Loading AI tools
Türkiye'de bir siyasi parti Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Türkiye İşçi Partisi, 7 Kasım 2017 tarihinde Erkan Baş ve Barış Atay liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "TİP" şeklindedir. Simgesi iç içe geçmiş çark, başak ve yıldızdır. TBMM'de 3 milletvekili bulunmaktadır. Genel başkanı Erkan Baş'tır. 25 Ağustos 2022 tarihinden beri Emek ve Özgürlük İttifakı bileşenidir.
Türkiye İşçi Partisi | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | TİP |
| Genel başkan | Erkan Baş |
| Kurucu | Erkan Baş Barış Atay |
| Parti sözcüsü | Sera Kadıgil |
| Genel başkan yardımcısı | Barış Atay Doğan Ergün |
| Slogan(lar) | Değişmek Şart |
| Kuruluş tarihi | 7 Kasım 2017)[1] |
| Önceli | Halkın Türkiye Komünist Partisi |
| Merkez | Çankaya, Ankara |
| Gazete(ler) | İleri Haber |
| Televizyon(lar) | İleri TV |
| Gençlik kolu | TİP'li Öğrenciler[2] |
| Üyelik (2024) |  43.206[3] |
| İdeoloji | |
| Siyasi pozisyon | Aşırı sol[15][16] |
| Ulusal üyelik | Emek ve Özgürlük İttifakı |
| Resmî renkler | Kırmızı ve beyaz |
| TBMM | 3 / 600 Tüm Liste
|
| İlçe Belediye Başkanlığı | 2 / 922 Tüm Liste
|
| İl Genel Meclisleri | 1 / 1.282
|
| Belediye Meclisleri | 36 / 20.953
|
| İnternet sitesi | |
| Parti bayrağı | |
 | |
 Türkiye | |
Türkiye'de 2017 yılı Aralık ayında Halkın Türkiye Komünist Partisi (HTKP) genel başkanı olan Erkan Baş'ın öncülüğünde ve eski TİP ve HTKP üyeleri, bir takım sendika ve işçi temsilcileri, demokratik kitle örgütü temsilcileri, akademisyenler, yazarlar, gazeteciler ve çeşitli mesleklerden isimlerin yaptığı çağrı üzerine kurulmuştur.[17]
Erkan Baş, Barış Atay, Tuncay Çelen, Metin Çulhaoğlu'nun da aralarında olduğu geçmiş TİP ve TKP üyesi, çeşitli kitle örgütü ve sendika temsilcisi, işçi, öğrenci ve akademisyenlerin bulunduğu 146 kişi imzasının olduğu çağrı metni kamuoyuna duyuruldu.[18] Halkın Türkiye Komünist Partisi çevresinin girişimiyle 7 Kasım 2017'de TİP'in yeniden kuruluşu için dilekçe verildi.[19]
2018 Türkiye genel seçimlerinde Halkların Demokratik Partisi (HDP) ile işbirliği yapan parti,[20] adaylarını HDP listelerinden göstermiştir. Erkan Baş, İstanbul 1. bölge ve Barış Atay, Hatay milletvekili olarak HDP listelerinden milletvekili seçilmişlerdir.[21] Seçimlerden sonra Atay ve Baş, partilerine geri dönmüşlerdir. 2021'de Ahmet Şık partinin üçüncü milletvekili olarak partiye katılmıştır.[22] 25 Haziran 2021'de CHP'den istifa eden milletvekili Sera Kadıgil, yaptığı açıklamayla partiye katıldığını resmen duyurmuştur.[23]
2020 yılında seçim yeterliliği kazanan parti, 2023 yılında yapılan genel seçimlerde yer almıştır.[24] Seçimlere sol, demokrat ve ilerici hareket ve partilerin oluşturduğu bir ittifakla girmeyi önceleyen TİP, bu ittifakın oluşturulması için yapılan toplantılarda yer almış, HDP, EMEP, Emekçi Hareket Partisi (EHP), TÖP, SMF ve Halkevleri ile bir araya gelmiştir.[25] Yeni ittifakın Millet ve Cumhur İttifakı'na alternatif olmasını öngören parti, ilkeleri ve tutumlarıyla uyacak bir ortak aday çıkması durumunda, bu adayı cumhurbaşkanlığı seçimlerinde destekleyebileceğini belirtmiştir. Baş, bu ittifakın "yeniden kuruluşu" temsil edeceğini belirtmiş ve ittifak sayesinde siyasetin dışına itilen "milyonlarca işçinin, köylünün, gencin, kadının, LGBT'lerin, yoksulların, yok sayılanların, Kürtlerin, Alevilerin" etkin rol alabileceği bir yapıya ihtiyaç olduğunu belirtmiştir.[25] 2023 yılında düzenlenen seçimlerde 1 milyona yakın oy alarak TBMM'ye 4 milletvekili göndermiştir. Erkan Baş, Sera Kadıgil ve Ahmet Şık İstanbul'dan, Can Atalay ise Hatay'dan milletvekili seçilmiştir.
Anayasa Mahkemesi'nin 25 Ekim 2023 tarihli hak ihlali kararına rağmen Hatay Milletvekili Atalay'ın tutukluluğunun devam etmesi 2023 anayasa krizi tartışmalarına neden olmuştur. İlgili mahkemenin hak ihlaline uyulmamasına yönelik kararının TBMM Genel Kurulunda okunmasıyla birlikte 30 Ocak 2024 tarihinde Can Atalay'ın milletvekilliği düşürüldü.[26] Tutuklu bulunduğu cezaevinden yazılı mesaj ileten Atalay, “Bu da oldu, bunu da yaptılar. Anayasa’nın açık; hiçbir kuşkuya yer bırakmayan hükümlerine karşın seçilmiş Hatay milletvekilinin milletvekilliğini ‘düşürdüler’ dedi.
Atalay’ın Gezi Davası’nda aldığı hapis cezası nedeniyle tahliye edilmemesi üzerine Baş, Atalay ve diğer Gezi Parkı davası tutuklularına özgürlük talebiyle Hatay’dan Ankara’ya yürüyüş başlattı.[27] Partinin düzenlediği "Özgürlük Yürüyüşü", 28 günün ardından Ankara'daki Anıtpark'ta sona erdi.
2024 Yerel Seçimleri'nde Hatay'ın Samandağ ilçesinde belediye başkanlığını kazanan TİP'in Nevşehir'in Hacıbektaş ilçesinde desteklediği bağımsız aday Ali Kaim seçimleri kazanırken Belediye Meclisi Seçimleri'nde de parti ilçede birinci sırayı alarak çoğunluğu elde etti.
Türkiye İşçi Partisi, Türkiye'de kapitalizm yerine, sosyalist bir sistemin kurulmasını önermekte ve neoliberalizm karşıtı bir tutum almaktadır.[28] Programını Marksizm teorisi üzerine inşa eder.[29]
Mehmet Ali Aybar liderliğindeki ilk dönem TİP'in politikalarına yakın olup aynı zamanda Behice Boran döneminin politikalarından da beslenmektedir.[30] Laiklik, cumhuriyetçilik ve toplumsal cinsiyet eşitliği gibi konular partinin tutum ve politikalarında önemli yere sahiptir.[31] TİP, tarikat ve cemaatlerin kamu hizmetlerinden alıkonulması ve toplumsal hayatta yer almaması görüşüne sahiptir.[32] Parti parasız, eşitlikçi, bilimsel ve laik bir eğitim sistemi öngörmekte ve tarikat ve cemaatlere ait yurt, ev ve okulların da kamulaştırılmasını önermektedir.[33] Elektrik, su, doğal gaz ve internet gibi temel hizmetlerin kamulaştırılması ve bu hizmetlerin kâr amacı gütmeden topluma sunulmasını talep etmektedir.[34]
Kamucu ve planlı bir ekonomi anlayışıyla yönetilen bir ülke amacıyla siyasette yer alan parti, Kürt sorununda barış ve kardeşlik temelli çözüm arayışını, bölgede ve dünyadaki savaş ortamlarına karşı barışı savunduklarını belirtmektedirler. Ayrıca parti, NATO'yu "terör örgütü" olarak gördüklerini söylemektedir.[35]
"Eşit yurttaşlık" politikası altında işçilerin yanı sıra kadınların, Alevilerin, Kürtlerin, LGBT'lerin, çocukların, engellilerin ve türcülüğe karşı tüm canlıların yaşam hakkını savunduğunu ifade eden parti, dinselleşme karşısında ilericiliği esas aldığını aktarmıştır.[36]
7 Ekim 2023 tarihinde başlayan İsrail'in Gazze işgali hakkında Erkan Baş, “İşgale karşı direnen Filistin halkının yanındayız” dedi.[37]
| # | İsim | Resim | Görev başlangıcı | Görev bitişi | Görev süresi |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Erkan Baş |  |
7 Kasım 2017 | Görevde | 7 yıl, 9 gün |
Türkiye İşçi Partisi'nde, mevcut olarak Genel Başkan Erkan Baş da dahil olmak üzere 11 MYK üyesi bulunmaktadır.[38]
| # | Adı | Görevi |
|---|---|---|
| 1 | Erkan Baş | Genel Başkan |
| 2 | Sera Kadıgil | Parti sözcüsü |
| 3 | Doğan Ergün | Genel Başkan Yardımcısı |
| 4 | Can Soyer | MYK Üyesi |
| 5 | Özgür Urfa | MYK Üyesi |
| 6 | İlke Bereketli | MYK Üyesi |
| 7 | Oya Sönmez | MYK Üyesi |
| 8 | Cengiz Yeter | MYK Üyesi |
| 9 | Cenk Dik | MYK Üyesi |
| 10 | Yunus Başaran | MYK Üyesi |
| 11 | Bilge Seçkin Çetinkaya | MYK Üyesi |
| # | İsim | İl | İlçe | Belde |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Emrah Karaçay | Hatay | Samandağ | |
| 2 | Ali Kaim | Nevşehir | Hacıbektaş |
| # | Adı | Seçim Bölgesi | Görevi | Aktiflik |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Ahmet Şık | İstanbul | Genel Başkan Yardımcısı MYK üyesi |
Aktif |
| 2 | Erkan Baş | Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı | ||
| 3 | Sera Kadıgil | Türkiye İşçi Partisi Parti Sözcüsü | ||
| 4 | Can Atalay | Hatay | 30 Ocak 2024'te vekilliği düşürüldü[39] | |
| Seçim | Lider | Seçim sonuçları | Sandalye | Hükûmet | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Oy sayısı | % | ± | # | ± | |||
| 2018 | Erkan Baş | Halkların Demokratik Partisi (HDP) listelerinden[20] | 2 / 600 |
_ | Muhalefet | ||
| 2023 | 956.057 | 1,76 (#8) | Yeni | 4 / 600 |
2 |
Muhalefet | |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
