From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Ιερά Μητρόπολις Λαρίσης και Τυρνάβου έχει έδρα την πόλη της Λάρισας και περιλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα του ομώνυμου Νομού.
| Ιερά Μητρόπολις Λαρίσης και Τυρνάβου | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Ίδρυση | 324 μ.Χ. (4ος αιώνας) |
| Ιδρυτής | Άγιος Αχίλλιος ο Καππαδόκης |
| Xώρα | Ελλάδα |
| Υπαγωγή | Εκκλησία της Ελλάδος |
| Αρχιερατικές Περιφέρειες | 10 |
| Μητροπολιτικός Ναός | Αγίου Αχιλλίου Λαρίσης |
| Ιεραρχία | |
| Μητροπολίτης | Ιερώνυμος |
| Πρωτοσύγκελλος | Αρχιμανδρίτης Ιγνάτιος Μουρτζανός |
| Ιστοσελίδα | |
| imlarisis.gr | |
Ο Κωνσταντίνος Α΄ στις 4 Νοεμβρίου του 324 μ.Χ. ίδρυσε στη Λάρισα επισκοπή και αναγνώρισε ως πρώτο επίσκοπο, τον Άγιο Αχίλλιο τον Καππαδόκη, ο οποίος λαμβάνοντας μέρος στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο διέπρεψε με τους λόγους και τα θαύματά του εναντίον του Αρείου και της αίρεσης του. Την ίδια περίοδο και από τον ίδιο τον ιδρυτή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας η επισκοπή της Λάρισας ανυψώνεται σε αρχιεπισκοπή με όλα τα δικαιώματα της αυτονομίας, ανάμεσα στο πλήθος των επισκοπών της Θεσσαλίας. Ενώ περίπου διακόσια χρόνια αργότερα, το 531 μ.Χ., μετά από τοπική σύνοδο των θεσσαλικών επισκοπών η Λάρισα ανυψώνεται σε Μητρόπολη.
Μέχρι τα χρόνια των Οθωμανικών επιδρομών η Λάρισα ήταν η πρωτεύουσα της Θεσσαλίας οπότε και η πρωτεύουσα Μητρόπολη όλων των Επισκοπών της. Στα χρόνια όμως του Βαγιαζήτ Α΄ και από το 1391, η Λάρισα λόγω των επιδρομών και των διώξεων κατέστη πόλη δίχως Χριστιανούς, οπότε και η έδρα της Μητροπόλεως μεταφέρεται στα Τρίκαλα. Μετά από τέσσερις αιώνες επέστρεψε η έδρα της Μητροπόλεως ξανά στη Λάρισα, όταν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Νεόφυτος Γ΄ το 1739, με συνοδικό πατριαρχικό γράμμα του, επανασύστησε την Επισκοπή Τρίκκης. Έτσι ο Μητροπολίτης Λαρίσης Ιάκωβος Β΄ επανήλθε στην πόλη της Λάρισας. Από τότε η Λάρισα είναι η καθέδρα της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου όπως οριστικά ονομάζεται από το 1734 έως και σήμερα.
Ανάμεσα στον κατάλογο των Αρχιεπισκόπων και Μητροπολιτών περιλαμβάνονται ονόματα αγίων και μαρτύρων, όπως οι Θωμάς ο Χωριάτης, Κυπριανός ο θαυματουργός, Αντώνιος ο Νέος Θεολόγος, Βησσαρίων ο πρώην, Διονύσιος ο Ελεήμων Μάρκος ο Ησυχαστής και Βησσαρίων του Σωτήρος. Επίσης ο Διονύσιος ο Φιλόσοφος που μαρτύρησε στα Ιωάννινα το 1601, ο από Λαρίσης μητροπολίτης Εφέσου Διονύσιος Καλλιάρχης ο οποίος απαγχονίστηκε το 1821, όπως ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄.[1]
Την περίοδο 1922-1924 εγκαθίστανται στην περιοχή της Λάρισας - όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα - οικογένειες Ελλήνων Μικρασιατών προσφύγων που έφεραν μαζί τους παραδόσεις και κειμήλια εμπλουτίζοντας την τοπική Εκκλησία πνευματικά και πολιτισμικά.
Από το 1935 έως το 1956 Μητροπολίτης Λαρίσης και Πλαταμώνος διετέλεσε ο λόγιος Δωρόθεος Κοταράς, ο οποίος εξελέγη το 1956 Αρχιεπίσκοπος Αθηνών.
Το 1965 ο Μητροπολίτης Λαρίσης και Πλαταμώνος Ιάκωβος Σχίζας τέλεσε τα εγκαίνια του νέου Ιερού Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Αχιλλίου Λαρίσης. Το 1968 ο Μητροπολίτης Ιάκωβος Σχίζας διώχθηκε από το Δικτατορικό Καθεστώς και εξαναγκάστηκε σε παραίτηση λόγω του χουντικού νόμου της «απώλειας της έξωθεν καλής μαρτυρίας» αν και επρόκειτο περί ενός αγνώστου στους Ιερούς Κανόνες και την εκκλησιαστική παράδοση ιδιωνύμου αδικήματος καθώς, όπως εξηγείται σχετικώς, η αναφερομένη εις την Προς Τιμόθεον Επιστολή του Αποστόλου Παύλου «έξωθεν καλή μαρτυρία» αφορά όχι στους Επισκόπους, αλλά στους λαϊκούς οι οποίοι επιθυμούν να εισέλθουν στον κλήρο[2]. Ακολούθως με εντολή του πραξικοπηματία Ζωιτάκη τοποθετήθηκε Μητροπολίτης Λαρίσης ο Θεολόγος Πασχαλίδης, από την αντικανονική (αριστίνδην) Σύνοδο που ελεγχόταν από τη Δικτατορία. Για τον λόγο αυτό μετά την πτώση της Δικτατορίας ο Θεολόγος Πασχαλίδης κηρύχθηκε έκπτωτος ως αντικανονικός και λόγω διαταράξεως της ειρήνης και της ενότητας της Εκκλησίας[3][lower-greek 1].
Από το 1974 έως το 1989 Μητροπολίτης ήταν ο Σεραφείμ Ορφανός ο οποίος πραγματοποίησε την επανακομιδή λειψάνων του Αγίου Αχιλλίου στη Λάρισα μετά από 1000 χρόνια.[3]
Το 1989 νέος Μητροπολίτης εξελέγη από την κανονική Ιερά Σύνοδο ο Δημήτριος Μπεκιάρης. Όμως ενέργειες παραθρησκευτικών οργανώσεων δημιουργούσαν στην πόλη της Λάρισας επεισόδια και έκτροπα, καθώς υποστήριζαν τον πρώην Μητροπολίτη Λαρίσης Θεολόγο που είχε εκλεγεί επί δικτατορίας. Το 1991 το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε την εκλογή του Μητροπολίτη Δημητρίου και κατέστησε Μητροπολίτη τον Θεολόγο, χωρίς όμως αναγνώριση από την Εκκλησία της Ελλάδος.[lower-greek 2]. Το 1994 εξελέγη από την κανονική Ιερά Σύνοδο Μητροπολίτης Λαρίσης ο Ιγνάτιος Λάππας (1994-2018).[3]
Σημερινός μητροπολίτης Λαρίσης είναι ο Ιερώνυμος Νικολόπουλος, ο οποίος επανέφερε στη Λάρισα τα οστά του Μητροπολίτη Λαρίσης Ιακώβου Σχίζα και τα τοποθέτησε μόνιμα στο παλαιό Κοιμητήριο της πόλεως, ώστε μετά θάνατον ο Ιάκωβος να επιστρέψει στην πόλη που διακόνησε ως επίσκοπος, παρά την τότε αντικανονική απομάκρυνσή του.[5][6]
| Όνομα | Έτη | Σημειώσεις |
|---|---|---|
| Άγιος Αχίλλιος ο Καππαδόκης | ~ 324 | Άγιος |
| Αλέξανδρος | ||
| Βασίλειος Α΄ | ~ 431 | |
| Βιγιλάντιος | ~ 451 | συμμετείχε στη Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο[7] |
| Αχίλλιος Β΄ | ~ 500; | |
| Πρόκλος | ~ 531 | |
| Στέφανος Α΄ | ~ 531 | |
| Ιωάννης Α΄ | ~ 597 | |
| Κωνσταντίνος | ||
| Ευθύμιος | ||
| Βασίλειος Β΄ | ~ 879/880[8] | |
| Ιωάννης Β΄ | ||
| Φίλιππος | 895 – 906 | |
| Στυλιανός | ~ 997[9] | |
| Στέφανος | αρχές 11ου αιώνα[10] | |
| Λέων | ~ 1032[11] | |
| Βασίλειος Γ΄ | πριν το 1084 – μετά το 1092[8] | |
| Γεώργιος Α΄ | ~ 1107 | |
| Γεώργιος Β΄ | ~ 1147 | |
| Ιωάννης Γ΄ | ~ 1166[12] | |
| Βασίλειος Δ΄ | β΄ μισό 12ου αιώνα[8] | |
| Λατίνος αρχιεπίσκοπος | ~ 1204 | |
| Θωμάς (Χωριάτης ή Γοριανίτης) | 1264 – 1273[13] | |
| Νίκανδρος | 1273[14] ~ 1285[15] | |
| Κυπριανός | 1318 – 1332[16] | |
| Αντώνιος | 1333 – 1348[16] | εξορίστηκε στην Θεσσαλονίκη το 1348 λόγω κατάληψης της Θεσσαλίας από τους Σέρβους[17] |
| Νείλος | ~ 1348[15] – 1355/56; | |
| Αντώνιος | 1355/56 – 1363/64[17] | β΄ θητεία |
| Ιωάσαφ Α΄ | ~ 1387 | |
| Συμεών | ~ 1393 | |
| Διονύσιος | ~ 1425 – 1426[15] | |
| Κυπριανός | ~ 1467[18] | |
| Νεόφυτος Α΄ | ~ 1486 | |
| Διονύσιος Α΄ | 1487 – 1490[19] – 1499[20] | Άγιος Διονύσιος ο Ελεήμων |
| Θεοδόσιος Α΄ | ~ 1490;[19] | |
| Μάρκος | 1499 – 1520 (ή 1538 – 1550) | |
| Βησσαρίων Α΄ (Βησσαρίων ο πρώην) | 1499 – 1525 | Άγιος |
| Βησσαρίων Β΄ (Βησσαρίων του Σωτήρος) | 1525; – 1541 | Άγιος |
| Νεόφυτος Β΄ | 1541[21] – 1568/69 | ανιψιός του Βησσαρίωνα Β΄ |
| Θεοφάνης | ~ 1569 | |
| Θωμάς | ||
| Νίκανδρος | ||
| Γαλακτίων | ||
| Ιερεμίας | 1568(;) – 1572 | κατόπιν Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Μητροφάνης | ~ 1572 – 1573 | «εις ζωαρκείαν», την πούλησε για χίλια φλουριά. Μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Δανιήλ | 1573 – 1574;[19] | |
| Δημήτριος | 1574 – 1578 | |
| Ιωάσαφ Β΄ | ~ 1581 | |
| Δανιήλ Β΄ | 1581 – μετά τον Ιούνιο 1583[22] | |
| Ιωάσαφ Γ΄ | ~ 1590 | |
| Παχώμιος | ~ 1590 | από Δημητριάδος |
| Ιωάσαφ Γ΄ | ~ 1593 | β΄ θητεία |
| Διονύσιος Β΄ | 1594 – 1601 | συμμετείχε στην εξέγερση του 1600 |
| Θεωνάς | 15 Μαΐου 1601 – 1604[19][23] † | |
| Λεόντιος | Ιανουάριος 1604[24] – ; | |
| Παρθένιος Α΄ | ~ 1605 | |
| Τιμόθεος | πριν το 1611 – μετά το 1614[25] | |
| Διονύσιος Γ΄ | ~ 1618 | |
| Γρηγόριος | Μάιος 1620 – πριν τις 12 Απριλίου 1645[26] † | από Βοδενών |
| Παΐσιος | 12 Απριλίου 1645[27] – Ιούλιος 1652[28] | από Εφέσου, κατόπιν Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Διονύσιος Δ΄ | Ιούλιος 1652[29] – 1662 | μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Διονύσιος Ε΄ | 9 Αυγούστου 1662[30] – 1671 | μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Ιωάννης | ~ 1676[31] | |
| Ιάκωβος | 1676; – 1679 | μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Άνθιμος | 1679 | |
| Μακάριος Α΄ | ~ 1680 – 1687[19] | |
| Παρθένιος Β΄ | ~ 1688 – 1714[19] | |
| Διονύσιος ΣΤ΄ | 17; | |
| Μελέτιος Α΄ | 1721 | |
| Γαβριήλ Α΄ | ~ 1722 – 1732[19] | |
| Ιάκωβος Β΄ | ~ 1734 – πριν τις 13 Ιουνίου 1750 † | από Δημητριάδος |
| Μελέτιος Β΄ | 13 Ιουνίου 1750 – 5 Νοεμβρίου 1768[19] | κατόπιν Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Μελέτιος Γ΄ Καλλιάρχης | Νοέμβριος 1768 – 25 Ιουλίου 1792 | από πρώην Δυρραχίου |
| Διονύσιος Ζ΄ (Καλλιάρχης) | Ιούλιος 1792[32] – 7 Σεπτεμβρίου 1803[33] | ανηψιός του προκατόχου του, κατόπιν Εφέσου |
| Ραφαήλ | Σεπτέμβριος 1803 – Σεπτέμβριος 1806 | από Ικονίου. Δημιούργησε προβλήματα και καθαιρέθηκε. |
| Γαβριήλ Β΄ (Γκάγκας) | Σεπτέμβριος 1806 – Σεπτέμβριος 1810 | από Γρεβενών, κατόπιν Ιωαννίνων |
| Πολύκαρπος ο Δαρδαίος | Σεπτέμβριος 1810 – Μάρτιος 1818[19] | παραιτήθηκε |
| Θεοδόσιος Β΄ | 21 Μαρτίου 1818 – Ιούλιος 1819 | από Βελλάς[34] |
| Κύριλλος Α΄ (Βογάσαρης) | Ιούλιος 1819 – Ιούνιος 1820 | παραιτήθηκε, αργότερα Αργολίδος |
| Πολύκαρπος ο Δαρδαίος | Ιούνιος 1820 – Ιούνιος 1821 | β΄ θητεία |
| Κύριλλος Τρικκαίος | Ιούνιος 1821 – 29 Σεπτεμβρίου 1821 † | |
| Δαμασκηνός | Νοέμβριος 1821 – Ιανουάριος 1822 † | από Φαναρίου και Φαρσάλων |
| Μελέτιος Δ΄ | Μάρτιος 1822 – Σεπτέμβριος 1835[35] | μετέπειτα Σόφιας |
| Άνθιμος Δ΄ (Ταμβάκης ή Βαμβάκης) | Σεπτέμβριος 1835 – Αύγουστος 1837 | από Ικονίου, μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Ανανίας | 25 Αυγούστου 1837 – Νοέμβριος 1853 | από Ρασκοπρεσραίνης (Raška-Prizren),[35] παραιτήθηκε |
| Στέφανος Β΄ | εξελέγη 14 Νοεμβρίου 1853, χειροτονήθηκε 16 Νοεμβρίου 1853 – 20 Μαρτίου 1870 † | από μέγας αρχιδιάκονος[36] |
| Δωρόθεος (Σχολάριος) | 2 Απριλίου 1870 – 25 Νοεμβρίου 1870 | από Δημητριάδος,[35] παραιτήθηκε |
| Ιωακείμ (Κρουσουλούδης) | 26 Νοεμβρίου 1870 – 7 Αυγούστου 1875[35] | από Δέρκων, μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Νεόφυτος Β΄ (Πετρίδης) | 7 Αυγούστου 1875 – 19 Σεπτεμβρίου 1896 † | από Σερρών[37] |
| Αμβρόσιος (Κασσαράς) | Ιανουάριος 1899 – 1910 | από Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος[37] |
| Αρσένιος (Αφεντούλης) | 1914 – 26 Δεκεμβρίου 1934 † | από Στρωμνίτσης[37] |
| Δωρόθεος (Κοτταράς) | 15 Ιανουαρίου 1935 – 1 Απριλίου 1956 | από Κυθήρων, μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών[37] |
| Δημήτριος (Θεοδόσης) | 18 Απριλίου 1956 – 25 Μαρτίου 1959 † | από Γυθείου και Οιτίλου[37] |
| Ιάκωβος (Σχίζας) | 1960 – 1968[37] | διώχθηκε το 1968 από το Δικτατορικό Καθεστώς και εξωθήθηκε σε παραίτηση λόγω χουντικού νόμου |
| Θεολόγος (Πασχαλίδης) | 1968 – 1974[37] | τοποθετήθηκε με εντολή του πραξικοπηματία Ζωιτάκη απο την αριστίνδην (αντικανονική) Σύνοδο επί Δικτατορίας |
| Σεραφείμ (Ορφανός) | 1974 – 13 Σεπτεμβρίου 1989 †[37] | |
| Δημήτριος (Μπεκιάρης) | 1989 – 1991 | μετέπειτα Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου |
| Ιγνάτιος (Λάππας) | 1994[37] – 26 Ιουνίου 2018 † | |
| Ιερώνυμος (Νικολόπουλος) | 7 Οκτωβρίου 2018[38] – σήμερα |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
