Remove ads
Boreasz (także Boreas; gr. Βορέας Boréas, Βοριάς Boriás „wiatr północny”, „północ”; łac. Boréas „wiatr północny”, Boreus „północny”, Aquilo „wiatr północny”, „północ”) – w mitologii greckiej bóg i uosobienie wiatru północnego; utożsamiany z rzymskim Akwilonem[a][1][2].
| bóg wiatru północnego | |
 Boreasz (Akwilon), jedna z rzeźb ogrodzenia pałacu Pod Czterema Wiatrami w Warszawie | |
| Inne imiona |
Boreas |
|---|---|
| Występowanie | |
| Teren kultu | |
| Odpowiednik |
Akwilon (rzymski) |
| Rodzina | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona | |
| Rodzeństwo |
Apeliotes, |
| Dzieci | |
Uosabiał zimny, gwałtowny wiatr, wiejący z północy, zdolny wyrządzać wielkie szkody (bora). W starożytnej Grecji jego imieniem oznaczano jedną ze stron świata – północ.
Uchodził za syna tytana Astrajosa i tytanidy Eos oraz za brata Fosforosa (Hesperosa; personifikacji planety Wenus)[b], niektórych gwiazd (personifikacji gwiazd)[c], Eurosa, Notosa, Zefira, przypuszczalnie także Apeliotesa, Kajkiasa, Lipsa, Skirona (personifikacji wiatrów). Porwał Orejtyję, z którą miał dwóch synów, Kalaisa i Zetesa.
Kult jego był rozpowszechniony wśród żeglarzy i rolników[3]. Składano mu w ofierze czarnego barana i koguta[3].
Boreasz przedstawiany był jako brodaty stary mężczyzna czasami o dwóch twarzach. Czczony był w Attyce jako „szwagier” Ateńczyków. Wierzono, że to on spowodował szkody wyrządzone flocie najeźdźców perskich w latach 492 i 480 p.n.e. i to był główny powód jego szerokiego kultu. Był ojcem nieśmiertelnych koni bojowych Achillesa, Ksantosa i Baliosa, które galopowały z prędkością wiatru. Za ojczyznę Boreasza uważano Trację na północ od Morza Egejskiego. W przeciwieństwie do Zefira, Boreasz był z natury gwałtowny i nieokiełznany, zdolny wyrządzać wielkie szkody. Kiedyś Boreasz porwał Orejtyję, księżniczkę ateńską, córkę króla Erechteusa. Napotkawszy ją, gdy tańczyła nad strumieniem Boreasz spowił ją w chmurę i uprowadził do swojej siedziby. Urodziła mu dwóch bliźniaczych synów – Kalaisa i Zetesa. W momencie narodzin chłopcy mieli całkowicie ludzki wygląd, później jednak wyrosły im z ramion złote skrzydła. Obaj zginęli z ręki Heraklesa. Córkami Boreasza były: Chione, kochanka Posejdona, która urodziła mu syna i Kleopatra.
Remove ads
- Według Wieży Wiatrów w Atenach, która w starożytności służyła jako wiatrowskaz i zegar miejski. Na każdym boku budowli znajduje się relief z wyobrażeniem jednej z ośmiu greckich personifikacji wiatrów.
- Autorzy hellenistyczni identyfikowali Hesperosa z gwiazdą Fosforos.
- Z pominięciem gwiazd, w które zostali przemienieni niektórzy bohaterowie, stworzenia, istoty, artefakty np. Kastor i Polideukes (Polluks), Plejady, Hiady
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads