Sosyalist Enternasyonal
Dünyadaki Merkez sol siyasi partilerin üyesi olduğu uluslararası oluşum Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Sosyalist Enternasyonal, sosyal demokrat, demokrat sosyalist ve işçi sınıfı partilerinin ortak olduğu bir ülkelerarası enternasyonalist bir organizasyondur. Organizasyona Türkiye'den CHP üyedir. HDP ise gözlemcilikten 2012 itibarıyla danışma statüsüne yükselmiştir.[2]
| Sosyalist Enternasyonal | |
|---|---|
 | |
 | |
| Kuruluş | 3 Haziran 1951 |
| Tür | Uluslararası sivil toplum kuruluşu |
| Amaç | Bağlı taraflar arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi ve siyasi tutum ve faaliyetleri koordine etmek. |
| Merkez | Maritime House, Old Town, Clapham |
| Konum | |
| Üyeler | 119 |
| Resmî diller | İngilizce |
| Başkan | Pedro Sánchez |
| Genel Sekreter | Benedicta Lasi |
| Ana organ | Sosyalist Enternasyonal Kongresi |
| Bütçe | 1.4 milyon GBP (2011)[1] |
| Resmî site | socialistinternational.org |
Tarih
Sosyalist eğilimdeki çeşitli işçi sınıfı partileri II. Dünya Savaşı'ndan hemen sonra uluslararası bir federasyon içinde yeniden örgütlenme girişimlerini başlattılar. 1946'da İngiltere'de toplanan uluslararası konferansta bir haberleşme ve irtibat bürosu kuruldu. Bu büro ertesi yıl daha temsili nitelikte bir danışma organına dönüştürülerek Uluslararası Sosyalist Konferans Komitesi (COMISCO) adını aldı. Bu komite 1951'de Enternasyonal'i yeniden kurmaya karar verdi. Sosyalist Enternasyonal'in kuruluşu Temmuz 1951'de Frankfurt'ta düzenlenen kongrede gerçekleşti.
Organizasyon
Merkezi Londra'da bulunan örgütün tüzüğüne göre, örgüt içindeki her partinin, üye sayısı ne olursa olsun bir oyu vardır ve kararlar oybirliğiyle alınır. En yüksek organ olan kongre her yıl toplanarak örgütün ilkelerini ve üyelik koşullarını belirler. Bütün üye partilerin temsilcilerinden oluşan daha alt düzeydeki konsey ise gene her yıl toplanır ve örgütün güncel siyasi konulardaki tutumunu saptar, başkan ile sekreteri seçer, ayrıca üyelik ödentilerini belirler. On iki ülkenin temsilcilerinden oluşan ve gerektiğinde toplanan büro ise sekreterliğin çalışmalarını denetler. Örgüte günümüzde faal durumda olan 120'yi aşkın parti üyedir.
Başkanlar, onursal başkan ve genel sekreterler
Özetle
Bakış açısı
| # | İsim | Portre | Ülke | Görev başlangıcı | Görev sonu | Görev süresi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Morgan Phillips (1902–1963) | Birleşik Krallık | 1951 | 1957 | 6 yıl | |
| 2 | Alsing Andersen (1893–1962) |  |
Danimarka | 1957 | 1962 | 5 yıl |
| 3 | Erich Ollenhauer (1901–1963) |  |
Batı Almanya | 1963 | ||
| 4 | Bruno Pittermann (1905–1983) |  |
Avusturya | 1964 | 1976 | 12 yıl |
| 5 | Willy Brandt (1913-1992) |  |
Batı Almanya | 1976 | 1992 | 16 yıl |
| 6 | Pierre Mauroy (1928–2013) |  |
Fransa | 17 Eylül 1992 | 10 Kasım 1999 | 7 yıl, 54 gün |
| 7 | António Guterres (1949) |  |
Portekiz | 10 Kasım 1999 | 15 Temmuz 2005 | 5 yıl, 217 gün |
| 8 | Yorgo Papandreu (1952) | .jpg) |
Yunanistan | 30 Ocak 2006 | 25 Kasım 2022 | 16 yıl, 300 gün |
| 9 | Pedro Sánchez (1972) |
 |
İspanya | 25 Kasım 2022 | Görevde | |
Onursal başkanlar
Günümüzdeki Onursal başkanlar:[3]
- Pierre Mauroy, eski SI başkanı
- Mustapha Ben Jafar, Tunus
- Leonel Brizola, Brazilya
- Rubén Berríos, Puerto Rico
- Philippe Busquin, Belçika
- Cuauhtémoc Cárdenas, Meksika
- Mohamed El Yazghi, Fas
- Alan García, Peru
- Anita Gradin, İsveç
- Elazar Granot, İsrail
- Tarja Halonen, Finlandiya
- Mahamadou Issoufou, Nijer
- Anker Jørgensen, Danimarka
- Lionel Jospin, Fransa
- Neil Kinnock, Birleşik Krallık
- Horacio Serpa, Kolombia
- Enrique Silva Cimma, Şili
- Mário Soares, Portekiz
- Hans-Jochen Vogel, Almanya
Genel Sekreterler
- Julius Braunthal, Avusturya (1951–1956)
- Bjarne Braatoy, Norveç (1956–1957)
- Albert Carthy, Birleşik Krallık (1957–1969)
- Hans Janitschek, Avusturya (1969–1976)
- Bernt Carlsson, İsveç (1976–1983)
- Pentti Väänänen, Finlandiya (1983–1989)
- Luis Ayala, Şili (1989–2022)
- Benedicta Lasi, Gana (2022-present)
Zirveler
|
Üyeler
| Danışma partileri | ||
|---|---|---|
| Ülke | İsim | Kısaltma |
 Cezayir | Ulusal Kurtuluş Cephesi | FLN |
 Azerbaycan | Azerbaycan Sosyal Demokrat Partisi | ASDP |
 Antigua ve Barbuda | Antigua İşçi Partisi | ALP |
 Gabon | Gabon İlerleme Partisi | PGP |
 Gambiya | Birleşik Demokrat Parti | UDP |
 Gürcistan | Gürcistan'ın Gelişimi için Sosyal Demokratlar | SDD |
 Gine-Bissau | Gine ve Cape Verde'nin Bağımsızlığı için Afrika Partisi | PAIGC |
 İran | İran Kürdistan Demokrat Partisi | PDKI |
 Letonya | Sosyal Demokrat Parti "Uyum" | SDPS |
 Nijerya | Tüm İlerlemeciler Kongresi | APC |
 Kuzey Kıbrıs | Toplumcu Demokrasi Partisi | TDP |
 Filistin | Filistin Ulusal Girişimi | PNI |
 Suriye | Demokratik Birlik Partisi | PYD |
 São Tomé ve Príncipe | São Tomé ve Príncipe Kurtuluş Hareketi/Sosyal Demokrat Parti | MLSTP/PSD |
 Esvatini | Halkların Birleşik Demokratik Hareketi | PUDEMO |
 Doğu Timor | Doğu Timor'un Bağımsızlığı için Devrimci Cephe | FReTiLIn |
 Türkiye | Halkların Demokratik Partisi | HDP |
 Ukrayna | Ukrayna Sosyal Demokrat Partisi | SDPU |
 Venezuela | Yeni Devir | UNT |
 Zambiya | Yurtsever Cephe | PF |
| Gözlemci partiler | ||
|---|---|---|
| Ülke | İsim | Kısaltma |
 Orta Afrika Cumhuriyeti | Orta Afrika Halk Kurtuluş Hareketi | MLPC |
 Çad | Demokrasi ve Yenileme için Ulusal Birlik | UNDR |
 Kongo DC | Demokrasi ve Sosyal Gelişim için Birlik | UDPS |
| Kongo DC | Birleşik Lumumbçu Parti | PALU |
 Estonya | Sosyal Demokrat Parti | SDE |
 Haiti | Halkın Mücadele Örgütü | OPL |
| İran | İran Kürdistan Komala Partisi | KPIK |
| İran | Kürdistan Komala Partisi | KPK |
 Kenya | Kenya İşçi Partisi | |
 Lesotho | Lesotho Demokrasi Kongresi | LCD |
 Norveç | İşçi Partisi | DNA |
 Batı Sahra | Polisario Cephesi | POLISARIO |
| Esvatini | Svaziland Demokrat Partisi | SWADEPA |
 Birleşik Krallık | İşçi Partisi | |
| Eski üye partiler | ||
|---|---|---|
| Ülke | İsim | Kısaltma |
 Arnavutluk | Arnavutluk Sosyal Demokrat Partisi | PSD |
 Andorra | Yeni Demokrasi | ND |
 Arjantin | Halkçı Sosyalist Parti | PSP |
 Barbados | Barbados İşçi Partisi | BLP |
 Benin | İlerici Güçler Demokrat Birliği | UDFP |
 Botsvana | Botsvana Ulusal Cephesi | BNF |
 Burkina Faso | Demokrasi ve İlerleme Partisi/Sosyalist Parti | PDP/PS |
 Burundi | Burundi Demokrasi Cephesi | FRODEBU |
 Bosna-Hersek | Bağımsız Sosyal Demokratlar İttifakı | SNSD |
 Bulgaristan | Avrupa Solu | BEL |
| Orta Afrika Cumhuriyeti | Demokrasi ve Sosyal İlerleme Hareketi | MDPS |
 Fildişi Sahili | Fildişi Halk Cephesi | FPI |
 Kolombiya | Alternatif Demokratik Kutup | PDA |
| Kolombiya | M-l9 Demokratik İttifak | |
 Dominika | Dominika İşçi Partisi | |
 Mısır | Ulusal Demokrat Parti | NDP |
 El Salvador | Demokrat Parti | PD |
 Fiji | Fiji İşçi Partisi | FLP |
 Grönland | İleri | |
| Gürcistan | Gürcistan Vatandaşlar Birliği | CUG |
 Guatemala | Sosyal Demokrat Yakınlaşma | CSD |
 Hindistan | Janata Dal | |
 İtalya | Sol Demokratik Parti | PDS |
| İtalya | Solun Demokratları | DS |
| İtalya | İtalyan Sosyalist Partisi | PSI |
| İtalya | İtalyan Demokratik Sosyalist Partisi | PSDI |
 Japonya | Demokratik Sosyalist Parti | Minsha-tō |
 Ürdün | Ürdün Demokratik Sol Parti | JDPL |
 Madagaskar | Ulusal Birlik Partisi | VITM |
 Kırgızistan | Ata Meken Sosyalist Parti | |
| Letonya | Letonya Sosyal Demokrat İşçi Partisi | LSDSP |
 Malta | İşçi Partisi | PL |
 Moldova | Moldova Sosyal Demokrat Parti | PSDM |
 Kuzey Makedonya | Makedonya Sosyal Demokrat Birliği | SDSM |
 Namibya | Demokratlar Kongresi | CoD |
 Hollanda | İşçi Partisi | PvdA |
 Yeni Zelanda | Yeni Zelanda İşçi Partisi | NZLP |
 Kuzey Vietnam | Vietnam Sosyalist Partisi | |
 Filipinler | Akbayan Vatandaş Eylem Partisi | AKBAYAN |
| Filipinler | Filipinler Demokratik Sosyalist Partisi | PDSP |
 Paraguay | Ülke Dayanışması Partisi | PPS |
| Paraguay | Devrimci Febrerista Partisi | PRF |
 Polonya | İşçi Birliği | UP |
| Polonya | Polonya Cumhuriyeti Sosyal Demokrasi | SdRP |
 Romanya | Demokrat Parti | PD |
 Rusya | Rusya Sosyal Demokrat Partisi | SDPR |
 Saint Kitts ve Nevis | Saint Kitts ve Nevis İşçi Partisi | SKNLP |
 Saint Lucia | Saint Lucia İşçi Partisi | SLP |
| Saint Lucia | İlerici İşçi Partisi | |
 Saint Vincent ve Grenadinler | Saint Vincent İşçi Partisi | SVGLP |
| Saint Vincent ve Grenadinler | Birlik İşçi Partisi | ULP |
 Sırbistan | Sosyal Demokrat Parti | SDP |
 Slovakya | Demokratik Sol Parti | SDĽ |
| Slovakya | Slovakya Sosyal Demokrat Partisi | SDSS |
 Slovenya | Sloven Demokrat Partisi | SDS |
| Slovenya | Sosyal Demokratlar | SD |
 Tunus | Anayasal Demokrat Yürüyüş | RCD |
| Tunus | Popüler Birlik Hareketi | MUP |
| Türkiye | Sosyal Demokrasi Partisi | SODEP |
| Türkiye | Sosyal Demokrat Halkçı Parti | SHP |
| Türkiye | Demokratik Sol Parti | DSP |
| Türkiye | Demokratik Halk Partisi | DEHAP |
| Ukrayna | Ukrayna Sosyalist Partisi | SPU |
 ABD | Sosyal Demokratlar, ABD | SDUSA |
 Uruguay | Halk Hükümeti Partisi | PGP |
Dış bağlantılar
- Sosyalist Enternasyonal Ana Sayfası23 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.