En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
M1 (İstanbul Metrosu)
İstanbul Metrosu hattı Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
M1ᴀ (Yenikapı – Atatürk Havalimanı) & M1ʙ (Yenikapı – Kirazlı - Halkalı) Metro Hattı, İstanbul'da yer alan hafif raylı metro hatlarıdır. 1989'da Aksaray – Kocatepe güzergâhında hizmete giren ilk hat, hem İstanbul'un hem de Türkiye'nin ilk şehir içi raylı sistemi ünvanına sahiptir.
Remove ads
Toplam uzunluğu 26,8 kilometre olan hatta 23 istasyon bulunmaktadır. M1ʙ Kirazlı – Halkalı uzatması tamamlandığında toplam istasyon sayısı 32'ye çıkacaktır. Yenikapı istasyonundan başlayan hat Otogar istasyonuna geldiğinde iki yöne ayrılır: bir hat Atatürk Havalimanı yönüne, diğer hat Kirazlı yönüne gider.
Hatta sadece İsviçre merkezli ABB Group firmasına ait 1988 model araçlar hizmet vermektedir. 06.00 - 00.00 saatleri arasında hizmet veren iki hattın Yenikapı – Otogar arasındaki sefer sıklığı pik saatlerde 3 dakika olup Otogar – Atatürk Havalimanı ile Otogar – Kirazlı arasındaki bölümde ise sefer sıklığı pik saatlerde 6 dakikadır.
Hat 2023 yılında günde ortalama 369.405 yolcu taşımıştır.
Remove ads
Tarihçe
Özetle
Bakış açısı
M1ᴀ hattı,[2][3] 11 Mart 1989'da Emniyet ve Kartaltepe-Kocatepe istasyonları arasında hizmete açıldı. 3 Eylül 1989'da Aksaray – Kocatepe arasında hizmete girmiştir. Sonrasında 24 Aralık 1989'da Esenler ile Kartaltepe Kocatepe bağlantısı açıldı. 5 sene sonra 31 Ocak 1994'te Otogar – Zeytinburnu arası, 7 Mart 1994'te Bakırköy-İncirli, 26 Temmuz 1995'te Ataköy-Şirinevler, 25 Ağustos 1995'te Yenibosna, 15 Ocak 1999'da Bahçelievler ve 20 Aralık 2002'de ise DTM-İstanbul Fuar Merkezi ve Atatürk Havalimanı istasyonları hizmete girmiştir. M1ʙ hattı[4] ise 14 Haziran 2013'te Aksaray - Otogar – Kirazlı arasında hizmete girmiştir. 9 Kasım 2014'te Yenikapı istasyonunun hizmete girmesiyle birlikte her iki hattın başlangıç noktası bu istasyon olmuştur.
M1ʙ hattına 9 yeni istasyon eklenerek Kirazlı'dan Halkalı'ya uzatılmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. Bu kapsamda projeyi finanse edebilmek için İstanbul Büyükşehir Belediyesi Eurobond ihracı yapmıştır.[5] 2020'lerin ortalarında Kirazlı - Halkalı-Üniversite arasının açılması planlanmaktadır. Ayrıca bu uzatma çalışmaları ile birlikte M1ᴀ ve M1ʙ hatlarının 2023'te mevcut kapasitesi arttırılarak, sürücüsüz metro araçları ile hizmet verileceği duyuruldu.[6]
24 Ekim 2023'te Davutpaşa-YTÜ, Merter ve DTM-İstanbul Fuar Merkezi istasyon viyadüklerinin güçlendirilmesine başlanmıştır. Bütçesi 30 milyon € olarak açıklanan projenin 27 Temmuz 2025'te bitirilmesi öngörülmektedir.[7][8]
27 Mart 2021 tarihinde Kirazlı-Halkalı etabının 3,5 km'lik Mimar Sinan'a kadar olan kesiminin inşaatına yeniden başlanmış lakin 2022 yılında yüklenici firmanın tek taraflı fesih hakkını kullanması sonucunda durmuştur.[9]
5 Nisan 2024 tarihinde Kirazlı-Halkalı Üniversite arasının ihalesi gerçekleştirilmiş ancak ilerleyen aylarda ihale iptal edilmiştir. İBB daha sonrasında ihalenin kapsamına tüm hattın elektromekanik modernizasyon işlerini ekleyerek 26 Eylül 2024 tarihinde 3 davetli firma arasında yeni bir ihale daha gerçekleştirmiştir. Sonrasında bu ihale de iptal olmuştur. Son olarak 19 Kasım 2024 tarihinde bir ihale daha gerçekleştirilmiş ve şu anda değerlendirme aşamasındadır.[10]
Etapların hizmete giriş tarihleri
Remove ads
İşletme bilgileri
- İşletmeci: Metro İstanbul
- Hat uzunluğu: 26,8 kilometre (16,7 mi) (Toplam uzunluk)
M1ᴀ: 19,9 kilometre (12,4 mi)
M1ʙ: 15,4 kilometre (9,6 mi) - Hat açıklığı: Standart (1435 mm)
- İstasyon sayısı:
M1ᴀ: 18 istasyon
M1ʙ: 22 istasyon (İşletmede: 13, İnşa hâlinde: 9) - Vagon sayısı: 105
- Araç seti: 4 adet
- Tren kontrolü: ATP (Manuel)
- Araç Marka / Model: ABB
- Sefer süresi:
M1ᴀ hattı: 36 dakika
M1ʙ hattı: 22 dakika - İşletme saatleri: 06:00 - 00:00 (Cuma'yı Cumartesi'ye ve Cumartesi'yi Pazar'a bağlayan gecelerde kesintisiz olarak işletme devam etmektedir.)
- Günlük yolcu sayısı: 400.000 Yolcu/Gün
- Günlük sefer sayısı: 340
M1ᴀ: 170 sefer (Tek yön)
M1ʙ: 170 sefer (Tek yön) - Sefer sıklığı: Pik saatlerde 3 dakikada bir sefer
Remove ads
İstasyonlar
Özetle
Bakış açısı
İstasyon yapıları
- Yenikapı - Otogar güzergâhında M1ᴀ ve M1ʙ hatlarında ortak kullanılan 8 istasyon, Otogar - Atatürk Havalimanı güzergâhında M1ᴀ hattına ait 10 istasyon ve Otogar - Kirazlı güzergâhında ise M1ʙ hattına ait 5 istasyon olmak üzere sistemde toplamda 23 istasyon bulunmaktadır. İstasyonların 10 tanesinde bir adet ada peronu, 11 tanesinde iki adet kenar peronu ve Otogar'da ise hatlar arasında aktarmayı sağlamak için iki adet ada peronu bulunmaktadır. Kirazlı istasyonunda M3 metro hattına aktarma imkânı bulunmaktadır. Tüm istasyonlarda kapalı oturma alanları ve toplamda 135 yürüyen merdiven ve 65 asansör bulunmaktadır.
- 12 adet yer altı istasyon: Aksaray, Atatürk Havalimanı, Bağcılar Meydan, Bahçelievler, Bakırköy-İncirli, Emniyet-Fatih, Kirazlı, Menderes, Otogar, Topkapı-Ulubatlı, Üçyüzlü, Yenikapı
- 4 adet viyadük istasyon: Davutpaşa-YTÜ, DTM-İstanbul Fuar Merkezi, Esenler, Merter
- 7 adet hemzemin istasyon: Ataköy-Şirinevler, Bayrampaşa-Maltepe, Kocatepe, Sağmalcılar, Terazidere, Yenibosna, Zeytinburnu
İstasyon özellikleri
İstasyon uzaklıkları
İstasyonların platform ortası baz alınarak ölçüm yapılmıştır.
Remove ads
İhale bilgileri
Özetle
Bakış açısı
2022 yılında sözleşmesi tek taraflı feshedilen Kirazlı-Halkalı uzatması için hepsi 2024 yılında olmak üzere 3 ihale gerçekleştirilmiştir. 5 Nisan 2024 tarihindeki yapılan ilk ihale için yaklaşık maliyet 9.987.188.592 ₺, sınır değer ise 6.691.134.116 ₺ olarak belirlenmiştir. İhaleye 9 firma katılmış ve en uygun teklifin sahibi 8.313.819.488 ₺ ile Dido-Ray Yapı - Akçadağ İnşaat ortaklığı olmuştur. Lakin ilerleyen aylarda ihale iptal edilmiştir.[14]
26 Eylül 2024 tarihinde işin kapsamına Kirazlı-Halkalı Üniversite arasının yapımına ek olarak tüm hattın elektromekanik modernizasyonu da eklenerek 3 davetli firma arasında yeni bir ihale gerçekleştirilmiştir. Yaklaşık maliyetin 22.574.198.287 ₺ olarak belirlendiği ihaleye en uygun teklifi 22.469.000.300 ₺ ile Yapı Merkezi - AKM Yapı - KCT Yol Yapı ortaklığı vermiştir. Bu ihale de ilerleyen haftalarda iptal edilmiştir.[15]
19 Kasım 2024 tarihinde işin kapsamı değiştirilmeden yapılan yeni ihaleye 6 firma katılmıştır. Yaklaşık maliyetin 22.863.766.041 ₺ olarak belirlendiği ihaleye en uygun teklifi 21.982.861.000 ₺ ile Kalyon İnşaat - Özgün Yapı ortaklığı vermiştir.[16]
Remove ads
Kapasite arttırım projesi
Özetle
Bakış açısı
M1 hattını kullanan yolcu sayısının artması ve hattın sinyalizasyon altyapısının eski olması sebebiyle trenler sık sık arıza yapmakta ve seferlerde gecikmeler olmaktaydı. Bu soruna çözmek amacıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından istasyon peron boylarının 100 metreden 115 metreye çıkarılmasına ve hattın sinyalizasyon altyapısının yenilenmesine karar verilmiştir.[17]
M1 hattının Yenikapı, Esenler, Üçyüzlü, Menderes, Bağcılar Meydan ve Kirazlı istasyonları, 115 metrelik peronlara uygun olarak inşa edilmiştir; Kirazlı - Halkalı arasında inşa hâlinde olan istasyonlar da 115 metrelik peronlara uygun olarak inşa edilecektir. Hattın hemzemin yapıda bulunan Yenibosna, Ataköy-Şirinevler, Zeytinburnu, Terazidere, Kocatepe, Sağmalcılar ve Bayrampaşa-Maltepe istasyonları için ihaleye çıkılarak peron boyları 100 metreden 115 metreye uzatılmış ve istasyonlara yeni bir estetik görünüm kazandırılmıştır. Hattın viyadük üzerinde bulunan DTM-İstanbul Fuar Merkezi, Merter ve Davutpaşa-YTÜ istasyonlarında yeni viyadükler inşa edilerek peron uzatması yapılacak olup, tünel içinde bulunan Atatürk Havalimanı, Bahçelievler, Bakırköy-İncirli, Topkapı-Ulubatlı, Emniyet-Fatih ve Aksaray istasyonlarında ise yeni istasyon projeleri yapılarak peronların uzatılması planlanmaktadır.[18]
Peron uzatma projesi ile birlikte metro hattında, Metro İstanbul ve İSBAK tarafından geliştirilen sinyalizasyon projesi üzerinde çalışmalar yapılmaktadır. Bu proje ile artık trenler otomatik olarak kullanılarak istasyonlarda bekleme süresi en aza indirilecektir.[19][20][21] Ayrıca tüm bu geliştirme projeleri tamamlandığında alınacak olan 272 adet sürücüsüz metro aracı ile metro sisteminin daha da verimli hizmet vermesi planlanmaktadır.
Remove ads
Güzergâh şeması

Yolcu istatistikleri
Özetle
Bakış açısı
Metro İstanbul tarafından yayınlanan verilere göre yolcu istatistikleri tabloda gösterilmiştir.
Remove ads
Görseller
- M1 hattı güzergâhı
- Metro aracı Yenikapı Metro İstasyonu'na girerken.
- Yenikapı Metro İstasyonu'ndan bir görüntü.
- Metro aracı Aksaray Metro İstasyonu'na girerken.
- Aksaray Metro İstasyonu'ndan bir görüntü.
- Metro aracı Otogar Metro İstasyonu'na giderken.
- Metro aracı Zeytinburnu Metro İstasyonu'na giderken.
- Zeytinburnu Metro İstasyonu'ndan bir görüntü.
- Davutpaşa-YTÜ Metro İstasyonu'ndan bir görüntü.
- Atatürk Havalimanı Metro İstasyonu'ndan bir görüntü.
Remove ads
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads