Remove ads
28 ноябрь — григориан стиле буйынса йылдың 332-се көнө (кәбисә йылында 333-сө). Йыл тамамланыуға 33 көн ҡала.
| ← ноябрь → | ||||||
| Дш | Шш | Шр | Кс | Йм | Шб | Йш |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
| 2024 йыл | ||||||
Халыҡ-ара
Ер: Бөтә донъя мәрхәмәтлек көнө.
- Аура тураһында мәғлүмәтле булыу көнө.
Милли
Албания: Бойондороҡһоҙлоҡ көнө.
Бурунди: Республика көнө.
Көнсығыш Тимор: Бойондороҡһоҙлоҡ көнө.
Мавритания: Бойондороҡһоҙлоҡ көнө.
Панама: Бойондороҡһоҙлоҡ көнө.
Сингапур: Оләсәй һәм олатайҙар көнө.
Төркмәнстан: Мамыҡ уңышын йыйыу байрамы.
Чад: Республика көнө.
.svg){kind=small}
Һөнәри
Иран: Хәрби-диңгеҙ флоты көнө.
Ҡырғыҙстан: Оборона спорт-техник ойошмалар хеҙмәткәрҙәре көнө.
Рәсәй Федерацияһы: Профессиональ бухгалтерҙар көнө.
Украина: Финанс мониторинг системаһы хеҙмәткәрҙәре көнө.
Remove ads
- 1912: Рәсәй империяһының IV Дәүләт думаһы эш башлай.
- 1943: Өс союздаш дәүләт етәкселәре — СССР-ҙан И. В. Сталин, АҠШ-тан Ф. Д. Рузвельт һәм Бөйөк Британиянан У. Черчилль ҡатнашлығында Тәһран конференцияһы башлана.
Башҡортостан менән бәйле шәхестәр
0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
- Байтирәков Нурлығаян Нуриәхмәт улы (1890—17.05.1974), хәрби табип, хирург, юғары мәктәп уҡытыусыһы. 1946—1960 йылдарҙа Башҡорт АССР-ы Эске эштәр министрлығының медицина хеҙмәте начальнигы. Беренсе донъя, Граждандар, Совет-фин һәм Бөйөк Ватан һуғыштарында ҡатнашыусы. Медицина хеҙмәте полковнигы (1959). Башҡортостанда һаулыҡ һаҡлау эштәрен ойоштороусыларҙың береһе. РСФСР-ҙың (1957) һәм Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған табибы (1957). 2-се дәрәжә Ватан һуғышы (1945), ике Ҡыҙыл Йондоҙ (1944, 1948) һәм «Почёт Билдәһе» (1948) ордендары кавалеры.
- Хәкимов Кәрим Әбдрәүеф улы («Ҡыҙыл паша»; төп исеме — Ғәбделхәкимов Ғәбделкәрим Ғәбделрәүеф улы; 1890—10.01.1938), СССР-ҙың дәүләт эшмәкәре, дипломат. Ғәрәп илдәрендә СССР-ҙың тәүге тулы хоҡуҡлы вәкиле. Граждандар һуғышында ҡатнашыусы. Сәйәси золом ҡорбаны.
тулы исемлек
- Алкин Ильяс Сәйетгәрәй улы (1895—27.10.1937), ғалим, юғары мәктәп уҡытыусыһы. Башҡорт милли хәрәкәте эшмәкәре. Беренсе донъя һәм Граждандар һуғышында ҡатнашыусы. 1919—1920 йылдарҙа Башҡорт революцион комитеты ағзаһы, Башҡорт ғәскәрҙәре штабы начальнигы, Башҡорт АССР-ының хеҙмәт халыҡ комиссары. Профессор (1931). Сәйәси золом ҡорбаны.
- Исхаҡов Нәжип Сәхипзада улы (1930—2015), һаулыҡ һаҡлау өлкәһе эшмәкәре. 1959—1990 йылдарҙа Бөрйән район үҙәк дауаханаһының баш табибы. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған табибы (1974), «Почёт Билдәһе» ордены кавалеры. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Саҡмағош районы Әхмәт ауылынан.
- Фәйзрахманова Лүзидә Үзбәк ҡыҙы (1960), педагогик хеҙмәт ветераны. 2001—2015 йылдарҙа Асҡын районы Ҡубыяҙ урта мәктәбе директоры. Рәсәй Федерацияһының почётлы дөйөм белем биреү хеҙмәткәре.
- Дауытов Рөстәм Хәзит улы (1965), спортсы. СССР һәм Германия шахматсыһы. 1996 йылдан Германия йыйылма командаһы ағзаһы. Башҡортостандың беренсе халыҡ-ара гроссмейстеры (1989). Германия асыҡ чемпионаты еңеүсеһе (1996), Бөтә донъя шахмат олимпиадаһының көмөш (Истанбул, 2000), Европа чемпионатының бронза (1999) призёры. СССР Ҡораллы Көстәре (1986) һәм үҫмерҙәр араһында СССР чемпионы (1983).
1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
- Зәйнетдинов Шамил Рәшит улы (1951), ғалим-тарихсы. 1975 йылдан СССР Фәндәр академияһы Башҡортостан филиалы Тарих, тел һәм әҙәбиәт институтының ғилми хеҙмәткәре, 1995 йылдан — өлкән ғилми хеҙмәткәр; 2000 йылдан — Көнсығыш иҡтисади-юридик гуманитар академияһының Ватан һәм дөйөм тарих кафедраһы мөдире; 2003 йылдан — Бөтә Рәсәй ситтән тороп уҡыу финанс-иҡтисади институты уҡытыусыһы, 2005 йылдан философия, тарих һәм хоҡуҡ кафедраһы мөдире. Тарих фәндәре докторы (2001). Сығышы менән Өфө ҡалаһынан.
- Ғәлиәхмәтов Рәил Ниғәмәтйән улы (1956), ғалим-химик. 1979—1980, 1985—1989 һәм 2005—2011 йылдарҙа Гербицидтар һәм үҫемлектәрҙең үҫеүен көйләгестәр ғилми-тикшеренеү технология институты хеҙмәткәре, шул иҫәптән 1985 йылдан сектор начальнигы, 2005 йылдан — филиал директоры; 2011 йылдан Башҡорт дәүләт университетының инженерия факультеты деканы, бер үк ваҡытта сифатҡа идара итеү кафедраһы мөдире. Техник фәндәр докторы (2005). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Ҡыйғы районы Арыҫлан ауылынан.
тулы исемлек
- Шаһивәлиев Әмир Дарис улы (1966), муниципаль хеҙмәткәр, ғалим-зооинженер. 2001 йылдан Бөрйән районы хакимиәте башлығының беренсе урынбаҫары — ауыл хужалығы идаралығы начальнигы. Ауыл хужалығы фәндәре кандидаты. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Әбйәлил районы Ишкилде ауылынан.
- Усманова Кәримә Ишбулды ҡыҙы (1971), журналист. 2010 йылдан республиканың көньяҡ-көнсығыш төбәге буйынса «Башҡортостан» гәзитенең үҙ хәбәрсеһе. 2015 йылдан Рәсәй һәм Башҡортостандың Журналистар союздары ағзаһы. Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәтенең Шәһит Хоҙайбирҙин исемендәге премияһы лауреаты (2021).
2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
- Лоҡманова Әминә Ибәтулла ҡыҙы (1927—17.04.2008), педагог, урындағы совет органдары хеҙмәткәре. 1947 йылдан (өҙөклөк менән) Хәйбулла районы мәктәптәре уҡытыусыһы; 1977—1984 йылдарҙа Әбеш ауыл советы башҡарма комитеты рәйесе. Башҡорт АССР-ы уҡытыусыларының 7-се съезы делегаты (1978). РСФСР-ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Бүздәк районы Сыртлан ауылынан.
- Әғзәмов Фәрит Әкрәм улы (1947), ғалим-тау инженеры. 1970 йылдан Өфө нефть институты һәм Өфө дәүләт нефть техник университеты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 1993 йылдан тау-нефть факультеты деканы. 1999—2010 йылдарҙа нефть һәм газ скважиналарын быраулау кафедраһы мөдире. Техник фәндәр докторы (1990), профессор (1991). Рәсәйҙең (2004) һәм Башҡортостан Республикаһының (1998) атҡаҙанған фән эшмәкәре. Рәсәй Тәбиғи фәндәр академияһының Урал тау премияһы лауреаты (1997). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Саҡмағош районы Саҡмағош ауылынан.
3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
- Воробьёв Николай Алексеевич (1913—13.04.2000), инженер-төҙөүсе. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. 1953 йылдан Өфөләге «Нефтепроводмонтаж» тресы идарасыһы, 1973—1979 йылдарҙа Мәскәүҙәге «Главзападтрубопроводстрой» идаралығы начальнигы. Социалистик Хеҙмәт Геройы (1964). Сығышы менән хәҙерге Свердловск өлкәһенең Серов районы Фроловское ауылынан.
- Синенко Вера Сергеевна (1923—18.02.2007), әҙәбиәт белгесе-ғалим. 1944—1997 йылдарҙа К. А. Тимирязев исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия институты һәм Башҡорт дәүләт университеты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 1974—1992 йылдарҙа урыҫ әҙәбиәте тарихы кафедраһы мөдире. Филология фәндәре докторы (1972), профессор (1973). Башҡорт АССР‑ының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1977). Сығышы менән хәҙерге Өфө ҡалаһының Дим биҫтәһенән.
тулы исемлек
- Абуков Мөҙәрис Фәйзулла улы (1933), нефтсе. 1955—1996 йылдарҙа «Ишембайнефть» нефть һәм газ сығарыу идаралығы дизелсыһы һәм машинисы, рационализатор. Башҡорт АССР‑ының атҡаҙанған нефтсеһе. Халыҡтар Дуҫлығы ордены кавалеры. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Мәләүез районы Ергән ауылынан.
- Йыһангиров Рафаил Васик улы (1953), нефтсе. 1974 йылдан «Өфөнефть» нефть һәм газ сығарыу идаралығы слесарь-ремонтсыһы, мастеры, рационализатор. 3-сө дәрәжә Хеҙмәт Даны ордены кавалеры. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Учалы районынан.
- Морозкина Евгения Александровна (1953), әҙәбиәт белгесе-ғалим, тәржемәсе. 1983 йылдан Башҡорт дәүләт университеты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 2000—2001 йылдарҙа БДУ ҡарамағындағы Башҡортостан эшҡыуарлыҡтың комплекслы хәүефһеҙлеге академияһының сит телдәр кафедраһы, 2008 йылдан — лингводидактика һәм тәржемә ғилеме кафедраһы мөдире. Филология фәндәре докторы (1996), профессор (1998). Рәсәй Федерацияһының почётлы юғары һөнәри белем биреү хеҙмәткәре (2003). Сығышы менән Өфө ҡалаһынан.
- Михайлов Виктор Николаевич (1958), юрист, юстиция генерал-майоры. 2011—2018 йылдарҙа Башҡортостан Республикаһы буйынса эске эштәр министры урынбаҫары — Баш тикшереү идаралығы начальнигы. 2-се дәрәжә «Ватан алдындағы хеҙмәттәре өсөн» орденының миҙалы менән бүләкләнеүсе. Сығышы менән хәҙерге Омск өлкәһе Большереченский районы Могильно-Посельское ауылынан.
4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
- Штайгер Готлиб Христианович (1924—16.11.2017), төҙөлөш алдынғыһы. 1974—1991 йылдарҙа «Белорецкметаллургстрой» тресы ташсыһы. СССР Министрҙар Советы премияһы лауреаты (1985). Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ (1974) һәм Халыҡтар Дуҫлығы (1980) ордендары кавалеры. Белорет ҡалаһы һәм Белорет районының почётлы гражданы (1987). Сығышы менән хәҙерге Украинаның Одесса өлкәһе Первомайский ҡасабаһынан.
- Юдин Александр Владимирович (1934—28.06.2010), рәссам. Өфөләге «Баштехинформ» комплексы бинаһының фасадындағы «Фән һәм техника» мозаикаһы (1974) авторҙарының береһе. 1968 йылдан СССР Рәссамдар союзы ағзаһы. Сығышы менән Өфө ҡалаһынан.
Дөйөм исемлек
- 1820: Фридрих Энгельс, коммунистик тәғлимәткә нигеҙ һалыусыларҙың береһе.
- 1829: Антон Рубинштейн, Рәсәй империяһы композиторы, беренсе рус консерваторияһына нигеҙ һалыусы.
тулы исемлек
- 1844: Анджело Мазини (1844—29.09.1926), Италия опера йырсыһы.
- 1849: Василий Канский (1849—1922), Рәсәй империяһы линвисы, филолог, тәржемәсе һәм педагог.
- 1880: Александр Блок, рус шағиры.
- 1903: Ғәҙел Ҡотой, СССР татар яҙыусыһы, «Тапшырылмаған хаттар» повесының авторы.
- 1909: Александр Ранкович, сәйәси эшмәкәр, Югославияның халыҡ геройы.
Remove ads
- 1859: Вашингтон Ирвинг, АҠШ яҙыусыһы.
- 1939: Джеймс Нейсмит, баскетбол уйынын уйлап сығарыусы.
тулы исемлек
- 1954: Энрико Ферми, Италия физигы, Нобель премияһы лауреаты.
- 2006: Любовь Полищук, СССР һәм Рәсәйҙең театр һәм кино актёры.
- 2010: Владимир Маслаченко, СССР һәм Рәсәй телекомментаторы, футбол ҡапҡасыһы.
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads