Wigilijny barszcz z uszkami

Wigilijny barszcz z uszkami – specjalnie przygotowany barszcz czerwony z postnymi uszkami, będący tradycyjną polską zupą podawaną w czasie Wigilii Bożego Narodzenia.

Barszcz z uszkami

Barszcz wigilijny różni się od barszczu czerwonego przygotowywanego w ciągu roku. Jest to czysty barszcz postny^[1], czyli przygotowany bez stosowania składników mięsnych z wyłączeniem rybnych. Barszcz czysty postny przygotowany jest z wywaru z włoszczyzny i buraków połączonego z wywarem z grzybów suszonych oraz z kwasem buraczanym^[2]. Według niektórych przepisów, np. według Mikołaja Reja, buraki przeznaczone na wywar należy wcześniej upiec^[3]. Barszcz doprawiamy jest solą i cukrem^[2]. Brak pieprzu w zupie pozwala na zastosowanie pikantniejszych dodatków (zob. niżej). Gotowy barszcz powinien być słodkawo-kwaśny, przejrzysty, o barwie intensywnie czerwonej^[1].

Według części przepisów przygotowuje się od razu jeden wywar (z warzyw i grzybów)^[4]. Maria Disslowa sugerowała opcjonalne wzbogacenie przygotowywanego wywaru głową ryby, solonym (tj. suszonym) koperkiem oraz roztartym czosnkiem^[4]. Bywa (np. według Disslowej), że do zupy dorzuca się posiekane, ugotowane buraki oraz podsmażoną cebulę^[4]. Rzadziej barszcz wigilijny zaprawiany jest zasmażką^[5] – wtedy otrzymana zupa nie będzie czystą i intensywnie czerwoną.

Zakwas buraczany często przygotowywany jest nawet dwa tygodnie przed Wigilią. Innym sposobem na zakwaszenie barszczu jest dodanie soku z cytryny^[1], soku z porzeczek^[1], wiśni sokowych^[1] lub kwaśnego kompotu z wiśni. Nie należy używać do tego celu octu^[1]. Ostatnio coraz częściej barszcz czerwony przygotowywany jest z koncentratu.

Tradycyjny farsz na uszka wigilijne może składać się z grzybów, cebuli, ryby lub jajek ugotowanych na twardo^[1]. Oprócz uszek, barszcz wigilijny podawany bywa z pasztecikami lub pieczonymi pierożkami lub do kulebiaka^[1][6][7].

Zobacz też

Zobacz multimedia związane z tematem: Barszcz czerwony z uszkami

• żydowski barszcz czerwony zakwaszany

Przypisy

1. Barszcz i piernik. Polskie przepisy na święta. Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP / Ambasada RP w Dosze, 20 grudnia 2012. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (2016-02-05)].
2. Zofia Bagieńska: „Zupy i dodatki do zup”, podrozdział „Zupy czyste”, przepis „Barszcz czysty postny”. W: praca zbiorowa (koordynator: Maria Szczygłowa): Dobra kuchnia: żywienie w rodzinie. Wyd. V. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, 1976, s. 90.
3. Maciej Kuroń: Barszcz wigilijny. [w:] www.kuron.com.pl (dział „Przepisy Macieja” ) [on-line]. Rodzina Kuroniów, 15 lutego 2007. [dostęp 2016-02-05].
4. „Zupy i dodatki do zup”, podrozdział „Barszcze”, przepis „Barszcz wigilijny”. W: Maria Disslowa: Jak gotować: praktyczny poradnik kucharski z 1930 roku. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1988, s. 80. ISBN 83-202-0554-9.
5. „Rozdział VI. Zupy”, podrozdział „Zupy postne”, przepis „64. Barszcz wigilijny”. W: Marya Ochorowicz-Monatowa: Uniwersalna książka kucharska. Wyd. trzecie znacznie powiększone. Warszawa – Lwów: Księgarnia E. Wende i S-ka, 1913, s. 174.
6. Katarzyna Solecka: Potrawy na święta. Kulebiak - skąd pochodzi ta potrawa i jak ją przyrządzić? Sprawdź przepis!. [w:] rmf.fm [on-line]. Radio Muzyka Fakty Grupa RMF sp. z o.o. sp. k., 2019-12-06. [dostęp 2024-05-22].
7. Barszcz czerwony z kulebiakiem: przepis na danie wigilijne. [w:] Beszamel.pl [on-line]. Grupa ZPR Media,, 2021-03-29. [dostęp 2024-05-22].