Jagiellonowie

Jagiellon (język polski)

wymowa:

IPA: [jäˈɟɛlːɔ̃n], AS: [i ̯äǵe•lõn], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.• gemin.

​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, liczba mnoga, nazwa własna

(1.1) hist. tylko w lm Jagiellonowie → dynastia panująca w Polsce od XIV do XVI w., zapoczątkowana przez Władysława II Jagiełłę, wygasła wraz ze śmiercią Zygmunta II Augusta; zob. też Jagiellonowie w Wikipedii

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

przypadek	liczba mnoga
mianownik	Jagiellonowie[1][2]
dopełniacz	Jagiellonów[2]
celownik	Jagiellonom
biernik	Jagiellonów[2]
narzędnik	Jagiellonami
miejscownik	Jagiellonach
wołacz	Jagiellonowie

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	Jagiellon	Jagiellonowie[1][2][3]
dopełniacz	Jagiellona[2]	Jagiellonów[2]
celownik	Jagiellonowi	Jagiellonom
biernik	Jagiellona[2]	Jagiellonów[2]
narzędnik	Jagiellonem	Jagiellonami
miejscownik	Jagiellonie	Jagiellonach
wołacz	Jagiellonie	Jagiellonowie[1][3]
depr. M. i W. lm: (te) Jagiellony[3]

(2.1) hist. przedstawiciel dynastii Jagiellonów (1.1)

odmiana:

(1.1)

 

(2.1)

 

przykłady:

(1.1) Jagiellonowie należeli do najpotężniejszych rodzin monarszych w Europie, a ich czasy były okresem świetności politycznej, kulturalnej i gospodarczej dawnej Polski^[4].

(1.1) Anna Jagiellonka, siostra Zygmunta II Augusta i żona Stefana Batorego, uchodzi za ostatnią przedstawicielkę rodu Jagiellonów w Polsce.

(1.1) Za kontynuatorów Jagiellonów można uznać polską linię dynastii Wazów (…)^[5].

składnia:

kolokacje:

(1.1) dynastia Jagiellonów • panowanie Jagiellonów • rządy Jagiellonów • Polska Jagiellonów

(2.1) poślubić Jagiellona • wyjść za mąż za Jagiellona

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. Jagiełło mos, Jagiellończyk mos, jagiellońskość ż

forma żeńska Jagiellonka ż

przym. jagielloński, pojagielloński, przedjagielloński

przysł. jagiellońsko

związki frazeologiczne:

etymologia:

pol. Jagiełło < litew. Jogaila

uwagi:

(1.1) Nazwy dynastii piszemy wielką literą^[6].

(1-2) Niepoprawna forma M. lm: „Jagielloni”^[2].

tłumaczenia:

• baskijski: (1.1) jagellondarrak lm; (2.1) jagellondar
• czeski: (1.1) Jagellonci lm; (2.1) Jagellonec m
• japoński: (1.1) ヤギェウォ朝
• słowacki: (1.1) Jagelovci lm; (2.1) Jagelovec m

źródła:

1.  Hasło „Jagiellon” w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.
2. Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Andrzej Markowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, ISBN 83-0113111-X, s. 1506.
3.  Hasło „Jagiellon” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
4.  Hasło „Jagiellonowie” w: Encyklopedia PWN Online, Wydawnictwo Naukowe PWN.
5. z Wikipedii
6.  Hasło „Nazwy dynastii” w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.