Loading AI tools
28 Haziran 2016'da IŞİD tarafından gerçekleştirilen terör saldırısı Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Atatürk Havalimanı saldırısı, 28 Haziran 2016'da yerel saatte 21.22'de İstanbul'un Bakırköy ilçesindeki Atatürk Havalimanı'nda gerçekleştirilen silahlı ve bombalı intihar saldırısı.
| Atatürk Havalimanı saldırısı | |
|---|---|
| Türkiye-IŞİD çatışması | |
 Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali ana binası | |
| Bölge | Atatürk Havalimanı, Bakırköy İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 40°58′34″K 28°48′51″D |
| Tarih | 28 Haziran 2016 ~21.22 (DAYS) |
| Hedef | Siviller ve güvenlik personelleri |
Saldırı türü | İntihar saldırısı, bombalı saldırı, katliam, silahlı saldırı[1] |
| Silahlar | TNT-RDX-PETN karışımı patlayıcılar, AK-47, Glock marka tabanca[1][2] |
| Ölü | 48 (saldırganlar dahil) |
| Yaralı | 239[3] |
| İşleyen | Rakim Bulgarov Vadim Osmanov Adı açıklanmayan 3. saldırgan |
| Örgüt(ler) |  Irak ve Şam İslam Devleti[4][5] |
IŞİD mensubu olduğu belirtilen üç saldırgan, dış hatlar terminalinde önce uzun namlulu silahlarla etrafa ateş açtı, ardından da üzerlerindeki bombaları patlattı. Saldırıda, saldırganlar dahil 48 kişi öldü, 236 kişi yaralandı.[6] İki saldırgan intihar yeleklerini patlatarak öldü, üçüncü saldırganın ise güvenlik güçleri tarafından öldürüldüğü varsayılmaktadır.[7]
29 Haziran 2016'da Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde bir günlük ulusal yas ilan edildi ve bayraklar yarıya indirildi. Saldırı aralarında ABD,[8] Almanya,[9] Azerbaycan,[10] Birleşik Krallık,[11] Fransa,[12] Suudi Arabistan,[13] Birleşmiş Milletler,[14] NATO,[15][16][17] İslam İşbirliği Teşkilatı[18] gibi ülke ve uluslararası kurumlar tarafından terör saldırısı olarak nitelenmiştir.
Türkiye'de, Çözüm Süreci'nin sona ermesi, Hendek operasyonları ve ardından gelen karşılıklı çatışmalar silsilesi nedeniyle Haziran 2015'ten beri PKK tarafından birçok kez saldırı düzenlendi. Ayrıca devam eden Suriye İç Savaşı nedeniyle Türkiye ile birlikte birçok ülke Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) tarafından hedef alındı.[19]
Atatürk Havalimanı'nda gerçekleştirilen saldırı, 2016 yılı içerisinde İstanbul'da gerçekleştirilen dördüncü bombalı intihar saldırısı oldu. Bundan önce, 12 Ocak 2016'da Sultanahmet Meydanı'nda ve 19 Mart 2016'da İstiklâl Caddesi'nde IŞİD tarafından düzenlenen intihar saldırılarında 16 turist hayatını kaybetti. 7 Haziran 2016'da ise Vezneciler semtinde bombalı araçla düzenlenen intihar saldırısında 5'i polis memuru, 7'si sivil toplam 12 kişi yaşamını yitirdi. TAK saldırının sorumluluğunu üç gün sonra üstlendi.[19][20]
Ayrıca Atatürk Havalimanı saldırısı, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde gerçekleştirilen üçüncü havalimanı saldırısı olarak kayıtlara geçti. 1982 yılında ASALA tarafından Esenboğa Havalimanı'nda düzenlenen saldırıda 9 kişi hayatını kaybetmişti. 23 Aralık 2015'te TAK tarafından Sabiha Gökçen Havalimanı'nda gerçekleştirilen havan topu saldırısında ise bir temizlik işçisi hayatını kaybetmişti.[21]
Saldırı, 28 Haziran 2016 tarihinde yerel saatte 21.22 sularında İstanbul şehrindeki Uluslararası Atatürk Havalimanı'nın dış hatlar terminalinin giriş, çıkış ve otopark noktalarında olmak üzere üç ayrı noktada, Rus vatandaşları Rakim Bulgarov, Vadim Osmanov ve ismi belirtilmeyen üçüncü bir saldırgan[22] tarafından gerçekleştirildi.[23] İki saldırgan güvenlik kontrol noktasındaki x-ışını tarayıcıya yaklaşarak uzun namlulu silahlarla ateş açtı.[24] Polis memurlarının ateşle karşılık vermesinin ardından saldırganlar üzerlerindeki bombaları patlattılar.[25][26]
Güvenlik kamerası görüntülerine göre, saldırganlardan biri üzerindeki bombayı patlattığında Terminal 2 (AHL Uluslararası Terminali) giriş kapısından 24 metre içerideydi.[27] Kapalı devre TV sistemi videosunda, patlamanın bir grup sivilin yakınında gerçekleştiği görülüyordu.[27] Türk yetkililerin açıklamalarına göre terminalin karşısındaki otoparkta gerçekleşen patlama üçüncü saldırgan tarafından tetiklendi.[28]
Basında yer alan güvenlik kamerası görüntülerinde silahlı saldırganlardan birinin terminaldeki yolculara doğru yürüdüğü ve ateş ettiği yer aldı. Görüntülerde saldırganın güvenlik güçleri tarafından vurulduğu ve yere düştüğü, ardından bir polisin saldırgana yaklaştığı, ardından saldırganın üzerindeki patlayıcı düzeneği fark ederek koşarak uzaklaştığı yer aldı. Polisin uzaklaşmasının hemen ardından saldırgan üzerindeki düzeneği patlatarak parçalandığı görüntülendi.[29]
Saldırı esnasında ve saldırının hemen ardından, havalimanının içindeki yüzlerce yolcu ve mağaza çalışanları, tuvaletler, masaların altları gibi bulabildikleri tüm noktalarda saklandılar.[7]
Saldırganlardan ikisi üzerlerindeki patlayıcı düzenekleri patlatarak kendilerini öldürdü. Üçüncü saldırganın ise güvenlik güçleri tarafından öldürüldüğü düşünülmektedir.[7] Saldırıyı düzenleyenlerin toplam 7 kişi olduğu yönünde iddialar basında yer almaktadır.[30][31]
Saldırı sonrası İçişleri Bakanı Efkan Ala ve İstanbul Valisi Vasip Şahin'den bilgi alan Başbakan Yıldırım, İçişleri Bakanlığı bünyesinde kriz masası kurulması talimatı verdi.[23]
Saldırının ardından Atatürk Uluslararası Havalimanı tüm yurt içi ve yurt dışı uçuş trafiğine kapatıldı.[32] Havalimanına inmesi gereken uçaklar Sabiha Gökçen Havalimanı, İzmir Adnan Menderes Havalimanı, Bursa Yenişehir Havalimanı ve Tekirdağ Çorlu Havalimanı'na yönlendirildi.[33] Saat 22.00 sularında hava trafiğine kapatılan ve yaklaşık 5 saat süreyle kapalı tutulan havalimanı, 02.20'de tekrar uçuş trafiğine açıldı. Gece saat 03.00'te açıklama yapan Binali Yıldırım, havalimanının hava trafiğine açıldığını duyurdu.[34]
Amerikan Federal Havacılık Kurulu, Türkiye'den Amerika Birleşik Devletleri'ne ve ABD'den Türkiye'ye tüm uçuşların güvenlik gerekçesi ile durdurulduğunu açıkladı. Yasak, sabah saatlerinde uçuşların normale dönmesi ile kaldırıldı.[35]
İran Havacılık Kurumu Genel İlişkiler Başkanı Rıza Caferzade, İran'dan İstanbul'a düzenlenecek tüm seferlerin ikinci bildiriye kadar durdurulduğunu açıkladı.[36] Swiss International Air Lines 29 Haziran Çarşamba günü İstanbul'a gerçekleştirilecek tüm uçuşların iptal edildiğini belirtti.[37]
Saldırı sonrası Türk Hava Yolları (THY) iç ve dış hatlarda toplam 340 seferini iptal ettiğini açıkladı.[38]
Saldırı sonrası, RTÜK tarafından Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı'nın talebiyle saldırıya ilişkin yayın yasağı getirildi. Ayrıca, Bakırköy 3. Sulh Ceza Hakimliği, saldırı sonrasında yazılı ve görsel basın, sosyal medya ile internet ortamında faaliyet gösteren medyada, her türlü haber, röportaj ve olay görüntülerine ilişkin yayın yasağı getirilmesine karar verdi.[39][40]
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından yapılan yazılı açıklamada, Atatürk Havalimanı'nda gerçekleştirilen saldırıya ilişkin, kamuoyunda infial uyandırma ve toplumu dehşete düşürmeye yönelik kasıtlı paylaşımlarda bulunanların yasal sorumluluklarının bulunduğu bildirildi.[41]
İntihar saldırısının ardından Twitter, Facebook ve YouTube gibi video ve sosyal paylaşım sitelerine erişim yavaşlatıldı.[42][43]
Takip grubu Turkey Blocks, saldırının ardından Türkiye'ye giren ve çıkan internet trafiğinde geniş ölçekli kısıtlamalar olduğunu açıkladı.[44][45]
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Türkiye Büyük Millet Meclisinde yaptığı ilk resmî açıklamada 10 kişinin hayatını kaybettiğini, 20 civarında yaralı olduğunu belirtti.[48] Saldırı sonrası Atatürk Havalimanı'nda basın açıklaması yapan İstanbul Valisi Vasip Şahin, 28 kişinin hayatını kaybettiğini ve 60'tan fazla yaralı olduğunu ifade etti.[49] Saldırının ardından Ankara'dan Atatürk Havalimanı'na gelen Başbakan Binali Yıldırım ölü sayısını 36, yaralı sayısının ise 147'ye yükseldiği açıkladı.[50]
29 Haziran 2016 tarihi itibarıyla hayatını kaybedenlerin sayısı 42, yaralananların sayısı ise 238 olarak güncellendi.[51] İstanbul Valiliğiden yapılan yazılı açıklamada; kimliği tespit edilen 37 kişiden 10'unun yabancı uyruklu, 3'ünün ise çifte vatandaş olduğu belirtildi. Bunun yanında, hastanelerde yaralı olarak bulunan 239 kişiden 109'unun taburcu edildiği, 130 kişinin tedavilerine devam edildiği ifade edildi.[3]
30 Haziran 2016 tarihinde yapılan açıklamada ölü sayısının 44'e yükseldiği duyuruldu.[52] 2 Temmuz günü bir kişinin daha ölmesiyle ölü sayısı 45'e yükseldi.[6] Saldırganlarla birlikte toplam ölü sayısı ise 48'di.[53]
Amerikan haber ajansı Associated Press saldırının sorumluluğunu Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD)'in üstlendiğini açıkladı.[5] Türkiye Başbakanı Binali Yıldırım yaptığı basın açıklamasında; "Güvenlik güçlerimizin yaptığı tespitler terör eyleminin DAEŞ örgütünce gerçekleştirildiğini işaret etmektedir. İbareler DAEŞ’i işaret etmekle beraber çalışmalar sürdürülmektedir." ifadelerine yer verdi.[4]
30 Haziran 2016'da, intihar saldırısını gerçekleştiren üç canlı bomba saldırganından birinin Dağıstan asıllı Rus vatandaşı, birinin Kırgız, diğerinin ise Özbek uyruklu olduğu açıklandı.[54] 1 Temmuz 2016'da, canlı bomba eylemini gerçekleştiren 3 saldırgandan 2'sinin Rakim Bulgarov ile Vadim Osmanov olduğu tespit edildi. Diğer saldırganın kimliğini belirlemeye yönelik çalışmaların sürdüğü belirtildi.[55]
Saldırının planlayıcısının IŞİD'in İstanbul sorumlusu olduğu iddia edilen Çeçenistan uyruklu Ahmet Çatayev olduğu kaydedildi.[56]
1 Temmuz 2016'da, bir açılışta saldırı ile ilgili açıklama yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Büyük ihtimalle DAEŞ olduğu ortada. Bunlar İslam adına böyle bir şeyi yaptıklarını söylüyorlar. Bunların İslam’la falan alakası yok, bunların yeri cehennemdir..." ifadelerini kullandı.[57]
Sabah gazetesi, saldırganların IŞİD'in Rakka'dan gelen 3 saldırı timinden biri olduğunu iddia etti ve saldırganların 25 Mayıs 2016'da Türkiye giriş yaptığını ve Aksaray ilçesinde ev kiraladıklarını belirtti.[58]
Bombalı intihar saldırısı ertesinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığında Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda bir güvenlik zirvesi yapıldı. Toplantıya Başbakan Binali Yıldırım, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, İçişleri Bakanı Efkan Ala ve Millî Savunma Bakanı Fikri Işık da katıldı.[59]
29 Haziran 2016'da Türk Silahlı Kuvvetleri Türkiye'ye atış hazırlığındaki IŞİD'e ait katyuşa ve havan silahlarından oluşan 15 hedefin T-155 Fırtına obüsleri ve koalisyon uçaklarının hava harekâtı ile imha edildiğini açıkladı. Ayrıca, Irak'ın kuzeyindeki Kandil Dağları'ndaki PKK hedeflerine düzenlenen hava harekâtında 38 PKK'lının öldürüldüğünü, 7'sinin ise yaralandığını açıkladı.[60]
Saldırının ardından Atatürk Havalimanı dış hatlar terminalinin giriş kısmına güvenlik tedbirleri kapsamında beton bariyerler yerleştirildi.[61]
Saldırı sonrasında CIA direktörü John O. Brennan, saldırının IŞİD terör saldırılarının emarelerini taşıdığını açıkladı.[62]
Havalimanı saldırısı sonrasında Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturma başlattı.[63]
30 Haziran 2016'da İstanbul'un Başakşehir, Pendik ve Sultanbeyli ilçelerinde 16 adrese eşzamanlı olarak operasyon düzenlendi. Terörle mücadele ekipleri tarafından gerçekleştirilen operasyonda 3'ü yabancı 13 kişi gözaltına alındı.[64]
3 Temmuz 2016'da, Bakırköy 3. Sulh Ceza Hakimliği, gözaltına alınan 13 kişinin "silahlı terör örgütüne üye olma" ve "tasarlayarak öldürmeye yardım etme" suçlarından tutuklanmalarına karar verdi.[65]
![[icon]](#/media/Dosya:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Saldırıdan bir gün sonra, 29 Haziran 2016 tarihinde Türkiye Hükûmeti tarafından bir günlük ulusal yas ilan edilerek, yurt içi ve yurt dışındaki tüm temsilcilikler ve resmî kurumlarda bayraklar yarıya indirildi.[66][67] Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da saldırıyla ilgili şu değerlendirmeleri yaptı:
"İstanbul Atatürk Havalimanı'nda meydana gelen terör saldırısını şiddetle kınıyor, bu vahim olayda hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah'tan rahmet, yakınlarına ve milletimize başsağlığı diliyorum. Mübarek Ramazan ayında meydana gelen bu saldırı, terörün, inanç dahil hiçbir değer gözetmeksizin, kurbanları arasında ayrım yapmaksızın hareket ettiğini göstermiştir. Bu saldırı, terör örgütlerinin, masum sivilleri hedef alan karanlık yüzünü bir kez daha ortaya koymuştur. Bu saldırının, herhangi bir sonuç elde etmeyi değil, sadece ve sadece masum insanların kanı ve acısı üzerinden dünyaya ülkemiz aleyhinde propaganda malzemesi üretmeyi hedeflediği açıktır."[68]
ABD – Birleşik Devletler Başkanı Barack Obama, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı telefonla arayarak "İstanbul Atatürk Havalima'ndaki terör saldırısını şiddetle kınadığını ve hayatını kaybedenler için taziyelerini ilettiğini" söyledi.[8]
Almanya – Şansölye Angela Merkel, Avrupa Konseyi liderler zirvesi kapsamında bulunduğu Brüksel'de yaptığı basın toplantısında; Avrupa Birliği liderleri olarak şok içerisinde olduklarını ifade ederek, "Tüm Türk halkına terörle mücadelede birlik olduğumuzu ve birbirimizi destekleyeceğimizi iletmek istiyorum" ifadelerine yer verdi.[9]
Azerbaycan – Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a gönderdiği taziye mesajında; saldırıyı şiddetle kınadığını ve kabul edilemez olduğunu belirterek hayatını kaybedenlere rahmet, ailelerine sabır ve yaralananlara da yakın zamanda şifa dileklerini iletti.[10]
Birleşik Krallık – İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth Tayyip Erdoğan'a gönderdiği taziye mesajında, çok derin bir şok ve üzüntü yaşadıklarını belirterek "Birleşik Krallık halkı adına size, hayatını kaybedenlerin ailelerine ve bu olaydan etkilenen Türkiye'deki herkese en içten başsağlığı dileklerimizi iletiyoruz" ifadelerini kullandı.[11]
Fransa – Cumhurbaşkanı François Hollande yaptığı açıklamada "Bu menfur saldırıyı şiddetle kınıyorum. Türkiye'de art arda düzenlenen saldırılar ülkedeki durumu daha da zorlaştırıyor" ifadelerini kullandı.[12]
Kuzey Kıbrıs – Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı; "Bu terör nereden gelirse gelsin kaynağı ne olursa olsun şiddetle kınanmalı" ifadesine yer verdi. Ayrıca, "bu olayın tam da Türkiye'nin dış ilişkileri'nde iyiye doğru gidiş başlamışken ortaya çıkmasının manidâr olduğunu" belirtti. 29 Haziran 2016'da Türkiye ile dayanışma için bir günlük ulusal yas ilan edildi.[69]
Rusya – Devlet Başkanı Vladimir Putin, bir Rus savaş uçağının Türk Hava Kuvvetleri tarafından düşürülmesi sonrası gerilen Rusya-Türkiye ilişkileri ve ardından 27 Haziran 2016'da Erdoğan tarafından gönderilen mektuba olumlu yanıt vererek Erdoğan'ı telefonla aradı ve saldırı nedeniyle taziyelerini iletti. Görüşmede ayrıca 2016 G20 zirvesinde yüz yüze görüşme kararı alındı ve iki ülke arasındaki ekonomik ve diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılması kararlaştırıldı.[70]
Suudi Arabistan – Kral Selman bin Abdülaziz el-Suud, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a gönderdiği taziye mesajında; saldırıyı şiddetle kınadığını ve kabul edilemez olduğunu belirterek hayatını kaybedenlere rahmet, ailelerine sabır ve yaralananlara da yakın zamanda şifa dileklerini iletti.[13]
Birleşmiş Milletler – Genel Sekreter Ban Ki-mun, sözcüsü aracılığıyla yaptığı açıklamada, "Terör saldırısında yaşamını yitirenlerin ailelerine, Türk hükümetine ve halkına taziyelerini ilettiğini, yaralılara acil şifalar dilediğini" belirtti.[14]
NATO – Genel Sekreter Jens Stoltenberg yaptığı yazılı açıklamada saldırıyı güçlü bir şekilde kınadığını belirterek, "...Tüm NATO müttefikleri, Türkiye'yle dayanışma içinde ve terörün her türlüsüyle mücadele kararlılığımızda bir bütün." ifadelerine yer verdi. Ayrıca, Brüksel'deki NATO karargâhı önünde bulunan 28 üye ülkenin bayrakları hayatını kaybedenler anısına yarıya indirildi.[15][16][17]Saldırı sonrası Türkiye ile dayanışma, saldırıda hayatını kaybedenlerin anısına amacıyla Berlin de bulunan Brandenburg Kapısı, Paris'te bulunan Eyfel Kulesi,[71] Tiflis'in sembollerinden Tiflis Televizyon Kulesi,[72] Bosna Hersek'in en önemli sembollerinden biri olan tarihi Mostar Köprüsü, Kuveyt'in başkentteki Kuveyt Kuleleri, Avustralya'nın Victoria eyaletindeki bazı binalar, Meksika'nın başkenti Meksiko'da bulunan dışişleri bakanlığı binası Türk bayrağı ile aydınlatıldı.[73]
2016 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda Portekiz ile Galler arasında oynanan yarı final maçı öncesinde saldırıda hayatını kaybedenler için saygı duruşunda bulunuldu.[74] Azerbaycan'da 2. Lig ekibi Şuşa Karabağ ile Neftçi genç takımları arasında oynanan hazırlık maçında saldırıda hayatını kaybedenler anıldı[75]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
