Cystadleuaeth Cân Eurovision 2012

Cystadleuaeth Cân Eurovision 2012 oedd y 57ain Cystadleuaeth Cân Eurovision. Cynhaliwyd y gystadleuaeth yn Baku, Aserbaijan, ar ôl i Ell a Nikki ennill y Gystadleuaeth Cân Eurovision 2011 gyda'u cân "Running Scared". Enillwyd y gystadleuaeth gan y gantores Swedaidd Loreen gyda'i chân "Euphoria" felly disgwylir y bydd Sweden yn cynnal y Gystadleuaeth Cân Eurovision 2013.

Cystadleuaeth Cân Eurovision 2012
"Light Your Fire" ("Cyneuwch Eich Tân")
Dyddiad(au)
Rownd cyn-derfynol 1	22 Mai 2012
Rownd cyn-derfynol 2	24 Mai 2012
Rownd terfynol	26 Mai 2012
Cynhyrchiad
Lleoliad	Neuadd Grisial Baku, Baku, Aserbaijan[1]
Cyflwynyddion	Leyla Aliyeva, Eldar Gasimov a Nargiz Birk-Petersen
Cystadleuwyr
Tynnu'n ôl	Armenia  Gwlad Pwyl
Canlyniadau
◀2011 Cystadleuaeth Cân Eurovision 2013▶

Llwyfan Eurovision 2012

Cynhaliwyd y rowndiau cyn-derfynol ar 22 a 24 Mai 2012 a chynhaliwyd y rownd derfynol ar 26 Mai 2012.^[2] Ymunodd 10 gwlad o bob rownd gyn-derfynol â'r Almaen, Aserbaijan, y Deyrnas Unedig, yr Eidal, Ffrainc a Sbaen yn y rownd derfynol. Cystadleuodd 42 o wledydd,^[3] yn cynnwys Montenegro, oedd yn cyfranogi am y tro cyntaf ers 2009. Penderfynodd Armenia a Gwlad Pwyl beidio â chymryd rhan.

Fformat

Penderfynwyd y byddai y system bleidleisio yn dychwelyd i'r ffenestr 15-munud a ddefnyddiwyd rhwng y gystadleuaeth 1998 a'r gystadleuaeth 2009. Dim ond ar ôl i bob gwlad berfformio y cafodd y gynulleidfa ddechrau pleidleisio. Disodlodd y gyfundrefn honno system lle cafodd y gynulleidfa bleidleisio o ddechrau'r gystadleuaeth ymlaen fel yn 2010 a 2011. Heb eu newid oedd y rheolau i bennu'r canlyniadau, sef hollt 50:50 rhwng rheithgorau cenedlaethol a phleidleisiau ffôn.^[4]

Yn unol â rheolau swyddogol a gyhoeddwyd ar 24 Tachwedd 2011, bu 26 o wledydd yn perfformio yn y rownd derfynol, yn cynnwys y wlad letyol, y "5 Fawr", a'r 10 cystadleuwr aeth drwodd o bob rownd gyn-defrynol.^[5] Hon oedd yr ail gystadleuaeth yn hanes Eurovision lle bu 26 o berfformwyr yn cymryd rhan, y tro cyntaf ers 2003.

Dyraniadau pot

Ar 25 Ionawr 2012 ym Mhalas Buta cafodd y gwledydd sy'n cystadlu (ac eithrio'r Almaen, Aserbaijan, y Deyrnas Unedig, yr Eidal, Ffrainc a Sbaen) eu rhannu yn chwe pot, yn seiliedig ar batrymau bleidleisio. Cafodd y gwledydd eu dewis o'r potiau i benderfynu a fyddent yn cystadlu yn y rownd gyn-derfynol gyntaf neu'r ail. Hefyd, roedd y dewis yn penderfynu ym mha rownd gyn-derfynol y byddai'r "5 Fawr" (yr Almaen, y Deyrnas Unedig, yr Eidal, Ffrainc, a Sbaen) yn pleidleisio.

Pot 1	Pot 2	Pot 3	Pot 4	Pot 5	Pot 6
Albania Bosnia-Hertsegofina  Croatia Macedonia  Montenegro  Serbia  Slofenia  Y Swistir	Denmarc  Estonia  Y Ffindir  Gwlad yr Iâ  Norwy  Sweden	Belarws  Georgia  Israel  Moldofa  Rwsia  Wcráin	Armenia  Cyprus  Gwlad Belg  Gwlad Groeg  Yr Iseldiroedd  Twrci	Iwerddon  Latfia  Lithwania  Malta  Portiwgal  Rwmania	Awstria  Bwlgaria  Gwlad Pwyl  Hwngari  San Marino  Slofacia

Dyluniad graffeg

Mae dyluniad y gystadleuaeth yn seiliedig ar thema'r gystadleuaeth, sef "Light Your Fire!" a gafodd ei ysbrydoli gan lysenw Aserbaijan, "Gwlad y Tân" ("Land of Fire").

Cyfranogwyr

Cystadleuodd 42 o wledydd yng Nghystadleuaeth Cân Eurovision 2012. Cyhoeddodd Radio Televizija Crna Gora (RTCG), cwmni darlledu Montenegro, y byddai'n dychwelyd i'r gystadleuaeth am y tro cyntaf ers 2009. Mynegwyd amheuon yn Armenia o'r dechrau am gystadlu o achos pryderon diogelwch am ei chynrychiolydd yn sgil Rhyfel Nagorno-Karabakh sydd yn parhau rhwng Armenia ac Aserbaijian^[6] ac ar 7 Mawrth 2012 cyhoeddodd Armenia na fyddai'n cystadlu.^[7]

Cyfranogwyr y rownd gyn-derfynol gyntaf

Pleidleisiodd Aserbaisian, yr Eidal a Sbaen yn y rownd hon. Gohiriodd Radio Televizioni Shqiptar (RTSH), cwmni teledu Albania, ddarllediad y gystadleuaeth gan ddefnyddio pleidlais y rheithgor yn unig, ar ôl i ddamwain bws ddifrifol gymryd lle yn y wlad.

O'r het[8]	Gwlad[3]	Iaith	Artist	Cân	Cyfieithiad Cymraeg	Safle	Pwyntiau
1	Montenegro	Saesneg, Serbeg	Rambo Amadeus[9]	"Euro Neuro"[10]	Ewro Niwro	15	20
2	Gwlad yr Iâ	Saesneg	Greta Salóme & Jónsi	"Never Forget"	Paid Byth ag Anghofio	9	75
3	Gwlad Groeg	Saesneg	Eleftheria Eleftheriou	"Aphrodisiac"	Affrodisiac	4	116
4	Latfia	Saesneg[11]	Anmary	"Beautiful Song"	Cân Hardd	16	17
5	Albania	Albaneg[A]	Rona Nishliu[12]	"Suus"	Personol	2	146
6	Rwmania	Saesneg, Sbaeneg	Mandinga	"Zaleilah"	-	3	120
7	Y Swistir	Saesneg[13]	Sinplus[13]	"Unbreakable"[13]	Anhoradwy	11	45
8	Gwlad Belg	Saesneg	Iris[14]	"Would You?"	Fyddet Ti?	17	16
9	Y Ffindir	Swedeg	Pernilla Karlsson	"När jag blundar"	Pan Fyddaf yn Cau Fy Llygaid	12	41
10	Israel	Hebraeg, Saesneg	Izabo	"Time"	Amser	13	33
11	San Marino	Saesneg	Valentina Monetta	"The Social Network Song"	Cân y Rhwydwaith Gymdeithasol	14	31
12	Cyprus	Saesneg[15]	Ivi Adamou[16]	"La La Love"[17]	La La Cariad	7	91
13	Denmarc	Saesneg[18]	Soluna Samay[18]	"Should've Known Better"[18]	Dylwn i Fod Wedi Gwybod yn Well	9	63
14	Rwsia	Udmurt, Saesneg	Buranovskiye Babushki	"Party for Everybody"	Parti i Bawb	1	152
15	Hwngari	Saesneg	Compact Disco	"Sound of Our Hearts"	Sain Ein Calonnau	10	52
16	Awstria	Almaeneg[B]	Trackshittaz	"Woki mit deim Popo"	Sigla Dy Ben-ôl	18	8
17	Moldofa	Saesneg[C]	Pasha Parfeny	"Lăutar"	Cerddor traddodiadol	5	100
18	Iwerddon	Saesneg	Jedward	"Waterline"	Llinell Ddŵr	6	92

• A ^ Er bod y gân yn Albaneg, mae'r teitl yn Lladin.
• B ^ Cenir y gân yn nhafodiaith Mühlviertlerisch (Awstria Uchaf).
• C ^ Er bod y gân yn Saesneg, mae'r teitl yn Rwmaneg.

Cyfranogwyr yr ail rownd gyn-derfynol

Pleidleisiodd Yr Almaen, y Deyrnas Unedig a Ffrainc yn y rownd hon. Gofynnodd yr Almaen i bleidleisio yn y rown hon. Byddai Armenia wedi cymryd rhan yn y rownd hon ond yn ddiweddarach aeth allan o'r gystadleuaeth oherwydd rhesymau diogelwch.

O'r het[8]	Gwlad[3]	Iaith	Artist	Cân	Cyfieithiad Cymraeg	Safle	Pwyntiau
1	Serbia	Serbeg	Željko Joksimović[19][20]	"Nije ljubav stvar" (Није љубав ствар)	Nid Rhywbeth yw Cariad...	2	159
2	Macedonia	Macedoneg	Kaliopi	"Crno i belo" (Црно и бело)	Du a Gwyn	9	53
3	Yr Iseldiroedd	Saesneg	Joan Franka	"You and Me"	Ti a Fi	15	35
4	Malta	Saesneg[21]	Kurt Calleja	"This is the Night"[22][23]	Dyma'r Nos	7	70
5	Belarws	Saesneg[24]	Litesound	"We are the Heroes"	Ni yw'r Arwyr	16	35
6	Portiwgal	Portiwgaleg[25]	Filipa Sousa	"Vida Minha"	Fy Mywyd I	13	39
7	Wcráin	Saesneg	Gaitana	"Be My Guest"	Mae Croeso i Chi	8	64
8	Bwlgaria	Bwlgareg[D]	Sofi Marinova	"Love Unlimited"	Cariad Di-derfyn	11	45
9	Slofenia	Slofeneg	Eva Boto	"Verjamem"	Credaf	17	31
10	Croatia	Croateg	Nina Badrić[26][27]	"Nebo"	Awyr	12	42
11	Sweden	Saesneg	Loreen	"Euphoria"	Ewfforia	1	181
12	Georgia	Saesneg	Anri Jokhadze	"I'm a Joker"	Jôcwr Dw i	14	36
13	Twrci	Saesneg	Can Bonomo[28]	"Love Me Back"	Cara Fi'n Ôl	5	80
14	Estonia	Estoneg	Ott Lepland	"Kuula"	Gwranda	4	100
15	Slofacia	Saesneg	Max Jason Mai	"Don't Close Your Eyes"	Paid â Chau Dy Lygaid	18	22
16	Norwy	Saesneg	Tooji	"Stay"	Aros	10	45
17	Bosnia-Hertsegofina	Bosneg	MayaSar[29]	"Korake ti znam"	Mi Wn Dy Gamau	6	77
18	Lithwania	Saesneg	Donny Montell	"Love is Blind"	Mae Cariad yn Ddall	3	104

• D ^ Mae'r gân yn cynnwys brawddegau yn Arabeg, Asereg, Eidaleg, Ffrangeg, Groeg, Romani, Saesneg, Sbaeneg, Serbo-Croateg a Thyrceg.

Cyfranogwyr y rownd derfynol

O'r het[8]	Gwlad[3]	Iaith	Artist	Cân	Cyfieithiad Cymraeg	Safle	Pwyntiau
1	Deyrnas Unedig	Saesneg	Engelbert Humperdinck	"Love Will Set You Free"	Bydd Cariad yn Dy Ryddhau Di	25	12
2	Hwngari	Saesneg	Compact Disco	"Sound of Our Hearts"	Sain ein Calonnau	24	19
3	Albania	Albaneg[A]	Rona Nishliu	"Suus"	Personol	5	146
4	Lithwania	Saesneg	Donny Montell	"Love is Blind"	Mae Cariad yn Ddall	14	70
5	Bosnia-Hertsegofina	Bosneg	MayaSar	"Korake ti Znam"	Mi Wn Dy Gamau	18	55
6	Rwsia	Rwsieg[B], Saesneg	Buranovskiye Babushki	"Party for Everybody"	Parti i Bawb	2	259
7	Gwlad yr Iâ	Saesneg	Greta Salóme & Jónsi	"Never Forget"	Paid Byth ag Anghofio	20	46
8	Cyprus	Saesneg	Ivi Adamou	"La La Love"	La La Cariad	16	65
9	Ffrainc	Ffrangeg, Saesneg[30]	Anggun[31]	"Echo (You and I)"[30]	Atsain (Ti a Fi)	22	21
10	Yr Eidal	Eidaleg, Saesneg	Nina Zilli	"L'amore è Femmina (Out of Love)"	Mae Cariad yn Fenywaidd (Allan o Gariad)	9	101
11	Estonia	Estoneg	Ott Lepland	"Kuula"	Gwranda	6	120
12	Norwy	Saesneg	Tooji	"Stay"	Aros	26	7
13	Aserbaijan	Saesneg	Sabina Babayeva	"When the Music Dies"	Pan Fo Farw'r Gerddoriaeth	4	150
14	Rwmania	Saesneg, Sbaeneg	Mandinga	"Zaleilah"	-	12	71
15	Denmarc	Saesneg	Soluna Samay	"Should've Known Better"	Dylwn Fod Wedi Gwybod yn Well	23	21
16	Gwlad Groeg	Saesneg	Eleftheria Eleftheriou	"Aphrodisiac"	Affrodisiac	17	64
17	Sweden	Saesneg	Loreen	"Euphoria"	Ewfforia	1	372
18	Twrci	Saesneg	Can Bonomo	"Love Me Back"	Cara Fi'n Ôl	7	112
19	Sbaen	Sbaeneg	Pastora Soler[32]	"Quédate Conmigo"	Aros gyda Fi	10	97
20	Yr Almaen	Saesneg	Roman Lob	"Standing Still"	Sefyll yn Llonydd	8	110
21	Malta	Saesneg	Kurt Calleja	"This is the Night"	Dyma'r Nos	21	41
22	Macedonia	Macedoneg	Kaliopi	"Crno i belo" (Црно и бело)	Du a Gwyn	13	71
23	Iwerddon	Saesneg	Jedward	"Waterline"	Llinell Ddŵr	19	46
24	Serbia	Serbeg	Željko Joksimović	"Nije ljubav stvar" (Није љубав ствар)	Nid Rhywbeth yw cariad	3	214
25	Wcráin	Saesneg	Gaitana	"Be My Guest"	Mae Croeso i Chi	15	65
26	Moldofa	Saesneg[Ch]	Pasha Parfeny	"Lăutar"	Cerddor traddodiadol	11	81

Artistiaid sy'n dychwelyd

Artist	Gwlad	Cystadleuaeth(au) blaenorol	Safle
Jónsi	Gwlad yr Iâ	2004	19eg
Jedward	Iwerddon	2011	8fed
Kaliopi	Macedonia	1996	26ain (rownd gyn-gymhwysol)
Željko Joksimović	Serbia	2004 (yn cynrychioli Serbia a Montenegro)	2ail

Cyfeiriadau

1. Crystal Hall approved as Eurovision 2012 venue | News | Eurovision Song Contest - Baku 2012
2. Eurovision Song Contest 2012 Grand Final
3. 43 countries represented at Eurovision 2012
4. EBU restores televoting window as from 2012
5. Extracts from the 2012 Eurovision Song Contest Rules
6. Armenia: Application Does Not Necessarily Mean Participation in Eurovision
7. Armenia withdraws from Eurovision 2012
8. Results of the 2012 Running Order Draw!
9. Montenegro: RTCG selects Rambo Amadeus for Baku!
10. "Montenegro: Rambo Amadeus to sing 'Euro neuro'". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-01-28. Cyrchwyd 2019-02-07.
11. "Latvia: 5 final songs known". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-01-08. Cyrchwyd 2012-01-28.
12. "Rona Nishliu will represent Albania in Baku". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-02-08. Cyrchwyd 2011-12-30.
13. Sinplus wins Swiss final!
14. [Belgium: Iris to represent Belgium in Baku http://www.esctoday.com/news/read/17837]
15. "Cyprus: The three Cypriot National Final entries". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-12-19. Cyrchwyd 2012-01-28.
16. "Ivi Adamou to represent Cyprus in Baku". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-09-24. Cyrchwyd 2011-11-30.
17. [Cyprus: National Final on 25th January http://www.esctoday.com/news/read/17892 Archifwyd 2011-12-01 yn y Peiriant Wayback]
18. Soluna Samay to represent Denmark in Baku
19. [Zeljko Joksimovic to represent Serbia in Baku http://www.esctoday.com/news/read/17838]
20. [Željko Joksimović to represent Serbia in Baku http://www.eurovision.tv/page/news?id=40433&_t=zeljko_joksimovic_to_represent_serbia_in_baku]
21. "Malta: 62 songs qualified to 2nd phase". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-12-13. Cyrchwyd 2011-11-30.
22. This is the Night to Baku Archifwyd 2013-06-16 yn y Peiriant Wayback ESCDaily
23. This is the Night Eurovision.tv
24. "Belarus: 15 candidates revealed". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-01-09. Cyrchwyd 2011-12-30.
25. http://pt.scribd.com/doc/75208487/Festival-Da-Cancao-2012-Regulamento-RTP
26. "Nina Badrić predstavlja Hrvatsku na Eurosongu" (yn Croatian). 2012-01-10. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2010-04-04. Cyrchwyd 10 January 2012.CS1 maint: unrecognized language (link)
27. Jiandani, Sanjay (2012-01-10). "Nina Badric to represent Croatia in Baku!". ESCToday. Cyrchwyd 10 January 2012. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (help)
28. [Can Bonomo to represent Turkey in Baku http://www.eurovision.tv/page/news?id=43793&_t=can_bonomo_to_represent_turkey_in_baku]
29. http://escdaily.com/articles/28168%5Bdolen+farw%5D
30. http://www.leparisien.fr/tv/eurovision-anggun-a-sa-chanson-17-01-2012-1815705.php
31. [BREAKING NEWS: Anggun to represent France in 2012! http://escdaily.com/articles/26927 Archifwyd 2011-11-30 yn y Peiriant Wayback]
32. Pastora Soler representará a España en Eurovisión 2012 en Bakú