Stimmhafter uvularer Plosiv

De stimmhafti uvulari Plosiv isch en Konsonant vo dr mänschliche Sprooch, wo sehr sälte isch. S Zeiche im Internationale Phonetische Alphabet defür isch [ɢ]. Im Alemannische git es de Luut nit, er wird aber wie es [g] ussgsproche, nùmme wyter hinte im Rache.

Stimmhafte uvulare Plosiv
IPA-Nummere	112
IPA-Zeiche	ɢ
IPA-Bildli
Teuthonista
X-SAMPA	G\
Kirshenbaum	G
Hörbiispiilⓘ/?

Artikulation

• Es isch en Verschlùssluut; dr Lùftstrom im Muul wird ganz blockiert ùn deno wird d Lùft ùff eimool dur s Muul abgloo.
• De Artikulationsort isch uvular; de hinteri Zùngerùgge bildet mitem Gaumezäpfli en Verschlùss.
• D Phonation isch stimmhaft; derwyylscht er produziert wird, vibriere d Stimmbänder.
• Es isch en orale Konsonant; d Lùft goot dur s Muul usse.
• Es isch en egressive Konsonant; er wird allei dur s Usstoosse vo Lùft mit de Lunge ùn em Zwerchfell erzüügt, wie die meischte mänschliche Sproochluut.

Verbreitig

Sprooch		Wort	IPA-Transkription	Bedütig	Bemerkig
Arabisch	Sudanesischs Arabisch	بقرة	[bɑɢɑrɑ]	‚Chue‘	entspricht em /q/ vùm Standardarabische.
	Jemenitisch-Arabisch	قات	[ɢɑːt]	‚Kath‘	Mangi Dialäkt[1]; entspricht em /q/ vùm Standardarabische.
Änglisch	Australischs Änglisch	gaudy	[ˈɡ̠oːdɪi̯]	‚Gaudy‘	Nit ganz uvular, e weng wyter füre; Allophon vo /ɡ/ vor de Vokal /ʊ oː ɔ oɪ ʊə/.[2]
Ketisch		báŋquk	[baŋ˩˧ɢuk˧˩]	‚Höhli im Boode‘	Allophon vo /q/ nooch /ŋ/.[3]
Kwak'wala		ǥilakas'la	[ɢilakasʔla]	‚merci‘
Mongolisch		Монгол	[mɔŋɢɔ̆ɮ]	‚Mongolisch‘
Niwchisch		ньыӈ ӷан	[ɲɤŋ ɢæn]	‚üser Hùnd‘	Allophon vo /q/.
Persisch		غذا	[ɢæˈzɒ]	‚Ässe‘
Schorisch		қарға	[qɑrˈɢɑ]	‚Chraie‘	Allophon vo /g/.
Somalisch		Muqdisho	[muɢdiʃɔ]	‚Mogadischu‘
Tabassaranisch		дугу	[d̪uɢu]	‚er (Ergativ)‘
Tsachurisch		[ɢajɛ]		‚Stei‘
!Xóõ		[nǀɢɑɑ̃]		‚ussbreitet sy‘
Xumi	ùntere Dialäkt	[Rɢʶo]		‚chöchle‘	Chùnt nùmme in weenige Wörter vor ùn isch lycht affrikatisiert.[4] Entspricht em Konsonantehuufe /Nɡ/ im Obere Xumi.[5]
Yanyuwa		[ɡ̠uɟ̠uɭu]		‚heilig‘	Pre-uvular.[6] Chùnt normal ùn prenasalisiert vor.

Fuessnote

1. Watson (2002:13)
2. Mannell, Cox & Harrington (2009)
3. Georg (2007:49, 67 and 77)
4. Chirkova & Chen (2013:365–366)
5. Chirkova, Chen & Kocjančič Antolík (2013:383, 387)
6. Ladefoged & Maddieson (1996:34-35)

Konsonante	Lueg au: IPA, Vokale
Bilabial Labiodental Dental Alveolar Postalv. Retroflex Alveolopalatal Palatal Velar Uvular Pharyngal Epiglottal Glottal Nasal m ɱ n̪ n ɳ ɲ ŋ ɴ Plosive p b t̪ d̪ t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ  Schnalzluut  ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ ǃ˞ Affrikat pɸ bβ p̪f b̪v tθ dð ts dz tʃ dʒ ʈʂ ɖʐ tɕ dʑ cç ɟʝ kx ɡɣ qχ ɢʁ  Implo­siv  ɓ ɗ ᶑ ʄ ɠ ʛ Frikativ ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʜ ʢ h ɦ  Ejektiv  pʼ tʼ ʈʼ cʼ kʼ qʼ ʂʼ q͡χʼ    Approximante    ʋ ɹ ɻ j ɰ fʼ θʼ sʼ ɬ’ ʃʼ ɕʼ xʼ χ’ Vibrante ʙ r ɽr ʀ t͡θʼ t͡sʼ t͡ɬʼ t͡ʃʼ ʈ͡ʂʼ c͡ʎ̝̥ʼ k͡xʼ k͡ʟ̝̊ʼ Flap/Tap ѵ ɾ ɽ co-artikulierti Frikativ  ʍ w ɥ ɫ lat. Frikativ ɬ ɮ co-artikulierti Plosiv  k͡p ɡ͡b ŋ͡m lat. Approximante l ɭ ʎ ʟ
Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt.