Rdest (PolygonumL.) – rodzajroślin należących do rodziny rdestowatych. Pod względem taksonomicznym jest to bardzo trudny rodzaj, o zmieniającej się klasyfikacji na przestrzeni lat. W pierwotnym, szerokim ujęciu ustalonym przez Karola Linneusza (Polygonumsensu lato), rodzaj ten obejmuje ponad 200 gatunków[2]. Ponieważ w ujęciu tym rodzaj ma charakter parafiletyczny od wielu lat różni taksonomowie proponują nowe ujęcia mające na celu wyodrębnienie rodzajów monofiletycznych. Współczesne publikacje taksonomiczne wyodrębniają w miejscu dawnego rodzaju rdest (Polygonumsensu lato) szereg drobniejszych rodzajów, spośród których we florze Polski przedstawicieli mają: Polygonumsensu stricto, Persicaria, Bistorta, Fallopia[4]. W polskim piśmiennictwie z zakresu nomenklatury botanicznej zaadaptowano wyodrębnienie rodzaju Fallopia nazywając go odrębną nazwą polską jako „rdestówka”. Dodatkowo wyodrębnionemu rodzajowi Reynoutria nadana została nazwa „rdestowiec”. Nazwa „rdest” pozostaje w użyciu w stosunku do pozostałych rodzajów wydzielanych z szerokiego ujęcia rodzaju Polygonum[5].
Łodygowe, skrętoległe (naprzeciwległe tylko u P. humifusum), siedzące lub ogonkowe. Gatka przejrzysta, biała lub srebrzysta, gładka, rozpadająca się na włókna lub zupełnie. Blaszka liściowa równowąska, lancetowata, owalna, całobrzega.
Zebrane w kłosokształtne kwiatostany lub wyrastające pojedynczo, bezszypułkowe lub krótkoszypułkowe. Kwiaty obupłciowe. Urnowaty lub dzwonkowaty okwiat jest 5-listkowy, nie powiększa się podczas owocowania, jest biały, zielonkawy lub różowy. Pręciki w liczbie od 3 do 8, niektóre mogą być zredukowane do prątniczków. Słupki zwykle 3, rzadziej 2, zakończone główkowatymi znamionami.
Avicularia (Meisner) Börner, Centinodium (H. G. L. Reichenbach) Montandon, Discolenta Rafinesque
Pozycja systematyczna
Rodzaj z plemienia Polygoneae i podrodziny Polygonoideae w obrębie rodziny rdestowatychPolygonaceae[7].
Pod względem taksonomicznym jest to bardzo trudny rodzaj, o zmieniającej się klasyfikacji na przestrzeni lat. W pierwotnym, szerokim ujęciu ustalonym przez Karola Linneusza (Polygonumsensu lato), rodzaj ten obejmuje ponad 200 gatunków[2]. Ponieważ w ujęciu tym rodzaj ma charakter parafiletyczny od wielu lat różni taksonomowie proponowali nowe ujęcia mające na celu wyodrębnienie rodzajów monofiletycznych. Przełomowy charakter miała publikacja Kerstin Haraldson z 1978[8], bowiem jej klasyfikacja została później w dużym stopniu potwierdzona dalszymi dowodami, w tym molekularnymi[4]. W efekcie współczesne publikacje taksonomiczne wyodrębniają w miejscu dawnego rodzaju rdest (Polygonumsensu lato) następujące rodzaje: Polygonumsensu stricto (z włączeniem lub wyodrębnieniem drobnego rodzaju Polygonella), Persicaria, Bistorta, Oxygonum, Fallopia, Pteropyrum, Atraphaxis i Calligonum[4]. Rodzaje te wchodzą w skład dwóch plemion – Polygoneae i Persicarieae[9]. Plemię Polygoneae obejmuje 7–8 rodzajów, w tym: Calligonum, Atraphaxis, Polygonum (sensu stricto), Fallopia, Pteropyrum[9][4].
W wąskim ujęciu w obrębie rodzaju Polygonum (sensu stricto) wyróżnia się w zależności od ujęcia wielu drobnych taksonów od ok. 20[9] do ok. 65 gatunków[6].
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
ZbigniewZ.MirekZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 136, ISBN978-83-62975-45-7.
Genus Polygonum L..[w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line].USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System.[dostęp 2022-07-31].
Tanja M.T.M.SchusterTanja M.T.M. i inni, An updated molecular phylogeny of Polygonoideae (Polygonaceae): Relationships of Oxygonum, Pteroxygonum , and Rumex , and a new circumscription of Koenigia, „Taxon”, 64 (6), 2015, s. 1188–1208, DOI:10.12705/646.5 [dostęp 2023-10-05](ang.).
Species Records of Polygonum.[w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line].United States Department of Agriculture.[dostęp 2011-06-02].(ang.).
