Βαλλιάνος, Δ. Δάλλας, Αλκ. Δουλγερίδης, Μ. Διακίδης, Θ. Καλλιγάς, Ν. Μακρυποδάρας, Θ. Υπερίδης και Ι. Φατσέας.
Ο Πανιώνιος έως τον ξεριζωμό (1900-1922)
Ο σύλλογος συντηρούσε εννιά αθλητικά τμήματα: αθλητικό (στίβου), γυμναστικό, ναυτικό (κωπηλασίας), κολύμβησης, σκοποβολής, ξιφασκίας, ποδηλασίας, τένις και ποδοσφαιρίσεως, δύο περιηγητικά: πεζοπορικό και εκδρομών και τρία αφιερωμένα στις τέχνες: μουσικό, καλλιτεχνικό, φιλολογικό. Το 1919 ιδρύθηκαν τμήματα βόλεϊ και μπάσκετ από τα πρώτα σε ελληνικό σωματείο. Ως σύλλογος είχε τη ευρεία υποστήριξη των μεγαλοαστών της πόλης.
Το 1900 με την ευκαιρία της επετείου της δεκαετούς λειτουργίας του συλλόγου, προκηρύχτηκε ο Α΄ Πανιώνιος Ποιητικός Διαγωνισμός, στον οποίο βραβεύτηκε ο Στέλιος Σπεράντζας για το έργο του Ύμνος του Πανιωνίου ΓΣ, το οποίο μελοποίησε ο Δημοσθένης Μιλανάκης. Ακολούθησαν κι άλλοι ποιητικοί διαγωνισμοί τα επόμενα χρόνια καθώς και μουσικοί διαγωνισμοί από το 1903. Επίσης, το καλλιτεχνικό τμήμα διοργάνωνε συναυλίες, εκθέσεις ζωγραφικής και γλυπτικής.
Ιδιαίτερα αξιόλογη πτυχή του ελληνικού αθλητισμού στη Σμύρνη υπήρξε και η αθλητική δραστηριότητα στην εκπαίδευση, όπου δεσπόζει η τέλεση των Ετήσιων Σχολικών Αγώνων, με τη συμμετοχή σχεδόν όλων των σχολείων της πόλης: οι αγώνες θεσμοθετήθηκαν το 1901 από τον Πανιώνιο και τελούνταν ανελλιπώς έως το 1922.
Η κεντρική ετήσια διοργάνωση του συλλόγου ήταν οι Πανιώνιοι Αγώνες, οι οποίοι είχαν ξεκινήσει από το Γυμνάσιον το 1896 και συνεχίστηκαν από τον Πανιώνιο. Έως το 1922 διεξήχθησαν 19 φορές. Σε αυτούς συμμετείχαν με τους καλύτερους αθλητές τους όλα τα σωματεία της Σμύρνης και πολλά από πόλεις της Μικρασίας, την Κωνσταντινούπολη, Λέσβο, Σάμο, Αθήνα, Πειραιά, Πάτρα, Αλεξάνδρεια, Κύπρο. Επίσης, αγγλικοί, αρμένικοι και τούρκικοι σύλλογοι.
Το 1901 ο Πανιώνιος διοργάνωσε τους Α΄ Σχολικούς Αγώνες, οι οποίοι έκτοτε καθιερώθηκαν κι τελούνταν κάθε χρόνο μεταξύ των σχολείων της Σμύρνης, συχνά ταυτόχρονα με τους Πανιώνιους Αγώνες. Για την πρωτοβουλία του αυτή το 1904 ο σύλλογος τιμήθηκε με το χρυσό μετάλλιο του Α΄ Πανελλήνιου Εκπαιδευτικού Συνεδρίου. Έως τους αγώνες του 1912 συμμετείχαν 7.000 μαθητές από τα 18 σχολεία της πόλης. Έως το 1922 διεξήχθησαν 18 φορές. Επίσης, αγωνίσματα εφήβων και παίδων εντάχθηκαν και στους Πανιώνιους Αγώνες από το 1913. Παράλληλα, ο σύλλογος πίεζε ώστε το μάθημα της Φυσικής Αγωγής να γίνει υποχρεωτικό στα σχολεία της περιοχής. Το 1902 ίδρυσε την πρώτη σχολή γυμναστών.
Από το 1902 ο σύλλογος συμμετείχε στο πανελλήνιο πρωτάθλημα στίβου. Έως το 1922 οι αθλητές του κατέλαβαν 20 πρώτες θέσεις και κατέρριψαν 11 φορές διάφορα πανελλήνια ρεκόρ. Επίσης, αθλητές του συμμετείχαν στις πρώτες ολυμπιάδες.
Το 1906 στους Μεσοολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας, η αθλήτρια τένις του Πανιωνίου Ε. Σημηριώτου (μετέπειτα κ. Μεταξά) πήρε την α' θέση στο απλό γυναικών. Ήταν η πρώτη Ελληνίδα ολυμπιονίκης σε μια εποχή που οι γυναίκες συμμετείχαν μόνο στο τένις. Μετάλλια πήραν και οι αθλητές του συλλόγου: Γ. Σημηριώτης (2ος στο τένις), Γ. Σαριδάκης (3ος στα 3000 μ. βάδην) και οι ποδοσφαιριστές του συλλόγου που συμμετείχαν στη Μικτή ομάδα της Σμύρνης που πήρε τη 2η θέση. Επίσης, συμμετείχαν οι: Παντελής Έκτωρος (δρομέας), Γεώργιος Κασσάρ (δρομέας), Γεώργιος Ισηγόνης (εμπόδια), Νικόλαος Ανδρεαδάκης (μήκος), Δ. Κουκουλάς (στίβος), Σ. Σημηριώτης (άρση βαρών), Ν. Διαλεκτός (μαραθώνιος), Αλφ. Φωτιάδης (σκοποβολή) και Α. Γεωργιάδης (τένις).
Το 1912 στην Ολυμπιάδα της Στοκχόλμης συμμετείχε ο μαραθωνοδρόμος του Πανιωνίου Ηρακλής Σακελλαρόπουλος και τερμάτισε στην 26η θέση.
Το 1920 στην Ολυμπιάδα της Αμβέρσας συμμετείχαν οι αθλητές του Πανιωνίου: Καραμπάτης, Παναγιώτης Ρετέλας και Σακελλαρόπουλος.
Το στάδιο
Αρχικά ο Πανιώνιος αγωνιζόταν στο στάδιο του Μπουρνόβα κι από το 1904 στο στάδιο του Παραδείσου. Εκεί διεξάγονταν οι Πανιώνιοι Αγώνες, οι σχολικοί αγώνες και τα ποδοσφαιρικά ματς. Οι προπονήσεις γίνονταν σε μικρούς νοικιασμένους χώρους και από το 1900 στο γήπεδο μιας γαλλικής εταιρείας, το οποίο ο σύλλογος διαμόρφωσε σε στάδιο στίβου, εγκατέστησε γυμναστήριο, γραφεία κλπ. Όμως, το 1910 έληξε η μίσθωση και η γαλλική εταιρεία δεν θέλησε να την ανανεώσει. Έτσι ο σύλλογος έμεινε χωρίς έδρα. Τότε με πρωτοβουλία και εισήγηση του Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομου η Δημογεροντία και η Κεντρική Επιτροπή παραχώρησαν έκταση 105 στρεμμάτων κοντά στο νεκροταφείο, αν και είχαν δελεαστική προσφορά 100.000 λιρών να την πουλήσουν. Εκεί κτίστηκε το νέο στάδιο του συλλόγου, το οποίο εγκαινιάστηκε το 1912 στους ΙΔ΄ Πανιώνιους Αγώνες.
Το νέο στάδιο περιλάμβανε στίβο περιμέτρου 334 μέτρων, γήπεδο ποδοσφαίρου διαστάσεων 95x65 μ., γυμναστήριο εξοπλισμένο με σύγχρονα όργανα, εξέδρα για 7.000 θεατές, αποδυτήρια και γραφεία. Στον χώρο που βρισκόταν, ανεγέρθηκε το 1929 νέο που έκτοτε αποτελεί την έδρα της τουρκικής Αλτάϊ Σμύρνης.
Διοργανώσεις
Έως το 1922 οι αθλητές του Πανιώνιου προσκαλούνταν να μετάσχουν σε διάφορες διοργανώσεις, διεθνείς ή μη, που διεξάγονταν σε άλλες περιοχές. Είναι γνωστές οι:
- 1895, Τήνια (Τήνος)
- 1896, Α΄ Διεθνείς Ολυμπιακοί Αγώνες (Αθήνα)
- 1899, Α΄ Σωτήρια (Αθήνα)
- 1902, Β΄ Σωτήρια (Αθήνα)
- 1902, Αγώνες στον Ποδονίφτη (Αθήνα)
- 1902, Παναιγύπτιοι Αγώνες (Αλεξάνδρεια)
- 1906, Α΄ Σάμια (Σάμος)
- 1906, Β΄ Διεθνείς Ολυμπιακοί Αγώνες (Αθήνα)
- 1907, Αγώνες προς τιμή του βασιλιά της Ιταλίας (Αθήνα)
- 1908, Β΄ Αιολικοί Αγώνες (Αϊβαλί)
- 1910, Πανελλήνιοι-Παναιγύπτιοι Αγώνες (Αλεξάνδρεια)
- 1912, Ε΄ Ολυμπιάδα (Στοκχόλμη)
- 1912, Παναιγύπτιοι Αγώνες (Αλεξάνδρεια)
- 1920, Ζ΄ Ολυμπιάδα (Αμβέρσα Βελγίου)
- 1922, Γ΄ Παναθήναια (Αθήνα).
Στην Αθήνα (1922-1940)
Η ανασυγκρότηση
Τον Σεπτέμβριο του 1922 ήρθε μία από τις τραγικότερες στιγμές στην ιστορία του Πανιωνίου, η Μικρασιατική Καταστροφή και ο ξεριζωμός του συλλόγου από τη Σμύρνη. Ο τουρκικός στρατός εισέβαλε στη Σμύρνη και την παρέδωσε στις φλόγες. Ο πρωτοπόρος σύλλογος του ελληνικού αθλητισμού βρέθηκε διαλυμένος και σκορπισμένος στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. 23 αθλητές του χάθηκαν στη μικρασιατική λαίλαπα, μαζί με τον πρώτο Πρόεδρο του συλλόγου Μητροπολίτη Χρυσόστομο Σμύρνης που σφαγιάσθηκε.
Ο σύλλογος θα είχε διαλυθεί, όπως τόσα άλλα μικρασιατικά σωματεία, αν δεν υπήρχε το πείσμα και η επιμονή του προέδρου Δημητρού Δάλλα. Ο Δάλλας μόλις πάτησε το πόδι του στην Αθήνα, άρχισε να αναζητά σε προσφυγικούς καταυλισμούς τα "παιδιά" του, τους αθλητές του συλλόγου. Κατάφερε να εντοπίσει γύρω στους 20: Καραμπάτη, Ρετέλα, Σημηριώτη, Πάρσαλη, Παπαγιαννόπουλο, Ζαδέ, Ζαμαρία, Σκιαδά, Μανιατίδη, Χαϊδεμένους, Καρακώστες, Πουλάκη κ.ά. και τον γυμναστή Σοφοκλή Μάγνη, ο οποίος ανέλαβε την προγύμνασή τους αμισθί! Με τη μαγιά αυτή χτίστηκε ο αθηναϊκός Πανιώνιος. Μια αρχική ιδέα να συγχωνευτούν τα σμυρναϊκά σωματεία: Πανιώνιος, Απόλλων, Πέλοψ Μελαντίας και Αρμενική στη Σμυρναϊκή Αθλητική Ένωση δεν ευοδώθηκε.
Σύντομα ο Δάλλας συγκρότησε μια προσωρινή Διοικούσα Επιτροπή με επιφανή μέλη της σμυρναϊκής κοινωνίας που είχαν επιβιώσει κατά την καταστροφή (Αθηνογένη, Σπεράντζα, Σαριδάκη, Κασσάρ, Στεφ. Αλευρά, Γ. Αλευρά, Ηλιάδη, Σταμέλο κ.ά.) και εξασφάλισε στέγη για το σωματείο στα αποδυτήρια του Παναθηναϊκού Σταδίου. Μόλις δύο μήνες με την καταστροφή, στις 12 Νοεμβρίου 1922, τελέστηκαν τα εγκαίνια των γραφείων και στις 20 Νοεμβρίου συγκροτήθηκε το πρώτο Δ.Σ. στην προσφυγιά. Αρχικά λειτούργησαν δύο μόνο τμήματα: αθλητισμού με εφόρους τους Αγγελομάτη, Καραμπάτη και ποδοσφαίρου με εφόρους τους Βαλτζή και Γροσομανίδη.
Η περίοδος Δάλλα (1922-29)
Τα επόμενα χρόνια ο Δ. Δάλλας (1867-1929) αναλώθηκε στο ξαναζωντάνεμα της πανιώνιας ιδέας, με αυτοθυσία. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι το 1926 δεν είχε σπίτι και κοιμόταν στο δωμάτιο του συλλόγου στο Στάδιο, απλώνοντας κάθε βράδυ ένα στρώμα πάνω στο ξύλινο γραφείο.
Οι προσπάθειές του σύντομα απέδωσαν καρπούς και στις 15 Ιανουαρίου 1923 η ποδοσφαιρική ομάδα του συλλόγου κάνει την παρθενική της εμφάνιση στο πρωτάθλημα ΕΠΣ Αθηνών-Πειραιώς 1922-23 εναντίον του Παναθηναϊκού: "Σήμερον εν τω Ποδηλατοδρομίω του Ν. Φαλήρου πρώτη εμφάνισις των σμυρναϊκών ποδοσφαιρικών σωματείων εις επισήμους αγώνας. Ώρα 2 1/4 μ.μ. Πανιώνιος Γυμναστ. Σύλλογος εναντίον Παναθηναϊκού Αγωνιστικού και Ποδοσφαιρικού Ομίλου. Ώρα 4 μ.μ. Αθηναϊκός Αθλητικός Σύλλογος εναντίον Ποδοσφ. Συλλόγου "Απόλλων" Σμύρνης".[5]
Παράλληλα αναδημιουργείται η ομάδα στίβου και τον Σεπτέμβριο του 1923 διοργανώθηκαν πανηγυρικά οι Κ΄ Πανιώνιοι Αγώνες στο κατάμεστο Παναθηναϊκό Στάδιο, παρουσία των επισήμων αρχών. Συμμετείχαν 240 αθλητές από 10 σωματεία της πρωτεύουσας, της Θεσσαλονίκης, του Βόλου, της Σπάρτης και της Κωνσταντινούπολης. Οι θεατές αντίκρισαν έκπληκτοι ένα νέο Στάδιο, αναμορφωμένο, με ευδιάκριτες γραμμές στις διαδρομές, με εμφανή αφετηρία και τερματισμό, με σημειωμένα τα όρια αλλαγής της σκυτάλης, με επιστρωμένες βαλβίδες και βατήρες αλμάτων. Μεταφέροντας την πείρα που είχαν από τους Πανιώνιους Αγώνες της Σμύρνης έδωσαν στο Στάδιο καθαρά ευρωπαϊκή εικόνα. Το ίδιο έτος η ομάδα ανωμάλου δρόμου του Πανιωνίου (Ζαδές, Ζαμαρίας, Βογιατζόγλου) κατέκτησε το πανελλήνιο πρωτάθλημα ανωμάλου δρόμου 6.000 μ. στο ομαδικό. Το πρώτο στοίχημα είχε κερδηθεί. Ο Πανιώνιος ήταν και πάλι ζωντανός.
Στις 2 Σεπτεμβρίου 1923 για πρώτη φορά πέντε κορίτσια συμμετέχουν σε δυο αγωνίσματα (μήκος και 60 μ.) στους εσωτερικούς αγώνες νέων του Πανιωνίου στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Νικήτρια και στα δυο η Λιλή Καραμπάτη, η οποία συμμετέχει και στη λιθοβολία αγοριών, όπου έρχεται τρίτη.
Το 1924 ο Πανιώνιος στέλνει τρεις αθλητές του στην Ολυμπιάδα του Παρισιού, τους Δημητρό Καραμπάτη (σφαίρα, δίσκος), Βύρωνα Αθανασιάδη (10.000μ, μαραθώνιος) και Ηρακλή Σακκελαρόπουλο (μαραθώνιος). Στο Παρίσι μεταβαίνει και ο Δ. Δάλλας που πραγματοποιεί χρήσιμες επαφές με παράγοντες άλλων χωρών, κυρίως βαλκανικών, ρίχνοντας την ιδέα της διοργάνωσης Βαλκανικών Αγώνων. Τον Οκτώβριο του 1924, ο σύλλογος συμμετέχει με 40 αθλητές του στα Ε΄ Παναθήναια.[6] Επίσης, πήρε μέρος σε αγώνες προς τιμήν του αυτοκράτορα της Αβησσυνίας.
Το 1925 εορτάζονται τα 35 χρόνια του συλλόγου με την αθλητική συνάντηση Πανιωνίου - Stade Francais, ομάδα η οποία προσκλήθηκε από το Παρίσι ειδικά για την επέτειο. Το καλοκαίρι διεξάγονται οι ΚΑ΄ Πανιώνιοι με συμμετοχή 160 αθλητών από 21 σωματεία της Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Ξάνθης, Βόλου και Καλαμάτας. Ξεχωρίζει η συμμετοχή της ρουμανικής ομάδας Coltea. Έτσι οι αγώνες αποκτούν και πάλι διεθνή χαρακτήρα. Ο σύλλογος συμμετέχει επίσης στο ΙΖ΄ Πανελλήνιο Πρωτάθλημα στη Λεμεσσό και στα Α΄ Αβερώφεια στην Αλεξάνδρεια.
Το 1926 θα μείνει στην ιστορία, διότι με πρωτοβουλία του Πανιωνίου διεξάγεται για πρώτη φορά μια δοκιμαστική αθλητική συνάντηση γυναικών σε στίβο, μπάσκετ και βόλεϊ. Oι γυναικείοι αγώνες στίβου έγιναν με συμμετοχή 28 αθλητριών. Το ίδιο συνέβη και το 1927, με αποτέλεσμα το 1928, έπειτα από εισήγηση του Δάλλα, να ιδρυθεί η Τεχνική Επιτροπή Γυναικείου Αθλητισμού στον ΣΕΓΑΣ, της οποίας αναλαμβάνει πρόεδρος. Ήδη ο Πανιώνιος είχε 45 αθλήτριες, με σπουδαιότερες τις: Λιλή και Ελένη Καραμπάτη, Σοφία Μπεναρδή (80 μ., 150 μ., μήκος, σφαίρα), Κουφιδάκη, Αρμάου (δίσκος), Μπαχώμη (ύψος) και Αλ. Τσιμπουράκη. Προπονητής τους ο Εμ. Μπαμιέρος. Άλλοι προπονητές του συλλόγου έως το 1940 ήταν οι: Μαντζαβίνος, Νιάτας και Καραβιάς.
Μια άλλη πρωτοβουλία του Δάλλα ήταν η ίδρυση της Ένωσης Αθλητικών Συντακτών το 1928, με πρόεδρο τον ίδιο και αντιπρόεδρο τον Καραμπάτη. Στις 23 Δεκεμβρίου 1929 ο αναμορφωτής του Πανιωνίου και συνδετικός κρίκος του συλλόγου με τη Σμύρνη, ο Δημητρός Δάλλας, πεθαίνει σε ηλικία 62 ετών, αφού πρόλαβε να δει το έτος αυτό τη διεξαγωγή των προβαλκανικών αγώνων στίβου, για τους οποίους είχε κοπιάσει αρκετά. Αφήνει τον σύλλογο θεμελιωμένο γερά στη νέα του έδρα.
Η μετά Δάλλα εποχή έως το 1940
Μετά τον θάνατο του Δάλλα την προεδρία του Πανιωνίου ανέλαβαν διαδοχικά και για μικρό χρονικό διάστημα ο Απ. Ορφανίδης και ο Αντ. Αθηνογένης. Μεταξύ 1932 και 1937 πρόεδρος ανέλαβε ο Γ. Κίτσος, ενώ στη συνέχεια ο Καραμπάτης. Ο σύλλογος έχει πλέον καταξιωθεί στην αθηναϊκή κοινωνία, όπως αποδεικνύεται από τον πανηγυρικό εορτασμό των σαράντα ετών, που πραγματοποιήθηκε το 1931 στην αίθουσα Παρνασσός, παρουσία του προέδρου της Δημοκρατίας, του αρχιεπισκόπου, του υπουργού Παιδείας, του δημάρχου Αθηναίων, πλήθους άλλων επισήμων αλλά και των επιζώντων ιδρυτών του σωματείου. Στην εκδήλωση εκτελέστηκε ο εμβατηριακός ύμνος του Πανιωνίου σε στίχους του Στέλιου Σπεράντζα και μουσική του Δημοσθένη Μιλανάκη.
Την περίοδο που ακολούθησε οι αθλητές και οι αθλήτριες του Πανιωνίου συνεχίζουν να διακρίνονται σε πανελλήνιο και βαλκανικό επίπεδο. Διακρίνονται οι: Εμ. Κοκκίνης, Ι. Κορρές (800, πένταθλο), αδελφοί Πετροπουλάκη, Β. Βεϊνόγλου (110 εμπ, σφύρα), Μεν. Ιωνάς (1500), Ναπ. Παπαγεωργίου (ακόντιο, δέκαθλο), Δ. Φατσέας (110 εμπ, 4x100), Νικ. Στεφανάκης (σφαίρα), Ηλίας Μισαηλίδης (200, 400), Ε. Βαρουζάκης (1500), Χ. Κατσικογιάννης (μήκος), Γιώργος Ρουσόπουλος (ύψος), Παντελέσκος (100, 200). Στις γυναίκες ξεχωρίζει η Γεωργία Στεργίου (σφαίρα, δίσκος, ακόντιο) 8 φορές πανελληνιονίκης έως το 1940 με πολλά πανελλήνια ρεκόρ και η Σοφία Μπεναρδή.
Ο σύλλογος δίνει μεγάλη σημασία στα τμήματα υποδομής. Είναι χαρακτηριστικό ότι στους εσωτερικούς αγώνες του 1934 συμμετείχαν πάνω από 100 αθλητές και αθλήτριες. Επίσης, αναζητά ταλαντούχους εργαζόμενους, μη ενταγμένους σε σωματεία, διοργανώνοντας λαϊκούς αγώνες, στους οποίους υπάρχει αθρόα συμμετοχή (65 άτομα το 1934 και 150 το 1936) και αγώνες ανωμάλου δρόμου (1935). Το αποτέλεσμα της εις βάθος δουλειάς αποδεικνύεται το 1935, όταν κατακτά το πρωτάθλημα στίβου εφήβων. Επίσης, συμμετέχει σε διοργανώσεις άλλων σωματείων, όπως στα Α΄ Βενιζέλεια το 1936 και διοργανώνει πάντα τους Πανιώνιους Αγώνες (1940) αλλά και τα Δάλλεια, στη μνήμη του προέδρου του.
Κατά την αθηναϊκή περίοδο (1922-40), οι αθλητές και οι αθλήτριες του Πανιωνίου κατέκτησαν 42 πρωτιές στα πανελλήνια πρωταθλήματα στίβου (30 ανδρικές και 12 γυναικείες) και κατέρριψαν 32 πανελλήνια ρεκόρ (10 ανδρικά και 12 γυναικεία). Επίσης, αναδείχθηκαν τέσσερις φορές βαλκανιονίκες: δύο ο Δ. Φατσέας στα 110 με εμπόδια και 4x100 (1935) και δύο ο Ηλ. Μισαηλίδης στα 4x100 (1935 και 1936).
Εκτός από τον στίβο ο σύλλογος ανέπτυξε και άλλα αθλήματα: άρση βαρών, κωπηλασία, ποδηλασία, ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλεϊ, χάντμπολ, κολύμβηση, υδατοσφαίριση, ενόργανη γυμναστική, όπως αναφέρεται στα οικεία κεφάλαια.
Στη Νέα Σμύρνη (1940 έως σήμερα)
Τον Νοέμβριο του 1937, σε κοινή συνεδρίαση, το Δ.Σ. του Πανιωνίου με τον πρόεδρο Δ. Καραμπάτη και το συμβούλιο της κοινότητας Ν. Σμύρνης με τον κοινοτάρχη Αθ. Καρύλλο, συμφώνησαν να μεταφερθεί ο σύλλογος στη Νέα Σμύρνη και όρισαν ως χώρο ανέγερσης του Γυμναστηρίου έκταση 18,3 στρεμμάτων νότια του Ασύλου Αγ. Ανδρέας. Έτσι, μπήκαν οι βάσεις για τη μεταφορά του σωματείου στη συνοικία όπου είχαν εγκατασταθεί από το 1926 οι πρόσφυγες από τη Σμύρνη.
Στις 26 Φεβρουαρίου 1938 δημοπρατείται η έκταση και αμέσως αρχίζει η διαμόρφωση του χώρου σε στάδιο με στίβο, κουλουάρ κλπ, ώστε τον Ιούνιο του ίδιου έτους ο Πανιώνιος διοργανώνει στο δικό του γυμναστήριο τους Λαϊκούς Αγώνες Εργαζομένων, τους οποίους είχε καθιερώσει για την αναζήτηση νέων αθλητικών ταλέντων. Τον ίδιο μήνα γίνεται η θεμελίωση των εγκαταστάσεων του σταδίου, διαστάσεων 170x110 μ., στο οποίο προβλέπεται ποδοσφαιρικό γήπεδο διαστάσεων 105x70 μ. Το 1939 κτίζονται τα αποδυτήρια και το επόμενο έτος ο σύλλογος μεταφέρεται στο Στάδιο Πανιωνίου, όπως ονομάστηκε.
Στα τέλη του καλοκαιριού του 1940 πραγματοποιούνται για πρώτη φορά ποδοσφαιρικοί αγώνες, τα έσοδα των οποίων προσφέρονται για την επισκευή του τορπιλισμένου πλοίου "Έλλη". Στις 15 Σεπτεμβρίου 1940 τελούνται τα επίσημα εγκαίνια. Έτσι ο πανηγυρικός εορτασμός της 50ετίας του συλλόγου, τον βρίσκει εγκατεστημένο σε δικό του σπίτι, έτοιμο για νέο ξεκίνημα.
Ακολουθουν ο ελληνοϊταλικός πόλεμος, στον οποίο 150 μέλη του συλλόγου επιστρατεύονται και η περίοδος της γερμανικής κατοχής, οπότε η δράση του συλλόγου σχεδόν σταματά. Το 1945 ο Πανιώνιος ξαναρχίζει με νέα ορμή τις δράσεις του, οι οποίες περιγράφονται στα κεφάλαια των διαφόρων αθλητικών τμημάτων.
Το 2004 στους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας συμμετέχουν εννέα αθλητές του Πανιωνίου σε τέσσερα αθλήματα: υδατοσφαίριση (Λούδης, Ρέππας, Αφρουδάκης, Καλακώνας και Σάντα), στίβος (Μητροπούλου), ενόργανη (Αποστολίδη), ποδόσφαιρο (Μάντζιος, Γουνδουλάκης).
Remove ads
Ο σύλλογος χρησιμοποίησε διάφορα εμβλήματα στην υπεραιωνόβια ιστορία του, αλλά ποτέ στο καταστατικό του δεν αναφέρεται κάποιο συγκεκριμένο έμβιο ή άβιο αντικείμενο ως σύμβολο. Οι φανέλες των αθλητών άλλαζαν κατά καιρούς, ανάλογα και με το άθλημα, όμως πάντα δέσποζαν τα κυανέρυθρα χρώματα και το λευκό.
Στη Σμύρνη
Στα χρόνια της Σμύρνης, στις φωτογραφίες που σώζονται, οι αθλητές κατά κανόνα φορούν λευκή φανέλα με διαγώνια κόκκινη ρίγα από το δεξί ώμο έως τη μέση και λευκό ή σκούρο παντελονάκι, μπλε ή μαύρο. Η παλιότερη φωτογραφία αθλητών του Πανιωνίου με αυτή τη φανέλα είναι του 1903, στους αγώνες "Σάμια" και εμφανίζεται συνεχώς μέχρι το 1922, τόσο στους αθλητές του στίβου όσο και άλλων αθλημάτων, όπως της ποδοσφαιρικής ομάδας του 1908. Στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα στίβου 1905 η εμφάνιση των αθλητών περιγράφεται ως εξής: "Οι του Πανιωνίου έφερον μπλε πανταλόνι και λευκήν φανέλλαν επί της οποίας όμως είχεν αναρτηθή μια ταινία ερυθρά, υπέχουσαν θέσιν μεγαλοσταύρου"[7]
Η εμφάνιση αυτή επισημοποιήθηκε από το καταστατικό του 1906, στο οποίο σημειώνεται πως οι αθλητές του συλλόγου φορούν παντελονάκι μελανού χρώματος και φανέλα λευκή με ερυθρή διαγώνια ρίγα. Η φανέλα αυτή, με κυανέρυθρη ρίγα, κυκλοφόρησε ως αναμνηστική το 2009, με την ευκαιρία της επετείου των 120 ετών του σωματείου.
Μια άλλη εμφάνιση είναι η κόκκινη με ανοιχτόχρωμο παντελόνι, με την οποία υπάρχει φωτογραφία της ποδοσφαιρικής ομάδας του 1910 αλλά και της ομάδας βόλεϊ του 1920. Με την εμφάνιση αυτή αγωνίστηκε στις 2 Μαρτίου 1908 σε ποδοσφαιρικό αγώνα στο Νέο Φάληρο εναντίον της Μικτής Αθηνών-Πειραιώς, όπως αναφέρει εφημερίδα της εποχής: "Απέναντι της αθηναϊκής η σμυρναϊκή ομάς με τας κατερύθρους μπλούζας και τα λευκά παντελόνια..." [8]
Ως έμβλημα στις φανέλες του συλλόγου υπήρχε ένα καλλιτεχνικό σύμπλεγμα των αρχικών γραμμάτων Π.Γ.Σ.Σ., το οποίο έχει καθιερώσει και η σημερινή ομάδα από το 2007. Το έμβλημα αυτό πρωτοεμφανίζεται σε φωτογραφίες του 1908 αλλά και στα πρώτα χρόνια στην Αθήνα μετά το 1922.
Ως το 1922 στη σφραγίδα και στα αναμνηστικά διπλώματα του συλλόγου υπάρχει η Νίκη του Παιωνίου, που ήταν το έμβλημα του ΣΕΓΑΣ, αλλά δεν εμφανίζεται στις φανέλες. Οι σφραγίδες αρχικά έγραφαν περιμετρικά τις λέξεις: "ΠΑΝΙΩΝΙΟΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ" και στο κέντρο "ΟΡΦΕΥΣ", "ΓΥΜΝΑΣΙΟΝ" "ΣΜΥΡΝΗ 1890". Από το 1906 στο κέντρο απλώς αναγράφουν "ΣΜΥΡΝΗ 1890".
Στην Αθήνα
Στην αθηναϊκή περίοδο του συλλόγου αρχικά χρησιμοποιείται η λευκή φανέλα με το γράμμα "Π" στο μέσον του στήθους ή στη θέση της καρδιάς. Στη συνέχεια καθιερώνεται η ριγέ κυανέρυθρη φανέλα με σκούρο μπλε παντελονάκι. Ως έμβλημα χρησιμοποιείται το κόκκινο καλλιτεχνικό γράμμα "Π", το οποίο από το 1924 ή 1925 μπαίνει μέσα σε γαλάζια ασπίδα. Είναι η πρώτη απόπειρα δημιουργίας εμβλήματος σε μορφή ασπίδας.
Τη δεκαετία του ’30 καθιερώνεται η κόκκινη φανέλα με μπλε παντελόνι, ενώ στο στήθος αναγράφεται οριζόντια η λέξη Πανιώνιος με μπλε γράμματα. Υπάρχουν αρκετές φωτογραφίες διαφόρων ομάδων του συλλόγου με αυτή την εμφάνιση (μπάσκετ, βόλεϊ, στίβου κλπ.) έως το 1940.
Την περίοδο αυτή η σφραγίδα του συλλόγου απλώς γράφει στο κέντρο "ΣΜΥΡΝΗ 1890, ΑΘΗΝΑΙ 1922".
Στη Νέα Σμύρνη
Το 1932 περίπου εμφανίζεται ως έμβλημα η τριγωνική κόκκινη ασπίδα με τη γαλάζια διαγώνια ρίγα, δηλαδή το σήμα κατατεθέν του συλλόγου μέχρι σήμερα. Στην αρχική του μορφή στη γαλάζια ρίγα υπήρχαν τα αρχικά: Π.Γ.Σ.Σ., δηλαδή Πανιώνιος Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης. Το έμβλημα αυτό καθιερώθηκε, εμφανίστηκε σε διάφορες παραλλαγές τις επόμενες δεκαετίες (π.χ. μέσα σε κύκλο, λευκό με διαγώνιες κυανέρυθρες ρίγες, μπλε με κόκκινη ρίγα κ.ά.) και έκτοτε παραμένει.
Επίσης, καθιερώθηκε η κλασική εμφάνιση του συλλόγου που είναι κόκκινη φανέλα με μπλε παντελόνι. Παραλλαγές της αποτελούν η ολόλευκη εμφάνιση καθώς και η κυανέρυθρη ριγέ ή δύο χρωμάτων, που υπήρξαν κατά καιρούς.
Άλλα εμβλήματα
Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 όταν η ομάδα ανήκε στον δήμο Ν. Σμύρνης καθιερώθηκε ένα νέο έμβλημα, επηρεασμένο από το σήμα της Μπαρτσελόνα. Σε αυτό η ασπίδα είχε ριγέ κυανέρυθρα χρώματα και στην κορυφή είχε αριστερά την ελληνική σημαία της ξηράς και δεξιά ένα κιονόκρανο ιωνικού ρυθμού σε κόκκινο φόντο, παραπέμποντας στην ελληνικότητα του σωματείου και στις ιωνικές ρίζες του. Παρόμοιο σήμα έχει ο Πανιώνιος Καλαμάτας. Επί προεδρίας Τσακίρη, η ΠΑΕ Πανιώνιος επανέφερε το κλασικό έμβλημα. Έτσι ο σύλλογος έχει ενιαίο έμβλημα σε όλα τα τμήματά του.
Την ίδια περίπου περίοδο το νεοσύστατο ΤΑΚ Πανιώνιος (Τμήμα Αμοιβόμενων Καλαθοσφαιριστών) εμφάνισε μια ριγέ κυανέρυθρη ασπίδα με μια μπάλα μπάσκετ στο εσωτερικό της. Η ΚΑΕ Πανιώνιος επανέφερε το κλασικό έμβλημα.
Remove ads
Στα χρόνια της Σμύρνης ο σύλλογος είχε έναν ύμνο χορωδιακού χαρακτήρα, ο οποίος είχε χαθεί. Το 1931 με την ευκαιρία του εορτασμού των 40 ετών του συλλόγου, παρουσιάστηκε ένας δεύτερος, το Θούριον Πανιωνίου, επίσης χορωδιακός. Όμως, το σωματείο δεν είχε έναν ύμνο-εμβατήριο. Το 2001 δημιουργήθηκε ο σημερινός επίσημος ύμνος από τον Αναστάσιο (Σάκη) Αποσπόρη προς τιμή του αδελφού του Στέλιου Αποσπόρη που αγωνίστηκε στον Πανιώνιο.
