กองทัพอากาศไทย

กองทัพอากาศไทย (อักษรย่อ: ทอ., อังกฤษ: Royal Thai Air Force : RTAF) เกิดขึ้นภายหลังจากการจัดตั้งกองทัพอากาศฝรั่งเศส ซึ่งเป็นกองทัพอากาศหน่วยแรกของโลกเพียง 4 ปีเท่านั้น ถือได้ว่าเป็นกองทัพอากาศที่ก่อตั้งเป็นลำดับแรก ๆ ของเอเชีย และมีวีรกรรมครั้งสำคัญเกิดขึ้นมากมายในช่วงกรณีพิพาทไทย-อินโดจีนฝรั่งเศส ปัจจุบันมีกองบัญชาการอยู่ที่เขตสายไหม เขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร และภายในปี พ.ศ. 2554 หลังจากได้รับมอบฝูงบิน Gripen กับเครื่องบินเตือนภัยทางอากาศจากบริษัท Saab และการปรับปรุงครึ่งชีวิตให้กับฝูงบิน F-16A/B ให้มีมาตรฐานเทียบเท่ากับรุ่น C/D กองทัพอากาศไทยจะมีอิทธิพลทางอากาศมากเป็นอันดับที่สองในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้รองจากสิงคโปร์ในแง่ของขีดความสามารถและความทันสมัยของอากาศยาน

กองทัพอากาศไทย
ตราปีกพร้อมพระมหาพิชัยมงกุฏ ตราราชการกองทัพอากาศ
ประจำการ	2 พฤศจิกายน พ.ศ. 2456 (111 ปี 12 วัน)
ประเทศ	ไทย
ขึ้นต่อ	กองบัญชาการกองทัพไทย กระทรวงกลาโหม
รูปแบบ	กองทัพอากาศ
บทบาท	สงครามทางอากาศ สงครามต่อต้านอากาศยาน
กำลังรบ	47,000 นาย อากาศยาน 700 ลำ
ขึ้นกับ	กระทรวงกลาโหม กองบัญชาการกองทัพไทย
ศูนย์บัญชาการ	ฐานทัพอากาศดอนเมือง กรุงเทพมหานคร
สมญา	"ทัพฟ้า" "ทอ."
คำขวัญ	น่านฟ้าไทย จะมิให้ใครมาย่ำยี
สีหน่วย	น้ำเงิน
เพลงหน่วย	มาร์ชกองทัพอากาศ
วันสถาปนา	9 เมษายน พ.ศ. 2480 (วันกองทัพอากาศไทย)
ปฏิบัติการสำคัญ	สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง แนวรบด้านตะวันตก กบฏบวรเดช สงครามโลกครั้งที่สอง สงครามไทย-ฝรั่งเศส การบุกครองไทยของญี่ปุ่น สงครามแปซิฟิก การทัพมาลายา การทัพพม่า การทิ้งระเบิดจังหวัดพระนคร การทิ้งระเบิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ กบฏแมนฮัตตัน สงครามเย็น สงครามเกาหลี วิกฤตการณ์มาลายา สงครามกลางเมืองลาว สงครามกลางเมืองกัมพูชา สงครามเวียดนาม การก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์ในประเทศไทย การก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์ในประเทศมาเลเซีย สงครามอินโดจีนครั้งที่สาม สงครามกัมพูชา–เวียดนาม เหตุปะทะชายแดนไทย–เวียดนาม สมรภูมิบ้านร่มเกล้า การไฮแจ็คเที่ยวบินการูดา GA 206 (ปฏิบัติการวอยลา) 1981 สงครามอ่าว วิกฤตการณ์ติมอร์ตะวันออก ค.ศ. 1999 วิกฤตการณ์ติมอร์ตะวันออก สงครามปราบปรามยาเสพติด ความขัดแย้งภายในพม่า ปฏิบัติการด่านชายแดน 9631 การปะทะตามแนวชายแดนพม่า พ.ศ. 2553–2554 เหตุจลาจลในพนมเปญ พ.ศ. 2546 ปฏิบัติการโปเชนตง 1 สงครามต่อต้านการก่อการร้าย ปฏิบัติการเสรีภาพยั่งยืน สงครามอิรัก ปฏิบัติการเสรีภาพยั่งยืน–อัฟกานิสถาน (ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม) ปฏิบัติการเสรีภาพยั่งยืน–จะงอยแอฟริกา ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ กรณีพิพาทพรมแดนไทย–กัมพูชา การรักษาสันติภาพโดยสหประชาชาติ UNIKOM UNGCI UNTAC ONUB UNTAET UNOMSIL UNAMID UNAMA UNMIS ยุทธการที่มาราวี (ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม) สงครามกลางเมืองพม่า (พ.ศ. 2564–ปัจจุบัน)
เว็บไซต์	http://www.rtaf.mi.th/en/Pages/default.aspx
ผู้บังคับบัญชา
ผู้บัญชาการ ทหารอากาศ	พลอากาศเอก พันธ์ภักดี พัฒนกุล​
รองผู้บัญชาการทหารอากาศ	พลอากาศเอก ชัยนาท ผลกิจ
ผบ. สำคัญ	มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ ฟื้น รณนภากาศ ฤทธาคนี พล.อ.อ.บุญชู จันทรุเบกษา พล.อ.อ.กมล เดชะตุงคะ พล.อ.อ.อมร แนวมาลี พล.อ.อ.เฉลิมเกียรติ วัฒนางกูร พล.อ.อ.พะเนียง กานตรัตน์ พล.อ.อ.วรนาถ อภิจารี พล.อ.อ.ทะแกล้ว ศุษิลวรณ์ พล.อ.อ.ประพันธ์ ธูปะเตมีย์ พล.อ.อ.เกษตร โรจนนิล พล.อ.อ.ชลิต พุกผาสุข พล.อ.อ.อิทธพร ศุภวงศ์ พล.อ.อ.จอม รุ่งสว่าง พล.อ.อ.ประจิน จั่นตอง พล.อ.อ.แอร์บูล สุทธิวรรณ พล.อ.อ.นภาเดช ธูปะเตมีย์ พล.อ.อ.อลงกรณ์ วัณณรถ
เครื่องหมายสังกัด
เครื่องหมายอากาศยาน
ธงชัยเฉลิมพล
ธงประจำ กองทัพ
Aircraft flown
Attack	Alpha Jet, F-16A/B Block 15 OCU
การสงครามอิเล็กทรอนิกส์	Saab 340 AEW&C
Fighter	JAS-39C/D, F-16AM/BM, F-5E/F
เฮลิคอปเตอร์	UH-1, Bell 412, S-92, EC725, S70i
Interceptor	F-16 ADF
Reconnaissance	Saab 340B ELINT/COMINT, DA42 MPP, P.180 Avanti
Trainer	CT/4, T-41D, PC-9, DA42, L-39, T-50TH
Transport	C-130, BT-67, ATR-72, 737-400/800, A319/A320, A340-500, SSJ-100-95LR, AU-23

ประวัติ

แนวความคิดที่ให้มีเครื่องบินใช้ในราชการ ได้เริ่มขึ้นในรัชสมัยของ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 เมื่อชาวเบลเยี่ยมชื่อ ชาร์ล ว็อง แด็ง บอร์น (Van Den Born) ได้นำเครื่องบินปีก 2 ชั้น แบบอองรี ฟาร์ม็อง 4 (Henry Farman IV) มาแสดงการบินในประเทศไทยเป็นครั้งแรก ณ สนามม้าสระปทุม เพื่อเป็นการแสดงการบินสู่สายตาประชาชนชาวไทยในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2453 (ค.ศ. 1910) จอมพล สมเด็จพระเชษฐาธิราช เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ ขณะนั้นทรงดำรงตำแหน่งเสนาธิการทหารบกทรงเห็นความจำเป็นที่ประเทศไทยจะต้องจัดหาอากาศยานไว้ป้องกันประเทศ จึงทรงดำริจัดตั้งกิจการการบินขึ้นเป็นแผนกหนึ่งของกองทัพบก อยู่ที่สนามราชกรีฑาสโมสร (สนามม้าสระปทุม) อยู่ภายใต้การบังคับบัญชาของนายพลโท พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน และส่งนายทหารไปเรียนวิชาการบินที่ประเทศฝรั่งเศส จำนวน 3 นายประกอบด้วย

นายพันตรี หลวงศักดิ์ศัลยาวุธ (สุนี สุวรรณประทีป) ต่อมาเป็น พล.อ.ท.พระยาเฉลิมอากาศ นายร้อยเอก หลวงอาวุธสิขิกร (หลง สินศุข) ต่อมาเป็น นาวาอากาศเอก พระยาเวหาสยานศิลปสิทธิ์ นายร้อยโท ทิพย์ เกตุทัต ต่อมาเป็น นาวาอากาศเอก พระยาทะยานพิฆาต ทั้งสามท่านได้เข้าเรียนที่บริษัทนีเออร์ปอร์ต (Nieuport Company) ในเดือนมกราคมปี พ.ศ. 2454

หลังจากท่านทั้งสามสำเร็จวิชาการบิน ก็ได้ซื้อเครื่องบิน 2 แบบ 8 ลำ คือ Nieuport และ Breguet แบบละ 4 ลำ โดยระยะแรกได้ใช้สนามม้าสระปทุมเป็นสนามบิน แต่ด้วยปัญหาบางประการทำให้สนามม้าสระปทุมไม่สามารถรองรับกิจการการบินที่เติบโตขึ้นได้ จอมพล สมเด็จเจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ ทรงย้ายที่ตั้งแผนกการบิน มาที่ตำบลดอนเมืองตั้งแต่วันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2457 และทรงยกฐานะ กิจการบิน เป็น"กองบินทหารบก" ในวันที่ 27 มีนาคม พ.ศ. 2457 ต่อมากระทรวงกลาโหมได้ยึดถือวันนี้เป็น "วันที่ระลึกกองทัพอากาศ"

หลังจากนั้นกิจการการบินได้เติบโตเรื่อยมา โดยกองบินทหารบกได้เข้าร่วมรบในสงครามโลกครั้งที่ 1 ในปี พ.ศ. 2460 กับฝ่ายสัมพันธมิตร ทำให้ชื่อเสียงและเกียรติภูมิ ของชาติ เป็นที่ยอมรับ และได้รับการยกย่องเป็นอันมาก และในวันที่ 29 มีนาคม พ.ศ. 2461 กองบินทหารบกจึงได้รับการยกฐานะขึ้นเป็น "กรมอากาศยานทหารบก" หลังจากนั้นในปี พ.ศ. 2464 กระทรวงกลาโหมได้พิจารณาเห็นว่า กำลังทางอากาศไม่ได้เป็นกำลังเฉพาะในด้านยุทธศาสตร์ทางทหารเท่านั้น แต่มีประโยชน์อย่างกว้างขวางต่อกิจการด้านอื่น ๆ อีกด้วย ในวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2464 จึงได้แก้ไขการเรียกชื่อจาก "กรมอากาศยานทหารบก" เป็น "กรมอากาศยาน" โดยให้อยู่ในบังคับบัญชาของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมโดยตรง และในวันที่ 12 เมษายน พ.ศ. 2478 จึงได้รับการยกฐานะขึ้นเป็น "กรมทหารอากาศ" และวันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2480 จึงได้รับการยกฐานะขึ้นเป็น "กองทัพอากาศ" มียศและเครื่องแต่งกายเป็นของตนเอง โดยนาวาอากาศเอก พระเวชยันตรังสฤษฎ์ เป็นผู้บัญชาการทหารอากาศคนแรก จึงถือเอาวันนี้เป็น "วันกองทัพอากาศ" และยกย่องถวายพระเกียรติจอมพล สมเด็จพระเชษฐาธิราช เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ ว่าเป็น "พระบิดาแห่งกองทัพอากาศไทย" และยกย่องนายทหาร 3 ท่าน ที่ไปเรียนวิชาการบินรุ่นแรกว่าเป็น "บุพการีทหารอากาศ"

กองทัพอากาศได้สร้างวีรกรรมและยุทธเวหาไว้มากมาย โดยเข้าร่วมรบในสงครามโลกครั้งที่ 2 และสงครามอินโดจีน สามารถสร้างความพรั่นพรึงให้กับอริราชศัตรูของชาติได้อย่างมาก

ปัจจุบัน กองทัพอากาศมีกำลังทางอากาศทั้งสิ้น 12 กองบิน กับ 1โรงเรียนการบิน โดยมีอากาศยานรวมเกือบ 320 ลำ

นอกจากนี้ กองทัพอากาศดอนเมือง ยังเคยเป็นสถานที่แข่งขันรายการเกมโชว์ทางโทรทัศน์อัจฉริยะข้ามคืน ล้านที่ 3 อีกด้วย

ภารกิจ

กองทัพอากาศมีหน้าที่เตรียมกำลังกองทัพอากาศ การป้องกันราชอาณาจักร และดำเนินการเกี่ยวกับการใช้กำลังกองทัพอากาศตามอำนาจหน้าที่ของกระทรวงกลาโหม มีผู้บัญชาการทหารอากาศเป็นผู้บังคับบัญชารับผิดชอบ

ส่วนราชการในสังกัดกองทัพอากาศ

กองบัญชาการกองทัพอากาศ

• แผนกสนับสนุนกองบัญชาการกองทัพอากาศ
• ศูนย์อำนวยการเครื่องบินพระราชพาหนะ
• ศูนย์อำนวยการเฮลิคอปเตอร์พระราชพาหนะ
• ศูนย์การสงครามทางอากาศ
• สำนักงานพัฒนาระบบราชการกองทัพอากาศ

ส่วนบัญชาการ

Regimental colours guard of Thai air cadet, RTAF, in full dress (royal Guard)

RTAF Roundel 1942-1945^[1]

UH-1H performing CSAR demonstration, 2012, Don Muang RTAFB

Bell 412 and Sikorsky S92helicopters royal flight fly by, 2012

L-39ZA/ART, Alphajet, F-16A และ AU-23A ในงานวันเด็กแห่งชาติ 2550

Saab JAS 39 Gripen of the Royal Thai Air Force

Royal Thai Air Force : SAAB Jas 39 Gripen C , During air show at Don Maung Air Force Base in Bangkok, Thailand 2012

RTAF Blue Phoenix Air Show at Don Maung, Bangkok , 2012

• สำนักงานเลขานุการกองทัพอากาศ
• กรมสารบรรณทหารอากาศ
• พิพิธภัณฑ์กองทัพอากาศ
• กรมกำลังพลทหารอากาศ​
• กรมข่าวทหารอากาศ​
• กรมยุทธการทหารอากาศ​
• กรมส่งกำลังบำรุงทหารอากาศ​
• กรมกิจการพลเรือนทหารอากาศ​
• กรมเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารทหารอากาศ​
• สำนักงานปลัดบัญชีทหารอากาศ​
• กรมการเงินทหารอากาศ
• กรมจเรทหารอากาศ​
• สำนักงานตรวจสอบภายในทหารอากาศ
• สำนักงานนิรภัยทหารอากาศ​
• สำนักงานพระธรรมนูญทหารอากาศ​
• ศูนย์ไซเบอร์กองทัพอา​กาศ ​
• สำนักงานประสานภารกิจด้านความมั่นคงกับกองอำนวยการรักษาความั่นคงภายในราชอาณาจักร กองทัพอากาศ

ส่วนกำลังรบ

• กองบิน 1 นครราชสีมา
  • ฝูงบิน 102 "Stars"
  • ฝูงบิน 103 "Lightning"
• กองบิน 2 ลพบุรี
  • ฝูงบิน 201 "Spider"
  • ฝูงบิน 202 "Scholar"
  • ฝูงบิน 203 "Scorpion"
  • สนามฝึกใช้อาวุธทางอากาศชัยบาดาล "chandy" เก็บถาวร 2012-09-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• กองบิน 3 วัฒนานคร
  • ฝูงบิน 301 "Firefox"
  • ฝูงบิน 302 "Wolfpack"
  • ฝูงบิน 303
• กองบิน 4 ตาคลี นครสวรรค์
  • ฝูงบิน 401 "Dragon"
  • ฝูงบิน 402 "Focus"
  • ฝูงบิน 403 "Cobra"
• กองบิน 5 ประจวบคีรีขันธ์
  • ฝูงบิน 501 "Mosquito"
• กองบิน 6 ดอนเมือง
  • ฝูงบิน 601 "Lucky"
  • ฝูงบิน 602 "Wihok"
  • ฝูงบิน 603 "Cowboy"
  • ฝูงบิน 604 "Sunny"
• กองบิน 7 สุราษฏร์ธานี
  • ฝูงบิน 701 "Shark"
  • ฝูงบิน 702 "Orca"
• กองบิน 21 อุบลราชธานี
  • ฝูงบิน 211 "Eagle"
• กองบิน 23 อุดรธานี
  • ฝูงบิน 231 "Hunter"
• กองบิน 41 เชียงใหม่
  • ฝูงบิน 411 "Thunder"
• กองบิน 46 พิษณุโลก
  • ฝูงบิน 461 "Vampire"
• กองบิน 56 หาดใหญ่ สงขลา*
  • ฝูงบิน 561 "Panther"
• โรงเรียนการบิน กำแพงแสน
  • ฝูงฝึกขั้นต้น "Chicken"
  • ฝูงฝึกขั้นปลาย "Mustang"
• กองบัญชาการควบคุมการปฏิบัติทางอากาศ
  • หน่วยในระบบป้องกันทางอากาศ
    • ศูนย์ควบคุมการปฏิบัติการทางอากาศกรุงเทพ
    • ศูนย์ควบคุมการปฏิบัติการทางอากาศสุราษฎร์ธานี
    • ศูนย์ควบคุมและรายงานดอยอินทนนท์
    • สถานีรายงานเขาเขียว
    • สถานีรายงานเขาพนมรุ้ง
    • สถานีรายงานภูสิงห์
    • สถานีรายงานเขาจาน
    • สถานีรายงานบ้านเพ
    • สถานีรายงานกาญจนบุรี
    • สถานีรายงานภูเขียว
    • สถานีรายงานภูหมันขาว
    • สถานีรายงานเกาะสมุย
    • สถานีรายงานภูเก็ต
    • สถานีรายงานหาดใหญ่^[2]
  • หน่วยในระบบควบคุมทางอากาศยุทธวิธี
    • ศูนย์สนับสนุนทางอากาศโดยตรงที่ 1 ดอนเมือง
    • ศูนย์สนับสนุนทางอากาศโดยตรงที่ 2 นครราชสีมา
    • ศูนย์สนับสนุนทางอากาศโดยตรงที่ 3 พิษณุโลก
    • ศูนย์สนับสนุนทางอากาศโดยตรงที่ 4 นครศรีธรรมราช
    • กองกำลังทางอากาศเฉพาะกิจที่ 9 ปัตตานี
  • ฝูงบินอิสระปฏิบัติราชการสนาม
    • ฝูงบิน 509 หัวหิน***
    • ฝูงบิน 106 อู่ตะเภา
      • ฝูงบิน 306 ตราด **(กำลังจะมีอากาศยานประจำการเป็นUAVและฐานต่อระยะทำการของUAVกองบิน3ซึ่งเปลี่ยนจากฝูงบิน207เป็นฝูงบิน306)
    • ฝูงบิน 237 น้ำพอง**
    • ฝูงบิน 236 สกลนคร
    • ฝูงบิน 238 นครพนม
    • ฝูงบิน 466 น่าน
    • ฝูงบิน 416 เชียงราย
• หน่วยบัญชาการอากาศโยธิน
  • ศูนย์การทหารอากาศโยธิน
  • กรมทหารอากาศโยธิน รักษาพระองค์
  • กรมทหารต่อสู้อากาศยาน
  • กรมปฏิบัติการพิเศษ
  • กองดุริยางค์ทหารอากาศ
• ศูนย์ปฏิบัติการทางอวกาศกองทัพอากาศ

หมายเหตุ
(*) = ฐานบินปฏิบัติการส่วนหน้า ไม่มีอากาศยานบรรจุถาวร
(**) = ฝูงบินอิสระปฏิบัติราชการสนามและสนามฝึกใช้อาวุธทางอากาศ
(***) = ฝูงบินอิสระปฏิบัติภารกิจพิเศษและหน่วยบินเฮลิคอปเตอร์พระราชพาหนะ
(****)กำลังจะมีอากาศยานประจำการหรือเป็นฐานต่อระยะทำการ

ส่วนส่งกำลังบำรุง

• กรมช่างอากาศ ตั้งอยู่ถนนประดิพัทธ์ แขวงถนนนครไชยศรี เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร
• กรมสื่อสารอิเล็กทรอนิกส์ทหารอากาศ ตั้งอยู่ถนนพหลโยธิน แขวงสนามบิน เขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร
  • สถานีวิทยุกระจายเสียงทหารอากาศ (สนว.กจ.ทอ.)
  • สถานีวิทยุโทรทัศน์กองทัพอากาศ (AFCTV หรือ Air Force Channel TV.)
• กรมสรรพาวุธทหารอากาศ ตั้งอยู่ถนนพหลโยธิน แขวงสนามบิน เขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร
• กรมแพทย์ทหารอากาศ
  • โรงพยาบาลภูมิพลอดุลยเดช ตั้งอยู่ถนนพหลโยธิน แขวงคลองถนน เขตสายไหม กรุงเทพมหานคร
  • โรงพยาบาลจันทรุเบกษา ตั้งอยู่ตำบลกระตีบ อำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม
  • โรงพยาบาลทหารอากาศ(สีกัน) ตั้งอยู่ถนนเดชะตุงคะ แขวงสีกัน เขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร
• กรมพลาธิการทหารอากาศ ตั้งอยู่ถนนพหลโยธิน แขวงสนามบิน เขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร
• กรมช่างโยธาทหารอากาศ ตั้งอยู่ถนนพหลโยธิน แขวงสนามบิน เขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร
• กรมขนส่งทหารอากาศ ตั้งอยู่ถนนพหลโยธิน แขวงสนามบิน เขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร
• ศูนย์ซอฟต์แวร์กองทัพอากาศ ตั้งอยู่ถนนพหลโยธิน แขวงสนามบิน เขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร

ส่วนการศึกษา

• โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช ตั้งอยู่ตำบลมิตรภาพ อำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี
  • กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์
  • สำนักบัณฑิตศึกษา
• กรมยุทธศึกษาทหารอากาศ ตั้งอยู่ถนนพหลโยธิน แขวงสนามบิน เขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร
  • วิทยาลัยการทัพอากาศ
  • โรงเรียนเสนาธิการทหารอากาศ
  • โรงเรียนนายทหารอากาศอาวุโส
  • โรงเรียนนายทหารชั้นผู้บังคับฝูง
  • โรงเรียนนายทหารชั้นผู้บังคับหมวด
  • โรงเรียนครูทหาร
  • โรงเรียนนายทหารชั้นประทวน
  • โรงเรียนจ่าอากาศ
  • ศูนย์ภาษา
  • ศูนย์ทดสอบบุคคล

ส่วนกิจการพิเศษ

• ศูนย์วิจัยพัฒนาวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีการบินและอวกาศกองทัพอากาศ
• กรมสวัสดิการทหารอากาศ
• สำนักงานผู้บังคับทหารอากาศดอนเมือง (สน.ผบ.ดม.)
  • กรมทหารสารวัตรทหารอากาศ
• สถาบันเวชศาสตร์การบินกองทัพอากาศ

อากาศยานในประจำการ

บทความหลัก: รายชื่ออากาศยานในกองทัพอากาศไทย

ผู้ผลิต	รูปภาพ	ชาติกำเนิด	บทบาท	รุ่น	จำนวน	รายละเอียด	ฝูงบิน
เครื่องบินขับไล่และโจมตี
Lockheed Martin		สหรัฐ	ขับไล่/โจมตี	F-16A/B บล็อค 15 ADF F-16A/B บล็อค 15 OCU F-16AM/BM บล็อค 20 MLU	11/1 12/6 12/6	ติดมิสไซล์ AIM-9 Sidewinder และ AIM-120 AMRAAM	103 403
Saab		สวีเดน	พหุภารกิจ	JAS 39C/D JAS 39E/F	11 (-1) (+12)	ติดมิสไซล์ IRIS-T, AIM-120 AMRAAM และ Meteor กำลังอัพเกรด จะเสร็จทุกลำในปี 2025 เมื่อวันที่ 27 สิงหาคม 2567 ได้มีการประกาศคัดเลือก รุ่น E/F จำนวนประมาณ 12 ถึง 14 ลำ[3]เพื่อทดแทน F-16A/B ฝูงบิน 102 ที่ใกล้ปลดประจำการ	701 102
Northrop		สหรัฐ	ขับไล่/โจมตี	F-5TH Super Tigris	13	สามารถติดมิสไซล์ IRIS-T และ Python 5	211
เครื่องบินโจมตีและฝึก
Korea Aerospace Industries		เกาหลีใต้	ฝึกขับไล่/โจมตี	T-50TH	14	สามารถติดมิสไซล์ AIM-9M Sidewinder	401
Dornier		เยอรมนี	โจมตีเบา	Alpha Jet A	18	อัพเกรดแล้วเมื่อปี 2023	231
Textron Aviation		สหรัฐ	โจมตีเบา	AT-6TH	2 (+6)	รอผลิตและส่งมอบ เริ่มทยอยส่งมอบเเล้ว2ลำ	411
เครื่องบินฝึก
Textron Aviation		สหรัฐ	ฝึกโจมตี	T-6TH	12		รร.การบิน
Pacific Aerospace		นิวซีแลนด์	ฝึกบิน	CT-4A/E	50		206 รร.การบิน
เซสนา		สหรัฐ	ฝึกบิน	T-41D	36		604
Diamond Aircraft Industries		ออสเตรีย	ฝึกบินและลาดตระเวน	DA42VI DA42MPP	12 11	DA-42MPP จัดซื้อจำนวน 2 เครื่องสำหรับภารกิจลาดตระเวนถ่ายภาพ	402
กองทัพอากาศไทย		ไทย	ฝึกบิน	บ.ชอ.2	1	พัฒนาโดยกรมช่างอากาศ
กองทัพอากาศไทย		ไทย	ฝึกบิน	ทอ.6	3 (+25)	พัฒนาโดย กรมช่างอากาศ
เครื่องบินตรวจการณ์
Saab		สวีเดน	เตือนภัยล่วงหน้าและควบคุมทางอากาศ	S-100B Argus	2	ติดตั้งระบบเรดาห์ Erieye	702
พีลาตัส แอร์คราฟ		สวิตเซอร์แลนด์	โจมตีเบา/เอนกประสงค์	AU-23A	14	ปรับปรุงจาก PC-6 โดยกองทัพอากาศสหรัฐอเมริกา	501
Aeronautics Defense Systems		อิสราเอล	อากาศยานไร้คนขับ	Aerostar	22 (+4)	เข้าประจำการในปี 2554 โดยเพิ่มคุณลักษณะพิเศษ	402 404
G-Force Composite		ไทย	อากาศยานไร้คนขับ	Tigershark II	2	อยู่ในขั้นตอนการวิจัย
Aeronautics Defense System		อิสราเอล	อากาศยานไร้คนขับ	Dominator XP	3
เครื่องบินลำเลียง
ซ้าบ		สวีเดน	ลำเลียงระยะสั้น	340B	2		702
Lockheed Martin		สหรัฐ	ลำเลียงทางยุทธวิธี	C-130H-30	12	มีแผนปรับปรุง Center Wing Box (CWB) แบบใหม่	601
Basler Turbo Conversions		สหรัฐ	ลำเลียงทางยุทธวิธี	Basler BT-67	3		461
ATR		ฝรั่งเศส	รับส่งบุคคลสำคัญ	ATR-72-500 ATR-72-600	3 (รุ่น 500) 6 (รุ่น 600)	รุ่น 500 เกิดอุบัติเหตุ 1 ลำ จาก 4 ลำ เหลือเเค่ 3 ลำ รุ่น 600 ประจำการเพิ่ม 3 ลำ	603
Sukhoi		รัสเซีย	รับส่งบุคคลสำคัญ	Superjet 100LR	2		603
Boeing		สหรัฐ	เครื่องบินพระที่นั่งสำรอง รับส่งบุคคลสำคัญ	B737-4Z6	1		602
Boeing		สหรัฐ	เครื่องบินพระที่นั่งใน สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ	B737-8Z6 (B737-800)	2		602
Airbus		สหภาพยุโรป	เครื่องบินพระที่นั่งสำรอง	A-319-115X CJ	1		602
Airbus		สหภาพยุโรป	เครื่องบินพระที่นั่งสำรอง รับส่งบุคคลสำคัญ	A340-500	1		602
Airbus		สหภาพยุโรป	รับส่งบุคคลสำคัญ	ACJ320	2		602
เฮลิคอปเตอร์
Sikorsky Aircraft		สหรัฐ	รับส่งบุคคลสำคัญ	S-70I	5		201
Sikorsky Aircraft		สหรัฐ	รับส่งบุคคลสำคัญ	S-92A	5		201
Airbus Helicopter		เยอรมนี	ฝึกนักบิน ฮ.ขั้นต้น	EC-135 T3H	6		202
Bell Helicopter		แคนาดา	รับส่งบุคคลสำคัญ	412SPHPEP	2 2 1 7		202
Airbus Helicopters		สหภาพยุโรป	เฮลิคอปเตอร์เอนกประสงค์ ค้นหาและช่วยชีวิต	EC-725 (H225M)	12		203

อาวุธ

ชื่อเรียก	รูปภาพ	ถิ่นกำเนิด	ประเภท	รายละเอียด
อาวุธปล่อยอากาศสู่อากาศ
เอไอเอ็ม-120 แอมแรม		สหรัฐ	อาวุธปล่อยอากาศสู่อากาศพิสัยไกล	ใช้งานกับ F-16AM/BM, F-16ADF และ ยาส 39 กริพเพน
เอไอเอ็ม-9E/J/P ไซด์ไวน์เดอร์		สหรัฐ	อาวุธปล่อยอากาศสู่อากาศพิสัยใกล้	ใช้งานกับ เอฟ-5, เอฟ-16, ยาส 39, แอลฟาเจ็ต, L-39ZA
ไอริส-ที		เยอรมนี	อาวุธปล่อยอากาศสู่อากาศพิสัยใกล้	ใช้งานกับ F-16AM/BM และ ยาส 39 กริพเพน
มีทีเออร์		สหภาพยุโรป	อาวุธปล่อยอากาศสู่อากาศพิสัยไกล	ใช้งานกับ ยาส 39 กริพเพน
ไพธอน 4/3/5		อิสราเอล	อาวุธปล่อยอากาศสู่อากาศพิสัยใกล้	ใช้งานกับ F-5E/F/ST
อาวุธปล่อยอากาศสู่ผิวพื้น
อาร์บีเอส-15		สวีเดน	อาวุธปล่อยต่อต้านเรือผิวน้ำ	ใช้งานกับ ยาส 39 กริพเพน
ระเบิดวัตถุประสงค์ทั่วไป
GBU-12 Paveway II		สหรัฐ	ระเบิดนำร่องด้วยเลเซอร์
GBU-16 Paveway II		สหรัฐ	ระเบิดนำร่องด้วยเลเซอร์
GBU-24 Paveway III		สหรัฐ	ระเบิดนำร่องด้วยเลเซอร์
Joint Direct Attack Munition		สหรัฐ	ระเบิดนำร่องด้วยเลเซอร์	GBU-31, GBU-32, GBU-38
Mark 81		สหรัฐ	ระเบิดธรรมดาไม่มีระบบนำร่อง
Mark 82		สหรัฐ	ระเบิดธรรมดาไม่มีระบบนำร่อง
Mark 83		สหรัฐ	ระเบิดธรรมดาไม่มีระบบนำร่อง
Mark 84		สหรัฐ	ระเบิดธรรมดาไม่มีระบบนำร่อง

อากาศยานที่ปลดประจำการ

Royal Thai Air Force Boeing 100E

RTAF Tachikawa Ki-36

model of RTAF Nakajima Ki-43

RTAF Grumman F8F-1 Bearcat

F-86L Saberdogs of the RTAF

RTAF Designator	อากาศยาน ประเภท	ประเทศ	ระยะเวลาใช้งาน	จำนวน	รายละเอียด
Siamese Flying Corps and Royal Siamese Air Service
n/a	Nieuport II & IV	ฝรั่งเศส	1913-?	4	first SFC/RSAS/RSAF aircraft
n/a	Breguet III	ฝรั่งเศส	1913-?	5	first SFC/RSAS/RSAF aircraft
เครื่องบินโจมตี
B.J1	Vought V-93S Corsair	สหรัฐ	1934-1950	112	Locally built. First RTAF combat[comments 1]
B.J2	Mitsubishi Ki-30	ญี่ปุ่น	1940-1951	24
B.J3	Curtiss SB2C-5 Helldiver	สหรัฐ	1951-1955	6	Ex-Royal Thai Navy
B.J4	Fairey Firefly FR.1 & T.2	สหราชอาณาจักร	1951-1955	12	Also used for target towing
B.J5	Rockwell OV-10C Bronco	สหรัฐ	1971-2004	32	Some donated to Philippine Air Force
B.J6	Cessna A-37	สหรัฐ	1972-1994	20
B.J7	L-39ZA/ART	เชโกสโลวาเกีย	1994-2021	39
เครื่องบินทิ้งระเบิด
B.Th1	Breguet 14	ฝรั่งเศส	1919-1937	40+	First RSAS/RSAF bomber, built locally
B.Th2	Boripatra	สยาม	1927-1940	4+	First Siamese aircraft design - by RSAF
B.Th3	Martin 139WSM & 166	สหรัฐ	1937-1949	15	Included 6 ex-Dutch 166s
B.Th4	Mitsubishi Ki-21	ญี่ปุ่น	1940-1949	9
เครื่องบินฝึกพลเรือน
B.Ph1	Cessna 150	สหรัฐ	1971-2004	6
เครื่องบินคมนาคม
B.S1	Fairchild 24	สหรัฐ	1938-1950	13 ca.
B.S2	Rearwin 9000	สหรัฐ	1938-1947	2
B.S3	Piper L-4 Cub/Piper PA-11	สหรัฐ	1947-1962	44	PA-11 often confused for Super Cub.
B.S4	Stinson L-5 & L-5B	สหรัฐ	1947-1959	10
B.S5	Beechcraft Bonanza	สหรัฐ	1951-1962	3	Ex-Royal Thai Navy examples
B.S6	Grumman Widgeon	สหรัฐ	1951-1956	5
B.S7	Cessna 170B	สหรัฐ	1954-1959	9
เครื่องบินขับไล่
B.Kh1	Nieuport 17 & Nieuport 21	ฝรั่งเศส	1918-1927	4+
B.Kh2	Nieuport 24bis	ฝรั่งเศส	1918-1932	12+
B.Kh3	SPAD VII & SPAD XIII	ฝรั่งเศส	1919-1931	33
B.Kh4	Nieuport-Delage NiD 29	ฝรั่งเศส	1923-1936	52	2 pattern aircraft bought, built locally
B.Kh5	ประชาธิปก	สยาม	1929-?	1	First fighter built in Siam & designed by RSAF.
B.Kh6	Bristol Bulldog	สหราชอาณาจักร	1930-1940	2	For comparison testing
B.Kh7	Boeing 100	สหรัฐ	1931-1949	2	For comparison testing
B.Kh8	Heinkel HD 43	ไรช์เยอรมัน	1930-1940	1	For comparison testing
B.Kh9	Curtiss Hawk II	สหรัฐ	1934-1949	12
B.Kh10	Curtiss Hawk III	สหรัฐ	1935-1949	74	First RTAF fighter in combat[comments 2]
B.Kh11	Curtiss Hawk 75N	สหรัฐ	1939-1949	12	Order 25 get 12
B.Kh12	Nakajima Ki-27b	ญี่ปุ่น	1942-1945	12	Epic fight against USAAF[comments 3][4]
B.Kh13	Nakajima Ki-43	ญี่ปุ่น	1943-1949	24	Downed 1 USAAF B-29
B.Kh14	Supermarine Spitfire FR.14/PR.19	สหราชอาณาจักร	1951-1955	34
B.Kh15	Grumman F8F-1 Bearcat	สหรัฐ	1951-1963	207	Most numerous fighter
B.Kh16	Republic F-84G Thunderjet	สหรัฐ	1956-1963	31	first jet fighter
B.Kh17	North American F-86F/L Sabre	สหรัฐ	1961-1972	74	First RTAF swept-wing fighter. Replaced by F-5
B.Kh18	Northrop F-5A/B/C	สหรัฐ	1966-2008	25	First RTAF supersonic fighter. Its derivatives, F-5E/F/T still in service.
เครื่องร่อน
B.R1	Hoffman H-36 Dimona	ออสเตรีย	1983-1994	10 ca.	powered motor glider
B.R2	Grob G 109	เยอรมนี	1989-1994	2	powered motor glider
เฮลิคอปเตอร์
B.H1	Sikorsky H-5/S-51	สหรัฐ	1950-1954	4
B.H2	Hiller 360/UH-12	สหรัฐ	1950-1952	5
B.H3	Sikorsky S-55/H-19	สหรัฐ	1954-1965	11
B.H4	Sikorsky S-58/S-58T/H-34	สหรัฐ	1962-2003	82
B.H5	Kaman HH-43 Huskie	สหรัฐ	1969-1972	4
B.H6	Bell 212/UH-1N	สหรัฐ	1976-1999	2
B.H7	Bell 47/OH-13H	สหรัฐ	1972-1973	9
B.H8	Bell 206B-3 Jet Ranger	สหรัฐ	1995-2006	6
B.H9	Eurocopter AS332L-2 Super Puma	ฝรั่งเศส	1996-2002	3
เครื่องบินทำแผนที่
B.PhTh1	Cessna 411	สหรัฐ	1982-1989	2
B.PhTh2	Beechcraft Queen Air	สหรัฐ	1971-1989	3
B.PhTh4	Aero Commander 690	สหรัฐ	1982-1988	1
เฮลิคอปเตอร์ทำแผนที่
B.HPhT1	Bell 206B	สหรัฐ	1982-1987	1	ex-Thai Army
B.HPhT	Kawasaki KH-4	ญี่ปุ่น	1982-1985	1	ex-Thai Army. Development of Bell 47
เครื่องบินลาดตระเวน
B.T1	Percival Prince	สหราชอาณาจักร	1952-1962	1
B.T2	Cessna O-1 Bird Dog	สหรัฐ	1967-1990	54
เครื่องบินฝึก
B.F1	Nieuport 80	ฝรั่งเศส	1918-1935	12 ca.	Trainer Nieuport 12, aka Nieuport 23 for wing area
B.F2	Nieuport 83	ฝรั่งเศส	1918-1935	12 ca.	Trainer Nieuport 10, aka Nieuport 18 for wing area
B.F3	Consolidated PT-1	สหรัฐ	1928-1939	4
B.F4	Avro 504N	สหราชอาณาจักร	1930-1948	70+	50+ built locally
B.F5	Vought V-93S Corsair	สหรัฐ	1939-1949	10+	Modified
B.F6	Tachikawa Ki-55	ญี่ปุ่น	1942-1950	24
B.F7	Miles Magister	สหราชอาณาจักร	1947-1952	20
B.F8	North American T-6 Texan	สหรัฐ	1948-1974	220
B.F9	DHC Chipmunk	แคนาดา	1950-1989	66
B.F10	de Havilland DH.82A Tiger Moth	สหราชอาณาจักร	1951-1961	34
B.F11	Lockheed T-33A/RT-33A	สหรัฐ	1955-1996	54	First jet trainer, also first jet aircraft
B.F12	Cessna T-37B/C Tweet	สหรัฐ	1961-1996	22	Jet trainer
B.F13	North American T-28D	สหรัฐ	1962-1988	120
B.F15	Aermacchi SF.260	อิตาลี	1973-1999	18	Royal Thai Air Force get broadcasting technology was RTAF-2
B.F17	RTAF-4 Chantra	ไทย	1974-1989	13 ca.	locally built ab-initio trainer
B.F18	RFB Fantrainer 400 & 600	เยอรมนี	1988-1994	26	basic trainer for F-5 lead in
เครื่องบินขนส่ง
B.L1	Beechcraft C-45B/F	สหรัฐ	1947-1971	7	First transport
B.L2	Douglas C-47 & EC-47D	สหรัฐ	1947-1997	55	B.L2k Basler BT-67 still in service
B.L3	Douglas C-54/DC-4	สหรัฐ	1959-1966	2
B.L4	Fairchild C-123B/K	สหรัฐ	1964-1995	46
B.L10	Douglas DC-8-62	สหรัฐ	1982-1989	3
B.L14	Aeritalia G.222	อิตาลี
เครื่องบินหลากประโยชน์
B.Th1	Helio Courier	สหรัฐ	1963-1986	20

อาวุธ

ประจำการ

ประเภท	ประเทศต้นกำเนิด	บทบาท	จำนวน	แผนการ
จรวดอากาศสู่อากาศ
ไอริส-ที	เยอรมนี	SRAAM (ขีปนาวุธอากาศสู่อากาศระยะสั้น)	50	Gripen Deal
มีทีเออร์	สหภาพยุโรป	BVRAAM ในอนาคต		Gripen Deal (Future)
เอไอเอ็ม-9 ไซด์ไวน์เดอร์	สหรัฐ	SRAAM (ขีปนาวุธอากาศสู่อากาศระยะสั้น)	100	PEACE NARESUAN
เอไอเอ็ม-120C5/C7 แอมแรม	สหรัฐ	BVRAAM	50	Delivered.
ไพธอน-4	อิสราเอล	AAM	46
จรวจอากาศสู่พื้น/จรวด/ระเบิด
GBU-10/-12/-22 Paveway II[ต้องการอ้างอิง]	สหรัฐ	Laser-Guided Bomb	300
GBU-31(V)1/B JDAM	สหรัฐ	GPS/INS Guided Bomb	100
GBU-38/B JDAM	สหรัฐ	GPS/INS Guided Bomb	200
GBU-54/B JDAM	สหรัฐ	GPS/INS/Laser-Guided Bomb	200
เอจีเอ็ม-65B/D/G มาเวอร์ริก	สหรัฐ	Air-to-Ground Missile	100
Mk 81/Mk82/Mk84	สหรัฐ	500/1000/2000 pound general purpose bombs	3,000
อาร์บีเอส-15F Mk.2	สวีเดน	(200 kg) Anti-ship missile	15)	Gripen Deal
จรวดพื้นสู่อากาศ (ป้องกัน)
Oerlikon ADATS	สวิตเซอร์แลนด์	laser-guided supersonic missile	94	Fixed emplacement/semi-mobile
Saab Bofors Dynamics RBS 70 Mk.2	สวีเดน	Man-portable air-defence system (MANPAD)	53
QW-2 Vanguard II	จีน	Man-portable air-defence system (MANPAD)	80
Rheinmetall Mauser Mk.30 mod.F	เยอรมนี		168
Bofors 40mm L/70	สวีเดน	40mm L/70	45
Type 74	จีน	Twin 37mm Anti Aircraft Artillery	30
KS-1	จีน	SAM Anti Aircraft Artillery	4
อาวุธภาคพื้นดิน
Cadillac Gage V150 Commando	สหรัฐ	4x4 amphibious armored car	12	With 12.7mm and 7.62mm MG
Rheinmetall Condor	เยอรมนี	4x4 amphibious armored car	19	With 20mm and 7.62mm MG

การพัฒนาในอนาคต

• RTAF-6 – เครื่องบินฝึก โดย อุตสาหกรรมการบินไทย
• Tigershark II – อากาศยานไร้คนขับ โดย G-Force Composite
• วิจัยจรวดอากาศสู่อากาศ โดย สถาบันเทคโนโลยีป้องกันประเทศ
• วิจัยจรวดร่อนโจมตีภาคพื้นและโจมตีเรือ โดย สถาบันเทคโนโลยีป้องกันประเทศ
• RTAF-U1M อากาศยานไร้คนขับติดอาวุธ

เครื่องหมายอากาศยาน

สัญลักษณ์อากาศยาน

2462 — 2483 2488 — ปัจจุบัน	2483 — 2484	2484 — 2488

สัญลักษณ์หางอากาศยาน

2462 — 2484 2488 — ปัจจุบัน	2484 — 2488

ดูเพิ่ม

• เขตแสดงตนเพื่อป้องกันภัยทางอากาศไทย
• รายชื่ออากาศยานในกองทัพอากาศไทย
• อากาศยานในราชการไทย
• อากาศโยธิน
• สโมสรฟุตบอลทหารอากาศ

อ้างอิง

1. Japanese use of Type 45 Siamese Mauser?
2. "สถานีรายงานหาดใหญ่กับสถานีรายงานเขาวังชิงคือที่เดียวกัน". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-11-12. สืบค้นเมื่อ 2010-11-19.
3. "Air force chooses Gripen jets from Sweden". Bangkok Post (ภาษาอังกฤษ). 27 Aug 2024. สืบค้นเมื่อ 2024-08-27.
4. Wieliczko and Szeremeta 2004, p. 81. harvnb error: no target: CITEREFWieliczko_and_Szeremeta2004 (help)

1. against French Potez 25s.
2. with French Potez 25s
3. 5 Ki-27s fought 8 P-51s and 9 P-38s - all Ki-27s lost for 1 P-38 downed and 2 P-51s damaged.

แหล่งข้อมูลอื่น

• กองทัพอากาศไทย เก็บถาวร 2008-02-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน