mleć

mleć (język polski)

wymowa:

IPA: [mlɛt͡ɕ], AS: [mleć]

^ⓘ

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		mleć
czas teraźniejszy		mielę	mielesz	miele	mielemy	mielecie	mielą
czas przeszły	m	mełłem	mełłeś	mełł	mełliśmy	mełliście	mełli
	ż	mełłam	mełłaś	mełła	mełłyśmy	mełłyście	mełły
	n	mełłom	mełłoś	mełło
tryb rozkazujący		niech mielę	miel	niech miele	mielmy	mielcie	niech mielą
pozostałe formy czas przyszły m będę mełł, będę mleć będziesz mełł, będziesz mleć będzie mełł, będzie mleć będziemy mełli, będziemy mleć będziecie mełli, będziecie mleć będą mełli, będą mleć ż będę mełła, będę mleć będziesz mełła, będziesz mleć będzie mełła, będzie mleć będziemy mełły, będziemy mleć będziecie mełły, będziecie mleć będą mełły, będą mleć n będę mełło, będę mleć będziesz mełło, będziesz mleć będzie mełło, będzie mleć czas zaprzeszły m mełłem był mełłeś był mełł był mełliśmy byli mełliście byli mełli byli ż mełłam była mełłaś była mełła była mełłyśmy były mełłyście były mełły były n mełłom było mełłoś było mełło było forma bezosobowa czasu przeszłego mełto tryb przypuszczający m mełłbym, byłbym mełł mełłbyś, byłbyś mełł mełłby, byłby mełł mełlibyśmy, bylibyśmy mełli mełlibyście, bylibyście mełli mełliby, byliby mełli ż mełłabym, byłabym mełła mełłabyś, byłabyś mełła mełłaby, byłaby mełła mełłybyśmy, byłybyśmy mełły mełłybyście, byłybyście mełły mełłyby, byłyby mełły n mełłobym, byłobym mełło mełłobyś, byłobyś mełło mełłoby, byłoby mełło imiesłów przymiotnikowy czynny m mielący, niemielący ż mieląca, niemieląca mielące, niemielące n mielące, niemielące imiesłów przymiotnikowy bierny m mełty, niemełty mełci, niemełci ż mełta, niemełta mełte, niemełte n mełte, niemełte imiesłów przysłówkowy współczesny mieląc, nie mieląc rzeczownik odczasownikowy mełcie, niemełcie

(1.1) rozdrabniać coś za pomocą odpowiednich przyrządów

(1.2) powoli coś żuć

odmiana:

(1) ^[1] koniugacja XI

 

przykłady:

(1.1) Udawała, że jej smakuje, ale kiedy zostawała sama, mełła ziarna cennej kartkowej prawdziwej kawy i parzyła ją sobie w szklance^[2].

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) mielić, reg. pozn. melić

(1.2) przeżuwać

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. mlon mos/mrz, młyn m, młynek m, mielenie n, mielone, mielonka ż, młócka ż

czas. dk. zemleć, przemleć, mielić

ims. mielony

przym. mielony, młyński

związki frazeologiczne:

mleć ozorem / mleć jęzorem / mleć językiem • mleć w ustach słowa / mleć w ustach przekleństwa / mleć w zębach słowa / mleć w zębach przekleństwa

etymologia:

prasł. *melti < praindoeur. *mel(ә)- → rozkruszać, rozdrabniać; por. miałki

uwagi:

W mowie potocznej normatywiści aprobują używanie formy mielić; podana tu odmiana jest normą wzorcową, ale ze względu na rzadki wzorzec odmiany i rozpowszechnienie formy mielić, sprawia problemy części użytkowników języka polskiego^[3][4].

W Panu Tadeuszu Mickiewicz używa zamiast mełł formy mleł.

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) mill
• baskijski: (1.1) eho
• bhodźpuri: (1.1) पीसना
• chorwacki: (1.1) mljeti
• czeski: (1.1) mlít
• duński: (1.1) male, formale, kværne, hakke
• elfdalski: (1.1) målå
• esperanto: (1.1) mueli
• francuski: (1.1) moudre; (1.2) mâcher, broyer
• hiszpański: (1.1) moler, triturar; (1.2) masticar
• interlingua: (1.1) moler
• kaszubski: (1.1) młoc
• ladyński: (1.1) majené
• łaciński: (1.1) molo
• łatgalski: (1.1) maļt
• manx: (1.1) blieh
• niemiecki: (1.1) mahlen
• norweski (bokmål): (1.1) male
• nowogrecki: (1.1) αλέθω; (1.2) αλέθω
• pontyjski: (1.1) αλέθω; (1.2) αλέθω
• rosyjski: (1.1) молоть
• rumuński: (1.1) îmblăti
• staroirlandzki: (1.1) meilid
• szwedzki: (1.1) mala
• ukraiński: (1.1) молоти

źródła:

1.  Hasło „mleć” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
2. Olga Tokarczuk, Prawiek i inne czasy, 1996, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
3.  Porada „mleć i mielić” w: Poradnia językowa PWN.
4.  Hasło „Językoznawcy ulegli!” w: Maciej Malinowski, Obcy język polski.