Ο πρώτος
Το 1900 με την ευκαιρία της επετείου της δεκαετούς λειτουργίας του Πανιωνίου, προκηρύχθηκε ο Α΄ Πανιώνιος Ποιητικός Διαγωνισμός για τη σύνθεση του ύμνου του συλλόγου. Βασικός όρος της προκήρυξης ήταν "ὁ ὕμνος νὰ γραφῇ στὴν ἀρχαΐζουσα".[9] Την επιτροπή για την επιλογή του αποτέλεσαν οι Αθηναίοι λόγιοι Γεώργιος Μιστριώτης, Νικόλαος Καζάζης και Αριστομένης Προβελέγγιος. Βραβεύτηκε ομόφωνα ο Στέλιος Σπεράντζας (1888-1962), ηλικίας τότε 14 ετών και συμμετοχής με το ψευδώνυμο "Απηλιώτης", για το έργο του Ύμνος του Πανιωνίου ΓΣ. Το ποίημα μελοποίησε ο Σμυρνιός μουσουργός Δημοσθένης Μιλανάκης (1876-1972).
Οι στίχοι και η παρτιτούρα του ύμνου είχαν απολεσθεί, ώσπου στα τέλη της δεκαετίας του ’90 τον ανέσυρε από την αφάνεια το σωματείο της Νέας Σμύρνης Οι Φίλοι των Τεχνών. Στις 18 Ιουνίου 1999 και σε ειδική εκδήλωση για την επέτειο των 100 χρόνων από τη δημιουργία του ύμνου, η μεγάλη χορωδία του σωματείου τον ερμήνευσε με βάση την αυθεντική παρτιτούρα. Μαέστρος ήταν ο Αλέξανδρος Ζέρβας, στο πιάνο η Στέϊση Κουλούρη και τη χορωδία των 40 ατόμων αποτελούσαν 19 υψίφωνες 11 κόντρα τενόροι, 5 τενόροι και 5 βαθύφωνοι. Το εναρκτήριο τετράστιχο και ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα του πρώτου αυτού ύμνου, τα οποία αποδίδουν το ιδιαίτερο ύφος του είναι:[10]
Ύμνος του Πανιωνίου Γυμναστικού Συλλόγου Σμύρνης (1901)
Ποίηση: Στέλιος Σπεράντζας
Μουσική: Δημοσθένης Μιλανάκης
Σύγχρονη εκτέλεση (18.06.1999): Χορωδία Οι Φίλοι των Τεχνών
Φαιδραὶ διαλάμπουν καὶ αὖθις ἡμέραι,
εἰκόνες τῶν πάλαι ποτὲ ἡμερῶν,
τὸ μῆκος παρῆλθε τῶν χαύνων αἰώνων,
παρῆλθον τὰ σκότη νυκτῶν παγερῶν.
... ... ... ... ... ... ... ... ...
Εὐσταλὴς καὶ θερμὴ συνελθοῦσα
εἰς ἁμίλλης τὸν θεῖον βρασμόν,
ὁμοφρόνως στερρὸν καταρτίζει
Πανιώνιον αὖθις δεσμόν.
Ο δεύτερος
Το 1931 με αφορμή τον εορτασμό των 40 ετών από την ίδρυση του συλλόγου, δημιουργήθηκε ο δεύτερος ύμνος του συλλόγου, σε στίχους και πάλι του Στέλιου Σπεράντζα, ο οποίος ήταν πλέον καταξιωμένος λογοτέχνης και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο. Τη μουσική του δευτέρου ύμνου έγραψε κατ' αρχήν ο Αλ. Παναγιωτόπουλος αλλά την τελική μουσική φόρμα έδωσε ο διάσημος Σμυρνιός μουσουργός Διονύσιος Λαυράγκας, ο οποίος έδωσε στον νέο ύμνο τον τίτλο Θούριον Πανιωνίου. Χαρακτηριστικοί είναι οι εναρκτήριοι στίχοι:[11]
Θούριον Πανιωνίου (άσμα κλειδοκύμβαλον, 1931)
Ποίηση: Στέλιος Σπεράντζας
Μελοποίηση: Αλ. Παναγωτόπουλος
Μουσική Διασκευή: Διονύσιος Λαυράγκας
Εμπρός κι ο Στίβος άνθισε
τη νιότη ολογυρά μας.
Μια φλόγα είν' η καρδιά μας
κι ορμή μας είναι μια.
Ποδοσφαιρικός
Το 2000 ο Αναστάσιος (Σάκης) Αποσπόρης έγραψε τη μουσική και τους στίχους για τον ύμνο και το 2001 τον τραγούδησε ο Σπύρος Χαλικιόπουλος. Ο ύμνος αυτός πλέον χρησιμοποιείται στους αγώνες ποδοσφαίρου και σε όλα τα τμήματα του συλλόγου, όπως φυσικά και σε εκδηλώσεις, αγωνιστικές και κοινωνικές, ως ο επίσημος ύμνος του συλλόγου. Οι στίχοι του έχουν ως εξής:[12]
Ύμνος του Πανιωνίου (2001)
Στίχοι-Μουσική: Αναστάσιος (Σάκης) Αποσπόρης
Πρώτη εκτέλεση (2001): Σπύρος Χαλικιόπουλος
Ύμνος του Πανιωνίου
Από τη Μικρά Ασία σύλλογος με ιστορία γιγαντώθηκε.
Πανιώνιος θρησκεία της Ελλάδας ιστορία και ανδρώθηκε.
Εκατό και πλέον χρόνια δόξα ιερή αιώνια στεφανώθηκε.
Φορτωμένος μεγαλεία απ’ τη Σμύρνη στην πλατεία
δεν αλώθηκε.
Πανιωνα… πανιωνα…
Πανιωνάρα μου γλυκιά
θεέ μου ομαδάρα μου (δις)
Της προσφυγιάς φανάρι
των στίβων παλικάρι
τρισένδοξο καμάρι
Πανιωνάρα μου γλυκιά.
Δόξα νίκες πανδαισία μια ολόχρυση ιστορία όλους μας τιμά.
Πανιώνια ιδέα πίστη δυνατή ωραία και μας οδηγά.
Εκατό και πλέον χρόνια σαν θεός που ζει αιώνια τόσα ιδανικά.
όλα αυτά μεσ’ την καρδιά μας απ’ τον Δάλλα στα παιδιά μας
λάβαρα πιστά.
Remove ads
| Κατηγορία | Τμήματα |
|---|---|
| Ομαδικά ανδρών | Ποδόσφαιρο ανδρών · Μπάσκετ ανδρών · Βόλεϊ ανδρών · Χάντμπολ ανδρών · Πόλο ανδρών · Ποδόσφαιρο σάλας |
| Ομαδικά γυναικών | Μπάσκετ γυναικών · Βόλεϊ γυναικών ·
Πόλο γυναικών · Χάντμπολ ανδρών |
| Ατομικά | Στίβος · Κολύμβηση · Ενόργανη γυμναστική · Τζούντο · Σκάκι · Πινγκ-πονγκ · Ορφεας Μουσική και θεατρική ακαδημία · esport · Petanque |
| Ανενεργά | Ποδηλασία · Κωπηλασία · Άρση βαρών |
Remove ads
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Σημείωση: εξαιτίας ανεπαρκούς τεκμηρίωσης, είναι ενδεχόμενο στον ακόλουθο κατάλογο να περιλαμβάνονται σφάλματα ή/και αμφισβητούμενοι τίτλοι.
Ποδόσφαιρο
- 1 Βαλκανικό Κύπελλο: 1971
- 2 Κύπελλα Ελλάδας: 1979, 1998
- 1 Πρωτάθλημα Αθήνας: 1951
- 3 Πρωταθληματα Σμύρνης: 1909, 1910, 1914
Μπάσκετ ανδρών
- 1 Κύπελλο Ελλάδας: 1991
Βόλεϊ ανδρών
- 1 Πρωτάθλημα Σμύρνης: 1919
Μπάσκετ γυναικών
- 1 Πρωτάθλημα Ελλάδας: 2007
Στίβος
- 21 Πρωταθλήματα ανοικτού στίβου γυναικών: 1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966, 1967, 1969, 1970, 1971, 1972, 1973, 1974
- 1 Πανελλήνιο πρωτάθλημα κλειστού στίβου ανδρών: 1987
- 2 Πανελλήνια πρωταθλήματα κλειστού στίβου γυναικών: 1995, 1996
- 1 Πανελλήνιο πρωτάθλημα ανωμάλου δρόμου ανδρών: 1923
- 2 Πανελλήνια πρωταθλήματα ανωμάλου δρόμου γυναικών: 1966, 1997
- 1 Πανελλήνιο διασυλλογικό πρωτάθλημα γυναικών: 1994
Ποδηλασία
Petanque
Remove ads
Μπάσκετ
- 5 Πρωταθλήματα Ελλάδας εφήβων: 1984, 1987, 1993, 2004, 2014
- 6 Πρωταθλήματα Ελλάδας παίδων: 1990, 1992, 1993, 2002, 2012, 2015
- 2 Πρωταθλήματα ΕΣΚΑΝΑ νεανίδων: 2008, 2010
- 1 Πρωτάθλημα ΕΣΚΑΝΑ κορασίδων: 2009
- 7 Πρωταθλήματα ΕΣΚΑΝΑ εφήβων: 1984, 1987, 1993, 1998, 2004, 2012, 2014
- 11 Πρωταθλήματα ΕΣΚΑΝΑ παίδων: 1990, 1992, 1993, 2002, 2011, 2012, 2015, 2016, 2018, 2019, 2020
- 4 Πρωταθλήματα ΕΣΚΑΝΑ παμπαίδων: 2016, 2017, 2018, 2019
- 1 YOUTH-ELITE MOTION TOURNAMENT (κατηγορία 2005): 2017
- 1 YOUTH-ELITE MOTION TOURNAMENT (κατηγορία 2003): 2017
Ποδόσφαιρο
- 1 Πανελλήνιο πρωτάθλημα παίδων: 2014
- 1 Πανελλήνιο πρωτάθλημα παμπαίδων: 2014
- 2 Πρωταθλήματα ΕΠΣ Αθήνας παίδων: 1996, 2016
- 1 Πρωτάθλημα ΕΠΟ 5x5 παίδων: 1998.
- 1 Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Κ11: 2016
Βόλεϊ
- 1 Πανελλήνιο πρωτάθλημα κορασίδων: 1995
- 1 Πανελλήνιο πρωτάθλημα παγκορασίδων: 1993
- 2 Πρωταθλήματα ΕΣΠΕΔΑ νεανίδων: 2013, 2017
- 1 Πρωτάθλημα ΕΣΠΕΔΑ κορασίδων: 1995
Στίβος
- 1 Πανελλήνιο πρωτάθλημα νεανίδων:[16] 2015
- 1 Πανελλήνιο πρωτάθλημα παγκορασίδων: 1982.
- 2 Πανελλήνια πρωταθλήματα Ανοιχτού Στίβου Νέων Γυναικών: 2015, 2017
Πόλο
- 2 Πρωταθλήματα Ελλάδας εφήβων: 2005, 2009
- 2 Πρωταθλήματα Ελλάδας νέων: 2006, 2011.
Χάντμπολ
- 1 Πρωτάθλημα Ελλάδας εφήβων: 1982
- 1 Πρωτάθλημα Αττικής μίνι: 2007
- 1 Πρωτάθλημα Αττικής παμπαίδων: 2008.
Τζούντο
- 1 Πανελλήνιο Πρωτάθλημα νέων γυναικών: 2015 (Αγγελική Παπαστάμου)[17]
- 1 Πανελλήνιο Πρωτάθλημα νεανίδων: 2015 (Αγγελική Παπαστάμου)[18]
- 1 Πανελλήνιο Πρωτάθλημα νεανίδων: 2014 (Αγγελική Παπαστάμου)[19]
- 1 Πανελλήνιο Πρωτάθλημα νέων γυναικών: 2014 (Αγγελική Παπαστάμου)[20][21]
- 1 Πανελλήνιο Πρωτάθλημα κορασίδων Α': 2015
- 1 Πανελλήνιο Πρωτάθλημα κορασίδων Β': 2014
- 1 Πανελλήνιο Προκριματικών Αγώνων Νεανίδων: 2013 (Αγγελική Παπαστάμου)[22]
- 1 Πανελλήνιο Πρωτάθλημα κορασίδων Α': 2013 (Αγγελική Παπαστάμου)[23]
- 1 Πανελλήνιο Διασυλλογικό Πρωτάθλημα κορασίδων Α': 2012 (Αγγελική Παπαστάμου)[24]
- 1 Αργυρό μετάλλιο στο διεθνές τουρνουά του Saint Cyprien (Γαλλία) στις Κορασίδες Α': 2015 (με τη Μυρτώ Κατσούλη)[25].
Ενόργανη Γυμναστική
- 1 Πανελλήνιο πρωτάθλημα νεανίδων: 1990
- 3 Πανελλήνια πρωταθλήματα κορασίδων: 2013, 2014, 2015.
Remove ads
Ποδόσφαιρο:
- 1 Πρωτάθλημα ΕΠΣ Αθηνών: 1951
- 1 Πρωτάθλημα Ερασιτεχνών Αθήνας: 1997
- 1 Πρωτάθλημα Σμύρνης: 1914
- 1 Κύπελλο Αθηνών-Σμύρνης: 1909.
Μπάσκετ ανδρών:
- 1 Κύπελλο Σμύρνης: 1920.
Μπάσκετ γυναικών:
- 1 Πρωτάθλημα Αθηνών-Πειραιώς: 1951.
Βόλεϊ ανδρών
- 1 Πρωτάθλημα Σμύρνης: 1920.
Βόλεϊ γυναικών :
- 6 Πρωταθλήματα Αθηνών (ΣΕΓΑΣ): 1928, 1929, 1947, 1948, 1949, 1950.
Στίβος:
- 17 Πανιώνιοι αγώνες: 1896, 1898, 1899, 1902, 1903, 1904, 1905, 1906, 1908, 1909, 1912, 1913, 1914, 1915, 1918, 1921, 1945
- 3 Κύπελλα Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων (ΕΟΑ): 1908, 1909, 1912.
Ποδηλασία:
- 1 Πανελλήνιο πρωτάθλημα δρόμου ανδρών: 1951
- 1 Πανελλήνιο πρωτάθλημα ποδηλασίας ανδρών: 1947
- 1 Πανελλήνιο πρωτάθλημα αντοχής ποδηλάτων κούρσας: 1946.
Remove ads
Δυο τμήματα του Πανιωνίου έχουν συμμετάσχει σε ημιτελικό ευρωπαϊκών διοργανώσεων. Δύο φορές η ομάδα μπάσκετ των ανδρών συμμετείχε στον ημιτελικό του Κυπέλλου Κόρατς όπου αποκλείστηκε από τις ομάδες που κατέκτησαν εν τέλει τον τίτλο. Η ομάδα πόλο των ανδρών του Πανιωνίου συμμετείχε σε έναν ημιτελικό και δυο τελικούς του Λεν Τρόφι σε ένα εκ των οποίων έχασε το τρόπαιο στα πέναλτι. Τέλος η ομάδα ποδοσφαίρου των ανδρών κατέκτησε το Βαλκανικό το 1971, ενώ συμμετείχε και σε έναν ακόμη τελικό (1986).
| Περίοδος | Ποδόσφαιρο ανδρών | Μπάσκετ ανδρών | Πόλο ανδρών |
|---|---|---|---|
| 1970-71 | Βαλκανικό Κύπελλο | ||
| 1985-86 | Βαλκανικό Κύπελλο | ||
| 1993-94 | Κύπελλο Κόρατς ημιτελικός |
||
| 1998-99 | Κύπελλο Κόρατς ημιτελικός |
||
| 2004-05 | Λεν Τρόφι ημιτελικός | ||
| 2008-09 | Λεν Τρόφι φιναλίστ | ||
| 2010-11 | Λεν Τρόφι φιναλίστ |
- ποδόσφαιρο: 1 Βαλκανικό Κύπελλο και 2 Κύπελλα Ελλάδας ανδρών
- μπάσκετ: 1 Πρωτάθλημα Ελλάδας γυναικών και 1 Κύπελλο Ελλάδας ανδρών
- στίβος: 21 Πανελλήνια πρωταθλήματα στίβου γυναικών, 2 Πρωταθλήματα κλειστού στίβου γυναικών και 1 ανδρών, 2 Πρωταθλήματα ανωμάλου δρόμου γυναικών και 1 ανδρών
- πόλο: 2 φορές φιναλίστ του ευρωπαϊκού κυπέλλου Λεν Τρόφι ανδρών
- ποδηλασία: από 1 Πρωτάθλημα Ελλάδος γενικής βαθμολογίας και 1 Πανελλήνιο πρωτάθλημα δρόμου ανδρών.
Βραβεύσεις
- 1904: Χρυσό Μετάλλιο και Δίπλωμα Τιμής για τη συμβολή του συλλόγου στην αθλητική διαπαιδαγώγηση (κατά το Α΄ Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο)
- 1948 και 1950: δύο ετήσια κύπελλα Ήθους στο ποδοσφαιρικό τμήμα
- 1949: Βραβείο από την Ακαδημία Αθηνών για την προσφορά του συλλόγου στον ελληνικό αθλητισμό και την ελληνική αθλητική παιδεία
- 1990: Αριστείο από τον ΣΕΓΑΣ για την 100ετηρίδα συλλόγου.
Σμύρνη
Ο Αλέκος Φωτιάδης ήταν ο πρώτος πρόεδρος το 1898 και ο Δημητρός Δάλλας ο τελευταίος ως το 1922.
| Περίοδος | Πρόεδρος |
|---|---|
| 1898-1906 | Αλέκος Φωτιάδης |
| 1906-1908 | Δ. Βαλλιάνος |
| 1908-1915 | Αντώνης Αρεάλης |
| 1915-1918 | Α. Παππάς |
| 1919-1924 | Δημητρός Δάλλας |
Αθήνα
Ο Δημητρός Δάλλας συνέχισε τη θητεία του και αναβίωσε τον σύλλογο στην Αθήνα.
| Περίοδος | Πρόεδρος |
|---|---|
| 1922-1924 | Δημητρός Δάλλας |
| 1924-1925 | Μπρισιμιτζάκης |
| 1925-1927 | Δημητρός Δάλλας |
| 1927-1928 | Μιχαήλ Ρινόπουλος |
| 1928-1930 | Απόστολος Ορφανίδης |
| 1930-1932 | Αντώνης Αθηνογένης |
| 1932-1933 | Απόστολος Ορφανίδης |
| 1932-1937 | Γεώργιος Κίτσος |
| 1937-1964 | Δημητρός Καραμπάτης |
| 1964-1967 | Παντελής Σερέφογλου |
| 1967-1974 | Παπάζογλου |
| 1974-1979 | Κ. Τσολακάκης |
| 1980-1988 | Ηλίας Μισαηλίδης |
| 1988-1989 | Κ. Μοβσεσιάν |
| 1989-1993 | Γεράσιμος Βεντούρης |
| 1994-1995 | Φ. Γαλλής |
| 1995-1996 | Γ. Αβραντίνης |
| 1996-1999 | Μίλτος Λαζαρίδης |
| 1999-2003 | Ι. Αποστολίδης |
| 2003-2005 | Γιώργος Κουτελάκης |
| 2005-2009 | Κώστας Τσακίρης |
| 2009-2011 | Γεράσιμος Βεντούρης |
| 2011-2014 | Βασίλης Τσάβαλος |
| 2014-2021 | Αριστόβουλος Μισαηλίδης |
| 2021-σήμερα | Θοδωρής Ντάντος |
Σύνδεσμοι φιλάθλων
- Σύνδεσμος Φιλάθλων-Οπαδών Πανιωνίου (ΣΦΟΠ): λειτουργούσε τουλάχιστον από τις αρχές της δεκαετίας του '60[26] έως τις αρχές της δεκαετίας '80, με πρόεδρο τον Τσίχλα το 1979 και αργότερα τον Ευ. Γκιτάκο και γεν. γρ. τον Ιω. Χριστόπουλο. Σταδιακά αδρανοποιήθηκε.
- Σύνδεσμος Φιλάθλων "Πάνθηρες" από το 1983. Είναι πιο νεανικός σύνδεσμος και πιο ενθουσιώδης.
- Λέσχη Φίλων Πανιωνίου (ΛΕΦΙΠ) από το 2005. Συγκεντρώνει μεγαλύτερους σε ηλικία οπαδούς και έχει πλούσιο αρχείο.
- Ίωνες 1890, κίνηση φίλων του Πανιωνίου από τον Ιανουάριο του 2008. Τον Οκτώβριο του 2011 μέλη της ανέλαβαν τη διοίκηση του ερασιτέχνη Πανιώνιου και της ΠΑΕ Πανιώνιος.
- Λέσχη Φίλων Ιστορικού Πανιωνίου Αθήνας (ΛΕΦΙΠΑ) από το 2011.
Γνωστοί φίλαθλοι
- Καλλιτέχνες:
- Τζόυς Ευείδη, ηθοποιός
- Νίκος Πορτοκάλογλου, τραγουδιστής, συνθέτης.
- Δημοσιογράφοι:
- Πέτρος Λινάρδος, δημοσιογράφος, συγγραφέας βιβλίων αθλητικής ιστορίας
- Χάρης Λυμπερόπουλος, πρωτοπόρος αθλητικογράφος, πρώην αθλητής του Ιστορικού..
- Λουκάς Παπαϊωάννου, σχολιαστής σε ραδιόφωνο και τηλεόραση αθλητικών αγώνων.
- Συγγραφείς
- Επιχειρηματίες:
- Αλέξανδρος Ωνάσης (1948-1973), επιχειρηματίας
- Ισίδωρος Κούβελος, επιχειρηματίας, πρώην πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας.
- Πολιτικοί:
- Λούκα Κατσέλη, οικονομολόγος, υπουργός Οικονομίας του ΠΑΣΟΚ από 5/10/2009
- Τίνα Μπιρμπίλη, περιβαλλοντολόγος, υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής του ΠΑΣΟΚ από 5/10/2009
- Γεώργιος Καμίνης, νομικός, Συνήγορος του Πολίτη 2003-2010, δήμαρχος Αθηναίων από 1/1/2011
- Διονύσης Χατζηδάκης, δήμαρχος Παλαιού Φαλήρου από το 2002
- Νίκος Χιωτάκης, δήμαρχος Κηφισιάς από το 2002
- Ευάγγελος Κονταξάκης, δήμαρχος Σπετσών 2002-2010.
- Γιάννης Μουζάλας, ιατρός, Υπουργός σε θέματα μετανάστευσης.
- Ομογενείς:
- Δημήτριος Γιάνναρος, Ελληνοαμερικανός βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος στο Κονέκτικατ, αντιπρόεδρος της πολιτειακής Βουλής, Πρόεδρος της ΠΑΔΕΕ
- Αλέξανδρος Γιαννούλιας, Ελληνοαμερικανός πολιτικός του Δημοκρατικού Κόμματος, υπουργός Οικονομικών στην πολιτεία Ιλινόις
- Λεωνίδας Ραπτάκης, Ελληνοαμερικανός πολιτικός του Δημοκρατικού Κόμματος, γερουσιαστής στην πολιτεία Ρόουντ Άιλαντ
- Στιβ Άστον, Kαναδός πολιτικός, υπουργός Εσωτερικών στην πολιτεία Μανιτόμπα του Καναδά
- Γιάννης Πανταζόπουλος, Ελληνοαυστραλός πολιτικός, υπουργός Τουρισμού στην πολιτεία Βικτόρια της Αυστραλίας.
- Άντριου Σάιμς, Λεβαντίνος από τη Σμύρνη με ελληνική καταγωγή, ατζέντης ποδοσφαίρου [27][28]
Ύλης αποκλειστικά με θέματα του συλλόγου, όλα δε έκδοσης στην Αθήνα:[29]
- (ι): ιδιοκτησία, (ε): έκδοση, (σ): διεύθυνση σύνταξης, (α): αρχισυνταξία, (υ): διεύθυνση ύλης
| Τίτλος | Περιγραφή | Έτη έκδοσης | Υπεύθυνοι | Βασικοί συνεργάτες (κατά διαστήματα) |
|---|---|---|---|---|
| Πανιώνιος Κόσμος | περιοδικό | 1984- ; | ; | ; |
| Πάνθηρας | μηνιαία εφημερίδα | 1993-1998 | (ι) Κ. Παπαδάκος | Κ. Αλεξόπουλος, Μ. Διόγος, Α. Παπαδόπουλος, Λ. Πατσουράκος |
| Πανιώνιος Κόσμος | εφημερίδα | 2008-2010 2010-2011 | (ε) ETERNAL Εμπορική (ε) εκδοτικός οργανισμός (ε) Ορφέας 1890 | Ν. Άγκο, Κ. Αλεξόπουλος, Μ. Διόγος, Π. Κατσούλας, Α. Κρόμπας, Μ. Λαδόπουλος, Π. Λινάρδος, Γ. Μπιτσικώκος, Λ. Πατσουράκος, Θ. Μπελίτσος κ.ά. |
| σαββατιάτικη 16 σελίδων από την εταιρεία εκμετάλλευσης του σήματος του συλλόγου για τα φύλλα 1 έως 70 (20.12.2008 - 31.07.2010), αναβίωσε, 15θήμερη πλέον, για τα αντίστοιχα 71 με 83 (16.10.2010 - 07.04.2011) | ||||
| Κυανέρυθρη Πλατεία | εβδομαδιαία εφημερίδα | 2011-2013 | (ε) +eidisi ΟΕ | ; |
| σαββατιάτικη 16 σελίδων, κυκλοφόρησε 77 φύλλα (24.09.2011 - 22.06.2013) | ||||
- η χρησιμοποιούμενη πηγή δεν καταλογοποιεί οπαδικά φανζίν ή φυλλάδια, εκδόσεις προγραμμάτων αγώνων κλπ.
- 1896, διοργανώνονται οι πρώτοι Δημόσιοι αγώνες στο Στάδιο Μπουρνόβα. Επικράτησε το όνομα Πανιώνιοι Αγώνες.
- Οκτώβριος 1898, δημιουργία του Πανιωνίου από συνένωση Ορφέα και ΑΣ Γυμνάσιον, στη Σμύρνη.
- Μάρτιος 1906, συμμετοχή στο ποδοσφαιρικό Ολυμπιακό τουρνουά της Σμύρνης με τον νικητή να εκπροσωπεί την πόλη στους Ολυμπιακούς στην Αθήνα και ήττα από την αγγλική ομάδα του Μπουρνόβα στον τελικό.
- 22 Απριλίου 1906, πήρε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Αθήνα.
- 1906, ο Πανιώνιος διοργάνωσε το πρώτο Κύπελλον Πανιωνίου, με συμμετοχή των υπολοίπων ομάδων της Σμύρνης.
- 6 Αυγούστου 1907, ο Πανιώνιος σε ανεπίσημο αγώνα αντιμετώπισε τον άσπονδο τότε συμπολίτη Απόλλωνα (0-2). Αυτός ήταν και ο πρώτος αγώνας ανάμεσα στους "αιώνιους' αντιπάλους της Σμύρνης.
- 1909, κατέκτησε το ποδοσφαιρικό Κύπελλο Αθηνών-Σμύρνης κόντρα σε ομάδες της Παλαιάς Ελλάδας. Προηγουμένως στην αρχή του έτους κατέκτησε το πρώτο πρωτάθλημα Σμύρνης υπό την αιγίδα του ΣΕΓΑΣ.
- 1912, νέο ιδιόκτητο Στάδιο στη συνοικία της Πούντας, με ξύλινη εξέδρα 7.000. Θεωρήθηκε το μεγαλύτερο και πιο σύγχρονο σε όλη την Μικρά Ασία.
- 2 Μαΐου 1919, αποβίβαση των ελληνικών στρατευμάτων στην υπό ελληνική διοίκηση Σμύρνη.
- 1920, η ομάδα μπάσκετ κατέκτησε το πρωτάθλημα Σμύρνης
- 14 Αυγούστου 1920, πήρε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Αμβέρσα, με 2 παίκτες στην Εθνική ελληνική ομάδα ποδοσφαίρου: Σωτήρης Δεσποτόπουλος και Θεόδωρος Δημητρίου.
- 19 Σεπτεμβρίου 1921, διεξήχθησαν για τελευταία φορά στο Πανιώνιο Στάδιο οι Πανιώνιοι Αγώνες.
- 13 Σεπτεμβρίου 1922, είσοδος των Τούρκων στην πρωτεύουσα της Ιωνίας και η αρχή του τέλους με την Καταστροφή της Σμύρνης και την προσφυγιά.
- 12 Νοεμβρίου 1922, επαναλειτουργία στην Αθήνα, τρεις μήνες μετά την Μικρασιατική Καταστροφή με γραφεία στο Παναθηναϊκό Στάδιο.
- 15 Ιανουαρίου 1923, η ποδοσφαιρική ομάδα του συλλόγου κάνει την παρθενική της εμφάνιση στο πρωτάθλημα ΕΠΣ Αθηνών-Πειραιώς 1922-23.
- 9 Ιουνίου 1971, επίστρεψε και αντιμετώπισε την τουρκική ομάδα Αλτάι Σ.Κ. στη γενέτειρα Σμύρνη και μάλιστα στο παλιό γήπεδό του, το οποίο οικειοποιήθηκε η Αλτάι, αφού ο Πανιώνιος εγκατέλειψε τη Σμύρνη το 1922. Ο αγώνας έγινε Βαλκανικό Κύπελλο συλλόγων ποδοσφαίρου και ο Πανιώνιος ηττήθηκε (2-1), 57 χρόνια μετά την πρώτη τους συνάντηση στη Σμύρνη το 1914.
- 24 Νοεμβρίου 1971, κατάκτηση του πρώτου διεθνούς τροπαίου στην ιστορία του συλλόγου, μετά την νικη επί της ΚΣ Μπέσα Καβάγια στο Βαλκανικό Κύπελλο συλλόγων ποδοσφαίρου.
- 9 Ιουνίου 1979, κατάκτηση του πρώτου Κυπέλλου Ελλάδος μετά τη νίκη επί της ΑΕΚ (3-1).
- 10 Απριλίου 1991, κατάκτηση του πρώτου Κυπέλλου Ελλάδος στο μπάσκετ νικώντας τον ΠΑΟΚ (73-70).
- 29 Μαρτίου 2009, ο πρώτος ευρωπαϊκός τελικός στην ιστορία του συλλόγου, κόντρα στη Σέγκεντ για το ΛΕΝ Τροφι.
Εκτός από τον Πανιώνιο Σμύρνης που τελικά εγκαταστάθηκε στη Νέα Σμύρνη, Μικρασιάτες πρόσφυγες ή φίλοι του συλλόγου έδωσαν το όνομα Πανιώνιος σε τοπικά αθλητικά σωματεία που ίδρυσαν στις νέες περιοχές που εγκαταστάθηκαν. Υπάρχουν ή υπήρξαν τα εξής:
Ενεργά
- Πανιώνιος Δαλαμανάρας ή Άργους (ίδρυση 1989): ποδόσφαιρο, μπάσκετ γυναικών, χάντμπολ, βόλεϊ
- Πανιώνιος Καλαμάτας (επανίδρυση 1986): ποδόσφαιρο
- Πανιώνιος Κερατσινίου (Γαλήνης) (1932 ως Πανιώνιος Παλ. Κοκκινιάς, 1980 επανίδρ. ως Πανιώνιος Αμφιάλης,[30] 1987 τελική μετονομασία): ποδόσφαιρο
- Πανιώνιος Λέρου (1993): μπάσκετ ανδρών και γυναικών
- Πανιώνιος ΑΟ Μικρασιατικός (1946, Πανιώνιος Καισαριανής έως το 2010): ποδόσφαιρο, μπάσκετ
- Πανιώνιος Νέας Ιωνίας Βόλου (1986): ποδόσφαιρο
- Πανιώνιος Νέας Σμύρνης Λάρισας: ποδόσφαιρο
- Πανιώνιος Ξεριά Καβάλας (1981): ποδόσφαιρο
- Πανιώνιος Σαντορίνης (1990): μπάσκετ ανδρών-γυναικών, τάε κβον ντο, ενόργανη γυμναστική
- Πανιώνιος/Αχιλλέας Αγυιάς[νεκρός σύνδεσμος] (2003, από συγχώνευση του Πανιωνίου Αγυιάς ή Πατρών ίδρυσης το 1951): ποδόσφαιρο.
Παλαιότερα
- Πανιώνιος Βύρωνα (1962-1963): ποδόσφαιρο (σωματείο ανεπίσημο)
- Πανιώνιος Καλλιθέας-Νέας Σμύρνης (1995-2004, πλέον Φοίνιξ Καλλιθέας εκ νέου): ποδόσφαιρο, υδατοσφαίριση
- Πανιώνιος Κασσάνδρας Θεσσαλονίκης: (1926)[31] ποδόσφαιρο (σωματείο ανεπίσημο)
- Πανιώνιος Κεράμειας Εύβοιας (έως το 2001): ποδόσφαιρο
- Πανιώνιος Κορίνθου: (2006-2011, συνένωση με Απόλλωνα Αρχαίας Κορίνθου) μπάσκετ ανδρών, (παλαιότερα) ποδόσφαιρο
- Πανιώνιος ΑΣ "η Ελπίς" Νέας Ιωνίας: (1930[32]-1934 το νωρίτερο[33]) ποδόσφαιρο (σωματείο ανεπίσημο), στίβος
- Πανιώνιος Νέας Χαλκηδόνος: (1935-1938)[34] ποδόσφαιρο (σωματείο ανεπίσημο)
- Πανιώνιος Νίκαιας (Νέας Κοκκινιάς): (1932, επανίδρ. 1938,[35] 1948[36]-1958 τουλάχιστον,[37] 1969-1973), ποδόσφαιρο (σωματείο ανεπίσημο)
- Πανιώνιος Παλαιάς Κοκκινιάς: (1932-1953,[38] το 1980 με το καταστατικό του ιδρύθηκε ο Πανιώνιος Αμφιάλης[30]) ποδόσφαιρο
- Πανιώνιος Τούμπας Θεσσαλονίκης (1926):[31] ποδόσφαιρο (σωματείο ανεπίσημο)
- Πανιώνιος Χαλκίδας (1926): ποδόσφαιρο (σωματείο ανεπίσημο)
- Πανιώνιος Χανίων: (1986-1990): ποδόσφαιρο
Panionios Vancouver FC (το αργότερο 2000): ποδόσφαιρο.
- ως Μουσικός Γυμναστικός Σύλλογος «Ορφεύς»
- "Ο πρώτος Σύλλογος της Σμύρνης. Το αυτό έτος έλαβε χώραν και στην Σμύρνη η φίλαθλη ανάνηψις, με την ίδρυσι του Συλλόγου «Ορφεύς» με τον διττόν προορισμόν της καλλιεργείας των καλών τεχνών, ιδία δε της μουσικής, και της σωμασκίας. Κατά τα πρώτα χρόνια το καλλιτεχνικόν τμήμα είχε την υπεροχήν, ταχέως όμως ανεπτύχθη και το αθλητικόν, επιβληθέν τελικά σε βαθμό που επέφερε, από το 1898, την αλλαγή του τίτλου του Συλλόγου εις «Πανιώνιον Γυμν. Σύλλογον», την σημαντικώτατη δράσι του οποίου, στην Σμύρνη μεν έως τα 1922, στην Αθήνα δε από το 1923, θα την συναντήσουμε σε όλο το μήκος της ιστορίας μας."[2]
- προηγήθηκαν, εντός ορίων ελληνικού κράτους, η Εταιρεία επί σκοπόν βολής το 1870 (σύντομα προσέθεσε αγωνιστική δραστηριότητα στον εκπαιδευτικό της στόχο – πλέον Πανελλήνια Σκοπευτική Εταιρεία Αθηνών), η Αθηναϊκή Λέσχη το 1875 (κοινωνικός σύλλογος με τμήμα ξιφασκίας) και ο Όμιλος Ερετών στο Φάληρο το 1885 (Όμιλος Ερετών Πειραιώς από το 1888).[3] Επίσης, ο Αθλητικός και Καλλιτεχνικός Σύλλογος Ερμής στο Πέραν της Κωνσταντινούπολης το 1877.[4]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads