Pałac Pod Czterema Wiatrami w Warszawie
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pałac Pod Czterema Wiatrami[3][4], także pałac Dückerta[1][2] – pałac znajdujący się przy ul. Długiej 38/40 w Warszawie.
 nr rej. 85 z 1 lipca 1965[1] | |
 Pałac od strony ul. Długiej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość |
Warszawa |
| Adres |
ul. Długa 38/40 |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Rozpoczęcie budowy |
1680 |
| Ważniejsze przebudowy |
1769–1780 |
| Zniszczono |
1944 |
| Odbudowano |
1949–1951 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
 52°14′50″N 21°00′14″E | |
Swoją nazwę zawdzięcza figurom czterech eoli: Boreasza – wiatru z północy, Zefira – wiatru z zachodu, Notosa – wiatru z południa i Eurosa – wiatru ze wschodu, ustawionych na filarach ogrodzenia oddzielającego dziedziniec od ulicy Długiej.
Pierwszym właścicielem budynku był Stanisław Kleinpoldt-Małopolski – metrykant skarbu koronnego, sekretarz królewski, podstoli i chorąży bracławski[4]. Budowa pałacu rozpoczęła się ok. 1680 roku[4]. W jego projektowaniu brał udział Tylman z Gameren, jednak nie jest jasne, jaki był jego wkład w projekt[4].
W ciągu XVIII w. barokowa architektura pałacu uległa zmianie. Około połowy stulecia przekształcono m.in. środkowy ryzalit korpusu głównego, który otrzymał wówczas rokokową dekorację. W 1765 roku Piotr Riaucour sprzedał pałac Piotrowi Tepperowi[5]. W latach 1769–1771 pałac został przebudowany dla Teppera przez Szymona Bogumiła Zuga[6]. Rozszerzone zostało wówczas prawe skrzydło, przy którym od strony ul. Długiej wzniesiono nowy aneks o wczesnoklasycystycznej elewacji frontowej. Zugowi przypisuje się autorstwo kwadratowych pawilonów od strony ul. Długiej albo piętrową nadbudowę tychże.
W 1801 roku pałac wystawiono na licytację, którą wygrał Karol Fryderyk Dückert. Był on w posiadaniu rodziny Dückertów do 1891[2]. W latach 1808–1914 w pałacu mieścił się elegancki Hôtel de Dresde, zwyczajowo nazywany Drezdeńskim. W otaczającym pałac ogrodzie w 1824 roku rozpoczął działalność pierwszy w mieście Instytut Wód Mineralnych[7].
Po I wojnie światowej pałac podupadł i stał się kamienicą czynszową. W 1927 roku zakupił go Skarb Państwa. Po odrestaurowaniu budynek został przeznaczony na siedzibę Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej.
W okresie okupacji niemieckiej w gmachu mieściła się główna siedziba niemieckiego Urzędu Pracy (Arbeitsamt Warschau)[8]. W marcu i kwietniu 1943 roku w pałacu miały miejsce dwa zamachy na szefa Arbeitsamtu Curta Hoffmanna przeprowadzone przez Armię Krajową[9]. W marcu 1943 roku członkowie Kedywu OW AK nadali na Poczcie Głównej dziewięć paczek zawierających bomby zegarowe, z których jedna była zaadresowana do Hoffmana[10]. Ostrzeżeni Niemcy sprowadzili z warszawskiego SD pirotechnika, który przy próbie ustalenia składu i konstrukcji bomby wywołał eksplozję[11]. Poniósł śmierć na miejscu, a w budynku wyleciały szyby do drugiego piętra[11]. Latem 1943 roku główną siedzibę Arbeitsamtu przeniesiono do gmachu Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego przy ul. Kredytowej 1[12].
W 1944 roku w czasie powstania warszawskiego pałac został spalony[13]. Został odbudowany w latach 1949–1951 według projektu Ludwika Borawskiego[14]. Został przeznaczony na biura instytucji podległych Ministerstwu Zdrowia i Opieki Społecznej, m.in. Państwowych Zakładów Wydawnictw Lekarskich i Zjednoczenia „Uzdrowiska Polskie”[4].
W 1965 roku pałac został wpisany do rejestru zabytków[1].
W 1994 roku na fasadzie budynku odsłonięto tablicę upamiętniająca Głównego Inspektora Pracy w okresie międzywojennym Mariana Klotta[15].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
