บริติชราช
From Wikipedia, the free encyclopedia
บริติชราช (อังกฤษ: British Raj) เป็นการปกครองของพระมหากษัตริย์อังกฤษในอนุทวีปอินเดีย[6] เรียกอีกอย่างว่า การปกครองส่วนพระองค์ในอินเดีย[7] (อังกฤษ: Crown rule in India) หรือ การปกครองโดยตรงในอินเดีย[8] (Direct rule in India) โดยดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 1858 จนถึง 1947[9] ภูมิภาคที่อยู่ภายใต้การปกครองของบริเตนแห่งนี้เรียกกันโดยทั่วไปว่า อินเดีย ตามการใช้งานในปัจจุบัน รวมถึงพื้นที่ในปกครองของสหราชอาณาจักรโดยตรง ซึ่งเรียกแบบโดยรวมว่าบริติชอินเดีย ตลอดจนรัฐในปกครองของเจ้าพื้นเมือง แต่เนื่องจากบรรดารัฐดังกล่าวอยู่ภายใต้อธิปไตยชั้นสูงสุดโดยบริเตน จึงทำให้พื้นที่ดังกล่าวเรียกว่ารัฐมหาราชา บางครั้งภูมิภาคแห่งนี้เรียกว่า บริติช-อินเดีย หรือ จักรวรรดิอินเดีย ถึงแม้ว่าจะเป็นชื่อเรียกอย่างไม่เป็นทางการก็ตาม[10]
อินเดีย | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ค.ศ. 1858–ค.ศ. 1947 | |||||||||||||
แผนที่ของอินเดียใน ค.ศ. 1909 โดยสีชมพูแสดงถึงอินเดียของบริเตนในทั้งสองระดับสี และสีเหลืองแสดงถึงรัฐของเหล่ามหาราชา | |||||||||||||
สถานะ | โครงสร้างทางการเมืองของจักรวรรดิบริติช (ซึ่งประกอบด้วยอินเดียของบริเตน[lower-alpha 1] และรัฐมหาราชา[lower-alpha 2])[1] | ||||||||||||
เมืองหลวง | กัลกัตตา[2][lower-alpha 3] (ค.ศ. 1858–1911) นิวเดลี (ค.ศ. 1911/1931[lower-alpha 4]–1947) | ||||||||||||
ภาษาราชการ | อังกฤษและอูรดู[4][5] | ||||||||||||
การปกครอง | รัฐบาลอาณานิคมของบริเตน | ||||||||||||
จักรพรรดิ | |||||||||||||
• ค.ศ. 1858–1901 | วิกตอเรีย | ||||||||||||
• ค.ศ. 1901–1910 | เอ็ดเวิร์ดที่ 7 | ||||||||||||
• ค.ศ. 1910–1936 | จอร์จที่ 5 | ||||||||||||
• ค.ศ. 1936 | เอ็ดเวิร์ดที่ 8 | ||||||||||||
• ค.ศ. 1936–1947 | จอร์จที่ 6 | ||||||||||||
อุปราช | |||||||||||||
• ค.ศ. 1858–1862 (คนแรก) | ชาร์ล แคนนิง | ||||||||||||
• ค.ศ. 1947 (คนสุดท้าย) | หลุยส์ เมานต์แบ็ตเทน | ||||||||||||
รัฐมนตรีว่าการอินเดีย | |||||||||||||
• ค.ศ. 1858–1859 (คนแรก) | เอ็ดเวิร์ด สแตนเลย์ | ||||||||||||
• ค.ศ. 1947 (คนสุดท้าย) | วิลเลียม แฮร์ | ||||||||||||
สภานิติบัญญัติ | สภานิติบัญญัติจักรวรรดิ | ||||||||||||
ประวัติศาสตร์ | |||||||||||||
10 พฤษภาคม ค.ศ. 1857 | |||||||||||||
2 สิงหาคม ค.ศ. 1858 | |||||||||||||
• พระราชบัญญัติอิสรภาพของอินเดีย | 18 กรกฎาคม ค.ศ. 1947 | ||||||||||||
14 และ 15 สิงหาคม ค.ศ. 1947 | |||||||||||||
สกุลเงิน | รูปีอินเดีย | ||||||||||||
| |||||||||||||
|
ก่อนหน้ายุคบริติชราช อังกฤษได้ปกครองบรรดาดินแดนในอนุทวีปอินเดียผ่านบริษัทอินเดียตะวันออกกว่าร้อยปี ซึ่งบริษัทนี้มีกองเรือและกองทหารเป็นของตนเอง การปกครองโดยบริษัทฯได้สิ้นสุดลงเมื่อมีการตราพระราชบัญญัติรัฐบาลอินเดีย ค.ศ. 1858 ในการนี้ สมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียได้สถาปนาพระองค์เป็นจักรพรรดินีนาถแห่งอินเดีย ทรงส่งขุนนางไปปกครองอินเดียในตำแหน่งอุปราชและข้าหลวงต่างพระองค์ ต่อมาภายหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ก็ได้มีการแบ่งอินเดียแบ่งออกเป็นสองประเทศในเครือจักรภพคืออินเดีย (ประเทศอินเดียในปัจจุบัน) และปากีสถาน (ประเทศปากีสถานและประเทศบังกลาเทศในปัจจุบัน) ส่วนพม่านั้นได้แยกตัวออกจากรัฐบาลบริติชอินเดียในปี ค.ศ. 1937 และรัฐบาลสหราชอาณาจักรปกครองโดยตรงตั้งแต่บัดนั้น
บริติชราชประกอบไปด้วยดินแดนที่เป็นประเทศอินเดียและบังกลาเทศในปัจจุบัน อีกทั้งยังมีเอเดน (1839-1937), พม่าตอนบน (1885-1937), และพม่าตอนล่าง (1853-1937), โซมาลิแลนด์ของบริเตน (1884-98), โอมานและมัสกัต (1892-1947), บาห์เรน (1861-1947), กาตาร์ (1916-47), คูเวต (1899-1947), รัฐทรูเชียล (1820-1947), และ สเตรตส์เซตเทิลเมนต์ (1826-67) นอกจากนี้ บริติชราชยังมีเขตอำนาจถึงดินแดนในปกครองอังกฤษในตะวันออกกลาง เงินตรารูปีอินเดียใช้กันอย่างแพร่หลายในอนุทวีปอินเดีย อย่างไรก็ตาม ในบรรดาดินแดนในบังคับของอังกฤษเหล่านี้ บริติชซีลอน (ประเทศศรีลังกาในปัจจุบัน) มีฐานะเป็นคราวน์โคโลนีที่ไม่ขึ้นกับรัฐบาลอุปราชแห่งอินเดีย
ราชอาณาจักรเนปาลและภูฏาน แม้มีความขัดแย้งกับสหราชอาณาจักร แต่ก็ลงนามทำสนธิสัญญากันและได้รับการยอมรับในฐานะรัฐเอกราชและไม่ใช่ส่วนหนึ่งของบริติชราช[11][12] ราชอาณาจักรสิกขิมได้รับการตั้งให้เป็นรัฐราชวงศ์หลังการลงนามในสนธิสัญญาอังกฤษ-สิกขิมในปี 1862 อย่างไรก็ตาม ไม่เคยมีการตกลงในประเด็นว่าด้วยความมีอธิปไตย มัลดีฟส์เป็นรัฐในอารักขาของบริเตนตั้งแต่ปี 1867 ถึงปี 1965 ซึ่งไม่ใช่ส่วนหนึ่งในบริติชราช