Loading AI tools
rodzina owadów Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Spójnicowate (Melittidae) – rodzina owadów z rzędu błonkoskrzydłych i nadrodziny pszczół obejmująca ponad 190 opisanych gatunków. Są to jednopokoleniowe pszczoły samotnice, zakładające gniazda w glebie. Wyróżniają się budową aparatu gębowego. Zasiedlają Holarktykę i krainę etiopską. W zapisie kopalnym znane od eocenu.
| Melittidae[1] | |
| Schenck, 1860 | |
| Okres istnienia: eocen–dziś | |
 Melitta maura | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina | |
| (bez rangi) | pszczołokształtne |
| Rodzina |
spójnicowate |
.jpg)
Są to pszczoły średnich i dużych rozmiarów[2]. Ich szczęki cechuje obecność grzebyka na żuwce zewnętrznej i brak takowego na pieńku oraz krótki wyrostek u nasady pieńka (processus basistipitalis). Mają wyniesioną nasadę wargi górnej. Ich języczek ma rowkowane włoski duże i skierowane rozbieżnie. Narządy gębowe cechuje również V-kształtne wskutek redukcji apronu lorum, połączone z jednolicie zwężoną i podwiniętą nasadą przedbródka. Większość ma bardzo małe przyjęzyczki, niekiedy wręcz zanikłe lub zlane z suspensoriami. Wyjątkiem są tu tylko Meganomiinae. Rowek episternalny uległ u spójnicowatych prawie całkowitemu zanikowi[3]. Służące zbieraniu pyłku szczoteczki z włosków znajdują się u samic na goleniach i pierwszych członach stóp[2].
Spójnicowate to pszczoły samotnice wydające po jednym pokoleniu rocznie. Samce pojawiają się przed samicami. Do kopulacji dochodzi zwykle na roślinach żywicielskich. Zapłodnione samice wykopują gniazda w glebie. Składają się one z korytarza głównego i korytarzy bocznych, na dnie których znajduje się po jednej lub po kilka komórek lęgowych. Do komórki znoszony jest pyłek, który formowany jest w grudkę, na szczycie której samica składa pojedyncze jajo. Larwy rozwijają się szybko, konsumując całą grudkę w około 10 dni. Wyrośnięte larwy zimują, a przepoczwarczają się wiosną następnego roku[4].
Rodzina ta wywodzi się z Afryki i tam osiąga największą różnorodność[5]. Ponadto jej przedstawiciele występują w palearktycznej Eurazji i nearktycznej Ameryce Północnej. Na południe sięgają Południowej Afryki[4]. W Polsce występuje 11 gatunków z 3 rodzajów[6] (zobacz: spójnicowate Polski).
Do spójnicowatych zalicza się 191 opisanych gatunków, zgrupowanych w 17 rodzajach[7] i trzech podrodzinach[3][4][1]:
Wczesne analizy filogenetyczne wskazywały na parafiletyzm spójnicowatych. W 1995 Alexander i Michener zdecydowali się nawet na wyniesienie wszystkich trzech podrodzin do rangi osobnych rodzin, jednak w pracy z 2000 Michener uznał ten krok za przedwczesny z uwagi na słabą reprezentację spójnicowatych w próbie badawczej[9][3]. W 2013 Hedtke, Patiny i Danforth opublikowali wyniki analizy molekularnej obejmującej ponad 1300 gatunków pszczół. Wynika z niej, że spójnicowate stanowią takson monofiletyczny i klad bazalny w obrębie pszczołokształtnych[5].
Najwcześniejsze ślady kopalne spójnicowatych znaleziono we francuskim bursztynie z Oise. Należą one do rodzaju Paleomacropis i pochodzą z wczesnego eocenu[10].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
