రాజస్థాన్ జిల్లాల జాబితా

భారతదేశం లోని రాజస్థాన్ రాష్ట్ర పరిపాలనా ప్రయోజనాల కోసం 50 జిల్లాలుగా విభజించబడింది.^[1] 2023 మార్చి 17న, రాజస్థాన్ ముఖ్యమంత్రి అశోక్ గెహ్లాట్ 19 కొత్త జిల్లాల ఏర్పాటును ప్రకటించాడు. జైపూర్ జిల్లా, జోధ్‌పూర్ జిల్లా ఉనికిలో లేవు, తద్వారా జిల్లాల సంఖ్య 50కి చేరుకుంది .^[2] జిల్లా పరిపాలనా నిర్వహణ బాధ్యతలను, రాష్ట్రం నియమించిన అఖిల భారత అధికారులు నిర్వహిస్తారు. ప్రతి జిల్లాలో అఖిల-భారత అధికారులు డిప్యూటీ కమిషనర్ లేదా జిల్లామేజిస్ట్రేట్ (ఇండియన్ అడ్మినిస్ట్రేటివ్ సర్వీస్ నుండి), ఒక సూపరింటెండెంట్ ఆఫ్ పోలీస్ (ఇండియన్ పోలీస్ సర్వీస్ నుండి), డిప్యూటీ కన్జర్వేటర్ ఆఫ్ ఫారెస్ట్ (ఇండియన్ ఫారెస్ట్ సర్వీస్ నుండి) దీనికి వివిధ రాజస్థాన్ రాష్ట్ర సర్వీసుల అధికారులు సహాయం చేస్తారు. ఆరోగ్యం, విద్య, ఇతర ప్రాథమిక సౌకర్యాల వంటి విషయాలకు రాష్ట్రం నియమించిన అధికారులు బాధ్యత వహిస్తారు.

రాజస్థాన్ జిల్లాలు
రాజస్థాన్ జిల్లాలు
రకం	జిల్లాలు
స్థానం	రాజస్థాన్
సంఖ్య	50
జనాభా వ్యాప్తి	జైసల్మేర్ – 669,919 (అత్యల్ప); జైపూర్ – 6,626,178 (అత్యధిక)
విస్తీర్ణాల వ్యాప్తి	ధౌల్‌పూర్ – మూస:కన్వర్ట్ (చిన్నది); జైసల్మేర్ – మూస:కన్వర్ట్ (అతిపెద్ద)
ప్రభుత్వం	రాజస్థాన్ ప్రభుత్వం
ఉప విభజన	రాజస్థాన్ తహసీల్‌ల జాబితా

కొత్త జిల్లాల ప్రకటన

2023 మార్చి 17న, సిఎం అశోక్ గెహ్లాట్ రాజస్థాన్ శాసనసభలో రాష్ట్రంలో మూడు కొత్త డివిజన్లతో పాటు 19 కొత్త జిల్లాలను ఏర్పాటు చేయనున్నట్లు ప్రకటించారు. ప్రస్తుతం ఉన్న జైపూర్ (యునైటెడ్), జోధ్‌పూర్ (యునైటెడ్) ఉనికిని కోల్పోతుండగా జిల్లాల సంఖ్య 50కి పెరిగింది. ^{[3] [4] [5][6]}

ప్రతిపాదిత విభాగాలు

ఈ దిగువ విభాగాలు ప్రతిపాదిత విభాగాలుగా ఉన్నాయి.^[7]

• బన్స్వారా డివిజన్
• పాలి డివిజన్
• సికార్ డివిజన్

మూడు కొత్త డివిజన్ల ప్రకటన తర్వాత పాత డివిజన్లన్నింటినీ కలిపి మొత్తం 10 డివిజన్లు రానున్నాయి.

పూర్వ జిల్లాల జాబితా

	జిల్లా	ప్రాంతం (కిమీ²లో)	జనాభా	విభాగం
1	అజ్మీర్	8,481	2,584,913	అజ్మీర్ విభాగం
2	ఆల్వార్	8,380	3,671,999	జైపూర్ విభాగం
3	బన్‌స్వార	5,037	1,798,194	ఉదయపూర్ విభాగం
4	బరన్	6,992	1,223,921	కోట విభాగం
5	బార్మర్	28,387	2,604,453	జోధ్‌పూర్ విభాగం
6	భరత్‌పూర్	5,066	2,549,121	భరత్‌పూర్ విభాగం
7	భిల్వార	10,455	2,410,459	అజ్మీర్ విభాగం
8	బికనీర్	30,247	2,367,745	బికనీర్ విభాగం
9	బుంది	5,550	1,113,725	కోట విభాగం
10	చిత్తౌర్‌గఢ్	7,822	1,544,392	ఉదయపూర్ విభాగం
11	చురు	13,858	2,041,172	సికార్ విభాగం
12	దౌసా	3,432	1,637,226	జైపూర్ విభాగం
13	ధౌల్‌పూర్	3,033	1,207,293	భరత్‌పూర్ విభాగం
14	దుంగర్‌పూర్	3,770	1,388,906	ఉదయపూర్ విభాగం
15	హనుమాన్‌గఢ్	9,656	1,774,692	బికనీర్ విభాగం
16	జైపూర్ (ఉనికిలో లేదు)	11,143	6,626,178	జైపూర్ విభాగం
17	జైసల్మేర్	38,401	669,919	జోధ్‌పూర్ విభాగం
18	జలోర్	10,640	1,828,730	జోధ్‌పూర్ విభాగం
19	ఝలావర్	6,928	1,411,129	కోట విభాగం
20	ఝున్‌ఝును	5,928	2,137,045	సికార్ విభాగం
21	జోధ్‌పూర్ (ఉనికిలో లేదు)	22,850	3,687,165	జోధ్‌పూర్ విభాగం
22	కరౌలి	5,043	1,458,248	భరత్‌పూర్ విభాగం
23	కోట	5,217	1,951,014	కోట విభాగం
24	నాగౌర్	17,718	3,307,743	అజ్మీర్ విభాగం
25	పాలీ	12,387	2,037,543	జోధ్‌పూర్ విభాగం
26	ప్రతాప్‌గఢ్	4,117	867,848	ఉదయపూర్ విభాగం
27	రాజ్‌సమంద్	4,550	1,156,597	ఉదయపూర్ విభాగం
28	సవై మధోపూర్	10,527	1,335,551	భరత్‌పూర్ విభాగం
29	సికార్	7,742	2,677,333	సికార్ విభాగం
30	సిరోహి	5,136	1,036,346	జోధ్‌పూర్ విభాగం
31	శ్రీ గంగానగర్	11,154	1,969,168	బికనీర్ విభాగం
32	టోంక్	7,194	1,421,326	అజ్మీర్ విభాగం
33	ఉదయ్‌పూర్ జిల్లా	11,724	3,068,420	ఉదయపూర్ విభాగం

గమనిక: పైన వివరింపబడిన 33 పాత జిల్లాలలో జైపూర్ జిల్లా, జోధ్‌పూర్ జిల్లా ఉనికిలో లేవు. కొత్తగా ప్రకటించిన 19 జిల్లాలలో పూర్వ జైపూర్ జిల్లాను విభజించగా , కొత్తగా జైపూర్ జిల్లా, జైపూర్ రూరల్ జిల్లా, డుడూ జిల్లా అనే పేర్లతో మూడు జిల్లాలు ఏర్పడ్డాయి.ఈ రెండు జిల్లాలకు జైపూర్ నగరం జిల్లా ముఖ్యపట్టణం. అలాగే జోధ్‌పూర్ జిల్లాను విభజించగా, కొత్తగా జోధ్‌పూర్ జిల్లా, జోధ్‌పూర్ రూరల్ జిల్లా, పలోడి జిల్లా అనే పేర్లతో మూడు జిల్లాలు ఏర్పడ్డాయి.ఈ రెండు జిల్లాలకు జోధ్‌పూర్ నగరం, జిల్లా ముఖ్యపట్టణం.

కొత్తగా ఏర్పడిన జిల్లాలు

వ.సంఖ్య	కొత్తగా ఏర్పడిన జిల్లా	గతంలో ఏ జిల్లాలో భాగంగా ఉండేది
1	బేవార్	అజ్మీర్, పాలి
2	కేక్రి	అజ్మీర్, టోంక్
3	ఖైర్తాల్ తిజారా	ఆల్వార్
4	బలోత్రా	బార్మర్
5	డిగ్	భరత్‌పూర్
6	షాహపురా	భిల్వారా
7	జైపూర్	జైపూర్
8	జైపూర్ రూరల్
9	డుడూ
10	కోట్‌పుట్లీ బెహ్రోర్	జైపూర్, అల్వార్
11	సంచోరే	జలోర్
12	జోధ్‌పూర్	జోధ్‌పూర్
13	జోధ్‌పూర్ రూరల్
14	ఫలోడి
15	దివానా కుచమన్	నాగౌర్
16	గంగాపూర్ సిటీ	సవై మధోపూర్
17	నీమ్ కా థానా	సికార్, ఝున్‌ఝును
18	అనుప్‌ఘఢ్	శ్రీ గంగానగర్, బికనేర్
19	సాలుంబర్	ఉదయ్‌పూర్

విభాగాలు

రాజస్థాన్ విభాగాలు

వ.సంఖ్య	విభాగం	విభాగం లోని జిల్లాలు
1	అజ్మీర్	అజ్మీర్ బేవార్ దీద్వానా-కూచమన్ కేక్రి నాగౌర్ షాహపురా టోంక్ జిల్లా
2	భరత్‌పూర్	భరత్‌పూర్ డీగ్ ధోల్పూర్ గంగాపూర్ సిటీ కరౌలి సవాయి మాధోపూర్
3	బికనీర్	అనుప్‌ఘర్ బికనీర్ హనుమాన్‌ఘర్ శ్రీ గంగానగర్
4	బన్‌స్వార	బన్‌స్వార దుంగార్పూర్ ప్రతాప్‌గఢ్
5	జైపూర్	అల్వార్ దౌసా డూడూ జైపూర్ జైపూర్ రూరల్ ఖైర్తాల్ కోట్‌పుట్లీ-బెహ్రోర్
6	జోధ్‌పూర్	బలోత్రా బార్మర్ జైసల్మేర్ జోధ్‌పూర్ అర్బన్ జోధ్‌పూర్ రూరల్ ఫలోడి
7	కోట	బరన్ బండి ఝలావర్ కోట
8	పాలి	పాలి జాలోర్ సంచోరే సిరోహి
9	సికార్	ఝుంఝును నీమ్ కా థానా సికర్ చురు
10	ఉదయ్‌పూర్	భిల్వారా చిత్తోర్‌గఢ్ రాజసమంద్ సాలుంబర్ ఉదయపూర్

మూలాలు

1. "Districts". rajasthan.gov.in. Archived from the original on 13 March 2023. Retrieved 2023-03-17.
2. Bureau, The Hindu (2023-03-17). "Ahead of Assembly polls, Gehlot announces formation of 19 new districts in Rajasthan". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Archived from the original on 17 March 2023. Retrieved 2023-03-17.
3. "CM Gehlot announce new districts". Patrika. Archived from the original on 17 March 2023. Retrieved 2023-03-17.
4. "Rajasthan gets 19 new districts, announces CM Ashok Gehlot — Check list of newly-formed districts". Zee Business. 2023-03-17. Archived from the original on 17 March 2023. Retrieved 2023-03-17.
5. "Rajasthan CM Ashok Gehlot Announces 19 New Districts, Tally Now 50". ABP News (in English). 17 March 2023. Archived from the original on 17 March 2023. Retrieved 2023-03-17.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
6. "New district demands". Archived from the original on 7 March 2023. Retrieved 9 July 2022.
7. "Newly created divisions and districts". Patrika. Archived from the original on 17 March 2023. Retrieved 2023-03-17.

వెలుపలి లంకెలు