Loading AI tools
จังหวัดในภาคตะวันตกในประเทศไทย จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ตาก (ไทยถิ่นเหนือ: ) เป็นจังหวัดในภาคตะวันตกหรือบางแห่งจัดอยู่ในภาคเหนือตอนล่างของไทย มีพื้นที่มากเป็นอันดับ 4 ของประเทศ และมีประชากรเบาบางเป็นอันดับ 2 ของประเทศ นับเป็นจังหวัดชายแดนที่สำคัญอีกจังหวัดหนึ่งของไทย มีประวัติศาสตร์เก่าแก่นับตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัย ทั้งยังมีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติและวัฒนธรรมที่งดงามหลายแห่งด้วย นอกจากนี้จังหวัดตากยังเป็นจังหวัดที่มีอาณาเขตติดต่อจังหวัดอื่น ๆ ถึง 9 จังหวัด
จังหวัดตาก | |
---|---|
การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
• อักษรโรมัน | Changwat Tak |
จากซ้ายไปขวา บนลงล่าง:
| |
คำขวัญ: ธรรมชาติน่ายล ภูมิพลเขื่อนใหญ่ พระเจ้าตากเกรียงไกร เมืองไม้และป่างาม | |
แผนที่ประเทศไทย จังหวัดตากเน้นสีแดง | |
ประเทศ | ไทย |
การปกครอง | |
• ผู้ว่าราชการ | ว่าง (ตั้งแต่ พ.ศ. 2567) |
พื้นที่[1] | |
• ทั้งหมด | 16,281.650 ตร.กม. (6,286.380 ตร.ไมล์) |
อันดับพื้นที่ | อันดับที่ 4 |
ประชากร (พ.ศ. 2566)[2] | |
• ทั้งหมด | 691,714 คน |
• อันดับ | อันดับที่ 38 |
• ความหนาแน่น | 42.16 คน/ตร.กม. (109.2 คน/ตร.ไมล์) |
• อันดับความหนาแน่น | อันดับที่ 76 |
รหัส ISO 3166 | TH-63 |
สัญลักษณ์ประจำจังหวัด | |
• ต้นไม้ | แดง |
• ดอกไม้ | เสี้ยวดอกขาว |
• สัตว์น้ำ | ปลาตะพากส้ม |
ศาลากลางจังหวัด | |
• ที่ตั้ง | ถนนพหลโยธิน ตำบลหนองหลวง อำเภอเมืองตาก จังหวัดตาก 63000 |
• โทรศัพท์ | 0 5551 2092 |
• โทรสาร | 0 5551 1503 |
เว็บไซต์ | http://www.tak.go.th/ |
(คาดว่าข้อความด้านล่างนี้ถูกแก้ไขจากผู้ค้นคว้าพงศาวดารเหนือโดยไม่อาศัยแหล่งที่มาอื่น ๆ ผู้พิมพ์วงเล็บนี้จึงแนะนำว่าควรใช้ข้อมูลจากหลาย ๆ แหล่งเพื่อค้นคว้าข้อมูลที่ถูกต้อง)
เมืองตากในอดีตเป็นเมืองที่มีชาวมอญอยู่มาก่อน ดังมีหลักฐานศิลปมอญปรากฏอยู่ที่อำเภอบ้านตาก มีประวัติความเป็นมาเก่าแก่ และเป็นหนึ่งในหัวเมืองที่มีอายุเกินกว่าสองพันปีขึ้นไป เมื่อมีการอพยพของชนชาติไทยจากลุ่มน้ำแยงซีตอนใต้ ลงมาตามแนวลำน้ำคง (ลำน้ำสาละวิน) มีพวกหนึ่งได้ข้ามลำน้ำสาละวิน ผ่านลุ่มน้ำเมยหรือแม่น้ำต่องยินเข้ามาทางช่องเขาด้านอำเภอแม่สอดและมาถึงบริเวณที่ปัจจุบันเรียกว่า "เมืองตาก"
ผู้นำกลุ่มคนไทยที่อพยพมาตั้งถิ่นฐานที่เมืองตากในยุคนั้น ได้ตั้งตนเป็นกษัตริย์ปกครองสืบทอดต่อเนื่องกันมาจนถึงปี พ.ศ. 560 รัชสมัยพระเจ้าสักดำ ซึ่งเป็นกษัตริย์เมืองตากที่ยิ่งใหญ่มาก มีอาณาเขตที่อยู่ในอำนาจแผ่ไปจนจรดทะเลอันดามันดังมีบันทึกในพงศาวดารเหนือกล่าวว่าในรัชสมัยพระเจ้าสักดำนั้นเมืองตากมีการค้าขายกับเมืองอินเดียด้วย
เมืองตากคงจะเสื่อมลงในช่วงพุทธศตวรรษที่ 10 พระยากาฬวรรณดิสผู้เป็นกษัตริย์เมืองตากที่อพยพมาจาก ตอนใต้ของลุ่มแม่น้ำแยงซีเกียง ได้โยกย้ายไปสร้างราชธานีขึ้นใหม่ที่เมืองละโว้ทางตอนใต้ของเมืองตากลงไปอีก
มีบางยุคเมืองตากถูกทอดทิ้ง กลายเป็นเมืองร้างดังในพงศาวดารเหนือได้ กล่าวถึงการเสด็จทางชลมารคของพระนางจามเทวี พระราชธิดากษัตริย์ละโว้ (ระยากาฬวรรณดิส) เพื่อไปปกครองแคว้นหริภุญไชย (ลำพูน) ในราว พ.ศ. 1176 โดยทางลำน้ำปิง พระนางจามเทวีขึ้นไปสำรวจบนฝั่งแม่น้ำพบร่องรอยกำแพงเมืองเก่าๆ ถูกทิ้งร้าง จึงโปรดให้สร้างเป็นบ้านเมืองใหม่ชื่อว่า "เมืองตาก"
ต่อมาเมื่อ พ.ศ. 1805 ขุนสามชนเจ้าเมืองฉอดได้ยกทัพ มาประชิดเมืองตาก ซึ่งเป็นเมืองชายแดนของกรุงสุโขทัย พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ทรงจัดกองทัพออกไปรบ โดยมีพระราชโอรสองค์เล็กซึ่งมีพระชนมายุได้ 19 พรรษา ติดตามไปด้วย กองทัพ ทั้งสองฝ่ายปะทะกันที่บริเวณเชิงดอยนอกเมืองตากประมาณกิโลเมตรเศษ ราชโอรสองค์เล็กได้ทรงชนช้าง กับขุนสามชนกระทำยุทธหัตถีกัน ขุนสามชนสู้ไม่ได้แตกพ่ายไป ต่อมาภายหลังทรงพระนามว่า "พ่อขุนรามคำแหงมหาราช" และได้โปรดสร้างเจดีย์ขึ้นเป็นที่ระลึกถึงชัยชนะในการทำยุทธหัตถีครั้งนั้น องค์หนึ่งเป็นศิลปแบบสุโขทัย ซึ่งเจดีย์ยุทธหัตถีนี้อยู่ที่วัดพระบรมธาตุ อำเภอบ้านตาก ห่างจากตัวเมืองไปทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำปิงราว 31 กิโลเมตร
ต่อมาในแผ่นดินมหาธรรมราชา ได้ย้ายเมืองตากลงมาทางตอนใต้ตามลำน้ำปิง ไปตั้งอยู่ที่ป่ามะม่วง ฝั่งตะวันตก ของแม่น้ำปิง ซึ่งอยู่ในเขตตำบลป่ามะม่วง อำเภอเมืองตากในปัจจุบัน
เมืองตากที่ย้ายมาตั้งใหม่นี้มิใช่เมืองหน้าด่าน สำหรับป้องกันกองทัพพม่าที่จะยกเข้ามาทางด่านแม่ละเมาเท่านั้น แต่ยังเป็นเมืองที่กองทัพไทยใช้เป็นที่ชุมนุมพลในเวลาที่จะยกทัพไปตีเมืองเชียงใหม่อีกด้วย ในรัชสมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช สมเด็จพระนารายณ์มหาราช และสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีได้เสด็จมาชุมนุมกองทัพที่เมืองตากนี้ทุกพระองค์
โดยเฉพาะสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ก่อนที่พระองค์จะขึ้นครองราชสมบัตินั้น พระองค์ได้รับแต่งตั้งจากสมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์ ให้เป็นข้าหลวงเชิญท้องตราราชสีห์ ไปชำระความหัวเมืองฝ่ายเหนือและต่อมาได้รับการแต่งตั้งเป็นหลวงยกกระบัตรเมืองตาก ปลัดเมืองตาก พระยาวชิรปราการแล้วปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระเจ้าแผ่นดินโดยลำดับ
กล่าวโดยสรุป จังหวัดตากเป็นจังหวัดที่มีความเป็นมาในประวัติศาสตร์ ควรค่าแก่การสนใจ เป็นเมืองที่พระมหากษัตริย์ในอดีตได้เสด็จมาชุมนุมกองทัพที่เมืองตากนี้แล้วถึง 4 พระองค์ คือ พ่อขุนรามคำแหงมหาราชทรงชนช้างกับขุนสามชนเจ้าเมืองฉอด สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงประกาศอิสรภาพ ณ เมืองแครง และทรงยกทัพกลับราชอาณาจักรไทยโดยผ่านดินแดนเมืองตากเป็นแห่งแรก สมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงนำทัพไปตีหัวเมืองฝ่ายเหนือ และได้สร้างวัดพระนารายณ์ที่เชิงสะพานกิตติขจรปัจจุบัน และสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีเคยได้รับพระบรมราชโองการแต่งตั้งเป็นเจ้าเมืองตาก และเป็นผู้กอบกู้เอกราชของชาติไทยจากพม่า ครั้งที่ 2
ตามภูมิศาสตร์ที่ตั้ง จังหวัดตากเป็นจังหวัดที่อยู่ในภาคตะวันตก แต่การแบ่งในทางการปกครอง กรมทางหลวง กรมอุตุนิยมวิทยา และการท่องเที่ยว จะถูกจัดอยู่ในภาคเหนือตอนล่าง มีพื้นที่ติดต่อกับจังหวัดอื่น ๆ 9 จังหวัด ดังนี้
พื้นที่ส่วนใหญ่ของจังหวัดเป็นป่าไม้และภูเขาสูง โดยเฉพาะพื้นที่ทางด้านตะวันตกของจังหวัด ถึงแม้จังหวัดตากจะมีพื้นที่ติดกับจังหวัดอุทัยธานีและกาญจนบุรีทางด้านทิศตะวันออกและทิศใต้ แต่ไม่มีถนนเชื่อมต่อกันโดยตรง เพราะเป็นที่ตั้งของ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้งและเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร แหล่งมรดกโลกในประเทศไทย
การปกครองแบ่งออกเป็น 9 อำเภอ 63 ตำบล 493 หมู่บ้าน
อำเภอเมืองตาก
อำเภอบ้านตาก อำเภอสามเงา |
อำเภอแม่ระมาด
อำเภอท่าสองยาง
อำเภอแม่สอด
|
อำเภอพบพระ
อำเภออุ้มผาง
อำเภอวังเจ้า |
นาม | ระยะเวลา |
---|---|
1. พระยาสุจริตรักษา (อ่วม สุจริตจันทร์) | พ.ศ. 2425 - พ.ศ. 2452 |
2. พระยาสุจริตรักษา (ทองคำ อินทรสูต) | - |
3. พระยาสุจริตรักษา (เชื้อ กัลยาณมิตร) | - |
4. พระยาเทพธิบดี | - |
5. พระยาวิชิตรักษาตักศิลาบุรินทร์ | - |
6. พระยาประสาทวิริยกิจ | 1 เม.ย. 2463 - 31 มี.ค. 2467 |
7. พระยาพิชัยสุนทร | 1 เม.ย. 2468 - 12 ก.ค. 2468 |
8. พระยาวิเศษฤๅชัย | 1 เม.ย. 2469 - 21 พ.ค. 2469 |
9. พระผดุงภูมิพัฒน์ | 22 พ.ค 2469 - 31 มี.ค. 2475 |
10. พระสมัครสโมสร | 1 พ.ค. 2476 - 31 มี.ค. 2479 |
11. หลวงทรงประศาสน์ | 1 เม.ย. 2480 - 30 มี.ค. 2481 |
12. หลวงวิมลประชาภัย | 11 เม.ย. 2482 - 31 ธ.ค. 2484 |
13. หลวงสกลผดุงเขตต์ | 1 พ.ค. 2485 - 31 ธ.ค. 2487 |
14. หลวงนครคุณูปถัมภ์ | 1 พ.ค. 2488 - 31 พ.ค. 2489 |
15. ขุนสีมะสิงห์สวัสดิ์ | 1 ม.ค. 2489 - 11 ม.ย. 2492 |
16. นายนวน มีชำนาญ | 1 ม.ค. 2490 - 1 ม.ค. 2491 |
17. นายพรหม สูตรสุคนธ์ | 1 ม.ค. 2491 - 1 เม.ย. 2492 |
18. พ.ต.เล็ก ทองสุนทร | 1 เม.ย. 2492 - 20 มี.ค. 2493 |
19. นายสุวรรณ รื่นยศ | 25 เม.ย. 2493 - 30 มิ.ย. 2495 |
20. นายประกอบ ทรัพย์มณี | 1 ก.ค. 2495 - 29 มี.ค. 2499 |
21. นายสง่า ไทยานนท์ | 30 มี.ค. 2499 - 30 ก.ย. 2505 |
22. ร.ต.ท.ระดม มหาศรานนท์ | 5 ต.ค. 2505 - 31 ธ.ค. 2509 |
23. นายชุชัย สุวรรณรังษี | 13 ม.ค. 2509 - 24 ส.ค. 2516 |
24. นายดิเรก โสดสถิตย์ | 2 ต.ค. 2516 - 13 ต.ค. 2518 |
25. นายสุชาติ พัววิไล | 17 ต.ค. 2518 - 4 พ.ย. 2519 |
26. นายกุศล ศานติธรรม | 5 พ.ย. 2519 - 9 ก.พ. 2522 |
27. นายชาญ พันธุมรัตน์ | 8 ก.พ. 2522 - 3 ก.พ. 2523 |
28. นายไพทูรย์ ลิมปิทีป | 4 ก.พ. 2523 - 3 ต.ค. 2523 |
29. นายเจริญศุข ศิลาพันธุ์ | 6 ต.ค. 2523 - 30 ก.ย. 2526 |
30. นายกาจ รักษ์มณี | 1 ต.ค. 2526 - 30 ก.ย. 2528 |
31. นายสมบูรณ์ พรหมเมศร์ | 1 ต.ค. 2528 - 30 ก.ย. 2532 |
32. นายสนิทวงศ์ อุเทศนันทน์ | 1 ต.ค. 2532 - 30 ก.ย. 2534 |
33. นายจำเนียร ศศิบุตร | 1 ต.ค. 2534 - 30 ก.ย. 2536 |
34. นายเกษม นาครัตน์ | 1 ต.ค. 2536 - 30 ก.ย. 2539 |
35. นายพงศ์โพยม วาศภูติ | 1 ต.ค. 2539 - 15 เม.ย. 2541 |
36. นายฮึกหาญ โตมรศักดิ์ | 16 เม.ย. 2541 - 30 ก.ย. 2542 |
37. นายนิรัช วัจนะภูมิ | 1ต.ค. 2542 - 30 ก.ย. 2544 |
38. นายธีระบูลย์ โพบุคดี | 1 ต.ค. 2544 - 30 ก.ย. 2546 |
39. นายสวัสดิ์ ศรีสุวรรณดี | 1 ต.ค. 2546 - 30 ก.ย. 2547 |
40. นายสุวัฒน์ ตันประวัติ | 1 ต.ค. 2547 - 30 ก.ย. 2548 |
41. นายอมรพันธ์ นิมานันท์ | 1 ต.ค. 2548 - 12 พ.ย. 2549 |
42. นายชุมพร พลรักษ์ | 13 พ.ย. 2549 - 19 ต.ค. 2551 |
43. นายคมสัน เอกชัย | 20 ต.ค. 2551 - 30 ก.ย. 2552 |
44. นายสามารถ ลอยฟ้า | 1 ต.ค. 2552 - 29 ธ.ค. 2554 |
45. นายสุริยะ ประสาทบัณฑิตย์ | 24 ก.พ. 2555 - 1 มิ.ย. 2557 |
46. นายสมชัยฐ์ หทยะตันย์ติ | 2 มิ.ย. 2557 - 30 มี.ค. 2559 |
47. นายเจริญฤทธิ์ สงวนสัตย์ | 22 เม.ย. 2559 - 30 ก.ย. 2562 |
48. นายอรรษิษฐ์ สัมพันธรัตน์ | 1 ต.ค. 2562 - 30 ก.ย. 2563 |
49. นายพงศ์รัตน์ ภิรมย์รัตน์ | 1 ต.ค. 2563 - 30 ก.ย. 2564 |
50. นายสมชัย กิจเจริญรุ่งโรจน์ | 15 ธ.ค. 2564 - 30 ก.ย. 2567 |
โครงการจัดตั้ง
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.