Loading AI tools
Mikroregion Wysokiego Jesionika Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pradědská hornatina (pol. Masyw Pradziada[1], niem. Altvaterbergland) – mikroregion wchodzący w skład pasma górskiego Wysokiego Jesionika (cz. Hrubý Jeseník), w północno-wschodnich Czechach, w Sudetach Wschodnich, na pograniczu Moraw i Śląska. Graniczy od północnego wschodu z Masywem Orlíka (cz. Medvědská hornatina), od północnego zachodu z Masywem Keprníka (cz. Keprnická hornatina), od północy z Górami Opawskimi (cz. Zlatohorská vrchovina), od południowego zachodu z Hanušovicką vrchoviną, a od wschodu i południowego wschodu z Niskim Jesionikiem (cz. Nízký Jeseník).
 Masyw Pradziada część pasma górskiego Wysokiego Jesionika (2009 rok) | |
 Mapa Masywu Pradziada na tle pasma Wysokiego Jesionika | |
| Megaregion | |
|---|---|
| Prowincja | |
| Podprowincja | |
| Makroregion | |
| Mezoregion |
Wysoki Jesionik |
| Mikroregion(y) |
Pradědská hornatina |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
|
Jest to jeden z trzech mikroregionów pasma Wysokiego Jesionika o średniej wysokości 953 m n.p.m. z najwyższym szczytem Pradziad (cz. Praděd), który jest jednocześnie najwyższym szczytem Moraw i Śląska[2]. Od Masywu Keprníka oddziela go przełęcz Červenohorské sedlo, od Masywu Orlíka przełęcze: Videlské sedlo, Kóta i Hvězda, a od Hanušovickiej vrchoviny przełęcz Skřítek[3].
Masyw Pradziada składa się z grzbietu głównego (grzebienia) masywu góry Pradziad z rozgałęzieniami, biegnącego od przełęczy Červenohorské sedlo przy górze Velký Klínovec do ostatniego szczytu grzebienia Ztracené skály, blisko przełęczy Skřítek, oraz grzbietu bocznego z główną górą Dlouhé stráně biegnącego od góry Hubertka do przełęczy Vlčí sedlo[3].
Pod względem geologicznym Masyw Pradziada zbudowany jest ze skał metamorficznych, głównie: gnejsów, migmatytów, łupków łyszczykowych, amfibolitów, kwarcytów, fyllitów, marmurów i in.[4]
W Masywie Pradziada znajduje się 136 określonych i nazwanych szczytów, w tym 73 o wysokości powyżej 1000 m n.p.m.[5][3]:
.svg){kind=icon} Lista szczytów Masywu Pradziada | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Najwyżej położoną przełęczą w Masywie Pradziada oraz w całym paśmie Wysokiego Jesionika jest mało wybitna przełęcz pomiędzy szczytem głównym Vysoká hole i drugorzędnym Vysoká hole – JZ o wysokości 1461 m n.p.m.[3]
 Ważniejsze przełęcze Masywu Pradziada[3] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grzbiet główny (grzebień) góry Pradziad (Masywu Pradziada), biegnący od przełęczy Skřítek do przełęczy Červenohorské sedlo jest częścią granicy Wielkiego Europejskiego Działu Wodnego, dzielącej zlewiska Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego[6].
Część północno-wschodnią odwadniają rzeki: Biała Głuchołaska (cz. Bělá) i Moravice[3]. Część południowo-zachodnią rzeka Divoká Desná dopływ rzeki Desná[3]. Wszystkie one mają tu swoje źródła. Biała Głuchołaska jest dopływem Nysy Kłodzkiej (cz. Kladská Nisa), która wpada do Odry. Desná jest dopływem Morawy (cz. Morava), która wpada do Dunaju.
Mają tu swoje źródła potoki, z których najważniejsze to: Bělokamenný p., Biała Opawa (cz. Bílá Opava), Česnekový p. (1), Česnekový p. (2)[uwaga 1], Kamenitý p., Kotelný p., Merta, Mlýnský p., Podolský p., Stříbrný p., Studený p. (1), Studený p. (2)[uwaga 2], Tříramenný p. i Volárka[3].
Na rzece Divoká Desná zbudowano zaporę, której zbiornik wodny jest dolnym zbiornikiem elektrowni szczytowo-pompowej Dlouhé Stráně. Górny zbiornik utworzono na górze Dlouhé stráně[3].
Natomiast w rezerwacie przyrody Vysoký vodopád na potoku Studený potok (1), płynącym pomiędzy stokami gór Velký Jezerník i Malý Děd znajduje się największy w Masywie Pradziada i Wysokim Jesioniku wodospad o nazwie Vysoký vodopád[3].
W 1969 roku, w Jesionikach (cz. Jeseníky) wydzielono obszar objęty ochroną o nazwie Obszar Chronionego Krajobrazu Jesioniki (cz. Chráněná krajinná oblast (CHKO) Jeseníky), na którym w granicach Wysokiego Jesionika utworzono 4 narodowe rezerwaty przyrody, 15 rezerwatów przyrody, 1 narodowy pomnik przyrody i 4 pomniki przyrody, w celu ochrony utworów skalnych, ziemnych i roślinnych oraz rzadkich gatunków zwierząt.
W Masywie Pradziada utworzono 2 narodowe rezerwaty przyrody, 5 rezerwatów przyrody, narodowy pomnik przyrody i pomnik przyrody[3]:
Na obszarze Masywu Pradziada położone są następujące miejscowości[3]:
W Masywie Pradziada znajdują się następujące hotele i schroniska turystyczne[3]:
Na przełęczy Červenohorské sedlo znajduje się jeden hotel górski Červenohorské Sedlo oraz baza pensjonatów. Natomiast w miejscowościach zlokalizowane są wyłącznie pensjonaty i hotele.
Poza tym na obszarze Masywu Pradziada znajduje się kilkadziesiąt chat rozsianych na stokach gór, jednak nie mają one charakteru typowych schronisk, a zalicza się je do tzw. chat łowieckich[7].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
