bogaty

bogaty (język polski)

bogate (1.2) zdobienie

wymowa:

IPA: [bɔˈɡatɨ], AS: [bogaty], ​^?/i

znaczenia:

przymiotnik jakościowy

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	bogaty		bogata	bogate	bogaci	bogate
dopełniacz	bogatego		bogatej	bogatego	bogatych
celownik	bogatemu		bogatej	bogatemu	bogatym
biernik	bogatego	bogaty	bogatą	bogate	bogatych	bogate
narzędnik	bogatym		bogatą	bogatym	bogatymi
miejscownik	bogatym		bogatej	bogatym	bogatych
wołacz	bogaty		bogata	bogate	bogaci	bogate
stopień wyższy bogatszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik bogatszy bogatsza bogatsze bogatsi bogatsze dopełniacz bogatszego bogatszej bogatszego bogatszych celownik bogatszemu bogatszej bogatszemu bogatszym biernik bogatszego bogatszy bogatszą bogatsze bogatszych bogatsze narzędnik bogatszym bogatszą bogatszym bogatszymi miejscownik bogatszym bogatszej bogatszym bogatszych wołacz bogatszy bogatsza bogatsze bogatsi bogatsze
stopień najwyższy najbogatszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najbogatszy najbogatsza najbogatsze najbogatsi najbogatsze dopełniacz najbogatszego najbogatszej najbogatszego najbogatszych celownik najbogatszemu najbogatszej najbogatszemu najbogatszym biernik najbogatszego najbogatszy najbogatszą najbogatsze najbogatszych najbogatsze narzędnik najbogatszym najbogatszą najbogatszym najbogatszymi miejscownik najbogatszym najbogatszej najbogatszym najbogatszych wołacz najbogatszy najbogatsza najbogatsze najbogatsi najbogatsze

(1.1) posiadający duży majątek lub osiągający wysokie dochody

(1.2) taki, który obfituje w coś

(1.3) dający dużą możliwość wyboru

odmiana:

(1.1-3)

 

przykłady:

(1.1) Wielu biznesmenów jest bogatych.

(1.2) Owoce są bogate w witaminy.

(1.3) W sklepach jest bardzo bogaty wybór produktów.

składnia:

kolokacje:

(1.2) bogaty w treść

synonimy:

(1.1) dostatni, majętny, zamożny, zasobny; pot. dziany, nadziany, forsiasty, przy forsie; reg. śl. piniynżyty

(1.2) obfity, zasobny, okazały, wystawny

(1.3) obfity, zasobny, rozmaity, (prze)różny, różnorodny, wieloraki

antonimy:

(1.1) zob. biedny

(1.2) ubogi

hiperonimy:

hiponimy:

(1.1) dobrze sytuowany^[1]

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. bogatkowate nmos, bogactwo n, bogacz m, bogaczka ż, bogacenie n, wzbogacanie n, wzbogacenie n, ubogacenie n, ubogacanie n, bogatość ż

czas. bogacić ndk., wzbogacać ndk., wzbogacić dk., ubogacać ndk., ubogacić dk.

przysł. bogato

związki frazeologiczne:

bogatego i na szubienicy diabli nie wezmą, a biednemu człowiekowi lada sznurek robi amen^[2] • chata bogata nie węgłami, ale pierogami • nie każdy dobry, kto bogaty • nie ten bogaty, kto ma dukaty • bogatemu to i byk się ocieli • bywałemu łgać, bogatemu kraść

etymologia:

od prasł. *bogatъ^[3], od rdzenia prasł. *bog- → bogactwo^[4]

powiązane z powiązane etymologicznie ze słowami bogactwo, niebogi i ubogi; wg części etymologów (m. in. Aleksandra Brücknera^[5] i Franciszka Sławskiego) również z bóg, bogini i bożek, inni (m. in. Andrzej Bańkowski) podważają tę tezę^[4]

por. białor. багаты, bułg. богат, chorw. bogat, czes. bohatý, dłuż. bogaty, głuż. bohaty, mac. богат, ros. богатый, rum. bogat, scs. богатъ, słc. bohatý słń. bogat i ukr. бага́тий

uwagi:

tłumaczenia:

• amharski: (1.1) ሀብታም
• angielski: (1.1) rich
• arabski: (1.1) وافر; (1.2) غني
• baskijski: (1.1) aberats, izandun; (1.2) aberats, naro, oparo
• białoruski: (1.1) багаты
• bułgarski: (1.1) богат
• chorwacki: (1.1) bogat
• czeski: (1.1) bohatý
• duński: (1.1) rig; (1.2) rig; (1.3) rig
• esperanto: (1.1) riĉa; (1.2) riĉa; (1.3) riĉa
• estoński: (1.2) rikas
• francuski: (1.1) riche; (1.2) riche; (1.3) riche
• górnołużycki: (1.1) bohaty
• hiszpański: (1.1) rico; (1.2) rico; (1.3) rico
• ido: (1.1) richa
• interlingua: (1.1) ric; affluente
• irlandzki: (1.1) saibhir
• jidysz: (1.1) רײַך (rajch); (1.2) רײַך (rajch); (1.3) רײַך (rajch)
• kaszubski: (1.1) bògati
• kataloński: (1.1) ric; (1.2) ric; (1.3) ric
• łaciński: (1.1) dives, dis
• łotewski: (1.1) bagāts
• niderlandzki: (1.1) rijk
• niemiecki: (1.1) reich; (1.2) reich
• norweski (bokmål): (1.1) rik
• nowogrecki: (1.1) πλούσιος; (1.2) πλούσιος; (1.3) πλούσιος
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)  ,    
• rosyjski: (1.1) богатый; (1.2) богатый
• rumuński: (1.1) bogat; (1.2) bogat
• sanskryt: (1.1) श्रीमत्, धनिक
• slovio: (1.1) bogatju (богатйу)
• słowacki: (1.1) bohatý; (1.2) bohatý; (1.3) bohatý
• staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) богатъ
• staroegipski: (1.1) (ꜥꜣ)
• szwedzki: (1.1) rik, förmögen
• ukraiński: (1.1) багатий; (1.2) багатий; (1.3) багатий
• węgierski: (1.1) gazdag
• wilamowski: (1.1) raeih́, rajch; (1.2) raeih́, rajch
• włoski: (1.1) agiato, facoltoso, opulento, ricco

źródła:

1. Hasło „dobrze sytuowany” w: Lidia Wiśniakowska, Słownik wyrazów bliskoznacznych PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, ISBN 978-83-01-14780-8.
2. Jan Tokarski, A ileż to kłopotu… ze spójnikiem „a”, „Poradnik Językowy” nr 4/1951, s. 6.
3. Chciałabym się dowiedzieć jaka jest etymologia słowa nieboszczyk. Spotkałam się z określeniem ktoś kto uszczknął nieba. w: Poradnia językowa UŚ.
4.  Porada „ubogi” w: Poradnia językowa PWN.
5.  Hasło „bóg” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.

bogaty (język dolnołużycki)

wymowa:

znaczenia:

przymiotnik

(1.1) bogaty (mający dużo pieniędzy)

odmiana:

(1.1) st. wyższy bogatšy; st. najwyższy nejbogatšy

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

(1.1) chudy

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. bogatstwo n

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła: