ווערן זיך

ווערן (jidysz)

transliteracja:

YIVO: vern; polska: wern

wymowa:

IPA: /ˈvɛʀn/; IPA: [ˈvɛʀn̩]

znaczenia:

czasownik nieprzechodni

(1.1) stawać się, zostawać, zmieniać się (w coś), (osiągać wiek) kończyć, bezosob. robić się; tłumaczone także za pomocą odrębnych czasowników

(1.2) być (coś będzie z czegoś), wychodzić, udawać się

czasownik posiłkowy

(2.1) … służący do tworzenia strony biernej: być, zostać

czasownik przechodni

(3.1) zob. פֿאַרווערן

czasownik zwrotny

(4.1) ווערן זיך → bronić się, opierać się, stawiać opór, walczyć, bić się, zmagać się

odmiana:

(1-2) lp איך ווער, דו ווערסט, ער / זי / עס ווערט ‖ lm מיר ווערן, איר ווערט, זיי ווערן ‖ fp זײַן + געוואָרן

(3-4) lp איך ווער, דו ווערסט, ער / זי / עס ווערט ‖ lm מיר ווערן, איר ווערט, זיי ווערן ‖ fp האָבן + געווערט

przykłady:

(1.1) זי איז געוואָרן דרײַצן יאָר.‏ → Ona skończyła / ukończyła trzynaście lat.

(1.1) עס ווערט שפּעט.‏ → Robi się późno.

(1.1) עס איז מיר קאַלט געוואָרן.‏ → Zrobiło mi się zimno.

(1.1) אַלט זאָל מען ווערן, אָבער ניט זײַן.‏ → Można się starzeć, ale nie być starym^[1].

(1.2) ס׳וועט דערפֿון גאָרנישט ווערן.‏ → Z tego nic nie będzie / wyjdzie.

(2.1) דער אַרטיקל איז פֿון דער רעדאַקציע אָנגענומען געוואָרן צום דרוק.‏ → Ten artykuł został przyjęty przez redakcję do druku.

składnia:

(1.1) książk. ווערן צו → zmieniać się w + B.^[2]

(1.1) C. + ווערן → robić się (jakoś) + C.

(2.1) ims. przesz. + ווערן → być + ims. str.br. ndk. (robionym), zostać + ims. str.br. dk. (zrobionym)

kolokacje:

(1.1) אַלט ווערן → starzeć się

(1.1) רויט ווערן → czerwienić się, czerwienieć

(1.1) מיד ווערן → męczyć się

(1.1) בעסער ווערן → polepszać się

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

(1-2) śwn. werden, por. niem. werden^[3]

(3-4) śwn. weren, por. niem. wehren^[4]

uwagi:

źródła:

1.  Hasło „ווערן” w: Борис Вайнблат, Идиш-русский словарь, 2008, s. 309.
2.  Yitskhok Niborski, Bernard Vaisbrot, Dictionnaire yiddish-français, Bibliothèque Medem, Paryż 2002, ISBN 2951137273.
3.  Hasło „werden” w: Digitales Wörterbuch der deutschen Sprache, Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften.
4.  Hasło „wehren” w: Digitales Wörterbuch der deutschen Sprache, Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften.