Ministerstwo Zdrowia (Polska)

Ministerstwo Zdrowia (MZ) – polskie ministerstwo kierowane przez ministra właściwego do spraw zdrowia. Od 13 grudnia 2023 ministrem jest Izabela Leszczyna. Siedzibą ministerstwa od 1947 jest pałac Paca w Warszawie^[2].

Ministerstwo Zdrowia

Pałac Paca, siedziba Ministerstwa Zdrowia
Państwo	Polska
Data utworzenia	13 grudnia 1918[1] 11 kwietnia 1945
Minister	Izabela Leszczyna
Sekretarz stanu	Wojciech Konieczny
Adres
ul. Miodowa 15 00-952 Warszawa
brak współrzędnych
Strona internetowa

Kierownictwo

• Izabela Leszczyna (PO) – minister zdrowia od 13 grudnia 2023
• Wojciech Konieczny (PPS) – sekretarz stanu od 28 grudnia 2023^[3]
• Urszula Demkow (PL2050) – podsekretarz stanu od 4 stycznia 2024^[4]
• Marek Kos (PSL) – podsekretarz stanu od 4 stycznia 2024^[4]
• Katarzyna Kacperczyk – podsekretarz stanu od 24 stycznia 2024^[5]
• Jerzy Szafranowicz – podsekretarz stanu od 2 lipca 2024^[6]
• Marta Maciążek – dyrektor generalna od 14 grudnia 2023^[7]

Struktura organizacyjna

Z tym tematem związana jest kategoria: Urzędnicy Ministerstwa Zdrowia II Rzeczypospolitej.

Z tym tematem związana jest kategoria: Urzędnicy Ministerstwa Zdrowia III Rzeczypospolitej.

W skład ministerstwa wchodzi Gabinet Polityczny Ministra oraz następujące jednostki organizacyjne^[8][9]:

1. Departament Analiz i Strategii
2. Departament Bezpieczeństwa
3. Departament Budżetu i Finansów
4. Departament Dialogu Społecznego
5. Departament Edukacji i Promocji Zdrowia
6. Departament e-Zdrowia
7. Departament Lecznictwa
8. Departament Nadzoru i Kontroli
9. Departament Oceny Inwestycji
10. Departament Opieki Koordynowanej
11. Departament Polityki Lekowej i Farmacji
12. Departament Prawny
13. Departament Rozwoju Kadr Medycznych
14. Departament Równości w Zdrowiu
15. Departament Współpracy Międzynarodowej
16. Departament Zdrowia Publicznego
17. Wieloosobowe Stanowisko ds. Audytu Wewnętrznego
18. Wieloosobowe Stanowisko Inspektora Ochrony Danych
19. Samodzielne Stanowisko – Główny Ekonomista Ochrony Zdrowia
20. Biuro Administracyjne
21. Biuro Komunikacji
22. Biuro Ministra.

Organy podległe ministrowi lub przez niego nadzorowane^[10]:

• Główny Inspektor Farmaceutyczny
• Główny Inspektor Sanitarny
• Prezes Biura do spraw Substancji Chemicznych
• Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych

Jednostki organizacyjne podległe ministrowi lub przez niego nadzorowane^[11]:

• Agencja Badań Medycznych w Warszawie
• Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji w Warszawie
• Bank Tkanek Oka w Warszawie
• Centralna Baza Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych w Porębach koło Zduńskiej Woli
• Centralny Ośrodek Badań Jakości w Diagnostyce Laboratoryjnej w Łodzi
• Centralny Ośrodek Badań Jakości w Diagnostyce Mikrobiologicznej w Warszawie
• Centrum Egzaminów Medycznych w Łodzi
• Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych w Warszawie
• Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie
• Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia w Krakowie
• Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltransplant” w Warszawie
• Centrum e-Zdrowia w Warszawie
• Dom Lekarza Seniora im. dr Kazimierza Fritza w Warszawie
• Dom Pracownika Służby Zdrowia w Warszawie
• Gdański Uniwersytet Medyczny
• Główna Biblioteka Lekarska im. Stanisława Konopki w Warszawie
• Instytut „Centrum Zdrowia Matki Polki” w Łodzi
• Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu w Warszawie
• Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie
• Instytut Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie
• Instytut Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie
• Instytut Matki i Dziecka w Warszawie
• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra med. Jerzego Nofera w Łodzi
• Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu
• Instytut Medycyny Wsi im. Witolda Chodźki w Lublinie
• Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie
• Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie
• Instytut Żywności i Żywienia im. prof. dra med. Aleksandra Szczygła w Warszawie
• Krajowe Centrum Bankowania Tkanek i Komórek w Warszawie
• Krajowe Centrum do Spraw AIDS w Warszawie
• Krajowe Centrum Ochrony Radiologicznej w Ochronie Zdrowia w Łodzi
• Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom w Warszawie
• Krajowy Ośrodek Psychiatrii Sądowej dla Nieletnich w Garwolinie
• Krajowy Ośrodek Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym w Gostyninie
• Lotnicze Pogotowie Ratunkowe w Warszawie
• Narodowe Centrum Krwi w Warszawie
• Narodowy Fundusz Zdrowia w Warszawie
• Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher w Warszawie
• Narodowy Instytut Leków w Warszawie
• Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie
• Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy
• Ośrodek Diagnostyczno-Badawczy Chorób Przenoszonych Drogą Płciową w Białymstoku
• Ośrodek Readaptacyjno-Rehabilitacyjny w Karczewie
• Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
• Profilaktyczny Dom Zdrowia w Juracie
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Białymstoku
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Bydgoszczy
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Gdańsku
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Kaliszu
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Katowicach
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Kielcach
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Krakowie
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Lublinie
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Łodzi
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Olsztynie
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Opolu
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Poznaniu
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Raciborzu
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa im. dr Konrada Vietha w Radomiu
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Rzeszowie
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa im. Jana Pawła II w Słupsku
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Szczecinie
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Wałbrzychu
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Warszawie
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa im. prof. dr hab. Tadeusza Dorobisza we Wrocławiu
• Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Zielonej Górze
• Regionalny Ośrodek Psychiatrii Sądowej w Branicach
• Regionalny Ośrodek Psychiatrii Sądowej w Starogardzie Gdańskim
• Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej w Warszawie
• Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
• Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu
• Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
• Uniwersytet Medyczny w Lublinie
• Uniwersytet Medyczny w Łodzi
• Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
• Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
• Warszawski Uniwersytet Medyczny
• Zakład Zamówień Publicznych przy Ministrze Zdrowia w Warszawie

Historia

Początki Ministerstwa Zdrowia wiążą się z powołanym przez Tymczasową Radę Stanu (obywatelski organ tworzący zalążki instytucji państwowych w nieistniejącej jeszcze jako państwo Polsce) w 1917 Referatem Zdrowia Publicznego w Departamencie Spraw Wewnętrznych. Jego kierownikiem od 15 lutego był Witold Chodźko. Z Referatu stworzono potem Wydział, Sekcję, a w końcu Dyrekcję Służby Zdrowia Publicznego. 15 maja 1918 powstało Ministerstwo Zdrowia Publicznego, Opieki Społecznej i Ochrony Pracy – ogłoszony został wtedy i wszedł w życie stosowny dekret Rady Regencyjnej z 4 kwietnia 1918^[12]. Ministrem został Witold Chodźko, jego miejsce zajął potem Józef Wolczyński (ze zmienionym tytułem ministra opieki społecznej i ochrony pracy, potem ministra ochrony pracy), a jego z kolei zastąpił Władysław Szenajch (jako kierownik Ministerstwa Zdrowia Publicznego i Opieki Społecznej). Dekretem z 30 października 1918^[13] Rada Regencyjna rozdzieliła Ministerstwo na osobne: Ministerstwo Zdrowia Publicznego i Opieki Społecznej oraz Ministerstwo Ochrony Pracy.

W istniejącym już faktycznie pod względem rzeczywistym i prawnym państwie polskim, w ramach rządu Jędrzeja Moraczewskiego, będącego organizacyjną kontynuacją poprzednich prowizorycznych, nieoficjalnych rządów, 13 grudnia 1918 naczelnik państwa Józef Piłsudski mianował Witolda Chodźkę podsekretarzem stanu w Ministerstwie Zdrowia Publicznego, powierzając mu jednocześnie kierowanie tym resortem^[14]. Zmiana zakresu kompetencji Ministerstwa Ochrony Pracy oraz Ministerstwa Zdrowia Publicznego i Opieki Społecznej oraz utworzenie w ich miejsce Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej oraz Ministerstwa Zdrowia Publicznego została przeprowadzona bez stosownego uregulowania tej kwestii w obowiązującym dekrecie^[15]. Ministerstwo Zdrowia Publicznego zostało zlikwidowane 28 listopada 1923 ze względów oszczędnościowych^[16][17]. Jego obowiązki w ramach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych przejęła Generalna Dyrekcja Służby Zdrowia, którą w 1926 przekształcono w Departament Służby Zdrowia. 1 lipca 1932, w związku z rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z 21 czerwca 1932^[18], Departament Służby Zdrowia został przeniesiony do Ministerstwa Opieki Społecznej, gdzie funkcjonował do września 1939.

W 1944 w ramach Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (tymczasowy organ władzy na obszarze wyzwolonym spod okupacji niemieckiej) kierownikiem Resortu Pracy, Opieki Społecznej i Zdrowia^[19] został Bolesław Drobner. Ostatniego dnia grudnia^[20] powołano Rząd Tymczasowy RP, a ministrem pracy, opieki społecznej i zdrowia był w nim Wiktor Trojanowski. 11 kwietnia 1945 zastąpił go Franciszek Litwin (odtąd istniało Ministerstwo Zdrowia)^[21] który 28 czerwca wszedł w skład Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej, wkrótce potem uznanego przez społeczność międzynarodową za pełnoprawny polski rząd.

Ministerstwo Zdrowia 13 czerwca 1960 przekształcono w Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej^[22]. Ponownie Ministerstwem Zdrowia stało się 19 września 1999^[23].

Ministrowie

Lp.	Zdjęcie	Imię i nazwisko (partia polityczna)	Objęcie urzędu[a]	Złożenie urzędu[b]	Długość urzędowania	Rząd
Minister Zdrowia Publicznego
1.		Witold Chodźko[24] (ur. 1875, zm. 1954)	13 XII 1918	16 I 1919	34 dni[25]	Rząd Jędrzeja Moraczewskiego
2.		Tomasz Janiszewski (ur. 1867, zm. 1939)	16 I 1919	9 XII 1919	327 dni	Rząd Ignacego Jana Paderewskiego
(1.)		Witold Chodźko (ur. 1875, zm. 1954)	13 XII 1919[24]	9 VI 1920[24]	1192 dni[25]	Rząd Leopolda Skulskiego
			23 VI 1920	24 VII 1920		Pierwszy rząd Władysława Grabskiego
			24 VII 1920	13 XI 1921		Pierwszy rząd Wincentego Witosa
			19 XI 1921	5 III 1922		Pierwszy rząd Antoniego Ponikowskiego
			10 III 1922	6 VI 1922		Drugi rząd Antoniego Ponikowskiego
			28 VI 1922	7 VII 1922		Rząd Artura Śliwińskiego
			31 VII 1922	14 XII 1922		Rząd Juliana Nowaka
			16 XII 1922	26 V 1923		Pierwszy rząd Władysława Sikorskiego
Minister Zdrowia
3.		Franciszek Litwin (SL) (1899–1965)	14 IV 1945 / 5 VII 1945[26]	6 II 1947	581 dni	Rząd Edwarda Osóbki-Morawskiego
4.		Tadeusz Michejda (SD) (1879–1956)	6 II 1947	10 I 1951	1434 dni	Pierwszy rząd Józefa Cyrankiewicza
5.		Jerzy Sztachelski (PZPR) (1911–1975)	10 I 1951	13 XI 1956	2134 dni[27]
						Rząd Bolesława Bieruta i Józefa Cyrankiewicza
6.		Rajmund Barański (1894–1971)	13 XI 1956	18 V 1961	1647 dni
						Minister zdrowia i opieki społecznej od 25 IV 1960
						Drugi rząd Józefa Cyrankiewicza
(5.)		Jerzy Sztachelski (PZPR) (1911–1975)	18 V 1961	15 VII 1968	2615 dni[27]	Trzeci rząd Józefa Cyrankiewicza
						Czwarty rząd Józefa Cyrankiewicza
7.		Jan Kostrzewski (1915–2005)	15 VII 1968	29 III 1972	1353 dni
						Rząd Józefa Cyrankiewicza i Piotra Jaroszewicza
8.		Marian Śliwiński (PZPR) (1932–2009)	29 III 1972	21 XI 1980	3159 dni	Rząd Piotra Jaroszewicza
						Rząd Piotra Jaroszewicza i Edwarda Babiucha
						Rząd Edwarda Babiucha, Józefa Pińkowskiego i Wojciecha Jaruzelskiego
9.		Tadeusz Szelachowski (ZSL) (1932–2020)	12 lutego 1981	12 listopada 1985	1734 dni
10.		Mirosław Cybulko (ZSL) (1932–2015)	12 XI 1985	24 X 1987	711 dni	Rząd Zbigniewa Messnera
11.		Janusz Komender (1931–2024)	24 X 1987	14 X 1988	356 dni
12.		Izabela Płaneta-Małecka (1930–2016)	14 X 1988	12 IX 1989	333 dni	Rząd Mieczysława Rakowskiego
13.		Andrzej Kosiniak-Kamysz (PSL) (ur. 1947)	12 IX 1989	12 I 1991	487 dni	Rząd Tadeusza Mazowieckiego
14.		Władysław Sidorowicz (1945–2014)	12 I 1991	23 XII 1991	345 dni	Rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego
15.		Marian Miśkiewicz (1926–2020)	23 XII 1991	11 VII 1992	201 dni	Rząd Jana Olszewskiego
16.		Andrzej Wojtyła (SLCh) (ur. 1955)	11 VII 1992	26 X 1993	472 dni	Rząd Hanny Suchockiej
17.		Ryszard Żochowski (1941–1997)	26 X 1993	17 IX 1997	1422 dni	Rząd Waldemara Pawlaka
						Rząd Józefa Oleksego
						Rząd Włodzimierza Cimoszewicza
18.		Wojciech Maksymowicz (ur. 1955)	31 X 1997	26 III 1999	511 dni	Rząd Jerzego Buzka
19.		Franciszka Cegielska (Ruch Stu) (1946–2000)	26 III 1999	19 X 1999	207 dni[28]
			Minister zdrowia od 19 X 1999
			19 X 1999	22 X 2000	369 dni[28]
20.		Grzegorz Opala (RS AWS) (ur. 1942)	7 XI 2000	19 X 2001	346 dni
21.		Mariusz Łapiński (SLD) (ur. 1957)	19 X 2001	17 I 2003	455 dni	Rząd Leszka Millera
22.		Marek Balicki (ur. 1953)	17 I 2003	2 IV 2003	75 dni[29]
23.		Leszek Sikorski (SLD) (ur. 1955)	2 IV 2003	2 V 2004	396 dni
24.		Wojciech Rudnicki (ur. 1939)	2 V 2004	11 VI 2004	40 dni	Pierwszy rząd Marka Belki
25.		Marian Czakański (ur. 1946)	11 VI 2004	15 VII 2004	34 dni	Drugi rząd Marka Belki
(22.)		Marek Balicki (SDPL) (ur. 1953)	15 VII 2004	31 X 2005	473 dni[29]
26.		Zbigniew Religa (Centrum / SKL) (1938–2009)	31 X 2005	7 IX 2007	676 dni[30]	Rząd Kazimierza Marcinkiewicza
						Rząd Jarosława Kaczyńskiego
			10 IX 2007	16 XI 2007	67 dni[30]
27.		Ewa Kopacz (PO) (ur. 1956)	16 XI 2007	7 XI 2011	1452 dni	Pierwszy rząd Donalda Tuska
28.		Bartosz Arłukowicz (PO) (ur. 1971)	18 XI 2011	15 VI 2015	1305 dni	Drugi rząd Donalda Tuska
						Rząd Ewy Kopacz
29.		Marian Zembala (1950–2022)	16 VI 2015	16 XI 2015	153 dni
30.		Konstanty Radziwiłł (PiS) (ur. 1958)	16 XI 2015	9 I 2018	785 dni	Rząd Beaty Szydło
						Pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego
31.		Łukasz Szumowski (ur. 1972)	9 I 2018	20 VIII 2020	954 dni
						Drugi rząd Mateusza Morawieckiego
32.		Adam Niedzielski (ur. 1973)	26 VIII 2020	10 VIII 2023	1079 dni
33.		Katarzyna Sójka (PiS) (ur. 1986)	10 VIII 2023	27 XI 2023	109 dni
34.		Ewa Krajewska (ur. 1980)	27 XI 2023	13 XII 2023	16 dni	Trzeci rząd Mateusza Morawieckiego
35.		Izabela Leszczyna (PO) (ur. 1962)	13 XII 2023	nadal	527 dni	Trzeci rząd Donalda Tuska

Zobacz też

• Ministerstwa w III Rzeczypospolitej
• system opieki zdrowotnej w Polsce

Uwagi

1. Objęcie urzędu – pierwszy dzień urzędowania – zaprzysiężenie.
2. Złożenie urzędu – ostatni dzień urzędowania.