From Wikipedia, the free encyclopedia
ఒక ప్రత్యేక ఆశయంతో ఉద్యమ రూపంలో గ్రంథాలను ప్రచురించి పాఠకులకు అందించే ఉద్దేశంతో గ్రంథమాలలు ప్రారంభించబడ్డాయి. చాలామటుకు ఈ గ్రంథమాలలు దాతల విరాళాలతో, పాఠకుల చందాలతో లాభాపేక్ష లేకుండా నడిచాయి. ఈ గ్రంథమాలల్లో ప్రచురించిన గ్రంథాలను చాలామంది ప్రచురణ కర్తలు పుష్పాలు లేదా కుసుమాలతో పోల్చేవారు. మొదట వెలువడ్డ పుస్తకాన్ని మొదటిపుష్పం అని, రెండవ గ్రంథాన్ని రెండవ పుష్పం అనీ పేర్కొనేవారు.
కొన్ని గ్రంథమాలలు:
కె.సి.గుప్త, వెల్దుర్తి మాణిక్యరావులు ఈ గ్రంథమాలను నడిపారు.1938లో స్థాపించబడింది. ప్రతి పుస్తకం పాఠకుడికి ఒక అణాకే అందించాలనేది ఈ గ్రంథమాల ఆశయం.
రాజమండ్రి. శ్రీపాద కామేశ్వరరావు దీనిని ప్రారంభించాడు.
సికందరాబాదు. మడిపడగ బలరామాచార్యులు, రామమూర్తి గోపాలాచార్యులు ఈ గ్రంథమాల సంచాలకులు. తెలంగాణాలోని ప్రఖ్యాతరచయితల రచనలను ముద్రితరూపంలో అందించడం ఈ గ్రంథమాల ముఖ్యోద్దేశము.
నేషనల్ బుక్ ట్రస్ట్, ఇండియా వారు భారతదేశంలోని ఒక్కో భాషలో ఉన్న అపురూపమైన సాహిత్యం మరో భాష వారికి అందాలనే ఉద్దేశంతో నిర్వహించిన గ్రంథమాల ఇది. దీని ద్వారా భారత రాజ్యాంగం గుర్తించిన ప్రధానమైన భాషల సాహిత్యాన్ని ఆయా భాషల్లో ఒకదానిలోకి మరొకటి అనువాదం చేసి ప్రచురించారు.
రాజమండ్రి
కాశీనాథుని నాగేశ్వరరావు మద్రాసులో 1921లో దీనిని స్థాపించాడు.
హైదరాబాదు కేంద్రంగా గుండువరపు హనుమంతరావు 1939లో దీనిని ప్రారంభించాడు. ఆంధ్రకేసరిగా పేరొందిన గొప్ప జాతీయోద్యమ నాయకుడు టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులుకి గౌరవంగా దీనికి ఆంధ్రకేసరి గ్రంథమాల అనే పేరు పెట్టారు.
కర్నూలు కార్యస్థానంగా నడిచిన సంస్థ.
దీనిని అయ్యగారి నారాయణమూర్తి, నిడదవోలు రామచంద్రారెడ్డి మొదలైనవారు స్థాపించారు. వేంకటపార్వతీశ కవుల రచనలను, వివిధ అనువాదాలను ప్రచురించింది. సుమారు 150 పుస్తకాలను ప్రకటించింది. ఈ సంస్థ ప్రచురించిన గ్రంథాలు
తూర్పుగోదావరి జిల్లా కపిలేశ్వరపురం నుండి నడిచింది. దీనిలో ప్రాచీన కవులచే ప్రచురింపబడి ఇంతవరకు ముద్రితములు కానట్టివి, ముద్రితములైనప్పటికిని ప్రచారములో లేనట్టి అత్యుత్తమ ప్రబంధాలను, పురాణాలను ప్రచురించే ఆశయంతో స్థాపించబడింది.
1908లో స్థాపించబడింది.
సూర్యాపేట
అనంతపురంలో స్థాపించబడింది.
ఎలమర్రు, కృష్ణాజిల్లా
దీవి గోపాలాచార్యులు మద్రాసు నుండి నడిపిన గ్రంథామాల. సుమారు 22 విలువైన వైద్యశాస్త్ర గంథాలు ప్రకటించింది.
కొవ్వూరు
నెల్లూరు
గుంటూరు నుండి నడిచింది.
నెల్లూరు నుండి దువ్వూరి రామిరెడ్డి దీనిని నడిపినాడు. కవికోకిల అనేది దువ్వూరి రామిరెడ్డి బిరుదు కావడంతో ఈ గ్రంథమాలకు ఆ పేరే పెట్టారు.
కనిగిరి
మద్రాసు కార్యస్థానంగా 1936లో ప్రారంభమైనది. కాంచనపల్లి కనకమ్మ దీనిని నడిపింది.
కొల్లూరు
వరంగల్లు - 1936
కాకినాడ
తిరుపతి
సూర్యాపేట
విజయవాడ
దీనిని గౌతమీ కోకిల బిరుదాంకితులైన వేదుల సత్యనారాయణ శాస్త్రి రచనలను ప్రచురించారు. దీన్ని శిలిగం జగన్నాథం స్థాపించారు.
కాకినాడ
చీరాల
పిఠాపురం
జాతికి ఉత్తేజం కలిగించే నాయకులు, కవులు, కళాకారులు, ఉద్యమకారులు, తదితరుల జీవిత చరిత్రలను సంక్షిప్తీకరించి దాదాపు రాజ్యాంగం గుర్తించిన అన్ని ప్రధాన భారతీయ భాషల్లోనూ (తెలుగు సహా) అందించారు. నేషనల్ బుక్ ట్రస్ట్, ఇండియా వారు చేసిన ఈ ప్రచురణల్లో ఎక్కువ భాగం అప్పటికే ఉన్న మహనీయుల జీవిత చరిత్రల సంక్షిప్తీకరణలు కాగా మిగిలినవి అవసరం మేరకు కొందరిచే వ్రాయించి అనువదించారు.
మహాత్మునకు కన్నీటికానుక
దీనిని వోలేటి సుబ్రహ్మణ్యశర్మ తెనాలిలో నడిపారు.
వట్టికోట ఆళ్వారుస్వామి ఈ గ్రంథమాలను నిర్వహించాడు. దేశీయుల ఆకాంక్షలను, హక్కులను బాధ్యతలను దృష్టిలో పెట్టుకుని ఉత్తమ గ్రంథాలను ప్రచురించే ఆశయంతో ఈ గ్రంథమాల స్థాపించబడింది. 1938లో ప్రారంభమై 1961వరకు 33 అత్యంత విలువైన గ్రంథాలను ప్రకటించింది. ఈ సంస్థ ప్రచురించిన గ్రంథాలు
తెనాలి
ముళ్ళపూడి తిమ్మరాజు తణుకు నుండి దీనిని నిర్వహించాడు.
తెనాలి కార్యస్థానం.
మద్రాసులో స్థాపించబడింది.
మంగళగిరి
వయోజన విద్య ద్వారా కొత్తగా అక్షరాలు నేర్చుకున్న పెద్దలు చదువుకునేందుకు అవసరమైన పుస్తకాలకు ప్రత్యేకమైన లక్షణాలు కావాల్సివుంటుంది. కథాంశం ప్రౌఢమైనది, విజ్ఞానదాయకమైనదీ కావాలి, కథనం ఆసక్తికరంగా, వేగంగా ఉండాలి ఐతే భాష మాత్రం బాలల సాహిత్యం వలె తేలికగా చదివి అర్థం చేసుకునేందుకు పనికి రావాలి. ఇటువంటు లక్షణాలతో నవశిక్షితుల కోసం నేషనల్ బుక్ ట్రస్ట్, ఇండియా వారు నవశిక్షిత గ్రంథమాలను నిర్వహించారు.
విజయనగరం
కాకినాడ
రాజాం
హనుమకొండ వరంగల్ జిల్లా
రాజమండ్రి
1931లో కర్నూలు నుండి డా.ఎస్.సుబ్బారావు ఈ గ్రంథమాలను నడిపాడు. మూడు నెలలకు ఒక నవల ప్రచురించాలని ఈ గ్రంథమాల భావించింది. మొదటి ప్రచురణగా ఆర్.బి.సింగ్ వ్రాసిన నూటపదునాఱు అనే అపరాధ పరిశోధక నవల ప్రకటించారు. ఇది ఎడ్‌గార్డ్ వాలెస్ నవలకు అనువాదం.
అమృతలూరు
మద్రాసు విశ్వవిద్యాలయం అనేక తెలుగు గ్రంథాలను వెలువరించింది.
ఈ గ్రంథమాల ద్వారా సుమారు 22 పుస్తకములు ముద్రించబడినవి.[3]
విజయవాడ
గుడివాడ నుండి నడిచింది.
రాజమండ్రి
కానూరులో స్థాపితము.
నెల్లూరు నుండి కొమాండూరు వేంకటరామానుజాచార్యులు దీనిని ప్రారంభించాడు. ఈ గ్రంథమాల ప్రచురించిన గ్రంథాలు
1931లో దోమా వేంకటస్వామిగుప్త స్థాపించాడు.
మదనపల్లె
అంగలూరు
అడ్లూరి అయోధ్యరామకవి స్థాపించి పది పుస్తకాలు ముద్రించాడు.
కొమర్రాజు వేంకటలక్ష్మణరావు నెలకొల్పాడు. దేశాభివృద్ధికి ఆవశ్యకములైన గ్రంథములు ప్రచురించి భాషాభివృద్ధి చేయుటయే ఈ గ్రంథమాల యొక్క యుద్దేశ్యము.దేశదేశముల చరిత్రములును, పదార్థవిజ్ఞాన, రసాయన, జీవ, వృక్ష, మొదలగు ప్ర్రకృతిశాస్త్రములును, దేశోపకారులగు, కొందరు మహనీయుల చరిత్రములును, ఇంగ్లీషు లోని ఉద్గ్రంథముల భాషాంతరీకరణములును ప్రచురించింది. ఈ సంస్థ ప్రచురించిన గ్రంథాలు
వొద్దిరాజు సోదరులు ఈ గ్రంథమాలను ప్రారంభించారు. ఇనుగుర్తిలో ప్రారంభమై ఆ తరువాత కరీంనగర్ జిల్లా నెమలికొండకు తరలి వెళ్లింది. 1932 వరకు 21 గ్రంథాలను ప్రచురించింది.
శీరిపి ఆంజనేయులు స్థాపించాడు. శారద (డిటెక్టివ్ నవలం, జీర్ణవిద్యానగర చరిత్ర ఈ గ్రంథమాల ద్వారా వెలువడ్డాయి.
చిత్తూరు
తెనాలి నుండి నడిచింది.
కాకినాడ నుండి అన్నంభొట్ల సూర్యనారాయణమూర్తి దీనిని 1939లో ప్రారంభించాడు.
1935లో ముంగండలో ప్రారంభమైనది.
1911లో స్థాపించబడింది.దేవరాజు వేంకటకృష్ణారావు కార్యదర్శిగా తాపీధర్మారావు, మండపాక పార్వతీశ్వరశాస్త్రి, న్యాయపతి రామానుజస్వామి సంపాదకులుగా బరంపురం నుండి ఇది నడపబడింది. ఈ సంస్థ ప్రచురించిన గ్రంథాలు
కాకినాడ కార్యస్థానం.
సికిందరాబాదులో స్థాపించబడింది.
రాజమండ్రి కార్యస్థానంగా శృంగారభరితమైన ప్రబంధాల ప్రచురణ చేపట్టి కొనసాగించారు. శృంగారభరితమైన గ్రంథాలను విక్టోరియన్ విలువల కారణంగా 19వ శతాబ్ది మధ్యకాలం నుంచి 20వ శతాబ్ది తొలినాళ్ల దాకా కూడా పలువురు ఆంగ్లేయులు, పాశ్చాత్య విద్యావ్యవస్థలోని భారతీయులు నిషేధింపజేశారు. ఈ ఉరవడి తగ్గాకా తిరిగి అటువంటి గ్రంథాల ప్రచురణ ప్రారంభమైంది. ఆ కొత్త ఒరవడిలో ఏకంగా శృంగార గ్రంథమాల పేరుతో ఓ గ్రంథమాలే రూపొందింది.
వరంగల్లు.
రాయలసీమలోని కవిపండితుల గ్రంథాలను ప్రచురించి వాటిని వెలుగులోకి తెచ్చే ప్రధాన ఆశయంతో ఈ గ్రంథమాల ఘూళీ కృష్ణమూర్తి, హెచ్.దేవదానము, కల్లూరు అహోబలరావులచే 1931లో బళ్లారి పట్టణంలో స్థాపించబడింది. ఆ పట్టణ ప్రముఖులు ఈ గ్రంథమాలకు ఆర్థిక సహాయం అందించి ప్రోత్సహించారు. అప్పట్లో సంవత్సరానికి మూడు పుస్తకాలను ప్రచురించి ఒక రూపాయి చందాకే ఆ పుస్తకాలను అందించేవారు. 1934లో కల్లూరు అహోబలరావు అనంతపురానికి బదిలీ కావడంతో ఈ గ్రంథమాల కూడా అనంతపురానికి మారింది. 1957లో హిందూపురానికి మారింది. ఈ గ్రంథమాల ప్రకటించిన పుస్తకాలు ఈ విధంగా ఉన్నాయి.
| క్రమ సంఖ్య | గ్రంథము పేరు | భాగము | ప్రక్రియ | రచయిత |
|---|---|---|---|---|
| 1వ పుష్పము | స్వార్థత్యాగము | నవల | ఘూళీ కృష్ణమూర్తి | |
| 2వ పుష్పము | భావతరంగములు | ఖండికలు | కల్లూరు అహోబలరావు | |
| 3వ పుష్పము | ప్రేమసుందరి | 1వభాగము | నవల | హెచ్.దేవదానము |
| 4వ పుష్పము | ప్రేమసుందరి | 2వభాగము | నవల | హెచ్.దేవదానము |
| 5వ పుష్పము | వేమభూపాలవిజయము | రావాడ వేంకటరామాశాస్త్రులు | ||
| 6వ పుష్పము | విప్రనారాయణ | నాటకము | రూపనగుడి నారాయణరావు | |
| 7వ పుష్పము | మాధవాశ్రమము | 1వ భాగము | నవల | గుంటి సుబ్రహ్మణ్యశర్మ |
| 8వ పుష్పము | మాధవాశ్రమము | 2వ భాగము | నవల | గుంటి సుబ్రహ్మణ్యశర్మ |
| 9వ పుష్పము | కుముదవల్లి | నాటకము | శీరిపి ఆంజనేయులు | |
| 10వ పుష్పము | పూదోట | పద్యఖండికలు | కల్లూరు అహోబలరావు | |
| 11వ పుష్పము | రాయలసీమ రత్నరాశి | కవితా సంకలనము | కల్లూరు అహోబలరావు (సంపాదకుడు) | |
| 12వ పుష్పము | స్వప్నవల్లభుడు | పద్యకావ్యము | హెచ్.దేవదానము | |
| 13వ పుష్పము | జ్ఞానవాశిష్ట రత్నములు | పద్యములు | కిరికెర భీమరావు | |
| 14వ పుష్పము | భక్తమందారము | ద్విశతి | కల్లూరు అహోబలరావు | |
| 15వ పుష్పము | అమృతాభిషేకము | పద్యఖండికలు | బెళ్లూరి శ్రీనివాసమూర్తి | |
| 16వ పుష్పము | షాజహాన్ | పద్యకావ్యము | కల్లూరు వేంకట నారాయణ రావు | |
| 17వ పుష్పము | తపోవనము | పద్యఖండికలు | బెళ్లూరి శ్రీనివాసమూర్తి | |
| 18వ పుష్పము | మఐరోపారహసనము | హాస్యము | డి.బాబన్న | |
| 19వ పుష్పము | భక్త పోతరాజీయము | నాటకము | మద్దులపల్లి వేంకట సుబ్రహ్మణ్యశర్మ | |
| 20వ పుష్పము | వివేకానందము | ద్విపదకావ్యము | బెళ్లూరి శ్రీనివాసమూర్తి | |
| 21వ పుష్పము | ఉగాది స్వర్ణభారతి | పద్యసంపుటి | కల్లూరు అహోబలరావు | |
| 22వ పుష్పము | రాయలసీమ రచయితల చరిత్ర | 1వ సంపుటి | చరిత్ర | కల్లూరు అహోబలరావు |
| 23వ పుష్పము | రాయలసీమ రచయితల చరిత్ర | 2వ సంపుటి | చరిత్ర | కల్లూరు అహోబలరావు |
| 24వ పుష్పము | భగవద్గీతాసందేశము | డి.బాబన్న | ||
| 25వ పుష్పము | ||||
| 26వ పుష్పము | ||||
| 27వ పుష్పము | ||||
| 28వ పుష్పము | రాయలసీమ రచయితల చరిత్ర | 3వ సంపుటి | చరిత్ర | కల్లూరు అహోబలరావు |
| 29వ పుష్పము | ||||
| 30వ పుష్పము | రాయలసీమ రచయితల చరిత్ర | 4వ సంపుటి | చరిత్ర | కల్లూరు అహోబలరావు |
ముసునూరు (కృష్ణాజిల్లా)
మద్రాసు
తెనాలి
దీనిని గరిమెళ్ల సత్యనారాయణ నడిపి 12 పుస్తకాలను అచ్చొత్తించాడు.
కాకరపర్రు, పశ్చిమగోదావరి జిల్లా
విజయవాడ
విశాఖపట్నం
గుంటూరు
విజయవాడ నుండి పనిచేసింది. మిక్కిలినేని రాధాకృష్ణమూర్తి వ్రాసిన నటరత్నాలు ఈ గ్రంథమాల నుండి ప్రచురించబడింది.
తెనాలి కార్యక్షేత్రంగా పనిచేసిన బ్రాహ్మణవ్యతిరేకోద్యమ కారుడు, హేతువాది త్రిపురనేని రామస్వామిచౌదరి దీనిని నడిపించారు. ఈ గ్రంథమాల ద్వారా ప్రచురితమైన గ్రంథాలు కూడా పురాణ వ్యతిరేకత, హేతువాదం, బ్రాహ్మణ వ్యతిరేకత వంటి మౌలిక లక్షణాలు కలిగినవే.
ఈ గ్రంథమాల ప్రచురించిన పుస్తకాలు
కాకినాడ నుండి ప్రారంభమైనది.
రాజమండ్రి
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
