క్లోరిన్

క్లోరీన్ని తెలుగులో హరితము అంటారు.

క్లోరిన్, ₀₀Cl

క్లోరిన్
Pronunciation	/ˈklɔːriːn, -aɪn/ ​(KLOR-een-,_---eyen)
Appearance	pale yellow-green gas
Standard atomic weight Ar°(Cl)
	[35.446, 35.457][1] 35.45±0.01 (abridged)[2]
క్లోరిన్ in the periodic table
Hydrogen Helium Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rhodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Ununtrium Flerovium Ununpentium Livermorium Ununseptium Ununoctium F ↑ Cl ↓ Br సల్ఫర్ ← క్లోరిన్ → ఆర్గాన్
Group	మూస:Infobox element/symbol-to-group/format
Period	period 3
Block	p-block
Electron configuration	[Ne] 3s2 3p5
Electrons per shell	2, 8, 7
Physical properties
Phase at STP	gas
Melting point	171.6 K ​(-101.5 °C, ​-150.7 °F)
Boiling point	239.11 K ​(-34.04 °C, ​-29.27 °F)
Density (at STP)	3.2 g/L
when liquid (at b.p.)	1.5625[3] g/cm3
Critical point	416.9 K, 7.991 MPa
Heat of fusion	(Cl2) 6.406 kJ/mol
Heat of vaporization	(Cl2) 20.41 kJ/mol
Molar heat capacity	(Cl2) 33.949 J/(mol·K)
Vapor pressure P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 128 139 153 170 197 239
Atomic properties
Oxidation states	−1, 0, +1, +2, +3, +4, +5, +6, +7 (a strongly acidic oxide)
Electronegativity	Pauling scale: 3.16
Ionization energies	(more)
Covalent radius	102±4 pm
Van der Waals radius	175 pm
Spectral lines of క్లోరిన్
Other properties
Natural occurrence	primordial
Crystal structure	​orthorhombic
Speed of sound	(gas, 0 °C) 206 m/s
Thermal conductivity	8.9×10−3  W/(m⋅K)
Electrical resistivity	> 10  Ω⋅m (at 20 °C)
Magnetic ordering	diamagnetic[4]
CAS Number	7782-50-5
History
Discovery	Carl Wilhelm Scheele (1774)
First isolation	Carl Wilhelm Scheele (1774)
రసాయన మూలకంగా గుర్తించినవారు	Humphry Davy (1808)
Isotopes of క్లోరిన్ v e
Template:infobox క్లోరిన్ isotopes does not exist
Category: క్లోరిన్ view talk edit | references

క్లోరీన్ ఒక మూలకము. ఇది లేత పసుపుపచ్చ, లేత ఆకుపచ్చ కలిసిన రంగు గల వాయువు. ఈ వాయువులో ప్రతి రేణువు రెండు క్లోరీన్ అణువులు (atomes) కలసిన జంట; ఈ జంట రేణువుల్ని క్లోరీన్ బణువులు (molecules) అంటారు.

ఆవర్తన పట్టికలో స్థానం

ఆవర్తన పట్టికలో హరితము 3 వ అడ్డు వరసలో, 17 వ నిలువు వరుసలో కనిపిస్తుంది. దీని అణు సంఖ్య 17 కనుక క్లోరీన్ అణువులో 17 ఎలక్ట్రానులు ఉంటాయి. వీటి విన్యాసం [Ne]3s2 3p5 కనుక క్లోరీన్ అణువు మరొక ఎలక్ట్రాను కోసం తహరతహలాడుతూ ఉంటుంది. అందుకనే క్లోరీన్ ఎంతో చైతన్యవంతమైన మూలకం. ఆవర్తన పట్టికలో ఇది ఫ్లోరీన్ కి దిగువన, దీని దిగువన బ్రోమీన్, దాని దిగువన అయొడీన్ కనిపిస్తాయి. ఈ నాలుగు మూలకాలని కట్టగట్టి లవజనులు (halogens) అంటారు - అనగా లవణాలని పుట్టించేవి అని అర్థం. ఈ నాలుగు మూలకాలు లోహాలతో సంయోగం చెందినప్పుడు లవణాలు (salts) లభిస్తాయి. ఉదాహరణకి క్లోరీన్ సోడియం అనే లోహంతో సంయోగం చెదినప్పుడు మనకి సోడియం క్లోరైడ్ (NaCl) అనే లవణం వస్తుంది. మనం వంటలలో వాడే ఉప్పులో సింహభాగం సోడియం క్లోరైడ్ అన్న విషయం అందరికీ తెలిసినదే. (లవజనుల జాబితాలో, అయొడీన్ కి దిగువ, ఏస్టటీన్ అనే మరొక మూలకం ఉంది కాని అది భూమి మీద అత్యంత అల్పంగా దొరుకుతుంది కనుక దాని ప్రస్తావన ఇక్కడ తీసుకురావడం లేదు.)

క్లోరీన్ విష వాయువు

ఈ వాయువు బరువు గాలి కంటే బాగా ఎక్కువ. ఇది విష వాయువు. ఇది చాలా చైతన్యశీలత గల వాయువు. మొదటి ప్రపంచ యుద్ధంలో దీనిని రసాయన ఆయుధంగా ఉపయోగించేరు. ఈ యుద్ధంలో సైనికులు గాడీలలో ఉండి యుద్ధం చేసేవారు. ఈ వాయువుని యుద్ధ భూమి మీదకి వదలినప్పుడు, ఇది గాలి కంటే బరువు కనుక సులభంగా ఆ గాడీలలోకి దిగిపోయేది.

క్లోరీన్ నీటిలో సులభంగా కరిగి ఉదహరికామ్లము తయారవుతుంది. దీని ప్రభావం వల్ల ఊపిరి తిత్తులు సజల ఉదహరికామ్లముతో నిండిపోయి దెబ్బతిన్న ఆసామి తన ఊపిరితిత్తులలో చేరుకున్న ఆ ఆమ్లంలో "ములిగిపోయి" చచ్చిపొతాడు.

మూలాలు

1. "Standard Atomic Weights: Chlorine". CIAAW. 2009.
2. Prohaska, Thomas; Irrgeher, Johanna; Benefield, Jacqueline; et al. (2022-05-04). "Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry (in ఇంగ్లీష్). doi:10.1515/pac-2019-0603. ISSN 1365-3075.
3. Chlorine, Gas Encyclopaedia, Air Liquide
4. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Lide, D. R., ed. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.

మూస:హేలజనులు