świekier

świekier (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈɕfʲjɛ̇cɛr], AS: [śfʹi ̯ėḱer], zjawiska fonetyczne: zmięk.• utr. dźw.• podw. art.• i → j 

​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	świekier	świekrowie
dopełniacz	świekra	świekrów
celownik	świekrowi	świekrom
biernik	świekra	świekrów
narzędnik	świekrem	świekrami
miejscownik	świekrze	świekrach
wołacz	świekrze	świekrowie

(1.1) daw. ojciec męża^[1]

(1.2) przest. ojciec męża lub żony^[2][3]

odmiana:

(1.1-2)

 

przykłady:

(1.1) (…) tak dawniej jak i dzisiaj u ludu, który tej nazwy w wielu stronach używa, świekier, świokier, świekra, świokra, świekrucha oznacza tylko rodziców męża, a teść i teścia – rodziców żony.^[4]

(1.2) I przyjął go wdzięcznie świekier jego, ojciec dziewki onej, a mieszkał u niego, przez trzy dni, i jedli i pili i nocowali tam.^[5]

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) świekr, daw. świokier

(1.2) teść, daw. cieść

antonimy:

(1.1) synowa, daw. snecha

hiperonimy:

(1.1) powinowaty

(1.2) powinowaty

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. forma żeńska świekra

przym. świekrowy

związki frazeologiczne:

etymologia:

Według Zbigniewa Gołąba zabytek kentumowy, od prasłowiańskiej formy svek(ъ)krъ; poświadczone we wszystkich językach słowiańskich np. rosyjskie svëkor, dopełniacz svëkra. Reinhold Trautmann rekonstruował kentumową postać *su̯ekura przeciwstawną satemowemu litewskiemu šēšuras, staroindyjskie śváśura-, awestyjskie x^vasura- ts., PIE *su̯ek'uro- "pan drugiego rodu, drugiej grupy rodowej" (podobnie Václav Machek, Etymologický slovník jazyka českého a slovenského, Praga 1957, s. 487)^[6].

uwagi:

tłumaczenia:

(1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: teść

• białoruski: (1.2) свёкар m

źródła:

1.  Hasło „pokrewieństwa” w: Zygmunt Gloger, Encyklopedia staropolska, 1900–1903.
2. Słownik języka polskiego, red. Witold Doroszewski, t. VIII, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958–1969, s. 1345.
3.  Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. VI: S-Ś, Warszawa 1900–1927, s. 779.
4. Z. Gloger: Encyklopedia staropolska
5. Biblia Gdańska
6. Zbigniew Gołąb, O pochodzeniu Słowian w świetle faktów językowych, Kraków 2004, s.81, ISBN 83-242-0528-4.