De stimmlosi uvulari Plosiv isch en Konsonant vo dr mänschliche Sprooch. S Zeiche im Internationale Phonetische Alphabet defür isch [q]. Im Alemannische git es de Luut nit, er wird aber wie es [k] ussgsproche, nùmme wyter hinte im Rache.
| Stimmlose uvulare Plosiv | ||
|---|---|---|
| IPA-Nummere | 111 | |
| IPA-Zeiche | q | |
| IPA-Bildli |  | |
| Teuthonista | ||
| X-SAMPA | q | |
| Kirshenbaum | q | |
Artikulation
- Es isch en Verschlùssluut; dr Lùftstrom im Muul wird ganz blockiert ùn deno wird d Lùft ùff eimool dur s Muul abgloo.
- De Artikulationsort isch uvular; de hinteri Zùngerùgge bildet mitem Gaumezäpfli en Verschlùss.
- D Phonation isch stimmlos; derwyylscht er produziert wird, vibriere d Stimmbänder nit.
- Es isch en orale Konsonant; d Lùft goot dur s Muul usse.
- Es isch en egressive Konsonant; er wird allei dur s Usstoosse vo Lùft mit de Lunge ùn em Zwerchfell erzüügt, wie die meischte mänschliche Sproochluut.
Verbreitig
| Sprooch | Wort | IPA-Transkription | Bedütig | Bemerkig | |
|---|---|---|---|---|---|
| Abasinisch | хъацIа | [qat͡sʼa] | ‚Maa‘ | ||
| Adygeisch | атакъэ |  [ataːqa](info) | ‚Gùller‘ | ||
| Aleut[1] | ҟи́гаҟъ / qiighax̂ | [qiːɣaχ] | ‚Graass‘ | ||
| Arabisch | Standardarabisch[2] | قط | [qɪtˤ](info) |
‚Chatz‘ | |
| Golf-Arabisch[3] | غداً | [qədæn] | ‚morn‘ | Entspricht in andre Dialäkt /ɣ/. | |
| Algerisch-Arabisch | |||||
| Assyrisch-neuaramäisch | [qa] | ‚für‘ | Entspricht in andre Dialäkt /k/. | ||
| Artschinisch | хъал | [qaːl] | ‚Mänschehuut‘ | ||
| Baschkirisch | ҡайын | [qɑˈjɯ̞n](info) | ‚Birke‘ | ||
| Tschetschenisch | кхоъ / qo’ | [qɔʔ] | ‚drüü‘ | ||
| Tadaksahak | [qoq] | ‚droche‘ | |||
| Eyak | g̣u.jih | [quːtʃih] | ‚Wolf‘ | ||
| Dütsch | Obersächsisch vo Chemnitz[4] | Rock | [qɔkʰ] | Rogg | Ei mööglichi Ussprooch vùm /r/; hüüfiger aber [ʁ̞], [ʁ], [χ] oder [ʀ]. |
| Grönländisch | illoqarpoq | [iɬːoqɑʁpɔq] | ‚er het e Huus‘ | ||
| Hindustani | بَرق / बर्क़ | [bərq] | ‚Blitz‘ | Vorallem in arabische Lehnwörter. Sprecher vùm Hindi bruuche änder en [k]. | |
| Inuktitut | ᐃ"ᐃᑉᕆᐅᖅᑐᖅ/ihipqiuqtuq’ | [ihipɢiuqtuq] | ‚entdegge‘ | ||
| Iraqw | [qeːt] | ‚Paus‘ | |||
| Kabardinisch | къэбэрдей | [qabardej](info) | ‚Kabardinisch‘ | ||
| Kabylisch | ⵜⴰⵇⴲⴰⵢⵍⵉⵜ taqbaylit ثاقبيليث | ‚Kabylisch‘ | Cha au [ɢ] sy. | ||
| Kavalan | qaqa | [qaqa] | ‚ältre Brueder‘ | ||
| Kasachisch | Қазақстан | [qɑzɑqˈstɑn] | ‚Kasachstan‘ | En Allophon vo /k/ vor Hinterzùngevokal. | |
| Ketisch | қан | [qan] | ‚aafange‘ | ||
| Klallam | qəmtəm | [qəmtəm] | ‚Yyse‘ | ||
| Ktunaxa | qaykiťwu | [qajkitʼwu] | nüün | ||
| Niwchisch | тяқр̆ | [tʲaqr̥] | ‚drüü‘ | ||
| Quechua[5] | qallu | [qaʎu] | ‚Zùng‘ | ||
| Sahaptin | qu | [qu] | ‚schweer‘ | ||
| Seediq | Seediq | [ˈsəːdʑɪq] | ‚Seediq‘ | ||
| Somali | qaab | [qaːb] | ‚Form‘ | ||
| Lillooet | teq | [təq] | ‚aalange‘ | ||
| Tadschikisch | қошуқ | [qɔʃuq] | ‚Löffel‘ | ||
| Tlingit | ghagw | [qɐ́kʷ] | ‚Baumstamm‘ | ||
| Uigurisch | ئاق / aq | [ɑq] | ‚wyss‘ | ||
| Usbekisch | qo'l | [q̟oɫ] | ‚Arm‘ | Lycht wyter füre wie en normale uvulare Luut. Cha au [q͡χ] sy.[6] | |
| Yup'ik | meq | [məq] | ‚Siesswasser‘ | ||
| Jukagirisch | Tundra-Jukagirisch | маарх | [maːrq] | ‚eis‘ | |
| Kolyma-Jukagirisch | атахл | [ataql] | ‚zwei‘ | ||
| !Xóõ | !qhàà | [ǃ͡qʰɑ̀ː] | ‚Wasser‘ | ||
Fuessnote
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
